روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

تدوین برنامه مداخله حسی-حرکتی و بررسی اثر بخشی ان بر بهبود نیم رخ اجتماعی و علاقه اجتماعی کودکان با اختلال اتیسم عملکرد بالا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش با هدف تدوین برنامه مداخله حسی- حرکتی و بررسی اثر بخشی آن بر بهبود نیمرخ اجتماعی و علاقه اجتماعی کودکان با اختلال اتیسم عملکرد بالا انجام شده است. ­روش پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان با اختلال اتیسم عملکرد بالا در شهر تهران در سال تحصیلی ۹۷-۹۶ بودند. تعداد ۲۰ کودک ۶ تا ۱۲ سال به صورت نمونه دردسترس از مرکز اتیسم دوم آوریل انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۰ نفر) و کنترل (۱۰ نفر) تخصیص شدند. برنامه مداخله حسی حرکتی به مدت دو ماه و هفته‌ای دو جلسه و هر جلسه به مدت ۶۰ دقیقه برای گروه آزمایش اجرا شد. از پرسشنامه علاقه اجتماعی (علیزاده، اسماعیلی و سهیلی، 1394) و نیمرخ مهارت اجتماعی (اسکات بلینی، 2006) برای گرداوری اطلاعات استفاده شد. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره تحلیل شدند. نتایج حاصل نشان داد که برنامه مداخله­ای بر بهبود علاقه اجتماعی و نیمرخ اجتماعی کودکان موثر بود. با توجه به اثربخشی برنامه مداخله­ا­ی حسی حرکتی، آموزش این برنامه برای همه سطوح کودکان با اختلال اتیسم توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Development of a sensory-motor intervention program (proximal) and Effectiveness study on improvement of social profile and social interest of children with high performance autism disorder.

نویسندگان [English]

  • Saeed Rezayi 1
  • bahman bakhtyari 2

1 Assistant Professor in Psychology and Exceptional Children Education, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.

2 M.A. in Clinical Psychology, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The aim of this study was to develop a psychosocial intervention program (proximal) and its effectiveness in improving the social profile and social interest of children with high-grade autism disorders. The research method in terms of information gathering is semi-experimental and in terms of its purpose. The statistical population included all children with high-grade autism disorder in Tehran during year of 96-97. Twelve children aged 6 to 12 years were selected from the center of autism center on April 2, and randomly assigned to control and test groups. The sensory motor intervention program was run for two months and a week for two sessions and each session lasted for 60 minutes for the group to perform. Social interest questionnaire and social skill profile were used for information gathering. The collected data were analyzed using multivariate analysis of covariance analysis. The results showed that interventional program was effective in improving social interest and social profile of children. Due to the effectiveness of the sensory intervention program, the training of this program is recommended for all levels of children with autism disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sensory-motor
  • Social skill profile
  • Social interest
مراجع
انجمن روانپزشکی امریکا. (2013). راهنمای تشخیصی و اماری اختلالات روانی. ترجمه یحیی سید محمدی (1393)، تهران: نشر روان
سادوک، ب.، سادوک، و.، و روئیز، پ. (2015). خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک. مترجم مهدی گنجی (1395)، تهران،: نشر ساوالان.
رضایی، س.، افروز، غ.، حسن زاده، س.، حجازی، ا.، و کمال، خ. (1393). طراحی برنامه اموزش شناخت اجتماعی و بررسی اثربخشی آن بر توانایی و مهارت‌های تشخیص، درک و ابراز حالات هیجانی کودکان مبتلا به اختلال اتیسم با عملکرد بالا. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی، 1 (4)، 48-65.
رضایی، س. (1396). تدوین برنامه آموزش مهارت‌های اجتماعی و بررسی اثر بخشی آن بر کفایت اجتماعی کودکان با اختلال یادگیری غیرکلامی و اختلال اتیسم با عملکرد بالا. مجله ناتوانی یادگیری، 6 (4)، 82-67
رضایی، س.، و لاری لواسانی، م. (1396). رابطه مهارت‌های حرکتی با مهارت‌های اجتماعی و رفتارهای چالشی در کودکان با اختلال طیف اتیسم، نشریه روان‌شناسی افراد استثنایی، 7 (25). 19- 23.
علیزاده، ح.، اسماعیلی، ک.، و سهیلی، ف. (1393). ساخت ویژگی­های روانسنجی (ساختار عاملی و پایایی) مقیاس علاقه اجتماعی برای کودکان ایرانی 4 تا 12 سال، اندازه‌‌گیری تربیتی، 5 (19)، 50-65.
قاسم‌پور، ص.، برجعلی، ا.، و محمدی، م. ر. (1393). اثربخشی آموزش بازشناسی هیجان‌ها بر مهارت‌های اجتماعی کودکان اتیستیک عملکرد بالا. نشریه روان‌شناسی افراد استثنایی، 4 (15)، 73-90.
Ahmadi J, Safari T, Hemmatiyan M, Khalili Z. (2012). Effectiveness of applied behavioral analysis approach on symptoms of autism. Journal of Research in Behavioral Sciences. 10(4):292-300.
American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: Dsm-5. 5th ed. Washington, DC: Amer Psychiatric Pub Incorporated; 2013.
Adler, A. (1993). Superiority and social interest: A collection of later writings. Ansbacher, H. L. & Ansbacher, R. R. (EDS. ). New York. Norton.
Ahmadi J, Safari T, Hemmatiyan M, Khalili Z. (2012). Effectiveness of applied behavioral analysis approach on symptoms of autism. Journal of Research in Behavioral Sciences. 10(4):292-300.
Ayres A(2012). Motor characteristics of young children referred for possible autism spectrum disorder. Pediatr Phys Ther; 24(1): 21-9.
Baribeau AN, Anagnostou RJ, Galloway JC(2014). Current perspectives on motor functioning in infants, children, and adults with autism spectrum disorders. Phys Ther. ;91(7):1116-29.
Case-Smith, J. , & Bryan, T. (1999). The effects of occupational therapy with sensory integration emphasis on preschool-age children with autism. American Journal of Occupational Therapy, 53(5), 489-497.
Devlin, S. , Healy, O. , Leader, G. , & Hughes, B. M. (2011). Comparison of behavioral intervention and sensory-integration therapy in the treatment of challenging behavior. Journal of autism and developmental disorders, 41(10), 1303-1320.
Doumas, M. , McKenna, R. , & Murphy, B. (2016). Postural control deficits in autism spectrum disorder: the role of sensory integration. Journal of autism and developmental disorders, 46(3), 853-861.
Dunbar, S. B. , Carr-Hertel, J. , Lieberman, H. A. , Perez, B. , & Ricks, K. (2012). A pilot study comparison of sensory integration treatment and integrated preschool activities for children with autism. Internet Journal of Allied Health Sciences and Practice, 10(3), 6.
Elibol, H. M. , Nguyen, V. , Linderman, S. , Johnson, M. , Hashmi, A. , & Doshi-Velez, F. (2016). Cross-corpora unsupervised learning of trajectories in autism spectrum disorders. The Journal of Machine Learning Research, 17(1), 4597-4634.
Hilton AJ, Graver HE, Scheurer RW, Vos T, Scott JG(2012). The epidemiology and global burden of autism spectrum disorders. Psychol Med; 45(3): 601-13.
Hilton AJ, HarPer RJ, Galloway JC2010 (). Current perspectives on motor functioning in infants, children, and adults with autism spectrum disorders. Phys Ther; 91(7): 1116-29.
Khodabakhshi, M. K. , Malekpour, M. , & Abedi, A. (2014). The effect of sensory integration therapy on social interactions and sensory and motor performance in children with autism. Iranian Journal of Cognition and Education, 1(1), 39-53.
King-THomas R, Boccla MJ, Roberts SF(2007). Motor activity in children with autism: a review of current literature. Pediatr Phys Ther; 24(1):2-20.
Khodabakhshi, M. K. , Malekpour, M. , & Abedi, A. (2014). The effect of sensory integration therapy on social interactions and sensory and motor performance in children with autism. Iranian Journal of Cognition and Education, 1(1), 39-53.
Kohl, K. , & Courchesne, E. (2014). "Evidence for a cerebellar role in reduced exploration and stereotyped behavior in autism". Biological psychiatry, 49,655-664.
Lang, R. , Koegel, I. K. , Ashbaugh, K. , Register, A. , Ence, W. , & Smith, W. (2010). "Physical exercise and individuals with Autism spectrum disorders: a systematic". Research in Austin spectrum disorders. 1 (3), 1202-1215.
Lang, R. , O’Reilly, M. , Healy, O. , Rispoli, M. , Lydon, H. , Streusand, W. , & Didden, R. (2012). Sensory integration therapy for autism spectrum disorders: A systematic review. Research in Autism Spectrum Disorders, 6(3), 1004-1018.
Linderman N. A training study of Theory of Mind and executive function in children with autistic spectrum disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders 1999; 35(6): 757–71.
McKenna R, Murphy B(2016). Postural Control Deficits in Autism Spectrum Disorder: The Role of Sensory Integration. J Autism Dev Disord. ;46(3):853–61.
Mac Donald, M, L. , Lord, C. , & Ulrich, D, A. (2014). "Motor Skills and Calibrated Autism Severity in Young Children with Autism Spectrum Disorder". Adapted Physical Activity Quarterly, 31, 95-105.
Montroy, J. , Bowles, R. , Skibbe, L. , & Foster, T. (2014). Social skills and problem behaviors as mediators of the relationshipbetween behavioral self-regulation and academic achievement. Early Childhood Research Quarterly , 20-32.
Myles BS, Simpson RL, Ormsbee CK,( 2006). Integrating preschool children with autism with their normally developing peers: Research findings and best practices recommendations. Focus on Autistic Behavior. 8: 1-18.
Pan, C. Y. , & Frey, G. C. (2006). "Physical activity patterns in youth with autism spectrum disorders" Journal of autism and developmental disorders, 36 (5), 597- 606.
Pfeiffer, B. A. , Koenig, K. , Kinnealey, M. , Sheppard, M. , & Henderson, L. (2011). Effectiveness of sensory integration interventions in children with autism spectrum disorders: A pilot study. American Journal of Occupational Therapy, 65(1), 76-85.
Pirastejoo. E. (2015). The effectiveness of integration training on improvement of symptoms in children with autism spectrum disorder [Thesis for M. A in psychology]. [Mashhad, Iran]: Psychology and Educational Science Faculty, Ferdowsi University of Mashhad. [Persian]
Raudeliūnaitė, R. (2009). The researc into the social skills of teenagers with visual impairments. . Specialusis ugdymas , 1 (20) 74–84.
Ray, C. E. , & Elliott, S. N. (2006). Social Adjustment and Academic Achievement: A Predictive Model for Students with Diverse Academic and Behavior Competencies. School Psychology Review , 30-45.
Sari B, Lopez BR, Heimerl S(2014). A comparison of motor delays in young children: autism spectrum disorder,developmental delay, and developmental concerns. J Autism Dev Disord. ;37(2):321-8.
Schmidt MA, Gidley Larson JC, Apostu A, Mahone EM, Denckla MB, SH. (2014). Dyspraxia in autism: association with motor, social, and communicative deficits. Dev Med Child Neurol;49(10):734-9.
Smit J, Mileir S(1999). Can we teach children with autism to understand emotions, belief, or pretence?, Development and Psychopathology; (8): 345–65.
Sodock B, Kaplan B. ( 2016). Pocket handbook of clinical psychiatry. Arjmand J. (Persian translator). 4th ed. Tehran: Arjmand Publication. ;397-402.
Staples, K. L. , & Reid, G. (2010). "Fundamental movement skills and autism spectrum disorders". Journal of Autism and Developmental Disorders, 40 (2), 209˚ 217.
Tanguay, P. E, Auyeung B, Baron-Cohen S,( 2013). Prevalence of autism in mainland China, Hong Kong and Taiwan: a systematic review and meta-analysis. Mol Autism; 4(1): 7.
Wacker SH, Burgess MP, Gidley Larson JC. ( 2013). Increased motor cortex white matter volume predicts motor impairment in autism. Journal of Brain. ;130(Pt 8):2117-22.
Watling, R. L. , & Dietz, J. (2007). Immediate effect of Ayres’s sensory integration–based occupational therapy intervention on children with autism spectrum disorders. American Journal of Occupational Therapy, 61(5), 574-583.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 9، شماره 36
بهمن 1398
صفحه 15-31
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار