مقاله پژوهشی
شرمین اسمعیلی انور؛ رضا قربان جهرمی؛ امین رفیعی‌پور؛ مهرداد ثابت
چکیده
چکیده پژوهش حاضر به شرح زیر می باشدچکیده: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر مولفه‌های کارکردهای اجرایی و ادراک دیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون به همراه گروه گواه بود. از میان کودکان مقطع ابتدایی از 7 تا 12 سال که در کلینیک‌های روانشناسی شهر تهران در ...
بیشتر
چکیده پژوهش حاضر به شرح زیر می باشدچکیده: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر مولفه‌های کارکردهای اجرایی و ادراک دیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون به همراه گروه گواه بود. از میان کودکان مقطع ابتدایی از 7 تا 12 سال که در کلینیک‌های روانشناسی شهر تهران در سال 1399 تشخیص اختلال یادگیری خاص گرفته بودند، به صورت غیرتصادفی در دسترس، ۳۰ نفر انتخاب و در دو گروه ۱۵ نفره آزمایش و گواه جایگزین شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از آزمون دست برتری ادینبرگ، جدول عصبی-رشدی دلاکاتو، آزمون ادراک دیداری TVPS-R و پرسشنامه کارکردهای اجرایی بریف استفاده شد. نتایج نشان داد که بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر کارکردهای اجرایی (01/0p< و 47/8=F) و ادراک دیداری )01/0p<و 20/10(F= کودکان با اختلال یادگیری خاص تاثیر داشته است. واژههای کلیدی: اختلالات یادگیری خاص، غلبه طرفی، کارکردهای اجرایی، ادراک دیداری، کودکان.
مقاله پژوهشی
فرهاد غدیری؛ کریم عبدالمحمدی؛ عسگر علیمحمدی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر مقایسه انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی در دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری خاص و عادی بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پژوهش‌های علی- مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری و عادی شهر ارومیه در سال تحصیلی 1402-1401 بود. که از این جامعه با استفاده از نمونهگیری هدفمند، نمونه‌ای ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر مقایسه انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی در دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری خاص و عادی بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پژوهش‌های علی- مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری و عادی شهر ارومیه در سال تحصیلی 1402-1401 بود. که از این جامعه با استفاده از نمونهگیری هدفمند، نمونه‌ای با حجم 34 نفر (17 دانش‌آموز مبتلا به ناتوانی یادگیری خاص و 17 دانش‌آموز عادی) برای هر گروه انتخاب شدند. گروه دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری توسط معلم و توسط یک متخصص روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص تشخیص دریافت کردند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه ارزیابی انزوای اجتماعی آشر و همکاران (1984) و پرسشنامهی بهزیستی کودکان استرلینگ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها آزمون تحلیل کواریانس به کار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری خاص و دانش‌آموزان عادی تفاوت معنیدار دارد (05/0P<).بنابراین میتوان گفت دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری خاص نیازمند دریافت مداخلات موثر جهت بهبود انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی میباشند.
مقاله پژوهشی
احمد ناصری؛ مهناز خسروجاوید؛ سید موسی کافی ماسوله
چکیده
اختلال اضطراب جدایی از شایع‌ترین اختلال روانی در نوجوانان است که موجب اختلالات شدید جسمانی و روانی می‌شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر روان‌درمانی پویشی فشرده کوتاه‌مدت دوانلویی بر کیفیت روابط موضوعی و مکانیسم‌های دفاعی در نوجوانان با اختلال اضطراب جدایی انجام شد. این پژوهش از نوع تجربی با طرح پیشآزمون _ پسآزمون و گروه کنترل ...
بیشتر
اختلال اضطراب جدایی از شایع‌ترین اختلال روانی در نوجوانان است که موجب اختلالات شدید جسمانی و روانی می‌شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر روان‌درمانی پویشی فشرده کوتاه‌مدت دوانلویی بر کیفیت روابط موضوعی و مکانیسم‌های دفاعی در نوجوانان با اختلال اضطراب جدایی انجام شد. این پژوهش از نوع تجربی با طرح پیشآزمون _ پسآزمون و گروه کنترل بود. جامعه پژوهش را کلیه دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه دوم دارای اختلال اضطراب جدایی شهرستان خلخال در سال تحصیلی 1400-1401 تشکیل دادند. از این میان تعداد 30 دانش‌آموز دارای اختلال اضطراب جدایی بر اساس پرسشنامه اضطراب جدایی مارچ و همکاران (1997) و مصاحبه بالینی ساختار یافته و سایر ملاک های ورود به پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جای‌دهی شدند. گروه آزمایش در 10 جلسه 60 دقیقهای تحت برنامه روان درمانی پویشی کوتاه مدت دوانلویی قرار گرفتند. برای هر دو گروه در مرحله پیش و پس آزمون از پرسشنامه های روابط موضوعی بل (1995) و مکانیسم‌های دفاعی آندروز و همکاران (1993) استفاده شد. دادههای پژوهش با تحلیل کوواریانس چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که روان‌درمانی پویشی فشرده کوتاه‌مدت می‌تواند به‌طور معناداری موجب بهبود کیفیت روابط موضوعی و کاهش مکانیسم‌های دفاعی ناسازگار در نوجوانان شود. بر این اساس استفاده از روان‌درمانی پویشی کوتاه‌مدت فشرده دوانلویی می تواند به دانش آموزان دارای اختلال اضطراب جدایی در کاهش مشکلات روان شناختی و افزایش کیفیت روابط کمک کند
مقاله پژوهشی
عسگر علیمحمدی؛ کریم عبدالمحمدی؛ ابوالفضل قدمی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس درجه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی - ویراست دوم (BRIEF-2) در دانش‌آموزان با مشکلات رفتاری برون‌نمود انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع مطالعات همبستگی- هنجاریابی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی دانش-آموزان پسر با مشکلات رفتاری برون‌نمود 7 تا 12 ساله استان تهران و استان آذربایجان ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس درجه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی - ویراست دوم (BRIEF-2) در دانش‌آموزان با مشکلات رفتاری برون‌نمود انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع مطالعات همبستگی- هنجاریابی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی دانش-آموزان پسر با مشکلات رفتاری برون‌نمود 7 تا 12 ساله استان تهران و استان آذربایجان شرقی تشکیل می‌دادند که در سال تحصیلی 1401-1400 مشغول به تحصیل بودند. برای انتخاب نمونه ابتدا دانش‌آموزان با مشکلات رفتاری برون‌نمود شناسایی شدند. سپس والدین آنها فرم والد مقیاس درجه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی - ویراست دوم (BRIEF-2) و پرسشنامه عصب رواننشاختی کولیج (2002) را تکمیل کردند که در نهایت تحلیل با 599 نفر انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها ضریب آلفای کرونباخ، تحلیل عاملی تاییدی و روایی ملاکی استفاده شد. نتایج نشان داد که مقیاس درجه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی - ویراست دوم (BRIEF-2) از پایایی و روایی مناسبی برخوردار است. بنابراین، میتوان از این مقیاس جهت ارزیابی کارکردهای اجرایی در دانش‌آموزان با مشکلات رفتاری برون‌نمود استفاده کرد
مقاله پژوهشی
سیف الله آقاجانی؛ علی کرمانی؛ متینه عبادی؛ علی سلمانی
چکیده
ناسازگاری‌ها و اخـتلالات رفتـاری در بزرگسالی و نوجـوانی اغلب از بی‌توجهی به مسائل و مشکلات عاطفی- رفتـاری کـودک ناشی می-شود. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر برازش مدل علی مبتنی بر اختلالات رفتاری برونی‌سازی شده براساس کارکردهای اجرایی مغز با نقش میانجی مهارت‌های اجتماعی در دانش‌آموزان با اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. این مطالعه ...
بیشتر
ناسازگاری‌ها و اخـتلالات رفتـاری در بزرگسالی و نوجـوانی اغلب از بی‌توجهی به مسائل و مشکلات عاطفی- رفتـاری کـودک ناشی می-شود. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر برازش مدل علی مبتنی بر اختلالات رفتاری برونی‌سازی شده براساس کارکردهای اجرایی مغز با نقش میانجی مهارت‌های اجتماعی در دانش‌آموزان با اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از پژوهش-های توصیفی-همبستگی محسوب می‌شود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمام دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهر مشهد در سال تحصیلی 1401- 1400 بودند که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند 209، دانش‌آموز به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه سنجش اختلال نارسایی نقص توجه/ بیش‌فعالی کانرز- فرم معلم، سیاهه‌ی رفتاری کودک آخنباخ - نسخه والدین، پرسشنامه رتبه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرائی و پرسشنامه مهارت‌های اجتماعی (نسخه والدین) استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل علّی رابطه بین کارکردهای اجرایی، مهارت‌های اجتماعی و اختلالات رفتاری برونی‌سازی شده در دانش‌آموزان با اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی براساس شاخص‌های مختلف برازش تأیید شد، کارکردهای اجرایی مغز و مهارت‌های اجتماعی بر اختلالات رفتاری برونی‌سازی شده اثر مستقیم دارند؛ علاوه بر این کارکردهای اجرایی از طریق مهارت‌های اجتماعی بر اختلالات رفتاری برونی‌سازی شده تأثیر غیرمستقیم دارد. بنابراین کارکردهای اجرایی و مهارت‌های اجتماعی نقش مهمی در اختلالات رفتاری برونی‌سازی شده در دانش‌آموزان با اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی دارند و هدف قراردادن این دو مؤلفه در درمان‌های روانشناختی، می‌تواند در کاهش اختلالات رفتاری مؤثر باشد.
مقاله پژوهشی
شهروز نعمتی؛ رحیم بدری گرگری؛ محمد ارشد طالشمکاییل
چکیده
هدف این پژوهش بررسی نظامند و ارائه فراترکیبی از پژوهش های مرتبط با مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی برای دانش آموزان مقطع ابتدایی دارای اختلال یادگیری ویژه بود. پژوهش از نوع کیفی با استفاده از راهبرد فراترکیب با رویکردی سنتز پژوهانه بود. داده های مورد نیاز از طریق جستجوی واژگان کلیدی یادگیری اجتماعی هیجانی، اختلال یادگیری ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی نظامند و ارائه فراترکیبی از پژوهش های مرتبط با مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی برای دانش آموزان مقطع ابتدایی دارای اختلال یادگیری ویژه بود. پژوهش از نوع کیفی با استفاده از راهبرد فراترکیب با رویکردی سنتز پژوهانه بود. داده های مورد نیاز از طریق جستجوی واژگان کلیدی یادگیری اجتماعی هیجانی، اختلال یادگیری ویژه، اختلال عصب تحولی در منابع کتابخانه‌ای، پایان‌نامه‌ها و مقالات موجود در پایگاه های اطلاعاتی ERIC،GoogleSchoolar ، PubMed، Science Direct، Scopus، springer Magiran، Irandoc در بین سال های 1990 تا 2021 جمع‌آوری شد. به منظور جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی به صورت جداگانه و ترکیبی استفاده شد. پایه های نظری و مضامین اصلی و ترکیبی استخراج، تحلیل مضمون و طبقه بندی شدند. نتایج حاصل از بررسی و تحلیل مطالعات و پژوهش‌های انجام شده نشان داد که برنامه مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی در حوزه‌های مشکلات و اختلالات روانشناختی اثربخش بوده است. یافته‌های این پژوهش با مشخص نمودن ماهیت برنامه مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی نشان می‌دهد که با توجه به پیشینه نظری و تجربی موجود، این ایده به عنوان یک بسته آموزشی برای دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه قابل طرح است.
مقاله پژوهشی
حانیه محمدی؛ زهرا نادری نوبندگانی؛ سمانه اسعدی؛ طاهره صادقیه
چکیده
هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی‌گری ابعاد ظرفیت تاملی والدین در رابطه بین سبک‌های دلبستگی ناایمن و استرس والدگری در والدین دارای کودک مبتلا به اختلال نقص توجه-بیش فعالی بود. روش پژوهش همبستگی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری و جامعه پژوهش شامل والدین دارای کودک مبتلا به اختلال نقص توجه-بیش فعالی شهر یزد در سال 1401 بودند که از این بین ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی‌گری ابعاد ظرفیت تاملی والدین در رابطه بین سبک‌های دلبستگی ناایمن و استرس والدگری در والدین دارای کودک مبتلا به اختلال نقص توجه-بیش فعالی بود. روش پژوهش همبستگی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری و جامعه پژوهش شامل والدین دارای کودک مبتلا به اختلال نقص توجه-بیش فعالی شهر یزد در سال 1401 بودند که از این بین نمونه ای به تعداد 295 پدر و مادر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های تجربه‌ی روابط نزدیک برنان و همکاران (1998)، ظرفیت تاملی والدین لویتن و همکاران (a2017) و استرس والدگری آبدین (1995) پاسخ دادند. سپس داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل مسیر و تجزیه و تحلیل چند گروهی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تحلیل داده های حاصل از پژوهش نشان داد در هر دو گروه مادران و پدران، پیش ذهنی سازی می تواند، نقش میانجی گری را در رابطه ی بین سبک دلبستگی اضطرابی و استرس والدگری در پدران و مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه-بیش فعالی ایفا کند. همچنین تجزیه و تحلیل چندگروهی نقش جنسیت والدین را تایید کرد. چنانکه در تفاوت این دو گروه، مسیر دلبستگی اجتنابی به استرس والدگری گروه مادران برخلاف گروه پدران معنادار شد. با توجه به یافته ها می توان بیان کرد، در هر دو گروه مادران و پدران دلبستگی اضطرابی نقش مهمی در افزایش پیش ذهنی سازی در مورد کودکان دارای اختلال دارد و از این طریق استرس والدگری را افزایش می-دهد.
مقاله پژوهشی
شهروز نعمتی؛ رحیم بدری گرگری؛ شهرام واحدی؛ نیلوفر برومندزاده
چکیده
اختلال یادگیری ویژه شامل اختلالی عصب-تحولی است که در سال‌های اخیر از منظر روانشناسی مثبت‌محور مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر ترسیم نقشه مفهومی سازه‌های روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه بود. طرح پژوهش از نوع مطالعه مروری نظامند بود. از طریق الگوی پریسما یافته‌های پژوهشی مرتبط با متغیرهای سازه‌های روانشناسی ...
بیشتر
اختلال یادگیری ویژه شامل اختلالی عصب-تحولی است که در سال‌های اخیر از منظر روانشناسی مثبت‌محور مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر ترسیم نقشه مفهومی سازه‌های روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه بود. طرح پژوهش از نوع مطالعه مروری نظامند بود. از طریق الگوی پریسما یافته‌های پژوهشی مرتبط با متغیرهای سازه‌های روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، با استفاده از کلیدواژه‌های تخصصی سازه‌های روانشناسی مثبت و اختلال یادگیری ویژه(شامل اختلال خواندن، اختلال نوشتن، اختلال ریاضی)، به جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی از جملهPubmed, Eric, Scopus , Sid, Irandoc ,Noormags Ebsco ,Science Direct ,ProQuest , Springer پرداخته شد و مقالات و اطلاعات مرتبط با عنوان پژوهش حاضر، مورد واکاوی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که سازه‌های روانشناسی مثبت شامل متغیرهای بهزیستی روانی، تاب آوری، خوش بینی، سلامت روان، کیفیت زندگی، شادکامی، امید، رضایت از زندگی، سپاسگزاری و معنویت تأثیرگذارترین کلمات کلیدی در شبکه هم‌رخدادی هستند و پژوهش‌های روانشناسی مثبت محور بر سازه‌های ذکر شده تأکید دارند. شواهد پژوهشی بیانگر این است که تقویت و بهبود سازه‌های روانشناسی مثبت می‌تواند برای دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ویژه بسیار مفید واقع شود. این مطالعه نشان‌دهنده‌ی اهمیت سازه‌های روانشناسی مثبت در حوزه‌ی اختلالات یادگیری ویژه بود، لذا برای دستیابی به نتایج مطلوب در حوزه اختلال یادگیری ویژه ادغام فعالیت‌های شواهدمحور و پژوهشی با فعالیت‌های بالینی و مداخله‌ای پیشنهاد می‌گردد.
)
