روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

بررسی تاثیر توان‌بخشی شناختی رایانه ای بر کاهش اجتناب شناختی دانش آموزان با اختلال یادگیری ویژه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روان‌شناسی عمومی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 استادیار، گروه روان‌شناسی عمومی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 دانشیار، گروه روان‌شناسی عمومی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

اختلال یادگیری ویژه، یک اختلال عصبی رشدی است. دانش‌آموزان با اختلال سطح بالایی از مشکلات شناختی را دارند که منجر به افت تحصیلی آن‌ها می‌شود. پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر توان‎بخشی شناختی رایانه‌ای بر کاهش اجتناب شناختی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ویژه انجام شد. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون_پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دختر پایه سوم تا ششم با اختلال یادگیری شهر کرمانشاه بودند که از بین آن‌ها نمونه‌ای به حجم 28 نفر انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه اجتناب شناختی سکستون و دوگاس (2008)، پرسشنامه مشکلات یادگیری کلورادو و آزمون تجدید نظر شده هوش وکسلر کودکان بود. برنامه توان‎بخشی شناختی کاپیتان لاگ به مدت 12 جلسه 50-60 دقیقه‌ای و دو بار در هفته برای گروه آزمایش اجرا شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس با نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد برنامه توان‎بخشی شناختی کاپیتان لاگ موجب کاهش اجتناب شناختی این کودکان شده است (001/0>P). توانبخشی شناختی رایانه‌ای می‌تواند به‌عنوان روشی مناسب در کاهش اجتناب شناختی کودکان به کار رود و به دانش‌آموزان برای استفاده از راهبردهای کارآمد‌تر برای کنترل سطح اضطراب و کاهش حواسپرتی کمک کند و درنهایت سبب پیشرفت عملکرد تحصیلی آنها شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of of computer-based cognitive rehabilitation on reducing cognitive avoidance in Students with Specific Learning disorder

نویسندگان [English]

  • akram abbariki 1
  • kamran Yazdanbakhsh 2
  • khodamorad momeni 3

1 PhD student of General Psychology, Razi University, Kermanshah, Iran.

2 Assistant Professor, Department of General Psychology, Razi University, Kermanshah, Iran

3 Associate Professor, Department of General Psychology, Razi University, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

Specific learning disorder (SLD) is a neurodevelopmental disorder.Students with SLD have a high level of cognitive problems, resulting in their academic failure.The purpose of this study was to investigate the effect of computer-based cognitive rehabilitation on cognitive avoidance of students with specific learning disorder. This study was semi-experimental with pre-test and post-test.The population included all third grade to sixth female students with learning disorder in city of Kermanshah. A sample size of 28 were selected and divided into control and experimental groups. Research Instruments included The Cognitive avoidance Questionnaire (CAQ) of Sexton and Dugas (2008), the Colorado Learning Difficulties Questionnaire (CLDQ) and the Wechsler Intelligence Scale for children. Captain Log's cognitive rehabilitation program at 12 session of 50- 60 minute twice a week for the study group was developed. For data analysis, covariance analysis with SPSS software was used. Covariance analysis indicated that the effectiveness of computer-based cognitive rehabilitation caused reduction in children's cognitive avoidance (P<0/001), and a computer-based cognitive rehabilitation can be used as a convenient way to help students with learning disorders to reduce their cognitive avoidance. and help students to use more effective strategies to control anxiety levels and reduce distraction and ultimately improve their academic performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "cognitive avoidance"
  • "Specific Learning Disorder"
  • "computer-based cognitive rehabilitation"
  • "Students"
مراجع
آبباریکی، ا؛ یزدانبخش، ک؛ مؤمنی، خ. (1396). اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه­یار بر کاهش نارسایی شناختی در دانش­آموزان با اختلال یادگیری. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی، 7 (26)، 127-157.
آقایی ثابت، س؛ بنی­جمال، ش؛ دهشیری، غ. (1397). اثربخشی دو روش توانبخشی شناختی حافظه کاری کلامی و دیداری-فضایی بر بهبود عملکرد ریاضی دانش­آموزان مبتلابه اختلال یادگیری ریاضی. فصلنامهکودکاناستثنایی، 18 (2)، 7-22.
امانی، اُ؛ مظاهری، م؛ نجاتی، و؛ شمسایی، ب. (1396). اثربخشی توانبخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی (توجه و حافظه فعال) نوجوانان بقایافته از لوسمی حاد لنفوبلاستیک دارای سابقه شیمی­درمانی: یک کارآزمایی بالینی. مجلهدانشگاهعلومپزشکیمازندران، 27 (147)، 126-138.
امینایی، ف؛ موسوی نسب، م. (1393). مقایسه­ی کارکردهای اجرایی دانش­آموزان دارای اختلال خواندن با دانش­آموزان عادی.فصلنامهتازه‌هایعلومشناختی، 16 (3)، 53-60.
برقی ایرانیان، ز؛ محمدی، اُ؛ بگیان کوله مرزی، م؛ بختی، م. (1394). نقش اجتناب شناختی و تعلل ورزی تصمیم‌گیری در پیش‌بینی اضطراب اجتماعی دانش­آموزان. پژوهش‌هایروان‌شناسیاجتماعی، 4 (16)، 17-35.
بخاراییان، ب. (1389). برنامه آموزشی حافظه کاری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
بزازمنصف، ف؛ سلیمانی، م؛ شالچی، ب. (1396). تأثیر برنامه توانبخشی عصب‌شناختی بر ریاضی و حافظه کاری کودکان با اختلال ریاضی عملکرد. مجلهدانشگاهعلومپزشکیقم، 11(5)، 63-75.
بساک نژاد، س؛ معینی، ن؛ مهرابی­زاده هنرمند، م. (1389). رابطه پردازش پس­رویدادی و اجتناب شناختی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان. فصلنامهعلومرفتاری، 4 (4)، 335-340.
پاشا شریفی، ح. (1391). نظریهوکاربردآزمون‌هایهوشوشخصیت، چاپ هشتم. تهران: انتشارات سخن.
پورعبدل، س؛ صبحی قراملکی، ن؛ عباسی، م. (1394). نیمرخ نارسایی شناختی، نارسایی هیجانی و اجتناب شناختی در دانش­آموزان با و بدون اختلال یادگیری ویژه. روش­ها و مدل‌های روان‌شناختی، 6 (20)، 55-71.
پورعبدل، س؛ صبحی قراملکی، ن؛ عباسی، م. (1393). مقایسه اهمال­کاری تحصیلی و سرزندگی تحصیلی در دانش­آموزان با و بدون اختلال یادگیری ویژه. مجلهاختلال‌های یادگیری، 4 (3)، 22-38.
حاجلو، ن؛ رضایی شریف، ع. (1390) بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه­ی مشکلات یادگیری کلورادو. مجله‌یناتوانی‌هاییادگیری، 1 (1)، 24 -43.
حسن نتاج جلوداری، ف؛ تقی­پور جوان، ع؛ فرامرزی، س؛ رستگار، ف. (1394).تأثیر بازی­های رایانه­ای شناخت محور بر کارکردهای اجرایی کودکان پیش­دبستانی با اختلال‌های یادگیری عصب­روانشناختی. فصلنامهتحولروان‌شناختیکودک، 1(3)، 43-84.
حیدری، م. (1389). بررسیجایگاهخود ناتوان‌سازیدرمدلساختاریپیش­بینموفقیتتحصیلی، پایان­نامه دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه روانشناسی.
خانجانی، ز؛ فرهودی، م؛ نظری، م؛ سعیدی، م؛ آب روانی، پ. (1397). تأثیر توان‌بخشی شناختی بر توجه پراکنده، توجه انتخابی و کارکردهای اجرایی افراد بزرگسال دچار سکته مغزی. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 5(3)، 81-94.
زارع، ح؛ شریفی، ع. (1396). تأثیر توانبخشی شناختی رایانه­ای بر بهبود عملکرد حافظه کاری و آینده­نگر بیماران مبتلابه اسکلروزیس چندگانه. فصلنامه روانشناسی شناختی، 5 (1)، 1-10.
سادوک، ب؛ سادوک، و آ؛ روئیز، پ. (2015). خلاصۀ روانپزشکی: علوم رفتاری/ روانپزشکی بالینی (ویراست یازدهم). جلد سوم. ترجمه فرزین رضایی (1395). تهران: ارجمند.
سلطانی کوهبنانی، س؛ علیزاده، ح؛ هاشمی، ژ؛ صرامی، غ. (1391). مقایسۀ کارکردهای اجرایی دانش­آموزان دارای اختلال ریاضیات با دانش­آموزان عادی.فصلنامهتازه­هایعلومشناختی، 14 (3). 75-84.
شهبازی، م. (1390). توان‎بخشی شناختی چیست؟. فصلنامه خبر، پژوهشی، آموزشی و اطلاع و رسانی. شماره 23.
علی­پور، ا؛ امینی، ف. (1396). مقایسه اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه­ای بر کارکردهای توجه در دانش­آموزان اختلال یادگیری نارساخوانی چپ‌دست و راست‌دست. فصلنامهکودکاناستثنایی، 17 (3)، 73-84.
دهقانی، ی؛ صادقی، ل؛ عابدی، الف؛ صمصام شریعت، م. (1395). اثربخشی برنامه نرم‌افزاری توکا بر تمیز و حافظه شنیداری کودکان دارای مشکل یادگیری. تحقیقات علوم رفتاری، 14 (2)، 250-256.
گنجی، م. (1392). آسیب‌شناسی روانی بر اساس DSM-5. تهران: نشر ساوالان.
قمری گیوی، ح؛ مقصود، ن؛ دهقانی، ف. (1393). بررسی اثربخشی توانبخشی شناختی در بازسازی کارکردهای اجرایی بیماران وسواسی جبری. فصلنامهمطالعاتروان‌شناسیبالینی، 4(16)، 101-128.
میرزا حسینی، ح؛ پورعبدل، س؛ صبحی قراملکی، ن؛ سراوانی، ش. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اجتناب شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 22 (3)، 166-175.
یزدانبخش، ک؛ عیوضی، س؛ مرادی، آ. (1397). اثربخشی توانبخشی شناختی حافظه کاری بر بهبود مشکلات خواب و نشانگان رفتاری در کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی، 8 (29)، 213-234.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. American Psychiatric Publishing, Arlington, VA.
Anderson, V. A., Anderson, P., Northam, E., Jacobs, R., & Catroppa, C. (2001). Development of executive functions through late childhood and adolescence in an Australian sample. Developmental Neuropsychology, 20, 385- 406.
Balkis, M., & Duru, E. (2007). The evaluation of the major characteristics and aspects of the procrastination in the framework of psychological counseling and guidance. Educational Sciences: Theory & Practice, 7(1), 376-385.
Barkley, T. A. (1998). Attention- Deficit Hyperactive Disorder: A Handbook fordiagnosis an treatment, New York: Guilford press.
Bergo, E., Lombardi, G., Pambuku, A., Della Puppa, A., Bellu, L., D’Avella, D., & Zagonel, V. (2016). Cognitive Rehabilitation in Patients with Gliomas and Other Brain Tumors: State of the Art. BioMed Research International, Article ID 3041824, 11 pages.
Best, J.R., & Miller, P.A. (2010). Developmental perspective on executive function. Child Development, 81(1), 1641-1660.
Bogdanova, Y., Yee, M. K., Ho, V. T., & Cicerone, K. D. (2016). Computerized cognitive rehabilitation of attention and executive. function in acquired brain injury: A systematic review. The Journal of head trauma rehabilitation, 31(6), 419-433.
Clark, D. M., & McManus, F. (2002). Information processing in social phobia. Biol Psychiatry, 51(1), 92-100.
Danahy, L., & Stopa, L. (2010). Post event processing in social anxiety. Behaviour Research and Therapy, 45(5), 1207-1219.
Díez-Cirarda, M., Ojeda, N., Peña, J., Cabrera-Zubizarreta, A., Lucas-Jiménez, O., & Gómez-Esteban, J. C. (2016). Increased brain connectivity and activation after cognitive rehabilitation in Parkinson’s disease: a randomized controlled trial. Brain Imaging and Behavior, DOI 10.1007/s11682-016-9639-x.
Gaitán, A., Garolera, M., Cerulla, N., Chico, G., Rodriguez Querol, M., & Canela Soler, J., (2013). Efficacy of an adjunctive computer based cognitive training program in amnestic mild cognitive impairment and Alzheimer's disease: a single blind, randomized clinical trial. International journal of geriatric psychiatry, 28(1), 9-91.
Hayes, Inc. (2015). Medical Technology Directory. Cognitive-Behavioral Therapy for the Treatment of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) in Adults. Hayes, Inc, Lansdale, PA: February 15, 2011. Updated February 6, 2015.
Hwang, J. H., Cha, H. G., Cho, Y. S., Kim, T. S., & Cho, H. S. (2015). The effects of cognitive rehabilitation on Alzheimer’s dementia patients’ cognitive assessment reference diagnosis system performance based on level of cognitive functioning. Journal of Physical Therapy Science, 27, 2875–2877.
Kim, S. (2015). Cognitive rehabilitation for elderly people with early-stage Alzheimer’s disease. Journal of Physical Therapy Science, 27, 543–546.
Kirk, S., Gallagher, G., & Coleman, M. R. (2015). Educating Exceptional Children (14th Ed). Cengage Learning, Printed in the United States of America.
Łojek, E., & Bolewska, A. (2013). The effectiveness of computer-assisted cognitive rehabilitation in brain-damaged patients1. Polish Psychological Bulletin, 44(1), 31-39.
McEvoy, P. M., Moulds, M. L., & Mahoney, A. E. J. (2013). Mechanisms driving pre- and post-stressor repetitive negative thinking: Metacognitions, cognitive avoidance, and thought control. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 44(1), 84-93
National Center for Learning Disabilities. (2014). The State of Learning Disabilities: Facts, Trends and Emerging Issues. New York, CT: Author.
Olatunji, B. O, Moretz, M. W., & Zlomke, K. R. (2010). Linking cognitive avoidance and GAD symptoms: The mediating role of fear of emotion. Behaviour Research and Therapy, 48 (5), 41-435.
O’Connel, R. G., Bellgrove, M. A., & Robertson, I. H. (2007). Avenues for the neuro-remediation of ADHD: Lessons from Clinical Neurosciences. In M. Fitzgerald, M. Bellgrove, M., Gill. (eds.), Handbook of Attention Deficity Hyperactivity Disorder (pp. 441-463). West Sussex: John Wiley & Sons Ltd.
Pumaccahua, T. T., Wong. E. H., & Wiest, D. J. (2017). Effects of Computerized Cognitive Training on Working Memory in a School Setting. International Journal of Learning, 16(3), 88-104.
Ressner, P., Niliu, P., Berankova, D., Srovnalova-Zakopcanova, H., Bartova, P., Krulova, P., Zapletalova, J. & Bar, M. (2014). Computer-Assisted Cognitive Rehabilitation in Stroke and Alzheimer’s disease. Journal Neurol Neurophysiol, 5(6).
Saha, P., Chakraborty, P., Mukhopadhyay, P., Bandhopadhyay, D., Ghosh, S. (2015). Computer-Based Attention Training for treating a Child with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder: An Adjunct to Pharmacotherapy - A case report. Journal of Pharmacy Research, 9(11), 612-617.
Sandford, J. A. & Browne, R. J. (1988). Captain's Log Cognitive System. Richmond, VA: Brain Train.
Sandford, J. A. (2003). Cognitive training and computers: aninnovative approach. Therapist’s Guideto Learning and Attention Disorders, edsH. F. AubreyandA. K. Ronald (SanDiego, CA: AcademicPress),421–441.
Sexton, K. A., & Dugas, M. J. (2008). An investigation of the factors leading to cognitive avoidance in worry. Concordia University, Quebec, Canada.
Sexton, K. A., & Dugas, M. J. (2009).An Investigation of Factors Associated with Cognitive Avoidance in Worry. Cognitive Therapy and Research, 33(1), 150-162.
Shomali Oskoei, A., Nejati, V., Ajilchi B. (2013). The Effectiveness of Cognitive Rehabilitation on Improving the Selective Attention in Patients with Mild Cognitive Impairment. Journal of Behavioral and Brain Science, 3, 474-478.
Stapinski, L.A., Abbott, M.J., & Rapee, R.M. (2010). Evaluating the cognitive avoidance model of generalised anxiety disorder: Impact of worry on threat appraisal, perceived control and anxious arousal. Behaviour Research and Therapy, 48(10), 1032-1040
Thorell, L. B., Nutley, S. B., Bohlin, G., & Klingberg, T. (2009). Training and transfer effects of executive functions in preschool Children. Developmental Science, 12(1), 106-113.
Tops, W., Callens, C., Van Cauwenberghe, E., Adriaens, J., & Brysbaert, M. (2012). Beyond spelling: the writing skill of Students with dyslexia in higher education. Reading and Writing, 281-97.
Weiner, A. B., & Carton, S. J. (2012). Avoidant coping: a mediator of maladaptive perfectionism and test anxiety. Personality and Individual Differences, 52(1),632–636.
Willcutt, E.G., Boada, R., Riddle, M.W., Chhabildas, N., DeFries, J.C., & Pennington, B. F. (2011). Colorado Learning Difficulties Questionnaire: Validation of a Parent-Report Screening Measure. Psychological Assessment, 3(1), 778–791.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 9، شماره 33
اردیبهشت 1398
صفحه 69-96
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار