محمدرضا جلالی؛ لیلا حسن پور
دوره 2، شماره 5 ، فروردین 1391، ، صفحه 99-124
چکیده
هدف: در پژوهش حاضر به منظور بررسی ماهیت و جهت رابطۀ تفکر و زبان، تشکیل مفهوم (به عنوان اساسی ترین عنصر تفکر) در دانش آموزان شنوا و مبتلا به نقص شنوایی مورد مقایسه قرار گرفت تا از این طریق تأثیر فقدان یا تأخیر در آموزش زبان و همچنین تفاوت در نوع دروندادهای زبانی (زبان نشانهای) بر تشکیل مفهوم و به تبع آن تفکر مورد ارزیابی قرار گیرد. ...
بیشتر
هدف: در پژوهش حاضر به منظور بررسی ماهیت و جهت رابطۀ تفکر و زبان، تشکیل مفهوم (به عنوان اساسی ترین عنصر تفکر) در دانش آموزان شنوا و مبتلا به نقص شنوایی مورد مقایسه قرار گرفت تا از این طریق تأثیر فقدان یا تأخیر در آموزش زبان و همچنین تفاوت در نوع دروندادهای زبانی (زبان نشانهای) بر تشکیل مفهوم و به تبع آن تفکر مورد ارزیابی قرار گیرد. روش:این مطالعه از نوع کاربردی و روش انجام آن زمینهای است. نمونه آماری براساس سطوح شنوایی، سطوح سنی و جنسیت در گروهها جایگزین شدهاند. با این حال متغیر وابستۀ پژوهش (فرایند شکل گیری مفهوم) و تأثیر سطوح متغیر مستقل بر آن به شیوۀ تجربی مورد بررسی قرار میگیرد. جامعۀ آماری: در گروههای مبتلا به نقص شنوایی، شامل کلیۀ افراد 17- 5 سال ناشنوایی است که تحت نظارت مرکز آموزش استثنایی شهر قزوین، آموزشهای ویژه را دریافت میکنند و در گروه شنوا، شامل کلیۀ افراد 17- 5 سالی است که در مقاطع پیش دبستانی تا دبیرستان شهرستان قزوین مشغول به تحصیل هستند.
نمونۀ آماری: پژوهش عبارت از 110 نفر است که شامل سه گروه 30 نفری (ناشنوا، نیمه شنوا و شنوا) است. هر گروه متشکل از 15 دختر و 15 پسر است (5 نفر در هر یک از ردههای سنی پیش عملیاتی، عملیات عینی و عملیات صوری) و یک گروه 20 نفری (کم شنوا) که متشکل از 10 دختر و 10 پسر (5 نفر در هر یک از ردههای سنی عملیات عینی و صوری) است. در گروه مبتلا به نقص شنوایی به دلیل محدود بودن جامعۀ آماری، کلیۀ افراد مورد آزمون قرار گرفتند. گروه شنوا با استفاده از روش نمونه گیری خوشهای در گروه جایگزین شدند. ابزار و روش تحلیل دادهها: نمرات حاصل از آزمون شکل گیری مفهوم ویگوتسکی در دو گروه به وسیلۀ نرم افزار آماری SPSS و با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس یک راهه، تحلیل واریانس چند متغیره، آزمون تعقیبی توکی و آزمون t مستقل مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج: پژوهش نشان میدهد توالی مراحل و سن ظهور شکلگیری مفهوم در دو گروه یکسان بوده، در گروههای پیش عملیاتی و عملیات عینی بین دو گروه شنوا و ناشنوا تفاوتی وجود ندارد؛ اما در گروه عملیات صوری، اگر چه ناشنوایان قادر به تشکیل مفهوم هستند، اما در مقایسه با گروه شنوا تفاوت معناداری نشان میدهند. از میان عوامل سن، جنس و سطح شنوایی، تنها عامل سن در تشکیل مفهوم تأثیر داشته و بین دختر و پسر در تشکیل مفهوم در دو گروه شنوا و مبتلا به نقص شنوایی تفاوتی مشهود نیست. پیشنهاد: میشود با توجه به محدودیتهای این تحقیق، در پژوهشهای بعدی با نمونۀ آماری بزرگتر، عوامل هوش، همتاسازی نمونه و نمونهگیری تصادفی لحاظ شود.