دانشگاه علامه طباطبائی
روانشناسی افراد استثنایی
2252-0031
2476-647X
5
17
2015
03
21
اثربخشی آموزش الگوی ارتباطی زوجین بر عملکرد خانوادههای دارای فرزند با اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی
1
25
FA
ارغوان
شریعت
کارشناسی ارشد روانشناسی
ashariat 2013@gmail.com
مختار
ملک پور
استاد گروه روانشناسی افراد استثنایی دانشگاه اصفهان
mokhtarmalekpour@ymail.com
امیر
قمرانی
0000-0002-0012-0753
استادیار گروه روانشناسی افراد استثنایی دانشگاه اصفهان
aghamarani@yahoo.com
10.22054/jpe.2015.1457
تحقیق حاضر، بررسی اثربخشی آموزش الگوی ارتباطی زوجین بر عملکرد خانوادههای دارای فرزندان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی بود. 60 نفر از والدین که فرزندان آنها دارای علائم اختلال نقص توجه- بیش فعالی بودند، به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحلهای خوشهای انتخاب شدند، سپس نمونهها بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش (30 نفر) و کنترل (30 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش 7 جلسه مداخلات آموزش الگوی ارتباطی زوجین را دریافت کردند. در هر دو گروه آزمایش و کنترل از دو پرسشنامهی عملکرد خانواده و علایم مرضی کودک در مرحلهی پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. دادهها با استفاده از روش تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافتهها نشان داد که برنامهی آموزش الگوی ارتباطی زوجین منجر به افزایش عملکرد خانواده و زیر مقیاسهای آن شامل ارتباط، آمیزش عاطفی، ایفای نقش، حل مشکل، همراهی عاطفی،کنترل رفتار و عملکرد کلی خانواده میگردد(05/0p<). در نتیجه علایم اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی در کودکان این خانوادهها کاهش یافت(05/0p<). پژوهش حاضر نشان میدهد آموزش الگوی ارتباطی زوجین به والدین میتواند عملکرد خانواده و زیر مقیاسهای عملکرد خانواده شامل ارتباط، آمیزش عاطفی، ایفای نقش، حل مشکل، همراهی عاطفی،کنترل رفتار وعملکرد کلی آن را به صورت معنیداری افزایش دهد.
الگوی ارتباطی زوجین,عملکردخانواده,اختلال نقص توجه وبیش فعالی
https://jpe.atu.ac.ir/article_1457.html
https://jpe.atu.ac.ir/article_1457_daadca82101bfb8c4fc407e899d05ded.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
روانشناسی افراد استثنایی
2252-0031
2476-647X
5
17
2015
03
21
تجربههای زندگی و عوامل مورد استفاده مادران دارای فرزند کمتوان ذهنی برای بخشیدن دیگران
27
40
FA
شهروز
نعمتی
0000-0001-6898-9749
استادیار دانشگاه تبریز، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، گروه علوم تربیتی
sh.nemati@tabrizu.ac.ir
باقر
غباری بناب
0000-00002-0627-8236
استادیار روانشناسی آموزش کودکان استثنایی دانشگاه تهران.
bghobari@ut.ac.ir
10.22054/jpe.2015.1458
پژوهش حاضر تجربههای زیستی و عواملی که مادران ایرانی دارای فرزند کمتوان ذهنی برای بخشیدن دیگران بهکار میگیرند را مورد بررسی قرار داده است. برای رسیدن به این هدف، روش کیفی و نظریه برخاسته از داده ها مورد استفاده قرار گرفت. 20 نفر از مادران دارای فرزند کمتوان ذهنی که برای تکمیل پرونده فرزند خود به سازمان آموزش پرورش رجوع کرده بودند، به صورت تصادفی انتخاب و سئوالهای نیمهساختار یافته در مورد بخشش دیگران و عواملی که آنها در این مورد استفاده کردهاند تا رسیدن به مرحله اشباع مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل دادهها از طریق کدهای باز و مشخص شدن گزارههای اصلی و فرعی، نشان داد که در ایران مادران این گروه از کودکان به ترتیب از منابع معنوی، منابع درونی و منابع و علایق اجتماعی برای بخشیدن دیگران استفاده میکنند. این یافتهها نشان میدهد که غنی بودن محتوا و متون مربوط به بخشایشگری در فرهنگ ایرانی – اسلامی به مادران دارای فرزند کمتوان ذهنی برای بخشیدن دیگران کمک کرده است.
تجربههای زندگی,مادران,دانشآموزان کمتوان ذهنی,بخشایشگری
https://jpe.atu.ac.ir/article_1458.html
https://jpe.atu.ac.ir/article_1458_46583fc38b4797b18f5fe4a9a2f38e97.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
روانشناسی افراد استثنایی
2252-0031
2476-647X
5
17
2015
03
21
یافتههای نوین در تصویربرداری مغزی اختلال نارسایی توجه بیش فعالی درکودکان و نوجوانان
41
64
FA
علیرضا
مقدس
استادیار گروه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی
dr_moghaddas@yahoo.com
10.22054/jpe.2015.1461
--
اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی,تصویربرداری مغزی,ام.ار.ای,سیتی اسکن
https://jpe.atu.ac.ir/article_1461.html
https://jpe.atu.ac.ir/article_1461_4f1d19d79eb1aef2d1b02558b8dae0ee.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
روانشناسی افراد استثنایی
2252-0031
2476-647X
5
17
2015
03
21
نقش میانجی ارتباط بین والد-کودک، منبع کنترل و عملکرد تحصیلی در رابطه بین اختلال نارسایی توجه - بیشفعالی و افسردگی کودکان
65
86
FA
نورعلی
فرخی
0000-0002-5941-2750
دانشیار گروه سنجش و اندازهگیری دانشگاه علامه طبایی تهران
farrokhinoorali@gmail.com
منصور
حرفه دوست
دانشجوی دکتری سنجش و اندازهگیری دانشگاه علامه طباطبایی تهران
اسماعیل
خیرجو
استادیار گروه مطالعات خانوده دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
e_kheirjoo@yahoo.com
مجتبی
سلم آبادی
استادیار گروه مطالعات خانوده دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
زهرا
فیض الهی
کارشناس ارشد مشاوره و راهنمایی دانشگاه علامه طباطبائی تهران
10.22054/jpe.2015.1462
هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی متغیرهای محیطی (ارتباط والد-کودک)، منبع کنترل و عملکرد تحصیلی به منظور تبیین افسردگی کودکان با اختلالنارسایی توجه - بیشفعالی بود. بعد از غربالگری کودکان مشغول به تحصیل در پایه پنجم ابتدایی مقیاس های مدیریت رفتاری و تنیدگی والدگری به عنوان نشانگرهای مربوط به رابطه والد-کودک و مقیاس اختلالنارسایی توجه - بیشفعالی توسط مادران و آزمون عملکرد تحصیلی محققساخته و پرسشنامه افسردگی و منبع کنترل بر روی کودکان اجرا شد. تحلیل ضرایب همبستگی نشانگر ارتباط مثبت و معنیدار بین اختلال بعد نارسایی توجه و افسردگی بود؛ همچنین بین سه متغیر واسطه با افسردگی و بعد نارسایی توجه ارتباط معنیداری وجود داشت. تحلیل معادلات ساختاری نشانگر اهمیت متغیر ارتباط والد-کودک به عنوان متغیر میانجیگر رابطه بین اختلالنارسایی توجه و افسردگی بود. دو متغیر عملکرد تحصیلی و مکان کنترل نتوانستند به عنوان متغیر میانجی در الگو عمل کنند. یافتههای این پژوهش تایید کننده اهمیت ارتباط والد-کودک و والدگری در اختلال افسردگی کودکان با اختلالنارسایی توجه- بیش فعالیاست که باید در درمان و مشاوره این گروه از کودکان مورد توجه قرار گیرد.
افسردگی کودکان,اختلالنارسایی توجه - بیشفعالی,ارتباط والد- کودک,عملکرد تحصیلی,منبع کنترل
https://jpe.atu.ac.ir/article_1462.html
https://jpe.atu.ac.ir/article_1462_b7e2204f46c355743d42d3cbb03ac67b.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
روانشناسی افراد استثنایی
2252-0031
2476-647X
5
17
2015
03
21
اثربخشی آموزش هنرهای تجسمی با استفاده ازبستةآموزشی"آموزش هنر، حامی کودک نوآور"بر افزایش خلاقیت کودکان دبستانی
87
111
FA
زهره
درویشی
دکتری روانشناسی، دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران
darvishi_zohreh@yahoo.com
شهریار
شهیدی
دانشیار گروه روانشناسی، دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران
shahriarshahidi@hotmail.com
محمود
حیدری
استادیارگروه روانشناسی، دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران
mahmood.heidari@gmail.com
شهلا
پاکدامن
استادیارگروه روانشناسی، دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران
shahla.pakdaman@yahoo.com
10.22054/jpe.2015.1463
پژوهش حاضر با هدف شناخت اثربخشی آموزش هنرهای تجسمی با استفاده از بستة آموزشی محققساختة"آموزش هنر، حامی کودک نوآور" بر افزایش خلاقیت کودکان دبستانی انجام گرفت.80 دانشآموز(40دخترو40 پسر)از میان دانشآموزان پایة چهارم ابتدایی ناحیة 3 شهر تهران به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروهآزمایش 15 جلسة یک ساعته مداخلة آموزشیدریافت کرد وپس از 6 هفته پیگیری به انجام رسید. دادههای بهدست آمده با روشآماری تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافتههانشان دادکه مداخلة آموزشی در پسآزمون و پیگیری در افزایشنمرة کلی خلاقیت(005/0p= ،001/0p=) و دومؤلفة ابتکار(008/0p=،005/0p=) وبسطخلاقیت(001/0p=،001/0p=) تأثیر معنیدارداشته است.تفاوت معنیداری میان نمرههایگروههای کنترل و آزمایش در دو مؤلفةسیّالی و انعطافپذیری یافت نشد. بر ایناساس، میتوان نتیجه گرفت که بستة آموزشی "آموزش هنر، حامی کودک نوآور" میتواند به عنوان یک ابزار آموزشی مناسب در پرورش خلاقیت کودکان دبستانی مورد استفاده قرارگیرد[1]. <br /><br clear="all" /> <br /> <br />5. بنیاد ملی نخبگان و دفتر استعدادهای درخشان دانشگاه شهید بهشتی، بخشی از حمایت مالی انجام این پژوهش را عهدهدار بودهاند که جا دارد از این دو نهاد محترم صمیمانه سپاسگزاری شود.
خلاقیت,کودکان دبستانی,هنرهای تجسمی
https://jpe.atu.ac.ir/article_1463.html
https://jpe.atu.ac.ir/article_1463_c0e226e0e2b677f9177c4842ca4de575.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
روانشناسی افراد استثنایی
2252-0031
2476-647X
5
17
2015
03
21
اثربخشی آموزش درک روابط فضایی بر عملکرد ریاضی دانشآموزان پسر با ناتوانی یادگیری ریاضی
113
131
FA
مسلم
اصلی آزاد
دانشجوی دکتری روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، اصفهان، ایران.
azzad2020@gmail.com
احمد
عابدی
0000‑0002‑3828‑3419
دانشیار گروه روان شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص،دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی،دانشگاه اصفهان، اصفهان.
a.abedi44@gmail.com
احمد
یارمحمدیان
دانشیار گروه روان شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص،دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی،دانشگاه اصفهان، اصفهان.
yarmo879@yahoo.com
10.22054/jpe.2015.1464
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش درک روابط فضایی بر عملکرد ریاضی دانشآموزان پسر با ناتوانی یادگیری ریاضیانجام شد. روش پژوهش، آزمایشی، از نوع پیش آزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانشآموزان پایه سوم ابتدایی با ناتوانی یادگیری ریاضی شهر اصفهان در سال تحصیلی91-1390 بود. به منظور انجام این پژوهش، 30 دانشآموز به شیوه نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب شد. ابزارهای مورد استفاده شامل مقیاس هوش کودکان وکسلر4، آزمون تشخیص حساب نارسایی،و آزمون عملکرد تحصیلی ریاضی بود. از میان دانشآموزان پسری که بر اساس این ابزارها دارای ناتوانی یادگیری ریاضی تشخیص داده شدند، 30 نفر به طور تصادفی انتخاب و به طور تصادفی در گروههای آزمایش و کنترل گمارده شدند. دادههای به دست آمده با تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که که بین گروهها تفاوت معناداری وجود دارد (0001/0>P). بدین ترتیب متغیر مستقل تفاوت معناداری در گروه آزمایش ایجاد کرده، و توانسته به بهبود عملکرد تحصیلی ریاضی کودکان پسر با ناتوانی یادگیری ریاضی در دوره دبستان در مرحله پسآزمون بینجامد. بنابراین پیشنهاد میشود که از آموزش درک روابط فضایی در آموختن ریاضی به دانشآموزان استفاده شود.
ناتوانی یادگیری ریاضی,درک روابط فضایی, عملکرد ریاضی
https://jpe.atu.ac.ir/article_1464.html
https://jpe.atu.ac.ir/article_1464_3e3c2069d4ca39454c3ca4ef3acc441d.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
روانشناسی افراد استثنایی
2252-0031
2476-647X
5
17
2015
03
21
تأثیر آموزش برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی بر میزان فشار روانی مادران کودکانِ کمتوانذهنی
133
148
FA
نسترن
سیداسماعیلی قمی
کارشناس ارشد رشتۀ روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبایی
seyedesmaili@yahoo.com)
فرنگیس
کاظمی
استادیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشگاه علامه طباطبایی
farangis_kazemi@yahoo.com
شهلا
پزشک
. استادیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشگاه علامه طباطبایی
sh.pezeshk@gmail.com
10.22054/jpe.2015.1465
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی بر میزان فشار روانی مادران کودکانِ کمتوانذهنی بود. روش پژوهش، از نوع آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعهی آماری این پژوهش را کلیهی مادران کودکانِ کمتوانذهنی دورهی آمادگی شهر مارلیک در سال تحصیلی 92-1391 تشکیل میدادند که از میان آنها با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده، 24 نفر از مادرانی که نمرههای فشار روانیشان یک انحراف معیار بالاتر از میانگین گروه بود، انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (12 نفر) و گروه کنترل (12 نفر) جایگزین شدند. به گروه آزمایش، 8 جلسه برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی آموزش داده شد. برای جمعآوری دادهها از فرم 52 سوالی پرسشنامهی منابع فشار روانی فردریک استفاده شد. دادهها از طریق آزمون آماری کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافتهها نشان داد که فرضیهی پژوهش مبنی بر تأثیر آموزش برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی بر میزان فشار روانی مادران کودکانِ کمتوانذهنی مورد تأیید قرار گرفته است و مادران گروه آزمایش نسبت به مادران گروه کنترل در پسآزمون، به طور معناداری فشار روانی کمتری داشتند (01/0>p). بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که آموزش برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی در کاهش فشار روانی مادران کودکانِ کمتوانذهنی تأثیر معناداری دارد.
ذهنآگاهی,برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی,فشار روانی,مادران,کودکانِ کمتوانذهنی
https://jpe.atu.ac.ir/article_1465.html
https://jpe.atu.ac.ir/article_1465_80cdfb93f263f5cf2f2631583351a93d.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
روانشناسی افراد استثنایی
2252-0031
2476-647X
5
17
2015
03
21
نقش باورهای فراشناختی و هوش هیجانی نابینایان در پیشبینی سازگاری اجتماعی و مقایسهی آن با افراد عادی
151
168
FA
اکبر
عطادخت
استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
(ak_atadokht@yahoo.com)
علی
شیخ الاسلامی
استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی
(a_sheikholslamy@yahoo.com)
سیده طیبه
حسینی کیاسری
کارشناسارشد مشاوره توانبخشی، دانشگاه محقق اردبیلی
h.kiasari@yahoo.com
نجمه
جوکار
کارشناسارشد مشاوره توانبخشی، دانشگاه محقق اردبیلی
najme.jokar2013@gmail.com)
10.22054/jpe.2015.1467
این پژوهش با هدف بررسی نقش باورهای فراشناختی و هوش هیجانی در پیشبینی سازگاری اجتماعی افراد نابینا و مقایسه آن با افراد عادی انجام شد. روش پژوهش، از نوع علّیمقایسهای بود و جامعهی آماری آن همهی نابینایانی بودند که در 6 ماههی اول سال 1392، عضو انجمن نابینایان اردبیل بوده و همچنین افراد عادی که در دامنهی سنی 20 تا 40 سال قرار داشته و مشکل نابینایی نداشتند. از بین جامعهی نابینایان با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده، تعداد 40 نفر؛ و از بین جامعهی افراد عادی نیز با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس، تعداد 40 نفر انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از فرمکوتاه پرسشنامهی فراشناخت، مقیاس هوش هیجانی و مقیاس سازگاری استفاده شد. دادهها با استفاده از آزمونهای آماری خیدو، تحلیل واریانس تکعاملی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین دو گروه نابینا و افراد عادی از لحاظ متغیرهایی مانند خودآگاهی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی و خودآگاهی شناختی تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>P) و هوش هیجانی نابینایان بیشتر از افراد عادی بود (05/0p<). همچنین نتایج نشان داد که مدل پیشبینی سازگاری اجتماعی از روی متغیرهای هوش هیجانی و باورهای فراشناخت در افراد نابینا، معنادار بوده (01/0p<)، ولی در افراد عادی معنادار نبود (05/0p>). 20 درصد از واریانس سازگاری اجتماعی نابینایان به وسیلهی هوش هیجانی و باورهای فراشناخت قابل تبیین بود. این نتایج کاربردهایی را در راستای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و روانشناختی و همچنین استفاده از نتایج در توانبخشی افراد نابینا به دنبال دارد.
باورهای فراشناختی,هوش هیجانی,سازگاری اجتماعی,نابینایان
https://jpe.atu.ac.ir/article_1467.html
https://jpe.atu.ac.ir/article_1467_6ada69f003db5ba84428e4953942360d.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
روانشناسی افراد استثنایی
2252-0031
2476-647X
5
17
2015
03
21
اثربخشی آموزش معنویت برفشارر وانی وسلامت عمومی مادران کودکان کمتوانذهنی
169
186
FA
فاطمه
اکبری
کارشناس ارشد روان شناسی عمومی دانشگاه اصفهان
فریبا
یزدخواستی
دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان
فرحناز
شاکه نیا
کارشناس ارشد روان شناسی عمومی دانشگاه اصفهان
10.22054/jpe.2015.1468
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش معنویتبرمیزانفشارروانیوسلامتعمومیمادرانکودکانکمتوانذهنی انجام شده است. پژوهش از نوع آزمایشیبا گروه آزمایش و گواه بود. جامعه آماری شامل همه مادرانکودکانکمتوانذهنی شهرستان الیگودرز در سال 1391 بود. نمونه مورد بررسی در این پژوهش، 30 نفر از مادران کودکان کمتوان ذهنی بود که بر اساس نمونهگیری تصادفی ساده، انتخاب و بهصورت تصادفی در گروههای 15 نفری آزمایش و گواه قرار گرفتند. سپس آموزش معنویت در 8 جلسه و به مدت 2 ماه بر روی گروه آزمایش اجرا گردید.ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه فشارروانی ملکپور و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) بود. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس نشان داد که اثربخشی آموزش معنویت بر کاهش فشار روانی مادران کودکان کمتوان ذهنی معنیدار بوده است (05/0P<). همچنین اثربخشی آموزش بر بهبود سلامت عمومی، کاهش میزان نشانههای جسمی و نشانه های افسردگینیز معنیدار بود (05/0P<)، اما اثر معنیداری بر میزان اختلال در کارکرد اجتماعی و اضطراب نداشت (05/0<P). با توجه به اثربخشی آموزش معنویت بر کاهش فشار روانی و بهبود سلامت عمومی، میتوان در راستای برنامهریزیهای آموزشی و درمانی، آن را به عنوان مکملی در کنار سایر مداخلات مربوط به مسائل استرس زا و تهدیدکننده سلامت عمومی مورد استفاده قرار داد.
آموزش معنویت,فشار روانی,سلامت عمومی,کودکان کمتوان ذهنی
https://jpe.atu.ac.ir/article_1468.html
https://jpe.atu.ac.ir/article_1468_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf