نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت‏های اجتماعی بر سازگاری دانش‏آموزان نابینای پسر پایه سوم راهنمایی انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش آن نیمه آزمایشی با طرح پیش‏آزمون‏‏‏- پس‏آزمون‏‏‏ با گروه کنترل است. جامعه آماری کلیه دانش‏آموزان پایه سوم راهنمایی شهر اصفهان است. حجم نمونه شامل 36 دانش آموز پسر نابینا که به صورت نمونه‏گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 18 نفر) جایگزین شده اند. ابزار پژوهشی پرسشنامه سازگاری بل (1961) بود که قبل ازانجام مداخله ( ارائه متغیر مستقل) دو گروه با استفاده از آن پیش آزمون شدند. سپس گروه آزمایش در جلسات آموزش مهارت‏های اجتماعی مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری میچن بام (1977) به صورت گروهی شرکت داده شدند. در حالی که گروه کنترل برنامه عادی روزانه خود را دنبال می‏کرد. یک هفته پس از اتمام مداخله مجددا ًهر دو گروه با استفاده از آزمون سازگاری بل پس‏آزمون‏‏‏ شدند. با استفاده از آزمون tوابسته نمرات بدست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‏های تحقیق حاضر نشان داد که آموزش مهارت‏های اجتماعی دربهبود سازگاری دانش آموزان پسر نابینا در گروه آزمایش به طور معناداری موثر بوده است (P<./.1).آموزش مهارت‏های اجتماعی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری میچن بام (1977) سبب افزایش سازگاری دانش‏آموزان نابینا شده و کاهش نشانه‏های نقص مهارت‏های اجتماعی در آنها گردیده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of Social skills training based on cognitive- behavioral approach on psychological adjustment of Blind male students.

نویسنده [English]

  • Parviz Sharifi daramadi

چکیده [English]

Aim: The purpose of the present study was to investigate the effectiveness of social skill training on psychological adjustment of Blind male students. This is an experiment study with pre test- post test control group design. The statistical population consisted of all (36) Blind students of middle grades (12‏to‏14 years) of Ababasir School in Esfahan as both experimental and control group. A sample of 18 student from each group were chosen from the population, by purposive sampling. Before intervention, the bell's Adjustment inventory (Be, 1967) was administrated to both groups.
Afterwards experimental group received social skills training for 16 sessions (60 minutes each) in a period of two month, twice a week. One week after, the training, the post test was given to both groups. Results were analyzed using T test. findings indicated that social training were significantly effective in enhance psychological adjustment (P<0.01). What has been achieved in this research is the effectiveness training in social skills to increase the students psychological adjustment.
The possible explanation for the increasing student's psychological adjustment might be due to participation of the experimental group in the social skills training program. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • social skill
  • cognitive-behavioral approach
  • psychological adjustment
  • vision loss
  • Student
بیان زاده، سیداکبر، ارجمندی، زهرا. (1382). بررسی تأثیر آموزش مهارت‏های اجتماعی بر رفتارهای سازگارانه کودکان عقب مانده ی ذهنی. مجله اندیشه و رفتار، سال نهم، شماره 1، تابستان.
به پژوه، احمد، خانجانی، مهدی، حیدری، محمود، شکوهی یکتا، محسن. (1387). بررسی اثر بخشی آموزش مهارت‏های اجتماعی بر عزت نفس دانش آموزان نابینا. فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش در سلامت روان‏شناختی، شماره 1، دوره اول.
پاینده نجف آبادی، فضیلت. (1384). بررسی اثر بخشی آموزش سخت رویی بر سازگاری دانش آموزان دبیرستان‏های دخترانه منطقه 6 آموزش و پرورش در سال تحصیلی 84-83. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
خجسته مهر- غلامرضا. (1373). مقایسه ویژگی‏های شخصیتی نوجوانان نابینا و بینا. مجله علوم تربیتی و روان‏شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، ص،90.
شهیم، سیما. (1381). بررسی مهارت‏های اجتماعی در گروهی از دانش آموزان نابینا از نظر معلمان. مجله روان‏شناسی وعلوم تربیتی، دانشگاه تهران، سال سی و دوم، ص 121.
قاسمی، ع. (1376). آموزش مهارت‏های زندگی بر سازگاری اجتماعی فرزندان شبه خانواده. پایان نامه چاپ نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
کارتلج، جی و میلبرن، جی، اف. (1985). آموزش مهارت‏های اجتماعی به کودکان. ترجمه محمدحسین نظری نژاد (1386)، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
عطاری، یوسفعلی، اصغرزاده، محمد، کوچکی، کیومرث. (1384). بررسی تأثیر آموزش مهارت‏های اجتماعی در سازگاری فردی- اجتماعی نوجوانان بزهکار در شهرستان گنبدکاووس. مجله روان‏شناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران.‏
متون، جانی و اولندیک، توماس. (1988). بهبود بخشی مهارت‏های اجتماعی کودکان، ارزیابی و آموزش. ترجمه، احمد به پژوه. (1384). تهران : انتشارات اطلاعات.
مستعلمی، فروزان. (1381). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‏های اجتماعی برافزایش اعتمادبه نفس دختران نابینای شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روان‏شناسی، دانشگاه الزهرا.
ناهیدپور، فرزانه. (1382). افزایش سازگاری دانش آموزان نابینای دختر از راه مشاوره گروهی با رویکرد عقلانی- عاطفی- رفتاری. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا.
نقشبندی، سیامک. (1378). هنجاریابی آزمون سازگاری بل. رساله دکتری دانشگاه آزاد اسلامی.
معتمدی، زهره، سیف، علی اکبر و ژانت‏هاشمی. (1387). بررسی اثر بخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر میزان سازگاری دختران ناسازگار شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
 
 
منابع لاتین
Albert,M.M.(2005).Examination the Social Skills differences among at – risk youth diagnosed  with blindness conduct and Serious emotional disturbance.‏unpublished Doctoral Dissertation, Boston university.
Barrera. M.,Biglan,A.,taybr, T.K. Gunn,B.K., Smolkowski, K, Black.‏c., Ary.‏D.V.,8 Flower, R.C.(2002).Aggression and antisocial behavior in Children. Prevention Science. 3.83-94.
Bell, H.M. (1961). The Adjustment Inventory, Consulting psychologists press, INC.‏ plao Alto, California.
Bieber- Schut,R.(1991). The use of drama to help visually impairment adolescents acquire Social Skills.‏journal of Visual Impairment and Blinchess,85,(8),340-357
Dodge.K.A.(1993). Social – cognitive mechanisms in the development of ondust disorder and depression.‏ Annual Review of psychology 44.559-584.
Ellwein, B., Selvaraj, S,,8 Pojherek, G,(2007). Visual function and quality of life outcomes among cataract operated and operated in BNepal.British journal of ophthalmology, 82, 606-610.
Gilmor,j, Hill,B.,place,M. ,8 Skuse, D,H (2004). Social communication deficits in conduct disorder : Aclinical and community Survey. Journal of child Psychology and Psychiatry, 5,967-918.
Gersnam, F.M, Sugai , G/// Hornor, R.H.(2001) Interpreting outcomes of Soial Skills Training for Students With high- incidence disabilities. Exeptional Children. 67.(1) 331-344.
Hallahan , D.,Kauffman ,j.(2003).Exceptional, 6 the edition, Allyn /// Bacon Press.
Helstela, L , Sourander A. (2001). Self- reported competence and emotional and behavioral Problems in blind adolescents. Nordg Psyhiatry.55(5):337-410.
Holling H, Erhar,T,(2007).‏Behavioral problems in children and adolescence. Journal of Psychology. (5-6).784-793.
Huurre , T.8 Aro,h.(2000), the psychosocial Well being of finish aolescent With Visual Impairment Versus those With chronic Condition and those With no disabilities. Journal of Visual Impairment /// Blindness,94,(10), 625- 638.
Kekelios, L,s (1992).‏ The effects of visual impairment on children's social interactions in regular education programs. Ins. Z Sacks , L.S. Kekelis, & R. j. Gay Loard – Ross (Eds). Development of Social skills by blind and visually impaired students (pp. 59-82). New york: American Foundation for the blind.
Kep,s.‏ (2002). Psychosocial adjustment and The meaning of social support for visually impaired adolescents. Journal of visual impairment & Blindress 96 (1) 22-37.
Kurzhals, w. (1998) personality adjustment for the blind child in the classroom. The new outlook for the blind, 64, 126-134.
Lyons , y. (2000). Effects of social skills Training on self- perception in eight – to sixteen year- old put patient clients, psy Dissertation in university of Hartford. Non published.
Max cuspie, P.A. (1996) prompting acceptance of children with disabilities: from tolerance to inclusion. Halifax, Novascotia: Atlantic provinces Special Education Authority.
Pringle, M.L.K. (1994) The emotional and adjustment of blind children. Educational Research, 6.126-138.
Rosenblum, L,P. (2000). Perception of the impact of visual impairment on the lives of adolescents. Journal of visual impairment & Blindness, 94 (7) 434-447.
Sacks, s.z. & wolfe, K.E (2006) teaching social skills to student with visual impairments: from theory to practice. New york AFB American Foundation for the blind
Schultz, D. & shaw, D.S. (2003) Boys maladaptive social information processing, family emotional climate and pathways to early conduct problem.
sharma, s.s. & jeff C.A. (2000) social skills assessment of India children with visual impairment. Journal of visual impairment & Blindness, 94 (3) 172-177.
Valas, H. (2001) learned helplessness and psychological Adjustment: Effects of age, gender and academic Achievement. Journal of Education Research, 45 (1), 71.
Van Hasselt, Vincent B. (2002).‏ Social adaptation in the blind. Elsevier Science Ltd. Issue. Pp: 87-105.
Wagner, E, (2004) Development and Implementation curriculum to Develop social competence for student with visual impairment in Germany.‏ Journal of visual impairment in Germany. Journal of visual impairment & Blindness 98. (11), 703-710.