مقاله پژوهشی
شهروز نعمتی؛ رحیم بدری گرگری؛ شهرام واحدی؛ نیلوفر برومندزاده
چکیده
اختلال یادگیری ویژه شامل اختلالی عصب-تحولی است که در سالهای اخیر از منظر روانشناسی مثبتمحور مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر ترسیم نقشه مفهومی سازههای روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه بود. طرح پژوهش از نوع مطالعه مروری نظامند بود. از طریق الگوی پریسما یافتههای پژوهشی مرتبط با متغیرهای سازههای روانشناسی ...
بیشتر
اختلال یادگیری ویژه شامل اختلالی عصب-تحولی است که در سالهای اخیر از منظر روانشناسی مثبتمحور مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر ترسیم نقشه مفهومی سازههای روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه بود. طرح پژوهش از نوع مطالعه مروری نظامند بود. از طریق الگوی پریسما یافتههای پژوهشی مرتبط با متغیرهای سازههای روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، با استفاده از کلیدواژههای تخصصی سازههای روانشناسی مثبت و اختلال یادگیری ویژه(شامل اختلال خواندن، اختلال نوشتن، اختلال ریاضی)، به جستجو در پایگاههای اطلاعاتی از جملهPubmed, Eric, Scopus , Sid, Irandoc ,Noormags Ebsco ,Science Direct ,ProQuest , Springer پرداخته شد و مقالات و اطلاعات مرتبط با عنوان پژوهش حاضر، مورد واکاوی قرار گرفت. یافتههای پژوهش حاضر نشان داد که سازههای روانشناسی مثبت شامل متغیرهای بهزیستی روانی، تاب آوری، خوش بینی، سلامت روان، کیفیت زندگی، شادکامی، امید، رضایت از زندگی، سپاسگزاری و معنویت تأثیرگذارترین کلمات کلیدی در شبکه همرخدادی هستند و پژوهشهای روانشناسی مثبت محور بر سازههای ذکر شده تأکید دارند. شواهد پژوهشی بیانگر این است که تقویت و بهبود سازههای روانشناسی مثبت میتواند برای دانشآموزان با اختلال یادگیری ویژه بسیار مفید واقع شود. این مطالعه نشاندهندهی اهمیت سازههای روانشناسی مثبت در حوزهی اختلالات یادگیری ویژه بود، لذا برای دستیابی به نتایج مطلوب در حوزه اختلال یادگیری ویژه ادغام فعالیتهای شواهدمحور و پژوهشی با فعالیتهای بالینی و مداخلهای پیشنهاد میگردد.
مقاله پژوهشی
زکیه نجاریان؛ شهرام واحدی؛ تورج هاشمی؛ رحیم بدری گرگری
چکیده
هدف از پژوهش حاضر طراحی بسته اموزشی مبتنی بر حافظه فعال عاطفی و بررسی اثربخشی این بسته بر بهبود ابعاد شناختی- عاطفی یادگیری دانشآموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی بود. پژوهش حاضر یک طرح نیمه آزمایشی با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل با پیشآزمون و پس-آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانشآموزان دختر و پسر دارای اختلال ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر طراحی بسته اموزشی مبتنی بر حافظه فعال عاطفی و بررسی اثربخشی این بسته بر بهبود ابعاد شناختی- عاطفی یادگیری دانشآموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی بود. پژوهش حاضر یک طرح نیمه آزمایشی با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل با پیشآزمون و پس-آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانشآموزان دختر و پسر دارای اختلال یادگیری ریاضی دوره ابتدایی مراکز اختلالات یادگیری شهر اصفهان بود که در سال تحصیلی 1400-1401 به این مراکز مراجعه نمودهاند. در این راستا 30 نفر از دانشآموزان به روش هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش 14 جلسه به مدت 60 دقیقه مداخلهی توانبخشی عاطفی مبتنی بر حافظه کاری را دریافت کردند. آزمودنیهای قبل و بعد از آموزش، به پرسشنامههای حلمسأله محقق ساخته، آزمون استروپ عددی جان رایدلی (1935)، نگرش به ریاضی آیکن (1971) و اضطراب ریاضی چیو و هنری (1990) پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس آمیخته نشان داد که آموزش مبتنی بر حافظه فعال عاطفی بر افزایش مهارت حلمسأله، کاهش بازداری شناختی، افزایش نگرش به ریاضی و کاهش اضطراب ریاضی (در سطح 01/0) اثربخش و معنادار بود. بر اساس اثربخش بودن آموزش مبتنی بر حافظه فعال عاطفی بر متغیرهای شناختی- عاطفی دانشآموزان دارای اختلال ریاضی، این مداخله میتواند به بهبود مهارتهای شناختی و عاطفی دانشآموزان با اختلال یادگیری کمک نموده و زمینهساز شرایط بهتری در یادگیری درس ریاضی باشد.
مقاله پژوهشی
فاطمه نیک بین؛ رضا سلطانی شال؛ عباسعلی حسین خانزاده
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویتبندی شاخصهای مدرسهی استثنایی موفق در مقطع ابتدایی در شهرستان رشت انجام شد. روش پژوهش، کیفی و از نوع مطالعه دلفی بود. جامعه پژوهش حاضر متشکل از همۀ متخصصان حیطه آموزشوپرورش دانشآموزان استثنایی شهرستان رشت بود و شرکتکنندگان در این پژوهش بهعنوان گروه پانل 20 نفر از اساتید دانشگاه، مشاوران ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویتبندی شاخصهای مدرسهی استثنایی موفق در مقطع ابتدایی در شهرستان رشت انجام شد. روش پژوهش، کیفی و از نوع مطالعه دلفی بود. جامعه پژوهش حاضر متشکل از همۀ متخصصان حیطه آموزشوپرورش دانشآموزان استثنایی شهرستان رشت بود و شرکتکنندگان در این پژوهش بهعنوان گروه پانل 20 نفر از اساتید دانشگاه، مشاوران و معلمان آموزشوپرورش بودند. از تحلیل دادههای کیفی حاصل از پاسخهای شرکتکنندگان به این سؤال 53 کد، 19 زیرشاخه و 7 شاخص اصلی (نیازهای آموزشی، نیازهای سازمانی، نیازهای فردی دانش آموزان، نیاز به خدمات روانشناسی و مشاوره، نیاز به شاداب سازی محیط مدرسه، ویژگیهای کادر مدیریت و معلمان، در نظر گرفتن شرایط خاص خانواده دانش آموزان) استخراج شد. در گام دوم با استفاده از کدهای استخراج شده، یک پرسشنامه 51 سؤالی برای تصمیمگیری گروه پانل طراحی شد و ملاک برای پذیرش هر گویه کسب ضریب توافق80 درصدی تعیین شد. بر اساس یافتهها، مدرسهای موفق است که بتواند نوجوانان را برای زندگی آینده از طریق پرداختن و برنامهریزی در هفت بعد نیازهای آموزشی، نیازهای سازمانی، نیازهای فردی دانش آموزان، نیاز به خدمات روانشناسی و مشاوره، نیاز به شاداب سازی محیط مدرسه، ویژگیهای کادر مدیریت و معلمان، در نظر گرفتن شرایط خاص خانواده دانش آموزان و بهطورکلی در جهت آماده ساختن آنان برای زندگی و حضور در جامعه آماده کند.
مقاله پژوهشی
هدی فرامرزی
چکیده
یکی از بارزترین ویژگیهای کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی، مشکل در پردازش شنیداری است و عدم ارائه مداخله به موقع برای این کودکان عواقب جبرانناپذیری را به همراه دارد. هدف از این پژوهش تدوین برنامه توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه و اثربخشی آن بر پردازش شنیداری کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ ...
بیشتر
یکی از بارزترین ویژگیهای کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی، مشکل در پردازش شنیداری است و عدم ارائه مداخله به موقع برای این کودکان عواقب جبرانناپذیری را به همراه دارد. هدف از این پژوهش تدوین برنامه توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه و اثربخشی آن بر پردازش شنیداری کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش-آموزان دوره ابتدایی 7 تا 9 ساله شهر تهران با تشخیص نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی که در سال نیمسال دوم تحصیلی 1401 مشغول به تحصیل بودند که 30 نفر داوطب واجد شرایط به شیوه تصادفی در دوگروه آزمایش(15 نفر) و گواه(15 نفر) گمارش شدند. گروه آزمایش در 10 جلسه 45 دقیقهای برنامه توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه را دریافت کرد. ابزارهای پژوهش شامل نسخه چهارم آزمون هوش وکسلر، آزمون نارساخوانی مرادی و همکاران(1395)، پرسشنامه کانرز-فرم والدین(1998) و سیاهه مشکلات شنیداری فیشر(1976) بود. دادهها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شد. یافتهها نشان داد که برنامه توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه موثر بوده و موجب بهبود پردازش شنیداری کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی در گروه آزمایش شده است. با توجه به این یافتهها برنامه توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه به عنوان یک مداخله موثر به متخصصان پیشنهاد میشود
مقاله پژوهشی
محمد هادی صافی؛ حسن مالدار حسن آبادی؛ یاسر رضاپور میرصالح؛ حمید خاکباز
چکیده
معلولیت یک پدیده جهانی است که در همه اعصار و در تمام جوامع، بوده و هست. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطهای انگیزش پیشرفت در رابطه خوشبینی و تابآوری با خودکارآمدی در مبتلایان به معلولیت جسمی-حرکتی شهر مشهد بوده است. جامعة آماری این پژوهش تمامی مبتلایان به معلولیت جسمی-حرکتی شهر مشهد بود که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده ...
بیشتر
معلولیت یک پدیده جهانی است که در همه اعصار و در تمام جوامع، بوده و هست. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطهای انگیزش پیشرفت در رابطه خوشبینی و تابآوری با خودکارآمدی در مبتلایان به معلولیت جسمی-حرکتی شهر مشهد بوده است. جامعة آماری این پژوهش تمامی مبتلایان به معلولیت جسمی-حرکتی شهر مشهد بود که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده 218 نفر از آنان بهعنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از مقیاس انگیزش پیشرفت هلمریچ و اسپنس (1977)، مقیاس خودکارآمدی شوارتز (1999)، مقیاس خوشبینی شییر و کارور (1985) و مقیاس تابآوری کانر و دیویدسون (2003) استفاده شد. برای تحلیل دادهها از روشهای همبستگی پیرسون و مدلیابی معادلات ساختاری (تحلیل مسیر) استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تابآوری و خوشبینی رابطة مستقیمی با خودکارآمدی و انگیزش پیشرفت داشتند و نقش میانجی انگیزش پیشرفت در ارتباط بین تابآوری با خودکارآمدی و خوشبینی با خودکارآمدی تأیید شد. همچنین خوشبینی و تابآوری بر انگیزش پیشرفت و خودکارآمدی تأثیر مثبت و معناداری داشتند.
مقاله پژوهشی
حمزه میرزائی؛ سالار فرامرزی؛ مجتبی جهانی فر؛ امیر مثنوی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی الگوی محیط یادگیری چندرسانهای بر درگیری تحصیلی و هنجارگریزی تحصیلی در دانشآموزان دارای اختلال یادگیری خاص ریاضی بود. این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماه بود. جامعه آماری شامل تمامیکودکان با اختلالات یادگیری خاص ریاضی در مقطع تحصیلی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی الگوی محیط یادگیری چندرسانهای بر درگیری تحصیلی و هنجارگریزی تحصیلی در دانشآموزان دارای اختلال یادگیری خاص ریاضی بود. این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماه بود. جامعه آماری شامل تمامیکودکان با اختلالات یادگیری خاص ریاضی در مقطع تحصیلی سوم و چهارم دبستان در شهر اصفهان سال تحصیلی 1401-1402 بود که از این میان آنها 30 نفر به شیوه در دسترس انتخاب و درنهایت بهصورت تصادفی دو گروه 15 نفری (آزمایش و گواه) تقسیم شدند. شرکتکنندگان پرسشنامه هنجارگریزی تحصیلی کلارک و همکاران (2015) و پرسشنامه درگیری تحصیلی ریوه (2013) را برای پیشآزمون تکمیل کردند. در ادامه برای گروه آزمایش بهمدت ۸ جلسه و هر جلسه 45 تا60 دقیقه بهصورت حضوری بسته آموزشی موردنظر، اجرا شد. در حالیکه گروه گواه آموزشی دریافت نکرد. در پایان دو گروه آزمایش و گواه، پرسشنامه هنجارگریزی تحصیلی و پرسشنامه هنجارگریزی تحصیلی را بهعنوان پسآزمون تکمیل نمودند.تحلیل دادههای پژوهش نشان داد که بسته آموزشی الگوی محیط یادگیری چندرسانهای بهطور معنیداری منجر به بهبود درگیری تحصیلی و هنجارگریزی تحصیلی شده است (001/0>p). بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بسته آموزشی الگوی محیط یادگیری چندرسانهای در افزایش درگیری تحصیلی و کاهش هنجارگریزی تحصیلی دانشآموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی مؤثر بوده و ماندگاری آن بعد از دوماه پابرجا مانده است.
مقاله پژوهشی
کیمیا ریگی؛ منصوره شهریاری احمدی؛ پریسا تجلی؛ پروانه قدسی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف اثربخشی مداخله بازشناسی هیجانی بر خودتنظیمی هیجانی و همدلی کودکان با اختلال نافرمانی مقابلهای انجام پذیرفت. طرح پژوهشی نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل و جامعه آماری شامل کلیه کودکان با اختلال نافرمانی مقابلهای مراجعه کننده به مراکز مشاوره و خدمات روانشناسی شهر مشهد در سال ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف اثربخشی مداخله بازشناسی هیجانی بر خودتنظیمی هیجانی و همدلی کودکان با اختلال نافرمانی مقابلهای انجام پذیرفت. طرح پژوهشی نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل و جامعه آماری شامل کلیه کودکان با اختلال نافرمانی مقابلهای مراجعه کننده به مراکز مشاوره و خدمات روانشناسی شهر مشهد در سال تحصیلی 1401-1400 بود که به شیوه نمونه-گیری در دسترس انتخاب شد. از بین این کودکان نمونهای شامل 30 نفر بر اساس ملاکهای ورود انتخاب و سپس در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برای جمعآوری دادهها از مقیاس علائم مرضی کودکان (گادو و اسپرافکین، 1994)، پرسشنامه خودتنظیمی هیجانی (شیلد و کیکتی، 1997) و پرسشنامه همدلی کودکان و نوجوانان (اورگاوو و همکاران، 2017) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل آماری از آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان خود تنظیمی و همدلی گروه آزمایش پس از انجام مداخله بازشناسی هیجانی و همچنین بعد از گذشت یک ماه (مرحله پیگیری)، نسبت به گروه کنترل افرایش یافته بود (01/0P<). شواهد به دست آمده نشان میدهد که مداخله بازشناسی هیجانی در افزایش خودتنظیمی هیجانی و همدلی کودکان با اختلال نافرمانی مقابلهای مؤثر است.
مقاله پژوهشی
امید عیسی نژاد؛ اوین محمدی
چکیده
تربیت و مراقبت از کودکان با نیازهای ویژه توسط والدین امری مهم و چالش برانگیز است. یکی از این رویکردها که در دهههای اخیر در ایران به بررسی میزان اثر آن توجه بسیار شده است معنادرمانی میباشد. هدف این فراتحلیل تعیین میزان اثربخشی معنادرمانی بر والدین کودکان با نیازهای ویژه بود. این پژوهش با استفاده از روش فراتحلیل با یکپارچه ...
بیشتر
تربیت و مراقبت از کودکان با نیازهای ویژه توسط والدین امری مهم و چالش برانگیز است. یکی از این رویکردها که در دهههای اخیر در ایران به بررسی میزان اثر آن توجه بسیار شده است معنادرمانی میباشد. هدف این فراتحلیل تعیین میزان اثربخشی معنادرمانی بر والدین کودکان با نیازهای ویژه بود. این پژوهش با استفاده از روش فراتحلیل با یکپارچه کردن نتایج تحقیقات مختلف، اندازه اثر معنادرمانی را مشخص میکند. 9 پژوهش که از لحاظ روششناسی قابلیت بررسی داشتند و بین سالهای 1400 تا 1390 منتشر شده بودند انتخاب شدند و فراتحلیل بر روی آنها انجام گرفت. منابع جستجوی دادهها بانک منابع اطلاعاتی جهاد دانشگاهی، پایگاه مجلات تخصصی نور، پایگاه مجلات علمی مگیران، بانک اطلاعات نشریات کشور و مرجع دانش سیویلیکا بودند. تجزیه و تحلیل دادهها و محاسبه اندازه اثر با استفاده از نرمافزار CMA2 و شاخص g هدجز انجام گرفت. یافتهها نشان میدهد که بررسی ناهمگنی اثرات با استفاده از آزمون کیو کوکران (Cochran's Q) مقدار Q برابر با 30/153 و مجذور I برابر با 17/92 به دست آمد که معنیدار است (001/0 > p). در نتیجه اندازههای اثر ناهمگن بوده و برای تحلیل تاثیرات باید مدل اثر تصادفی مد نظر قرار گیرد. اندازه اثر تصادفی برابر با 08/1 است، به همین ترتیب مقدار g هجز تصادفی برابر با 04/1 به دست آمد. بنابر این میتوان گفت معنادرمانی بر والدین کودکان با نیازهای ویژه اثر بالایی داشته است.
مقاله پژوهشی
فاطمه جعفرخانی؛ هدا محسنی فرد؛ آذین یزدی؛ مژگان قنات
چکیده
مطالعه حاضر به دنبال ارائه یک چشم انداز کلی از مقالات مروری کتاب سنجی در زمینه نارساخوانی به ویژه بازی آموزی بود.به همین سبب مروری بر مرورهای مرتبط در زمینه نارساخوانی به ویژه بازی آموزی داشته است.در این مطالعه 31 مقاله مرور تحلیل و بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش از نکات پیشنهاد شده توسط بلاک و فیش برای تجزیه و تحلیل کتابسنجی برای ...
بیشتر
مطالعه حاضر به دنبال ارائه یک چشم انداز کلی از مقالات مروری کتاب سنجی در زمینه نارساخوانی به ویژه بازی آموزی بود.به همین سبب مروری بر مرورهای مرتبط در زمینه نارساخوانی به ویژه بازی آموزی داشته است.در این مطالعه 31 مقاله مرور تحلیل و بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش از نکات پیشنهاد شده توسط بلاک و فیش برای تجزیه و تحلیل کتابسنجی برای ارزیابی ساختار و توسعه موضوعی و نشان دادن جهتهای تحقیقاتی آینده در حوزه نارساخوانی پیروی و دو تحلیل را انجام داد. اول، از تجزیه و تحلیل کتابسنجی برای ارائه جنبههای مختلف تحقیق نارساخوانی، از جمله شناسایی مقالات پراستناد،دانشگاه ها و کشورهای پیشرو همچنین بوسیله آن تکامل موضوع و روند این حوزه را شناسایی شد. نتایج این تحلیل نشان داد که بازی آموزی موضوع حاشیه ای است که به خوبی توسعه پیدا کرده است و متداول ترین کلمات کلیدی پس از نارساخوانی,اختلالات یادگیری و اسید امگا3 مربوط به کلمات کلیدی :مداخله مبتنی بر بازی ,بازی های جدی و آگاهی واج شناختی بود.
مقاله پژوهشی
زهرا محمدی؛ امیر قمرانی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش تعامل مادر -کودک بر اساس الگوی پرسید ، بر فلسفه فراهیجانی مادران و مشکلات هیجانی-رفتاری در فرزندان11-14 سال بود. این پژوهش، یک پژوهش نیمه آزمایشی، از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری، مادران فرزندان دارای اختلالات هیجانی رفتاری در شهر اصفهان در سال 1401 بودند، که 30 نفر از این جامعه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش تعامل مادر -کودک بر اساس الگوی پرسید ، بر فلسفه فراهیجانی مادران و مشکلات هیجانی-رفتاری در فرزندان11-14 سال بود. این پژوهش، یک پژوهش نیمه آزمایشی، از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری، مادران فرزندان دارای اختلالات هیجانی رفتاری در شهر اصفهان در سال 1401 بودند، که 30 نفر از این جامعه به عنوان نمونه انتخاب شده و 15 نفر به صورت تصادفی در گروه آزمایش، و 15 نفر نیز به تصادف در گروه کنترل گمارش شدند. مادران گروه آزمایش، در 6 جلسه 60 دقیقه ای آموزش تعامل مادر-کودک بر اساس الگوی پرسید، شرکت کردند، و گروه کنترل هیچگونه مداخله ای دریافت نکردند. هر دو گروه، ابزارهای پژوهش شامل: پرسشنامه فلسفه فراهیجانی ایولینی کو(۲۰۰۶)، و سیاهه اختلالات رفتاری آخنباخ (2001) را قبل و بعد از مداخله تکمیل کردند. داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته ها نشان داد، مقادیر هر دو متغیر در گروه کنترل و آزمایش در مرحله پس آزمون دارای تفاوت معنادار بودند (سطح معناداری کمتر از 05/0) .بنابراین این مداخله بر (فلسفه فراهیجانی(568/201 =F و P=0001/0) و مشکلات هیجانی و رفتاری(588/36=F و 0001/0=P))، تاثیر مثبت و معناداری در سطح05/0=α داشت. لذا تعامل مادر-کودک بر اساس الگوی پرسید، در بهبود فلسفه فراهیجانی مادران و کاهش مشکلات هیجانی-رفتاری در نوجوانان ۱۱-۱۴ سال موثر است.