Document Type : Research Paper
Abstract
The aim of Present study was study the effectiveness of therapy based on acceptance and commitment on social adjustment and internalized shame mothers of children with mental retardation. Study type was semi experimental, pre-posttest design with control group. Population include all mothers of children with mental retardation of Andimeshk city in 2016. 30 students were chosen with cluster sampling method and assigned into tow experimental and control groups (each group n=15).experimental group received 10 sessions group therapy based on acceptance and commitment weekly (each session 90 minute duration). Instruments were bell social adjustment Inventory and Cook internalized shame scale. data analyzed with multiple analyze of covariance. Findings showed that there is significant differences between experimental and control groups in social adjustment and internalized shame (p>0/001). In whole findings indicated the role and importance group therapy based on acceptance and commitment on increasing social adjustment and decreasing internalized shame mothers of children with mental retardation.
Keywords
احمد پناه، م. (1380). تاثیر کم‌توانی ذهنی فرزند بر بهداشت روانی خانواده، فصلنامه پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 1، (1)، 68-52.
ایزدی، ر؛ و عابدی، م، ر. (1395). درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد. چاپ پنجم، تهران، جنگل، کاوشیار.
ایزدی، ر؛ نشاط دوست، ح. ط؛ عسگری، ک؛ عابدی، م. ر. (1393). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی رفتاری بر علائم بیماران مبتلا به اختلال وسواس اجبار، تحقیقات علوم رفتاری، 12، (1) ،33-19.
بیابانگرد، ا. (1372). روش‌های ایجاد عزت‌نفس در کودکان و نوجوانان، تهران، انجمن اولیا و مربیان.
پور فرج عمران، م. (1390). اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد بر هراس اجتماعی دانشجویان، فصلنامه دانش و تندرستی، 6 ، (2)، 5-1.
ترابی، ف؛ مندهی، ش؛ و گرامیزاده شیرازی، ن. (1394). مقایسه سازگاری اجتماعی پدران دارای فرزند با و بدون کم‌توانی ذهنی، تعلیم و تربیت استثنایی، 15 ، (4)، 29-22.
جوکار، ب؛ و کمالی، ف. (1394). بررسی رابطه معنویت و احساس شرم و گناه، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 14، (1)، 21-3.
جمالیفیروزآبادی، م؛ زارعی، س؛ و اسدی، ز. (1392). بررسی رابطه بین اعتماد، شرم و گناه با خودمتمایزسازی در دانشجویان متاهل دانشگاه علامه طباطبایی تهران، تحقیقات روانشناختی، 11، (1)، 26-15.
چرمفروش جلالی، ل. (1394). خانواده و کودک استثنایی، فصلنامه اطلاع‌رسانی، آموزشی، پژوهشی، 9، (34)، 19-16.
حر، م؛ آقایی، ا؛ عابدی، ا؛ و عطاری، ع. (1392). تاثیر روش درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد درمانی بر میزان افسردگی بیماران مبتلا به دیابت نوع2، مجله تحقیقات علوم رفتاری، 11، (2)، 128-121.
حیدریان، ن. (1392). تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) در درمان زوج‌های پریشان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز.
خوش‌روش، و؛ پورمحسن، م؛ و خیاط، س. (1394). تاثیر آموزش مدیریت استرس بر میزان سازگاری اجتماعی کارکنان زن بیمارستان‌های علوم پزشکی رشت، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 14، (3)، 244-235.
رحیمی، ن. (1393). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان میان فردی در کاهش اضطراب و افسردگی دانش آموزان دارای فوبی اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
رجبی، س؛ و یزد خواستی، ف. (1393). اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد بر اضطراب و افسردگی زنان مبتلا به بیماری ام اس، مجله روان‌شناسی، 21، (1)، 39-29.
رجبی، غ؛ و عباسی، ق. (1390). بررسی رابطه خود انتقاد، اضطراب اجتماعی و ترس از شکست با شرم درونی شده در دانشجویان، پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 1، (2)، 182-171.
سلیمی، س. ح. (1376). بررسی عزت‌نفس در نوجوانان دارای مشکلات رفتاری، مجله روان‌شناسی، 1، (2).
سعیدی، ض؛ قربانی، ن؛ سرافراز، م. ر؛ و شریفیان، م. ح. (1392). اثر القای شفقت خود و حرمت خود بر میزان تجربه شرم و گناه، روان‌شناسی معاصر، 8، (1)، 102-91.
سهیلیپور، ف. ز؛ کاظمی، ف. س. (1394). بررسی اثربخشی آموزش شناختی رفتاری رفتارهای مادرانه بر بهزیستی روانشناختی و استرس در مادران دارای کودک عادی و عقب‌مانده 7 تا 12 ساله شهر اصفهان، دومین کنفرانس بین‌المللی علم رفتاری و مطالعات اجتماعی، استانبول، ترکیه.
شاکر اردکانی، ل؛ و زارع، ر. (1395). اثربخشی شیوه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سازگاری اجتماعی و عاطفی مادران با فرزند معلول شهر یزد، سومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در علوم انسانی، ایران، تهران.
پورمراد، ز، ص؛ نصیریان، م؛ و چابکی نژاد، ز. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر میزان بهزیستی روانشناختی همسران مردان مبتلابه ام اس شهرستان یزد، اولین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم تربیتی و روان‌شناسی و مطالعات اجتماعی ایران، قم، دبیرخانه دائمی کنفرانس.
علمداری، ا. (1392). بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر رضایت زناشویی و کیفیت زندگی زوجین نابارور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
علیرضایی، ا. (1394). بررسی اثربخشی زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش رضایت و عملکرد زناشویی و کاهش نشانه‌های وسواس در زوجین مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی، کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد، اصفهان.
فقیهی، م، ص؛ و کجباف، م. ب. (1395). اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد به مادران بر عزت‌نفس کودکان دچار شکاف لب و کام: پژوهش مورد منفرد، فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 40، (4)، 476-453.
فتحی آشتیانی، ع. (1388). آزمون‌های روانشناختی، تهران، نشر بعثت.
فتحی آشتیانی، ع؛ و داستانی، م. (1392). آزمون‌های روانشناختی ارزیابی شخصیت و سلامت روان، تهران، نشر بعثت.
فلکسمن، پل. ا؛ بلک، ج. ت؛ و باند، ف. (1970). تندآموز درمان مبتنی بر پذیرش و پایبند، ترجمه مصلح میرزایی و سامان نونهال. (1393)، تهران، انتشارات ارجمند.
قاسمپور، ع؛ اکبری، ا؛ تقیپور، م؛ عظیمی، ز؛ و رفاقت، ا. (1392). مقایسه بهزیستی روانی و سبک‌های مقابله‌ای در مادران کودکان ناشنوا و عادی، دوماهنامه‌ی شنوایی‌شناسی، 21، (4)، 59-51.
کوهسالی، م؛ میرزمانی، م؛ کریملو، م؛ و میرزمانی، م. س. (1387). مقایسه سازگاری اجتماعی مادران با فرزند کم‌توان ذهنی آموزش پذیر، مجله علوم رفتاری، 2، (2)، 172-165.
کردآبادی، ذ؛ صادق پورمرادی، ز؛ و کردآبادی، ع. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر میزان روابط مؤثر با دیگران در همسران مردان مبتلابه اماس شهرستان یزد، اولین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم تربیتی و روان‌شناسی و مطالعات اجتماعی ایران، قم، دبیرخانه دائمی کنفرانس.
کمیجانی، م .( 1391). کودکان استثنایی و چالش های مادران، تعلیم و تربیت اسلامی، شماره 110، 44-38.
لشنی، ل. (1392). اثربخشی مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد همراه با ذهن آگاهی بر رضایت‌مندی زناشویی همسران جانبازان ضایعات نخاعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
مرادی، ا؛ و دهنوی رضایی، ص. (1391). بررسی مقایسه اثربخشی آموزش های گروهی عزت‌نفس، خود کارآمدی و انگیزش پیشرفت بر عزت‌نفس زنان با معلولیت جسمی – حرکتی، فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنایی، 5، (2)، 97-65.
مرشدی، م؛ داورنیا، ر؛ زهرا کار، ک؛ محمودی، م. ج؛ و شاکرمی، م. (1394). کارآیی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر کاهش فرسودگی زناشویی زوجها، فصلنامه علمی-پژوهشی انجمن علمی پرستاری ایران، 16، (4)، 34-24.
مصباح، ا. (1395). بررسی تاثیر میزان عزت‌نفس بر پیشرفت تحصیلی در مردان و زنان شهرستان اندیمشک، چهارمین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روان‌شناسی، آسیب های اجتماعی و فرهنگی ایران، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
مک کی، م؛ و لیوف، آ؛ اسکین، م. (2008). درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای مشکلات بین فردی (همراه با شیوه‌نامه درمان گروهی)، ترجمه محمود روغنچی، رضوان السادات جزایری، عذرا اعتمادی، مریم فاتحی زاده، خدامراد مومنی و سید محسن حجت خواه. (1395). چاپ اول، کرمانشاه، انتشارات دانشگاه رازی.
Adli, M. Haidari, H. Zarei, E. & Sadeghifard, M. (2013). Relationship between emotional and social adjustment with marital satisfaction. Journal of Life Science and Biomedicine, 3(2), 118-122.
Barr, P. (2003). Guilt, shame and grief: an empirical study of Parental bereavement. A thesis submitted of fulfillment of the requirements for the degree of Doctor ofphilosophy. University of the Sydney, Australia.
Bluett, E. J. Homan, K. J. Morrison, K. L. Levin, M. E. & Twohig, M. P. (2014). Acceptanceand commitment therapy for anxiety and OCD spectrum disorders: An empirical review. Journal of Anxiety Disorders, 28(6) 612–624.
Brinkborg, H. Michanek, J. Hesser, H. & Berglund, G. (2011). Acceptance and commitment therapy for the treatment of stress among social workers: A randomized controlled trial. Behaviour Research and Therapy, 49 (6–7), 389–398.
Budden, A. (2009). The role of shame in posttraumatic stress disorder: A proposal for a socio-emotional model for DSM-V. Social Science & Medicine, 69, 1032–1039.
Coyne, L, W. & Murrell, A, R, (2009). The joy of parenting: an acceptance & commitment therapy guide to effective parenting in the early years. 1st edn.Oakland: New harbinger publications.
Cook, D. R. (1993). Internalized shame scale manual. Menomonee, WI: Channel Press.
Devine, K. A. Holbein, C. E. Psihogios, A. M. Amaro, C. M. & Holmbeck, G. N. (2011). Individual adjustment, parental functioning and perceived social support in Hispanic and non-Hispanic white mothers and fathers of children with Spina Bifida. Journal of Pediatric Psychology, 8, 1-10.
Emerson, E. (2003). Mothers of children and adolescents with intellectual disability: Social and economic situation mental health status and the self-assessed social and psychological impact of the child’s difficulties. Journal of Intellectual Disability research, 47(4-5), 385-399.
Emerson, E. & Liewellyn, G. (2008). Mental health of Australian mothers and fathers of young children at risk of disability. Australian and New Zealand Journal of Public Health, 32, 53-59.
Elison, J. (2006). Investigating the compass of shame: the development of the compass of shame scale. Social Behavior and Personality, 34(3), 221-238.
Flaxman, P.E. & Bond, F. W. (2010). A randomised worksite comparison of acceptance and commitment therapy and stress inoculation training. Behaviour Research and Therapy, 48(8), 816–820.
Fledderus, M. Bohlmeijer, E. T. Fox, J. Schreurs, K. M.G. & Spinhoven, P. (2013). The role of psychological flexibility in a self-help acceptance and commitment therapy intervention for psychological distress in a randomized controlled trial.Behaviour Research and Therapy. 51(3), 142–151.
George, N. I. & Ukpong, D. E. (2012). Adolescents’ sex differential social adjustment problems and academic performance of junior secondary school students in Uyo Metropolitan City. International Journal of Business and Social Science, 3(19), 245-251.
Gilbert, P. (2007). The evolution of shame as marker for relationship security. In: J. Tracy, R. Robins, J. Tangney (Eds.), The self-conscious emotions. Theory and research (pp. 283-309). New York: The Guilford Press.
Gilmartin, B. G. (1987). Peer group antecedents of severe love-shyness in males. Journal of Personality, 55(3), 467–489.
Gohel, M. Mukherjee, S. & Choudhary, S. K. (2011). Psychosocial impact on the parents of mentally retarded children in Adnan District. Healthline, 2(2), 62-66.
Harter, S. (2003). The development of self-representations during childhood and adolescence. In M. R. Leary and J.P. Tangney, Handbook of self and identity (pp. 610-642). New York: The Guilford Press.
Harris R. (2006(. Embracing your demons: An overview of aceeptance and commitment therapy. Psychotherapy in Australia, 21(4):2-8.
Hayes, S. C. (2004). Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavioral and cognitive therapies. Behavior therapy, 35(4), 639-665.
Hayess. L. (2012). Acceptance and commitment therapy. American psychological association publication.
Jenaabadi, H. Issazadegan, A. Gorgij, H. C. & Dadkan, A. A. (2014). The relationship between emotional intelligence, mental hygiene and social adjustment of mentally retarded children’s parents and normal children’s parents. International Journal of Psychology and Behavioral Research, 3(4).
Jenaabadi, H. (2013). Camparison of social-psychological interaction between parents of mentally-retarded children and parents of normal children. Journal of Education and Instructional Studies in the World, 3(3), 34-39.
Kawa, M. H. & Shafi, H. (2013). A comparative study of stress and depression among parents of mentally retarded children. Quest International Multidisciplinary Research Journal, 2(2), 24-34.
Kaplan, H. B. (1996). Psychological stress from the perspective of self- theory. In H. B. Kaplan (Ed). (1999). Psychological stress. Academic press.
Larmar, S. Wiatrowski, S. & Lewis-Driver, S. (2014). Acceptance & Commitment Therapy: An Overview of Techniques and Applications. Journal of Service Science and Management, 7, 216-221.
Lewis, M. (2003). The role of the self in shame. Social Research, 70, 1181–1204.
Matos, M., Pinto-Gouveia, J., Gilbert, P., Duarte, C., & Figueiredo, C. (2015). The Other As Shamer Scale–2: Development and validation of a short version of a measure of external shame. Personality and Individual Differences, 74, 6-11.
McCracken, L. M. Sato, A. & Taylor, G. J. (2013). A Trial of a Brief Group-Based Form of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) for Chronic Pain in General Practice: Pilot Outcome and Process Results. The Journal of Pain, 14, (11), 1398-1406.
Rashid, N. (2012). Exclusion amongst Muslim parents of mentally challenged children in Hyderabad.Journal of Arts, Science & Commerce, 2(1), 25-32.
Sangwan SP. (2011). Emotional Intelligence and Social Adaptation of School Children. Psychol; 2 (2), 83-87
Scott, S. (2006). The medicalisatin of shyness: from social misfits to social fitness. Sociology of Health and Illness, 2,133-135.
Sandfred, B.W. & Frank, B. (1965). Self esteem and life. New York pergamon press.
Sadook B, Sadook B. (2010). The Summary of Psychiatr: Behavioral Sciences/Clinical Psychiatry translated by Rezaee F. Tehran: Nasle Farda Publication;pp: 263. [Farsi].
Saavedra, K. (2008). Toward a new acceptance and commitment therapy (ACT) treatment of problematic anger for low income minorities in substance abuse recovery: A randomized controlled experiment. PsyD dissertation, Wright Instiute, Berkeley, CA.
Swain, J. Hancock, K. Hainsworth, C. & Bowman, J. (2013). Acceptance and Commitment Therapy in the treatment of anxiety: A systematic review. Clinical Psychology Review, 3, (8), 965–978.
Yadavaia, J. E., Hayes, S. C., & Vilardaga, R. (2014). Using acceptance and commitment therapy to increase self-compassion: A randomized controlled trial. Journal of Contextual Behavioral Science, 3(4), 248–257.
)