محسن سیاوشی؛ نور علی فرخی؛ کوروش گودرزی؛ مهدی روزبهانی
چکیده
هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان به کمک حیوان خانگی وبازی درمانی برمولفه‌های اختلالات رفتاری کودکان دبستانی انجام شد.روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت نیمه آزمایشی با طرح سه گروهی با پیش‌آزمون پس‌آزمون بود. جامعه آماری در این پژوهش عبارت بود از کلیه دانشآموزان پسر دبستانی مراجعه کننده به هسته مشاوره ...
بیشتر
هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان به کمک حیوان خانگی وبازی درمانی برمولفه‌های اختلالات رفتاری کودکان دبستانی انجام شد.روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت نیمه آزمایشی با طرح سه گروهی با پیش‌آزمون پس‌آزمون بود. جامعه آماری در این پژوهش عبارت بود از کلیه دانشآموزان پسر دبستانی مراجعه کننده به هسته مشاوره آموزش و پرورش و مرکز مشاوره ماهان شهرستان ملایر که تشخیص اختلال رفتاری داشتند. اعضای نمونه در این پژوهش در قالب گروه کنترل و دو گروه آزمایش هرکدام به تعداد 15 نفر از میان افراد دارای ملاک‌های ورود به این پژوهش به روش تصادفی جایگزین شدند. برای ارزیابی اختلالات رفتاری آزمودنی‌ها از پرسشنامه راتر (مقیاس معلم) استفاده شد. جلسات درمان به کمک حیوان خانگی برای گروه آزمایش1 بر اساس محتوای پیشنهادی پاریش-پلاس (2016) و فاین (2015) در ده جلسه ارائه شد. محتوای جلسات بازی‌درمانی برای گروه آزمایش2 بر اساس بازی‌های پیشنهادی کداسن و شفر (2010) در ده جلسه ارائه شدند. برای آزمون فرضیه‌ها از تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد تأثیر درمان به کمک حیوان خانگی بر مؤلفه‌های اختلالات رفتاری معنی‌دار نبود. همچنین نتایج نشان داد تأثیر بازی‌درمانی بر مؤلفه‌های اختلالات رفتاری معنی‌دار بوده است. نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد که دو روش درمانی در همه مؤلفه‌ها تفاوت معنی‌داری با هم نداشتند.نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش، به نظر می‌رسد بازی‌درمانی و درمان به کمک حیوان خانگی، در کاهش اختلالات رفتاری کودکان دبستانی، نقش مهمی داشته‌اند.
علی شریفی؛ حمید علیزاده؛ باقر غباری بناب؛ نور علی فرخی
چکیده
پژوهش حاضر باهدف بررسی نیمرخ عملکردی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی، کودکان با اختلال یادگیری و کودکان با شرایط همبود اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی و اختلال یادگیری در انواع حافظه و توجه انجام گرفت. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پس-رویدادی بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس 30 دانش‌آموز عادی، 30 دانش‌آموز ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف بررسی نیمرخ عملکردی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی، کودکان با اختلال یادگیری و کودکان با شرایط همبود اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی و اختلال یادگیری در انواع حافظه و توجه انجام گرفت. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پس-رویدادی بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس 30 دانش‌آموز عادی، 30 دانش‌آموز دارای اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی، 30 دانش‌آموز دارای اختلال یادگیری و 30 دانش‌آموز با شرایط همبود پس از شناسایی، ارزیابی و تشخیص؛ در انواع مولفه های حافظه و توجه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. از روش تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون تعقیبی شفه به همراه رسم نیمرخ عملکرد گروه ها به منظور تحلیل داده های گردآوری شده استفاده شد. نتایج حاکی از تفاوت معنادار بین عملکرد کودکان عادی با هر سه گروه کودکان دارای اختلال در همه زیر نوع‌های حافظه و توجه بود (01/0 > p). همچنین ضعیفترین عملکرد در کارکرد حافظه متعلق به گروه همبود و ضعیفترین عملکرد در زیر مقیاس‌های توجه نیز در گروه کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی مشاهده شد. همچنین مقایسه دو به دویی در همه مولفه ها حاکی از وجود تفاوت بین چهار گروه بود. با توجه به این یافته‌ها به نظر می‌رسد که همراه بودن دو اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی و اختلال یادگیری می‌تواند ضعف بیشتر در عملکردهای مبتنی بر حافظه را برای فرد به همراه داشته باشد هرچند این همبودی درزمینهٔ توجه نقش تعدیل‌کننده داشته و می‌تواند منجر به بهبود عملکرد فرد با اختلال همبود در مقایسه با زمانی شود که فرد تنها اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی را دارد.
حمدالله خواجه حسینی؛ نورعلی فرخی؛ حسن اسدزاده
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ فرآیند رشد استدلال اخلاقی دانشآموزان نابینا و بینای 11 تا 18ساله شهر تهران انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع علی – مقایسه ای بود. جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانشآموزان بینا و نابینای 11 تا 18 سال شهر تهران بود که در مدارس عادی و مدارس نابینایان در سال تحصیلی 95-96 مشغول بهتحصیل بودند. از بین آنها، نمونه‌ای به حجم 120 ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ فرآیند رشد استدلال اخلاقی دانشآموزان نابینا و بینای 11 تا 18ساله شهر تهران انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع علی – مقایسه ای بود. جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانشآموزان بینا و نابینای 11 تا 18 سال شهر تهران بود که در مدارس عادی و مدارس نابینایان در سال تحصیلی 95-96 مشغول بهتحصیل بودند. از بین آنها، نمونه‌ای به حجم 120 نفر (60 نفر نابینا و 60 نفر بینا) انتخاب شد. گروه نابینا با روش نمونه‌گیری در دسترس و گروه بینا با روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند. برای جمع آوری دادهها از آزمون استدلال اخلاقی استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها آزمون تی مستقل به کار گرفته شد. نتایج تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که رشد استدلال اخلاقی دانشآموزان نابینا و بینا سنین 11 تا 14 ساله شهر تهران تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0p<) ولی تفاوت معنی داری برای سنین 15 تا 18 سال مشاهده نشد (05/0<p). با توجه به پایینتر بودن استدلال اخلاقی در سنین 11 تا 14 سال، پیشنهاد می شود در این زمینه مداخلات و بررسی های موثر انجام شود.
سودابه میر صادقی؛ فرامرز سهرابی؛ احمد برجعلی؛ حسین اسکندری؛ نورعلی فرخی
چکیده
هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه سبک‌های فرزند پروری و کیفیت روابط موضوعی در مادران دارای کودکان با اختلال اضطراب جدایی و عادی بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش شامل مادران کودکان با اختلال اضطراب جدایی مراجعه کننده به مراکز مشاوره و مادران کودکان عادی شهر تهران بود که از این جامعه با استفاده از روش ...
بیشتر
هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه سبک‌های فرزند پروری و کیفیت روابط موضوعی در مادران دارای کودکان با اختلال اضطراب جدایی و عادی بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش شامل مادران کودکان با اختلال اضطراب جدایی مراجعه کننده به مراکز مشاوره و مادران کودکان عادی شهر تهران بود که از این جامعه با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس تعداد 60 نفر (30 نفر برای هر گروه) انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه سبک‌های فرزندپروری (رابینسن و همکاران، 1995) و روابط موضوعی (بل، بیلینگتون و بیکر، 1985) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره و آزمون تی مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که بین سبک‌های فرزند پروری و کیفیت روابط موضوعی مادران کودکان با اختلال اضطراب جدایی و مادران کودکان عادی تفاوت معناداری وجود دارد (0/05>p). بنابراین میتوان نتیجه گیری کرد که وجود سبک‌های فرزند پروری و کیفیت روابط موضوعی مادران کودکان با اختلال اضطراب جدایی می‌تواند زمینه ساز این اختلال باشد.
سید محمد سید محمودیان؛ حمید علیزاده؛ شهلا پزشک؛ احمد برجعلی؛ نور علی فرخی
چکیده
یکی از اختلال‌های دوران کودکی و نوجوانی، اختلال نافرمانی مقابله‌ای است که از علل رایج ارجاع کودکان به کلینیک‌های روانشناسی و مشاوره است. رویکردهای درمانی مختلفی برای بهبود نشانه‌های این اختلال به‌کار گرفته شده است. یکی از مداخلاتی که در این زمینه مطرح شده، تکنیک های درمانی آدلر و گلاسر است. هدف پژوهش حاضر معرفی ماهیت، ویژگی ها، ...
بیشتر
یکی از اختلال‌های دوران کودکی و نوجوانی، اختلال نافرمانی مقابله‌ای است که از علل رایج ارجاع کودکان به کلینیک‌های روانشناسی و مشاوره است. رویکردهای درمانی مختلفی برای بهبود نشانه‌های این اختلال به‌کار گرفته شده است. یکی از مداخلاتی که در این زمینه مطرح شده، تکنیک های درمانی آدلر و گلاسر است. هدف پژوهش حاضر معرفی ماهیت، ویژگی ها، و شواهد پژوهشی، پیرامون موثر بودن رویکرد آدلر-گلاسر برای اختلال نافرمانی مقابله‌ای است. در پژوهش حاضر از طریق پژوهش مروری نظامند و جستجوی کلیدواژه-های تخصصی مرتبط با اختلال نافرمانی مقابله ای و رویکرد آدلر و گلاسر در پایگاه های اطلاعاتی تخصصی ایران و جهان بین سال‌های 2017-1985 یافته ها و اطلاعات مورد نظر جهت دستیابی به هدف پژوهش مورد واکاوی قرار گرفت. بدین منظور از پایگاه‌های اطلاعاتیِ Google Scholar, ERIC, Science Direct و Pub Med استخراج و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. همچنین، از برخی منابع فارسی موجود در این زمینه استفاده شد.مرور ادبیات پژوهش حکایت از اثربخشی رویکرد آدلر - گلاسر بر نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای دارند. براساس رویکرد آدلر- گلاسر افرد با اختلال نافرمانی مقابله ای بیمار نیستند، بلکه آنها دلسرد شده اند و نیازهای پنجگانه شان پاسخ داده نشده است. بنابراین با درک هدف رفتار و ارتقا علاقه اجتماعی در افراد با اختلال نافرمانی مقابله ای، نشانه های این اختلال را کاهش داد.
سید سمیرا مدنی؛ حمید علیزاده؛ نور علی فرخی؛ الهام حکیمی راد
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تدوین برنامه آموزش بازداری پاسخ ، توجه پایدار و به روز رسانی و بررسی تأثیر آن بر نشانه‌های اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی کودکان انجام شد. روش پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در سال تحصیلی 95- 96 مدارس منطقه ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تدوین برنامه آموزش بازداری پاسخ ، توجه پایدار و به روز رسانی و بررسی تأثیر آن بر نشانه‌های اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی کودکان انجام شد. روش پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در سال تحصیلی 95- 96 مدارس منطقه 1 ، منطقه 4 و کلینیک روان شناسی منطقه3 تهران بود. بعد از انتخاب 30 آزمودنی واجد شرایط به عنوان نمونه پژوهش، به شیوه تصادفی 15 کودک در گروه آزمایش و 15 کودک در گروه گواه قرار گرفتند. به منظور بررسی نشانه های اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی کودکان از پرسش نامه تشخیصی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی و برای ارزیابی کارکرد های اجرایی کودکان از آزمون های ان بک ، (CPT) ، آزمون برو- نرو استفاده شد. این برنامه توسط پژوهشگران طراحی شد و کودکان گروه آزمایشی در این برنامه16 جلسه ایی شرکت کردند و کودکان گروه گواه هیچ آموزشی دریافت نکردند. نتایج داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس و آزمون تی نشان داد که بین میانگین نمره های گروه آزمایشی و گواه در نشانه های اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی تفاوت معنی داری وجود دارد. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که برنامه آموزشی بازداری پاسخ، توجه پایدار و به روز رسانی باعث کاهش معنی دار نشانه های اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در کودکان گروه آزمایشی شده است.
زهرا امین ابادی؛ حمید علیزاده؛ اسماعیل سعدی پور؛ صغرا ابراهیمی قوام؛ نورعلی فرخی
چکیده
چکیده هدف پژوهش حاضر تدوین برنامه تقویت املاء بر اساس الگوی پاسخ-به-مداخله و مطالعه‌ی اثربخشی آن در تقویت عملکرد دانشآموزان با مشکلات املا نویسی پایه سوم ابتدایی بود. این پژوهش در دو مرحله‌ی تدوین و اعتباریابی برنامه و سنجش اثر بخشی آن اجرا شده است و از نوع طرح‌های تک‌آزمودنی AB بود. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشآموزان دختر ...
بیشتر
چکیده هدف پژوهش حاضر تدوین برنامه تقویت املاء بر اساس الگوی پاسخ-به-مداخله و مطالعه‌ی اثربخشی آن در تقویت عملکرد دانشآموزان با مشکلات املا نویسی پایه سوم ابتدایی بود. این پژوهش در دو مرحله‌ی تدوین و اعتباریابی برنامه و سنجش اثر بخشی آن اجرا شده است و از نوع طرح‌های تک‌آزمودنی AB بود. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشآموزان دختر و پسر پایه‌ی سوم ابتدایی سال تحصیلی 1394-95 شهر کرج بود. 20 دانش‌آموز به روش هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. در مداخله‌ای سه ردیفی براساس الگوی پاسخ-به-مداخله (ردیف اول شامل گروه 5 نفری در 9 جلسه 30 دقیقه‌ای، ردیف دوم گروه‌های 3 نفری در 9 جلسه 45 دقیقه ای، ردیف سوم 12 جلسه یک ساعته انفرادی) شرکت داده شدند، و براساس برنامه تدوین شده براساس برنامه‌های متناسب با الگوی پاسخ-به-مداخله به روش آموزش مستقیم، آموزش دیدند. ابزارهای اندازه‌گیری شامل آزمون املای کریمی و رضایی (1392) است. براساس نتایج بدست آمده از ICC اعتبار برنامه گرداوری شده برابر با 36/0 است، با توجه به (00/0> P)، از اعتبار مناسبی برای اجرا برخوردار می‌باشد. داده‌های حاصل از پیش آزمون و پس آزمون در هر ردیف با استفاده از روش محاسبه اندازه اثرتحلیل شدند. بر اساس ارزیابی و نظارت اجرا شده به ترتیب در هر ردیف مداخله 20، 10 و 20 درصد شرکت کنندگان پاسخ به مداخله داشتند و سایر شرکت کنندگان پیشرفتی در مداخلات اجرا شده نداشتند. باتوجه به ویژگی‌های شرکت کنندگان در پژوهش می توان نتیجه گرفت برنامه تدوین شده برای دانش‌آموزانی با ضعف درسی مناسب است.
سمیه رباط میلی؛ احمد برجعلی؛ حمید علیزاده؛ مصطفی نوکنی؛ نورعلی فرخی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه‌یار بر بازداری پاسخ کودکان دارای اختلال نارسایی‌توجه-بیش‌فعالی با تظاهر بی‌توجهی بود. در این پژوهش بازتوانی شناختی رایانه‌یار به وسیله نرم‌افزار گاگنی‌پلاس برای 6 کودک دارای اختلال نارسایی‌توجه-بیش‌فعالی (نوع اغلب بی‌توجه) در قالب پژوهش موردی اجرا شد که آزمودنی‌ها به شکل ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه‌یار بر بازداری پاسخ کودکان دارای اختلال نارسایی‌توجه-بیش‌فعالی با تظاهر بی‌توجهی بود. در این پژوهش بازتوانی شناختی رایانه‌یار به وسیله نرم‌افزار گاگنی‌پلاس برای 6 کودک دارای اختلال نارسایی‌توجه-بیش‌فعالی (نوع اغلب بی‌توجه) در قالب پژوهش موردی اجرا شد که آزمودنی‌ها به شکل دو به دو با خطوط پایه 3، 5 و 7 گانه به مدت 15 جلسه سی دقیقه‌ای وارد مرحله درمان شدند و سپس مرحله پیگیری 1 ماهه اجرا شد. در راستای سنجش تغییرات از آزمون "برو- نرو" و مقیاس درجهبندی شدت مشکلات رفتاری کانرز (فرم والدین و فرم معلم) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که درصد کاهش برای هر یک از خردهمقیاسهای بازداری پاسخ (خطای ارایه و بازداری) برای کل آزمودنی‌ها به ترتیب برابر با 71/42% و 91/57% است. به نظر می‌رسد که بازتوانی شناختی رایانه‌یار در قالب جلسات فردی، می‌تواند درمان مؤثری در بازداری پاسخ کودکان دارای اختلال نارسایی‌توجه-بیش‌فعالی باشد.
نورعلی فرخی؛ منصور حرفه دوست؛ اسماعیل خیرجو؛ مجتبی سلم آبادی؛ زهرا فیض الهی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی متغیرهای محیطی (ارتباط والد-کودک)، منبع کنترل و عملکرد تحصیلی به منظور تبیین افسردگی کودکان با اختلالنارسایی توجه - بیش‌فعالی بود. بعد از غربالگری کودکان مشغول به تحصیل در پایه پنجم ابتدایی مقیاس های مدیریت رفتاری و تنیدگی والدگری به عنوان نشان‌گرهای مربوط به رابطه والد-کودک و مقیاس اختلالنارسایی ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی متغیرهای محیطی (ارتباط والد-کودک)، منبع کنترل و عملکرد تحصیلی به منظور تبیین افسردگی کودکان با اختلالنارسایی توجه - بیش‌فعالی بود. بعد از غربالگری کودکان مشغول به تحصیل در پایه پنجم ابتدایی مقیاس های مدیریت رفتاری و تنیدگی والدگری به عنوان نشان‌گرهای مربوط به رابطه والد-کودک و مقیاس اختلالنارسایی توجه - بیش‌فعالی توسط مادران و آزمون عملکرد تحصیلی محققساخته و پرسشنامه افسردگی و منبع کنترل بر روی کودکان اجرا شد. تحلیل ضرایب همبستگی نشانگر ارتباط مثبت و معنی‌دار بین اختلال بعد نارسایی توجه و افسردگی بود؛ همچنین بین سه متغیر واسطه با افسردگی و بعد نارسایی توجه ارتباط معنی‌داری وجود داشت. تحلیل معادلات ساختاری نشانگر اهمیت متغیر ارتباط والد-کودک به عنوان متغیر میانجیگر رابطه بین اختلالنارسایی توجه و افسردگی بود. دو متغیر عملکرد تحصیلی و مکان کنترل نتوانستند به عنوان متغیر میانجی در الگو عمل کنند. یافته‌های این پژوهش تایید کننده اهمیت ارتباط والد-کودک و والدگری در اختلال افسردگی کودکان با اختلالنارسایی توجه- بیش فعالیاست که باید در درمان و مشاوره این گروه از کودکان مورد توجه قرار گیرد.
