نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه علامه طباطبائی، گروه سنجش و اندازه گیری

2 کارشناس ارشد سنجش و اندازه گیری، دانشگاه علامه طباطبائی،

3 دکترای روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

پژوهش حاضر به منظور انجام فراتحلیلی بر پژوهش‌های انجام شده در زمینه عوامل فردی و خانوادگی مؤثر در اختلال نارسایی توجه-بیش‌فعالی انجام شد. روش: بدین منظور ‌25 ‌پژوهش جمع‌آوری و پس از ورود اطلاعات به نرم افزار ‌CMA2و تحلیل حساسیت، یک پژوهش که نسبت به سایر پژوهش‌ها پرت بود از جمع پژوهش‌ها حذف و 24‌ پژوهش تحلیل شد. میانگین اندازه اثرr  در عوامل فردی 22/0 و عوامل خانوادگی14/0 به دست آمد که با توجه به معیار کوهن پایین‌تر از متوسط گزارش می‌شوند. در بررسی اندازه ‌اثر تفکیکی عوامل، متغیرهای عملکردتحصیلی، بحران هویت، هوش، راهبردهای مقابله‌ای، حافظه‌‌کاری و مدیریت رفتاری والدین دارای اندازه اثر بیشتر از متوسط و معنادار بودند. با توجه به معنی‌داری آمارهQ  در پژوهش‌های مورد  بررسی متغیرهای جنس، جامعه آماری، ابزار پژوهش، روش نمونه‌گیری و سن به عنوان متغیرهای مداخله‌گر وارد تحلیل شدند. در مدل اثرات تصادفی مربوط به عوامل فردی نقش تعدیل‌کننده‌ متغیر جنس، جامعه پژوهش و ابزار  در سطح 05/0 معنی دار شد اما در عوامل خانوادگی فقط متغیر جنس و جامعه پژوهش معنی‌دار به دست آمد. آزمون تفاوت Z در پژوهش‌های مربوط به عوامل فردی نشان‌گر معنی‌داری تفاوت اندازه اثر  به دست آمده در همه متغیرهای مداخله‌گر است که در بررسی عوامل خانوادگی این تفاوت در متغیر جنس، جامعه پژوهش، ابزار و روش نمونه‌گیری مشاهده شد.با توجه به بالا بودن میانگین اندازه اثر در متغیرهای یاد شده پژوهش‌گران و درمان‌گران باید به اهمیت این عوامل در بررسی و درمان اختلال نارسایی توجه-بیش‌فعالی توجه داشته باشند. همچنین پژوهش‌گران در پژوهش‌های آینده خود متوجه نقش تعدیل‌کننده‌ها باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Studying the Role of Individual and Family Factors on Attention Deficit /Hyperactivity Disorder: AMeta-Analysis of Studies Done in Iran

نویسندگان [English]

  • ali delavar 1
  • asyeh Ebrahimi 2
  • mehraneh soltani 3

چکیده [English]

: The present study was conducted in order to perform the meta-analytic
study of individual and family factors that were effectiveon
attention deficit-hyperactivity disorder. Method:For this purpose 25studieswere collected and after entering data into CMA-2 software
and sensitivity analysis, one study which was disharmonious with other studies
was removed and finally,24 studieswere analyzed. The average effect size
(r) in the
individual factors was 0.22 and in the
family factors it was 0.14. So, according to
Cohen's criteria, the effect size of individual factors and family factors were
reported below the average.In investigating the separated effect size of
factors, the variables ofacademic performance, identity crisis,
intelligence, working memory, and behavioralmanagement
ofparents were higher than average. Due to the significance of Q
statistic based on heterogeneity in these studies, the variables of sex,population, measuring instruments, sampling method and age
were entered into the analysis as confounding variables. Results: Z
differences test, in the studies related to the individual factors, showed that
the effect size was significant for all intervening variables but in examining the
family factors, this difference was seen in the variables of sex, population, measuring instruments and sampling method. Conclusion:
Due to the obtained average effect size in the above variables, researchers and
clinicians should consider the importance of these factors in the evaluation
and treatment of attention deficit-hyperactivity disorder. Also, researchers
should notice the role of modulators that were listed above in their future
studies

کلیدواژه‌ها [English]

  • individual factors
  • Fa mily Factors
  • attention deficit-hyperactivity disorder
  • Meta-analysis
اباذری،ک. (1385). ارزیابی توزیع فراوانی انواع اختلال‌های رفتاری در بین دانش آموزان نارساخوان و دانش آموزان عادی در دو مقطع سوم و پنجم، پایان نامه کارشناسی ارشد منتشرنشده، دانشکده علوم‌تربیتی و روان شناسی، دانشگاه علامه‌طباطبایی
بادسار، ف. (1389). بررسی رابطه بین بحران هویت با اختلال‌های رفتاری دانش آموزان، پایان نامه کارشناسی ارشد منتشرنشده، دانشکده علوم‌تربیتی و روان شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی
دلاور،ع (1389). مبانی نظری وعملی پژوهش در علوم انسانی واجتماعی، تهران: رشد.
صالحی مورکانی، بتول. (1385). بررسی و مقایسه راهبردهای خودتنظیمی عاطفی در بین دانشجویان مبتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی با دانشجویان عادی شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد منتشر نشده، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه الزهرا (س).
قاسمی نژاد،ا. (1389). بررسی میزان شیوع اختلال‌های رفتاری در بین تیپ‌‌های شخصیتی نوعA وBدر بین دانش آموزان دختر و پسر مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر ایلام، پایان نامه کارشناسی ارشد منتشرنشده، دانشکده علوم‌تربیتی و روان شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
هومن، ح(1387). راهنمای عملی فراتحلیل در پژوهش علمی، تهران: سمت.
Adams, G. R. Munro, B Doherty-Poirer, M., Munro, G. Petersen, A. M. R. & Edwards, J. (2001). Diffuse-avoidance, normative, and informational identity styles: Using identity theory to predict maladjustment. Identity: An International Journal of Theory and Research, 1, 307–320.
Banerjee, T. D; Middleton, F; Faraone, S. V. (2007). Environmental risk factors for attention-deficit hyperactivity disorder. Acta Paediatrica, 96(9), 1269–1274.    
Barkley, R. A. (1997). Attention-deficit hyperactive disorder: A handbook For diagnosis and treatment (2nd ed). New York: Guilford, 6 (1), 12-16.
Barkley, R. A; Fischer, M; Edelbrock, C; Smallish, L. (1990). The adolescent outcome of hyperactive children diagnosed by research criteria I: An 8 year prospective follow-up study. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry , 29, 456-557.
Bauminger N, Kimhi-Kind I. Social information processing, security of attachment, and emotion regulation in children with learning disabilities. J Learning Disabilities, 41, 315–32.
Biederman, (1995). Family-Environment Risk Factors for Attention Deficit Hyperactivity Disorder A Test of Rutter's Indicators of Adversity. Arch Gen Psychiatry, 52(6):464-470.
Bridgett, D. J. & Walker, M. E. (2006). Intellectual functioning in adults with ADHD: a meta-analytic examination of full scale IQ differences between adults with and without ADHD. PsychologicalAssessment, 18, 1–14.
Bussing. R, Mason D.M, Bell. L. Porter. PH, Garvan. C. (2010). Adolescent Outcomes of Childhood Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in a Diverse Community Sample. Journal of American Academy of Child and Adolscent Psychiatry, 49(6), 565-605.
Coghill, D., Soutullo, C. Aubuisson, C. Preuss, U. Lindback, T, Silverberg, M., & Buitelaar, J. (2008). Impact of Attention-Deficit/hyperactivity Disorder on the Patient and Family: Results from a European Survey, Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 2)31: (2-31.
Cohen, J. (1977), Statistical Power Analysis for the behavioral Sciences, Revised ed, New York Academic Press.
Dineen .P, Fitzgerald. M, (2010). Executive function in routine childhood ADHD assessment, Journal of Europen Psychiatry, 25(1), 402.
 Faraone, S. V. & Doyle, A. E. (2001). The nature and heritability of attention-deficit/hyperactivity disorder. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 10, 299-316.
Faraone, S. V. Sergeant, J. Gillberg, C., & Biederman, J. (2003). The worldwide prevalence of ADHD: Is it an American condition? World Psychiatry, 2, 104-113.
Forssman, L, Eninger, L; Tillman, C. M; Rodriguez ; A; & Bohlin, G. (2013). Cognitive Functioning and Family Risk Factors in Relation to Symptom Behaviors of ADHD and ODD in Adolescents. Journal of Attention Disorders,16(4) 284–294.
Frazier, T. W. Demaree, H. A. & Youngstrom, E. A. (2004). Meta-analysis of intellectual and neuropsychological test performance in attention-deficit/hyperactivity disorder. Neuropsychology, 18, 543–555.
Fuemmeler, B. F. Kollins, S.H., McClernon, F.J. (2007). Attention deficit hyperactivity disorder symptoms predict nicotine dependence and progression to regular smoking from adolescence to young adulthood. Journal of pediatric psychology, 32(10), 1203-1213.
Fussell, J., Macias, M., Saylor, C. (2005). Social Skills and Behavior Problems in Children with Disabilities with and without Siblings. Child Psychiatry & Human Develop , 36(2), 227-41.
Hervey, A. S., Epstein, J. N., Curry, J. F. (2004). Neuropsychology of adults with attention-deficit/hyperactivity disorder:A meta-analytic review. Neuropsychology, 18, 485–503.
Jenson. P.S, Martin.B.A, Cantwell DP, (1997). Comorbidity In ADHD: Implication For Research, Practice, And DSM-IV. Journal Of The American Academy Of Child and Adolescent Psychiatry, 36:1065-1079.
Kenny,P.J.(2007). Brain reward systems and compulsive druguse. Trends in pharmacological sciences, 28(3),135-141.
Kieling, C., Goncalves, R. R. F., Tannock, R., & Castellanos, F. X. (2008). Neurobiology of attention deficit hyperactivity disorder.  Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 17, 285–307.
Rachel, J. G., Rosemary Tannock (2009). A Pilot Study of Working Memory and Academic Achievement in College Students With ADHD. Journal of Attention Disorders. 35, 633-642.
Retz. W., Freitag.C.M, Retz-Junginger.P, Wenzler. D, Schneider.M, Kissling. C, Thome. J, Rosler.M,(2008). A Functional Serotonin Transporter Promoter Gene polymorphism Increases ADHD Symptoms in Delinguents: Interaction with diverse childhood environment. Psychiatry Research, 158 (2), 123-131.
Sandberg, S. Rutter, M. Pickles, A. McGuinnes, D., & Angold, A. (2001). Do high-threat life events really provoke the onset of psychiatric disorder in children? Journal of Child Psychology and Psychiatry, 42, 523-532.
Schroeder, C.S. Gordon, B.N. (2002). Assesment And Treatment Of Childhood Problem. New York: Guildford Press.
Sparks, R. L., Javorsky, J. & Philips, L. (2004). College students classified with ADHD and the foreign language requirement. Journal of Learning Disabilities, 37(2), 169–178.
Swanson, J. M. Sergeant, J. A. Taylor, E. Sonuga-Barke, E. J. Jensen, P. S. & Cantwell, D. P. (1998). Attention-deficit hyperactivity disorder and hyperkinetic disorder. Lancet, 351, 429-433.
Trentacosta, C. J. & Fine, S. E. (2010). Emotion Knowledge, Social Competence, and Behavior Problems in Childhood and Adolescence: A Meta-analytic Review. Social Development, 19(1), 1-29.
Valera, E., & Seidman, L. J. (2006). Neurobiology of attention-deficit/hyperactivity disorder in preschoolers. Infants and Young Children, 19(2),94-108.
Young, S. & Amarasinghe, J. M. (2010). Practitioner review: Non-pharmacological treatments for ADHD: a lifespan approach. J Child Psycho Psychiatry, 51(2), 116-33.