حسن یعقوبی؛ صابر زروان؛ عزت اله احمدی
چکیده
خواندن یکی از روش‌های کسب معلومات و دانش انسان است، هر فردی در اجتماع مجبور است تعدادی نوشته را بخواند، در اکثر جوامع سواد خواندن و نوشتن کلید موفقیت آموزشی است. ازآنجاکه یکی از عوامل تأثیرگذار بر خواندن ادراک شنیداری است، پژوهش حاضر باهدف تأثیر آموزش ادراک زمان‌شنیداری بر ارتقا مهارت حذف واج دانشآموزان پسر چهارم ابتدایی با ...
بیشتر
خواندن یکی از روش‌های کسب معلومات و دانش انسان است، هر فردی در اجتماع مجبور است تعدادی نوشته را بخواند، در اکثر جوامع سواد خواندن و نوشتن کلید موفقیت آموزشی است. ازآنجاکه یکی از عوامل تأثیرگذار بر خواندن ادراک شنیداری است، پژوهش حاضر باهدف تأثیر آموزش ادراک زمان‌شنیداری بر ارتقا مهارت حذف واج دانشآموزان پسر چهارم ابتدایی با اختلال یادگیری ویژه در خواندن انجام گرفت. این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون، دارای یک گروه‌آزمایش و یک گروه گواه است. جامعه‌ی آماری شامل تمام دانشآموزان پسر پایه چهارم ابتدایی شهر سقز با اختلال یادگیری ویژه در خواندن است که در سال تحصیلی 99-98 به مراکز اختلال یادگیری معرفی شده‌‌اند. به روش نمونهگیری در دسترس نمونه‌ای شامل 20 دانش‌اموزآآموز از مراکز اختلال یادگیری آموزش‌وپرورش شهر سقز انتخاب شدند. سپس به روش تصادفی 10 کودک در گروه آزمایش و 10 کودک در گروه کنترل قرار گرفتند ابزار مورداستفاده در این پژوهش، خرده آزمون حذف واج، آزمون‌خواندن کرمی و نوری (1385) است، تعداد جلسات مداخله آموزشی شامل 7 جلسه برای گروه آزمایش است که با استفاده از ادراک زمان شنیداری مورد آموزش قرار گرفت و بلافاصله پس‌آزمون از گروه آزمایش و کنترل انجام گرفت. برای تحلیل دادهها از آزمون تحلیل کوواریانس یک‌طرفه استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش ادراک زمان‌شنیداری بر گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به‌طور معناداری بر ارتقا مهارت حذف واج کودکان تأثیر دارد. آموزش زمان شنیداری در دانشآموزان با اختلال یادگیری ویژه در خواندن منجر به بهبود مهارت حذف واج و ارتقا سطح عملکرد خواندن آنها میشود.
عسگر علیمحمدی؛ کریم عبدالمحمدی؛ ابوالفضل قدمی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پژوهشهای روان‌سنجی بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانشآموزان پسر 12 تا 18 ساله استان آذربایجان شرقی در سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل می‌دادند که از این جامعه تعداد 1000 دانشآموز به روش نمونهگیری ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پژوهشهای روان‌سنجی بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانشآموزان پسر 12 تا 18 ساله استان آذربایجان شرقی در سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل می‌دادند که از این جامعه تعداد 1000 دانشآموز به روش نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند و والدین آنها پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی نوجوانان (TEXI) و مقیاس درجهبندی رفتاری کارکردهای اجرایی- ویراست دوم را تکمیل کردند که درنهایت پرسشنامه 602 والد تحلیل شد. جهت بررسی پایایی، روش همسانی درونی، آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی بین سؤالات با نمره کل به کار گرفته شد و همچنین برای سنجش روایی از تحلیل عاملی تأییدی به روش مؤلفه‌های اصلی و روایی ملاکی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی از پایایی و روایی مطلوبی برخوردار است. همچنین روایی ملاکی پرسشنامه نیز تائید شد (05/0p). بنابراین، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که پرسشنامه حاضر ابزار مناسبی برای ارزیابی نارسایی کارکردهای اجرایی در نوجوانان می‌باشد.
فاطمه پورچیت ساز؛ کاظم برزگر بفرویی؛ مریم زارع
چکیده
پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای نقشه‌برداری از داستان و درک مطلب بر بهبود مهارتهای خواندن دانشآموزان دارای مشکلات خواندن انجام گرفت. این پژوهش از نوع مطالعات تجربی تک موردی با خط پایه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانشآموزان دارای مشکلات خواندن پایه سوم ابتدایی شهر یزد در سال تحصیلی 1399-1400 تشکیل داد. بنا به محدودیت‌های ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای نقشه‌برداری از داستان و درک مطلب بر بهبود مهارتهای خواندن دانشآموزان دارای مشکلات خواندن انجام گرفت. این پژوهش از نوع مطالعات تجربی تک موردی با خط پایه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانشآموزان دارای مشکلات خواندن پایه سوم ابتدایی شهر یزد در سال تحصیلی 1399-1400 تشکیل داد. بنا به محدودیت‌های متعدد شرایط پاندمی کرونا از روش نمونهگیری در دسترس 4دانشآموز پسر انتخاب شدند که درنهایت 3مشارکت‌کننده در 12جلسه حضور پیدا کردند. از ابزارهای آزمون هوش وکسلر کودکان و آزمون خواندن و نارساخوانی کرمی نوری و مرادی (1384)، برای غربالگری و تعیین خط پایه استفاده گردید و در جلسة آخر پژوهش، از مشارکت‌کننده‌ها به کمک ابزار نما پس‌آزمون به عمل آمد. دادهها با محاسبه درصد بهبودی و شاخص تغییر پایا تحلیل شد. مطابق یافتههای پژوهش در هر مشارکت‌کننده از ده مهارت خواندن که به‌وسیلة آزمون نما سنجیده شد، در مشارکت‌کننده اول و سوم شش مهارت و در مشارکت‌کننده دوم هشت مهارت بهبودیافته است. هر سه مشارکت‌کننده در خرده‌آزمون‌های قافیه، درک کلمات، حذف آواها، نشانه‌های حرف و نشانه‌های مقوله به‌صورت مشترک رشد و تغییر معناداری در این مهارت‌ها به دست آوردند. در دو مشارکت‌کننده اول و دوم خواندن ناکلمات معنادار شد و در دو مشارکت‌کننده دوم و سوم درک متن معنادار گردید. با توجه به نتایج پژوهش می‌توان گفت که آموزش راهبردهای نقشه‌برداری از داستان و درک مطلب سبب بهبود اکثر مهارتهای خواندن دانشآموزان دارای مشکلات خواندن شده است.
ملیحه نامور؛ محمد خرمی؛ عاطفه نورالهی؛ مینا پورنعمت
چکیده
چکیده هدف: پژوهش حاضر با هدف اثر بخشی درمان گروهی ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر بهبود اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به ام اس در شهر بجنورد انجام شد. روش کار: نمونه ها به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده برگزیده (به تعداد 22 نفر) و سپس به صورت تصادفی در یک گروه آزمایش (11 نفر در گروه ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس) و یک گروه کنترل (11 نفر) تقسیم ...
بیشتر
چکیده هدف: پژوهش حاضر با هدف اثر بخشی درمان گروهی ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر بهبود اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به ام اس در شهر بجنورد انجام شد. روش کار: نمونه ها به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده برگزیده (به تعداد 22 نفر) و سپس به صورت تصادفی در یک گروه آزمایش (11 نفر در گروه ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس) و یک گروه کنترل (11 نفر) تقسیم شدند. در پیش آزمون از پرسشنامه های اضطراب بک و افسردگی بک استفاده شد. در مرحله ی بعد، ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس طی 8 جلسه و یکبار در هفته به مدت دو ساعت بر روی گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل تحت هیچ مداخله ای قرار نگرفت. سپس پس آزمون برای هر دو گروه تکمیل گردید و داده های لازم گردآوری و با استفاده از روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها: یافتههای پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری بین گروه استرس درمانی بر مبتنی ذهنآگاهی با گروه گواه در متغیرهای اضطراب و افسردگی وجود دارد. نتیجه گیری: با عنایت به یافته های بدست آمده، به منظور کاهش سطح اضطراب و افسردگی بیماران ام اس باید به مداخله ی ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس توجه بیشتری مبذول گردد.
محمد رضا عسکری؛ بهنام مکوندی؛ عبدالکاظم نیسی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه علّی درگیری تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی با عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری ادراک از جّو مدرسه در دانشآموزان تیزهوش دوره دوم متوسطه شهر اهواز بود. پژوهش از نوع رابطه‌ی- علّی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقه‌ای نسبی، نمونه‌ای به حجم 300نفر( 140 پسر تیزهوش و 160 دختر تیزهوش)انتخاب ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه علّی درگیری تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی با عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری ادراک از جّو مدرسه در دانشآموزان تیزهوش دوره دوم متوسطه شهر اهواز بود. پژوهش از نوع رابطه‌ی- علّی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقه‌ای نسبی، نمونه‌ای به حجم 300نفر( 140 پسر تیزهوش و 160 دختر تیزهوش)انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از چهار پرسشنامه درگیری تحصیلی زرنگ (1391)، پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی موریس(2001)، پرسشنامه ادراک از جّو مدرسه تریکت و موس (1973) و پرسشنامه عملکرد تحصیلی فام و تیلور (1999) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش‌های آماری چون، ضریب همبستگی پیرسون و برای ارزیابی مدل پیشنهادی از روش تحلیل مسیر و از نرم افزار spss، نسخه18 و Amos نسخه 18 استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد الگوی حاضر ادراک از جّو مدرسه در جامعه پژوهش معتبر است ((RMSEA=0/08. در تمام مسیرهای مستقیم پژوهش درگیری تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی با مولفه‌های ادراک از جّو مدرسه بجز مسیر مستقیم درگیری تحصیلی و عملکرد تحصیلی بین دانشآموزان تیزهوش رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. همچنین مسیرهای غیرمستقیم پژوهش درگیری تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی با میانجی‌گری ادراک از جّو مدرسه تاثیرگذار بر عملکرد تحصیلی می‌باشد. براساس نتایج می‌توان گفت برای افزایش احتمال عملکرد تحصیلی دانشآموزان تیزهوش باید به درگیری تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی و ادارک از جّو مدرسه آنها توجه شود.
سیف اله آقاجانی؛ متینه عبادی؛ ساناز عینی
چکیده
دانشآموزان دچار اختلال یادگیری ویژه به دلیل عدم برقراری روابط اجتماعی مطلوب و مشکلات متعدد تحصیلی، مشکلات سازگاری دارند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی سازگاری اجتماعی بر اساس باورهای فراشناختی، ناگویی هیجانی و همدلی در دانشآموزان دچار اختلال یادگیری ویژه انجام شد. در این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی، تعداد 116 دانشآموز ...
بیشتر
دانشآموزان دچار اختلال یادگیری ویژه به دلیل عدم برقراری روابط اجتماعی مطلوب و مشکلات متعدد تحصیلی، مشکلات سازگاری دارند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی سازگاری اجتماعی بر اساس باورهای فراشناختی، ناگویی هیجانی و همدلی در دانشآموزان دچار اختلال یادگیری ویژه انجام شد. در این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی، تعداد 116 دانشآموز به عنوان نمونۀ هدفمند از بین کلیه دانشآموزان دختر و پسر 10 تا 14 سال دچار اختلال یادگیری ویژه شهر تبریز در سال 98-99 انتخاب شد. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه سازگاری اجتماعی بل، پرسشنامه باورهای فراشناختی ولز، مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو و مقیاس همدلی جولیف و فارینگتون استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با آزمون آماری پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش هم‌زمان انجام شد. نتایج نشان داد سازگاری اجتماعی دانشآموزان دچار اختلال یادگیری ویژه با باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی رابطۀ منفی و معنادار و با همدلی رابطۀ مثبت و معناداری داشت (01/0>p). باورهای فراشناختی، ناگویی هیجانی و همدلی 58 درصد از واریانس نمرات سازگاری اجتماعی در دانشآموزان دچار اختلال یادگیری ویژه را پیش‌بینی کردند (01/0>P). با توجه به پیامدهای نامطلوب ناتوانی یادگیری و تأثیرات گسترده آن بر روند زندگی فردی و اجتماعی کودک، پیشنهاد میشود برنامه‌هایی در جهت ارتقای هیجاناتت و باورهای فراشناختی مناسب و گسترش همدلی در بین دانشآموزان دچار ناتوان یادگیری اجرا شود.
فاطمه حسین جانی؛ مهدی زمستانی
چکیده
اختلال طیف اوتیسم یکی از اختلالات عصبی-تحولی حائز اهمیت است که همواره با سایر اختلالات روان‌پزشکی همبودی بالایی دارد. یکی از راه‌های بررسی این همبودی، شناسایی مکانیسم‌های زیربنایی دخیل در آن می‌باشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش میانجی‌گر تنظیم هیجان و عدم تحمل بلاتکلیفی در ایجاد اختلالات برون‌نمود در کودکان مبتلا به اختلال طیف ...
بیشتر
اختلال طیف اوتیسم یکی از اختلالات عصبی-تحولی حائز اهمیت است که همواره با سایر اختلالات روان‌پزشکی همبودی بالایی دارد. یکی از راه‌های بررسی این همبودی، شناسایی مکانیسم‌های زیربنایی دخیل در آن می‌باشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش میانجی‌گر تنظیم هیجان و عدم تحمل بلاتکلیفی در ایجاد اختلالات برون‌نمود در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم انجام شد. مطالعه حاضر از نوع مطالعات همبستگی با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری (تحلیل مسیر) بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در محدوده سنی 8 تا 18 سال از مدارس استثنایی و مراکز اوتیسم و انجمن‌های اوتیسم در شهرهای تهران، تبریز و میانه بود. نمونه پژوهش حاضر شامل 117 نفر کودک و نوجوان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم بود که به شیوه در دسترس انتخاب شدند. داده‌های پژوهش حاضر به‌صورت آنلاین از والدین جمعآوری شدند. برای تحلیل آماری داده‌های پژوهش از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر توسط نرم‌افزارهای SPSS و AMOS استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که علائم اوتیسم به‌صورت مستقیم و معناداری ایجاد آسیب‌های طیف برون‌نمود را در کودکان مبتلا به طیف اوتیسم تبیین میکند. همچنین تنظیم هیجان و عدم تحمل بلاتکلیفی به‌عنوان عوامل میانجی‌گر، شدت آسیب‌های طیف برون‌نمود را در کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم تبیین می‌نمایند. با توجه به این یافتههای می‌توان نتیجه‌گیری کرد که متغیرهای تنظیم هیجان و عدم تحمل بلاتکلیفی به‌عنوان عوامل فراتشخیصیِ آسیب‌زا احتمالاً نقش واسطه‌ای مهمی در تشدید علائم آسیب‌های برون‌نمود در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ایفا می‌کنند.
خسرو رشید؛ لیلا علی بلندی؛ احمد بیات
چکیده
آموزش در مدارس ویژه دشواری‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارد. از این رو، هدف این پژوهش مقایسۀ وضعیت خستگی از دلسوزی در آموزگاران مدارس آموزش ویژه شهر همدان (شامل ناتوانی هوشی، اختلال یادگیری ویژه، نابینا، ناشنوا، و اوتیسم) براساس سن، جنسیت و تحصیلات بود. روش پژوهش همبستگی بود. 100 نفر از آموزگاران مدارس ویژه شهر همدان به روش نمونه-گیری ...
بیشتر
آموزش در مدارس ویژه دشواری‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارد. از این رو، هدف این پژوهش مقایسۀ وضعیت خستگی از دلسوزی در آموزگاران مدارس آموزش ویژه شهر همدان (شامل ناتوانی هوشی، اختلال یادگیری ویژه، نابینا، ناشنوا، و اوتیسم) براساس سن، جنسیت و تحصیلات بود. روش پژوهش همبستگی بود. 100 نفر از آموزگاران مدارس ویژه شهر همدان به روش نمونه-گیری دردسترس انتخاب شدند و پرسش‌نامۀ 40 گویه‌ای خستگی از دلسوزی (پرتنوی، 1996) را پاسخ دادند. دادهها با استفاده از آزمون t مستقل، ضریب همبستگی، و تحلیل واریانس یک‌راهه تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که بین خستگی از دلسوزی و سن همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد (05/0 > P و 7/0 = r). اما بین تحصیلات با خستگی از دلسوزی همبستگی معناداری به دست نیامد (05/0 < P). تفاوت بین خستگی از دلسوزی آموزگاران زن و مرد مدارس ویژه معنادار بود؛ همچنین بین آموزگاران دانشآموزان گروه‌های ناشنوا و اختلال یادگیری ویژه با آموزگاران دانشآموزان گروه‌های ناتوانی هوشی، اوتیسم، و نابینا از نظر خستگی از دلسوزی تفاوت معنادار به دست آمد (05/0 > P). بنابراین، خستگی از دلسوزی با سن رابطۀ معنادار داشت، اما با تحصیلات ارتباط معناداری نداشت. خستگی از دلسوزی در بین آموزگاران آموزشگاه‌های گروه‌های ناتوانی هوشی، اوتیسم، و نابینا به طور معناداری بالاتر از گروه‌های ناشنوا و اختلال یادگیری ویژه است. پس توجه به سن آموزگاران و نیز گروه دانشآموزان استثنایی که آموزگار با آنان کار میکند، اهمیت بیشتری در خستگی از دلسوزی دارد.
مهرزاد رمضانلو؛ خدیجه ابوالمعالی الحسینی؛ فریبرز باقری؛ سمیه رباط میلی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت مدیریت استرس- هیجان بر کیفیت زندگی و تنظیم شناختی هیجان مادران کودکان با اختلال طیف اتیسم انجام شد.این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل حدود3500 مادر دارای کودکان با اختلال طیف اتیسم مراجعه کننده به انجمن اتیسم ایران در شهر تهران ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت مدیریت استرس- هیجان بر کیفیت زندگی و تنظیم شناختی هیجان مادران کودکان با اختلال طیف اتیسم انجام شد.این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل حدود3500 مادر دارای کودکان با اختلال طیف اتیسم مراجعه کننده به انجمن اتیسم ایران در شهر تهران بود که از بین آنها 30 نفر به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) تقسیم شدند. از پرسشنامه های تنظیم شناختی هیجانی گارنفسکی (2001) و کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت(1991) برای گردآوری داده ها و از تحلیل واریانس آمیخته چند متغیری با رعایت پیش فرضها برای تحلیل داده ها استفاده شد. برنامه ارتقائی مادران (رمضانلو، 1399) در 7 جلسه دوساعته برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج نشان داد که نمرات راهبردهای منفی تنظیم هیجان در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش اما در راهبردهای مثبت تنظیم هیجان و کیفیت زندگی در مولفه های(سلامت روانی و روابط اجتماعی) به طور معنادار افزایش یافته است(P<0.01) در مرحله پیگیری نیز ماندگاری اثر دیده شد. با توجه به موثر بودن برنامه ارتقائی مادران (مدیریت استرس- هیجان) در بهبود کیفیت زندگی و استفاده از راهبردهای موثر تنظیم شناختی هیجان مادران کودکان با اختلال طیف اتیسم، از این بسته می توان به عنوان یک مداخله روانشناختی استفاده کرد.
رحیم شالیان؛ اعظم شریف زاده داودکی
چکیده
پژوهش حاضر باهدف بررسی میزان انطباق محتوای کتب فارسی پایه اول دبستان در دوره‌های تلفیقی با نیازها و قابلیت‌های دانشآموزان با آسیب‌شنوایی انجام‌شده است. این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و راهبردهای روش تحلیل محتوا انجام‌شده است و سپس با استفاده از روش تحلیل تفسیری موردنظر گال و همکارانش، نقاط قوت و ضعف محتوای کتاب‌های مذکور ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف بررسی میزان انطباق محتوای کتب فارسی پایه اول دبستان در دوره‌های تلفیقی با نیازها و قابلیت‌های دانشآموزان با آسیب‌شنوایی انجام‌شده است. این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و راهبردهای روش تحلیل محتوا انجام‌شده است و سپس با استفاده از روش تحلیل تفسیری موردنظر گال و همکارانش، نقاط قوت و ضعف محتوای کتاب‌های مذکور مشخص گردید. به جهت سنجش اعتبار یافتههای به‌دست‌آمده از روش‌های موردنظر گوبا و لینکن، استفاده‌شده است. یافتههای تحقیق مؤید این مطلب است که محتوای کتاب‌های فارسی و مهارتهای نوشتن سال تحصیلی 1400-1399 در پایه اول دبستان نمی‌تواند نیازهای دانشآموزان با آسیب‌شنوایی را در «قابلیت‌های پایه هیجان کارکردی» موردنظر رویکرد تحولی رشد یکپارچه به‌ویژه «خلق و بازنمایی ایدهها» مرتفع نماید. از تجزیه‌وتحلیل داده‌های به‌دست‌آمده می‌توان نتیجه گرفت تسلط فرد به قابلیت «خلق و بازنمایی ایدهها» موجب اصلاح گفتار و توسعه خزانه لغت فرد و درنتیجه تقویت سواد خواندن و نوشتن افراد با آسیبِشنوایی میشود و ازآنجایی‌که قابلیت یادشده مبنایی برای یادگیری سایر علوم است، لذا ضعف در قابلیت «خلق و بازنمایی ایدهها» می‌تواند تهدیدی برای افراد جامعه هدف محسوب گردد و در تحصیل، آنان را در چرخه شکست قرار دهد.
بهروز محرابیان؛ فریده دوکانه ای فرد؛ اعظم فتاحی اندبیل
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تدوین بسته توانمندسازی روانشناختی والدین و ارزیابی اثربخشی آن بر عواطف مثبت و منفی نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد انجام گرفت. روش پژوهش حاضر در بخش کیفی، تحلیل مضمون به روش قیاسی و در قسمت کمّی نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری را نوجوانان با تعامل ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تدوین بسته توانمندسازی روانشناختی والدین و ارزیابی اثربخشی آن بر عواطف مثبت و منفی نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد انجام گرفت. روش پژوهش حاضر در بخش کیفی، تحلیل مضمون به روش قیاسی و در قسمت کمّی نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری را نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 و والدین آنان تشکیل دادند. جهت اجرای پژوهش حاضر تعداد 40 نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه قرار گرفتند (هر گروه 20 نفر). والدین نوجوانان حاضر در گروه آزمایش بسته توانمندسازی روانشناختی (10 جلسه) را طی دو و نیم ماه دریافت کردند. پس از شروع مداخله 4 نفر در گروه آزمایش و 3 نفر در گروه گواه از ادامه حضور در پژوهش انصراف دادند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه رابطه والد- فرزندی (فاین، مورلند و شوبل، 1983) و پرسشنامه عواطف مثبت و منفی (واتسون، کلارک و تلگن، 1988) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس آمیخته توسط نرم‌افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بسته توانمندسازی روانشناختی از نظر متخصصان دارای روایی محتوایی کافی است. همچنین این بسته بر عواطف مثبت (0001>P؛ 65/0=Eta؛ 56/67=F) و منفی (0001>P؛ 61/0=Eta؛ 37/51=F) نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد تاثیر داشته است. بر اساس یافتههای حاصل از پژوهش حاضر، بسته توانمندسازی روانشناختی با بهره‌گیری از انعطاف‌پذیری روانی، آموزش سبک فرزندپروری بهنجار و مشارکت هیجانی با فرزند به عنوانی روشی کارآمد در جهت افزایش عواطف مثبت و کاهش عواطف منفی نوجوانان با تعامل والد- فرزندی ناکارآمد مورد استفاده قرار داد.
زهره ولیئی؛ احمد امانی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوه گروهی بر رابطه والد-فرزندی، استرس والدگری، و سخت‌رویی در مادران دارای فرزند با اختلال کم توجهی-بیش فعالی بود. روش پژوهش نیمه تجربی با شیوه پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل تمام مادران دارای فرزند با اختلال کم توجهی/بیشفعالی بود که کودکان‌شان ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوه گروهی بر رابطه والد-فرزندی، استرس والدگری، و سخت‌رویی در مادران دارای فرزند با اختلال کم توجهی-بیش فعالی بود. روش پژوهش نیمه تجربی با شیوه پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل تمام مادران دارای فرزند با اختلال کم توجهی/بیشفعالی بود که کودکان‌شان در مدارس شهر سنندج مشغول به تحصیل بودند. از میان آنها به روش نمونه گیری در دسترس ابتدا 30 نفر که ملاک‌های ورود به پژوهش را داشتند انتخاب و سپس با گمارش تصادفی در گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه رابطه مادر-کودک (پیانتا، 1992)، شاخص تنیدگی والدینی (آبیدین، 1995) و پرسشنامه سخت‌رویی (کوباسا، 1979). گروه آزمایش تحت درمان گروهی پذیرش و تعهد، طی 8 جلسه دو ساعته قرار گرفت و گروه کنترل، هیچ‌گونه مداخله ای دریافت نکرد. در مرحله پس‌آزمون، پرسشنامه‌های فوق روی هردو گروه مجدداً اجرا شد. همچنین برای پیگیری اثرات مداخله، پس از2 ماه ابزارهای پژوهش دوباره اجرا شدند. برای تحلیل دادهها از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که در مرحله پس‌آزمون، نمرات استرس والدگری کاهش یافته، رابطه والد فرزندی و سخت‌رویی در مادران گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به‌طور معنی‌داری افزایش یافته است و این افزایش در مدت پیگیری دو ماهه تغییر چشمگیری نیافته است. بنابراین درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر استرس والدگری، سخت‌رویی، و رابطه والد فرزندی مادران دارای فرزند با اختلال کم توجهی/ بیشفعالی مؤثر بوده است.
کریم عبدالمحمدی؛ فرهاد غدیری
چکیده
افسردگی یک اختلال خلقی است که باعث احساس غم و اندوه مداوم و از بین رفتن علایق قبلی میشود. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای کارکردهای اجرایی و ضرب‌آهنگ شناختی کند در افراد با اختلال افسردگی و عادی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش افراد دارای اختلال افسردگی مراجعه‌کننده به مراکز بهداشت شهر تبریز ...
بیشتر
افسردگی یک اختلال خلقی است که باعث احساس غم و اندوه مداوم و از بین رفتن علایق قبلی میشود. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای کارکردهای اجرایی و ضرب‌آهنگ شناختی کند در افراد با اختلال افسردگی و عادی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش افراد دارای اختلال افسردگی مراجعه‌کننده به مراکز بهداشت شهر تبریز که از میان آنها 100 نفر به شیوه هدفمند انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه مهارتهای اجرایی (استریت و همکاران،2019)، پرسشنامه ضرب‌آهنگ شناختی کند بزرگ‌سالان (بکر و همکاران، 2017) و پرسشنامه غربالگری افسردگی (PHQ-9) استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که افراد با افسردگی در تمامی مؤلفه‌های کارکردهای اجرایی (برنامه‌ریزی، مدیریت زمان، تنظیم هیجان، سازمان‌دهی و تنظیم رفتار) عملکرد ضعیف‌تری نسبت به گروه سالم از خود نشان داده‌اند (001/0) و همچنین ضرب‌آهنگ شناختی کند در افراد افسرده به‌صورت معنی‌داری بالاتر از افراد عادی بود (001/0)؛ بنابراین بر اساس نتایج این پژوهش می‌توان نتیجه‌گیری کرد افراد با اختلال افسردگی در کارکردهای اجرایی نواقص جدی از خود نشان می‌دهند و همچنین در مؤلفه ضرب‌آهنگ شناختی کند نیز نسبت به گروه سالم مشکلات بیشتری را تجربه می‌کنند.
جعفر رحمن زاده مقدم؛ گلاویژ علیزاده؛ محمد رستمی
چکیده
نوجوانان به عنوان یکی از گروه‌های سنی آسیب‌پذیر در معرض انواع مشکلات روانشناختی قرار دارند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین طرحواره‌های ناسازگار اولیه و ویژگی‌های شخصیتی با مشکلات رفتاری درون‌سازی شده و برون‌سازی شده بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. در این پژوهش 362 دانشآموز پسر دوره متوسطه شهر بوکان، با استفاده ...
بیشتر
نوجوانان به عنوان یکی از گروه‌های سنی آسیب‌پذیر در معرض انواع مشکلات روانشناختی قرار دارند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین طرحواره‌های ناسازگار اولیه و ویژگی‌های شخصیتی با مشکلات رفتاری درون‌سازی شده و برون‌سازی شده بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. در این پژوهش 362 دانشآموز پسر دوره متوسطه شهر بوکان، با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چند مرحله‌ای انتخاب شدند و پرسشنامه‌های مشکلات رفتاری آخنباخ (1991)، طرحواره یانـگ (1998) و فرم کوتاه نئو (1992) را تکمیل نمودند. برای تحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. تحلیل رگرسیون نشان داد که به ترتیب 12 و 26 درصد از واریانس مشکلات رفتاری درون سازی و 15 و 20 درصد واریانس مشکلات رفتاری برون‌سازی شده ناشی از طرحواره‌های ناسازگار اولیه و ویژگی‌های شخصیتی در دانشآموزان می باشد. نتیجه‌گیری: طرحواره‌های ناسازگار اولیه و ویژگی‌های شخصیتی توان پیش‌بینی کنندگی مشکلات رفتاری درون‌سازی شده و برون‌سازی شده در دانشآموزان را دارند.
یاسر رضاپور میرصالح؛ مهدی شمالی احمدآبادی؛ الهه اکبریان ترک آباد؛ سیدعلیرضا عمارتی؛ عاطفه برخورداری
چکیده
هدف از پژوهش حاضر اثربخشی آموزش گروهی به شیوه هیجان‌مدار بر رضایت جنسی، رضایت زناشویی و ابعاد سلامت روان مادران کودکان کم‌توان ذهنی بود. این مطالعه با رویکرد کمّی و به روش نیمه‌آزمایشی و با بکارگیری طرح پیش‌آزمون– پس‌آزمون– پیگیری با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری متشکل از تمام مادران کودکان کم‌توان ذهنی محصل در شهرستان ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر اثربخشی آموزش گروهی به شیوه هیجان‌مدار بر رضایت جنسی، رضایت زناشویی و ابعاد سلامت روان مادران کودکان کم‌توان ذهنی بود. این مطالعه با رویکرد کمّی و به روش نیمه‌آزمایشی و با بکارگیری طرح پیش‌آزمون– پس‌آزمون– پیگیری با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری متشکل از تمام مادران کودکان کم‌توان ذهنی محصل در شهرستان میبد در سال تحصیلی 97-98 بود. با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس، 24 نفر به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دوگروه 12 نفری (آزمایش و گواه) جایگزین شدند. شرکت‌کنندگان به پرسشنامه‌های استاندارد اضطراب، استرس و افسردگی لاویبوند، رضایت زناشویی انریچ و رضایت جنسی لارسون در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری پاسخ دادند. گروه آزمایش مداخله آموزش گروهی به شیوه هیجان‌مدار را در 8 جلسه 5/1 ساعته و هر هفته دو جلسه دریافت کردند، در صورتی که گروه گواه هیچ گونه مداخله‌ای را طی مدت زمان انجام پژوهش دریافت ننمودند. در پایان نیز داده‌های پژوهش با روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و در سطح معنی‌داری 05/0 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که میانگین نمرات رضایت جنسی و رضایت زناشویی و سلامت روان گروه آزمایش نسبت به گروه گواه، در مرحله پس‌آزمون افزایش معناداری پیدا کرده و این افزایش در مرحله پیگیری نسبتاً ثابت مانده است (001/0>p). بر اساس نتایج پژوهش، آموزش گروهی به شیوه هیجان‌مدار باعث بهبود رضایت جنسی، رضایت زناشویی و ابعاد سلامت روان مادران کودکان کم‌توان ذهنی شد. بنابراین آموزش گروهی به شیوه هیجان‌مدار می‌تواند مداخله‌ای ارزنده در راستای کاهش مشکلات این مادران به شمار آید.
خدیجه کابلی؛ محمدرضا بردیده؛ سیامک سامانی؛ لیلا خبیر
چکیده
هدف از این پژوهش اثربخشی نمایشدرمانی بر مبنای ذهنیسازی بر توجه پایدار کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمامی دانشآموزان سنین 9 تا 11 ساله با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی شهر زنجان در سال تحصیلی 1402-1401 ...
بیشتر
هدف از این پژوهش اثربخشی نمایشدرمانی بر مبنای ذهنیسازی بر توجه پایدار کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمامی دانشآموزان سنین 9 تا 11 ساله با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی شهر زنجان در سال تحصیلی 1402-1401 بود. حجم نمونه شامل 30 نفر (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه گواه) از جامعه آماری به شیوه نمونهگیری هدفمند انتخاب شده و در دو گروه گواه و آزمایش جایگماری شدند. برای گروه آزمایشی، بسته نمایشدرمانی بر مبنای ذهنیسازی اجرا شد در حالیکه گروه گواه در فهرست انتظار باقی ماندند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی کانرز (2007) و آزمون عملکرد پیوسته دیداری و شنیداری یکپارچه (2018) بود. نتایج نشان داد که بسته نمایشدرمانی بر مبنای ذهنیسازی بر بهبود توجه پایدار در مراحل پس‌آزمون و پیگیری تأثیر معنیدار داشته است. یافتههای این پژوهش اطلاعات مفیدی را در ارتباط با بسته نمایشدرمانی بر مبنای ذهنیسازی فراهم میکند و مشاوران و روانشناسان می‍توانند برای بهبود توجه پایدار در کودکان با نارسایی توجه/ بیشفعالی از این مداخله استفاده نمایند.
الهه فراهانی؛ محسن سعیدمنش؛ فرنگیس دمهری
چکیده
هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش دو روش سیستم ارتباطی مبادله تصویر و آموزش ماتریس بر مهارتهای زبانی و مهارتهای اجتماعی کودکان با اختلال طیف اوتیسم بود. روش این پژوهش روش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون_پس‌آزمون همراه با گروه گواه در نظر گرفته شد. جامعه آماری شامل تمامی کودکان مراجعه‌کننده به مراکز اوتیسم شهر قم در سال ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش دو روش سیستم ارتباطی مبادله تصویر و آموزش ماتریس بر مهارتهای زبانی و مهارتهای اجتماعی کودکان با اختلال طیف اوتیسم بود. روش این پژوهش روش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون_پس‌آزمون همراه با گروه گواه در نظر گرفته شد. جامعه آماری شامل تمامی کودکان مراجعه‌کننده به مراکز اوتیسم شهر قم در سال 1400 که با توجه به ملاک‌های راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی_ویرایش پنجم[1] نشانه‌های اختلال را داشتند و طبق نظر مراکز و متخصصان تشخیص اختلال اوتیسم گرفتند. ۴۵ نفر (9 دختر و 36 پسر) نمونه به‌صورت در دسترس از مراکز اوتیسم استان قم انتخاب شدند و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه جایگزین شدند. گروه‌های آزمایش به مدت ۳ ماه و در هر هفته ۴ جلسه‌ی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ای تحت آموزش قرارگرفتند. یک گروه، آموزش شش مرحله‌ای سیستم ارتباطی مبادله تصویر و یک گروه، آموزش ماتریس را به شکل انفرادی دریافت کردند و گروه گواه آموزشی دریافت نکردند. در این پژوهش برای جمعآوری دادهها از آزمون‌های زبان بیانی و دریافتی و گفتاری رشد نیوشا و نیمرخ مهارتهای اجتماعی اوتیسم استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از نرم‌افزار 26 spss و از روش آماری تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده گردید. یافته‌ها نشان دادند که میان دو گروه آموزش ماتریس و آموزش پکس تفاوت معناداری مشاهده شد (p<0/05). بر اساس نتایج هردو مداخله اثربخش بوده اما می‌توان گفت که سیستم ارتباطی مبادله تصویر بر مهارتهای زبانی و مهارتهای اجتماعی کودکان با اختلال طیف اوتیسم تأثیرگذارتر است. Diagnostic and Statistical Manual of Psychiatric Disorders_5 (DSM5)
مهسا ذوالفقاری؛ محسن شاکری نسب
چکیده
بعضاً وجود رفتارهای تکانشی در کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی باعث می‌گردد تا مشکلات اجتماعی در آنان افزایش یابد؛ که میزان تعامل با والد، می‌تواند موجب افزایش توانمندی‌های آنان گردد. بر همین اساس پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی بازی مشترک والد و کودک بر کاهش تکانشگری و افزایش مهارتهای اجتماعی کودکان با اختلال نارسایی ...
بیشتر
بعضاً وجود رفتارهای تکانشی در کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی باعث می‌گردد تا مشکلات اجتماعی در آنان افزایش یابد؛ که میزان تعامل با والد، می‌تواند موجب افزایش توانمندی‌های آنان گردد. بر همین اساس پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی بازی مشترک والد و کودک بر کاهش تکانشگری و افزایش مهارتهای اجتماعی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی انجام پذیرفت. در این پژوهش از روش نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه استفاده شد و جامعه آماری آن را تمامی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی شهر بجنورد و مادران آنها در سال 1401 تشکیل دادند؛ که 30 نفر از آنان به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و به‌تصادف در دو گروه 15 نفره آزمایش و گواه جای‌دهی شدند. برای هر دو گروه پیش‌آزمون، شامل مقیاس تکانشگری بارت (1995) و مقیاس مهارتهای اجتماعی ماتسون (1983) به اجرا درآمد و گروه آزمایش به مدت 8 جلسه دوساعته به‌صورت هفتگی تحت بازی مشترک والد و کودک قرار گرفتند و گروه گواه هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکردند. هر دو گروه مجدداً پس‌آزمون را تکمیل نموده و نتایج از طریق تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد، بازی مشترک والد و کودک در کاهش تکانشگری و افزایش مهارتهای اجتماعی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی مؤثر است. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که می‌توان از بازی مشترک والد و کودک در کاهش مشکلات رفتاری و افزایش مهارتهای اجتماعی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی استفاده نمود.
سوگند قاسم زاده؛ غلامعلی افروز؛ سیمین حسینیان؛ محمد غلامی فشارکی
چکیده
خانواده به‌عنوان هسته اصلی مراقبت از کودک و نوجوان شناخته میشود و در درمان مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان نقش مهمی دارد. مطالعه حاضر باهدف بررسی اثربخشی درمان‌های خانواده محور بر پیامدهای رفتاری کودکان و نوجوانان ایرانی انجام پذیرفته است. این مطالعه مرور سیستماتیک و فراتحلیل بر روی کلیه مقالات فارسی و یا انگلیسی چاپ‌شده (طی ...
بیشتر
خانواده به‌عنوان هسته اصلی مراقبت از کودک و نوجوان شناخته میشود و در درمان مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان نقش مهمی دارد. مطالعه حاضر باهدف بررسی اثربخشی درمان‌های خانواده محور بر پیامدهای رفتاری کودکان و نوجوانان ایرانی انجام پذیرفته است. این مطالعه مرور سیستماتیک و فراتحلیل بر روی کلیه مقالات فارسی و یا انگلیسی چاپ‌شده (طی سال‌های 1390 تا 1399) در زمینه درمان خانواده محور در جامعه کودک و نوجوان ایرانی با استفاده از پایگاه داده‌های داخلی همچون سایت اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، سامانه دانش گستر برکت (Iran Medex)، اطلاعات نشریات کشور (MagIran)، مرجع دانش (Civilica)، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (Irandoc) و انگلیسی‌زبان Scopus، Web of science، Pubmed،Science direct و Google Scholar و با ترکیب لغات مناسب انجام پذیرفته است. در این مطالعه از شاخص میانگین استاندارد اختلاف (SMD) و جهت تحلیل دادهها از نرم‌افزار STATA استفاده گردید. در بین 103 مقاله یافت شده در جستجوی اولیه تنها 38 مقاله (10 مقاله (26%) بر روی نوجوانان، 28 مقاله (74%) بر روی کودکان) حائز شرایط ورود به مطالعه گردیدند. میزان شاخص SMD مداخلات خانواده محور نسبت به گروه کنترل به‌صورت کلی برابر با 1.60 با فاصله اطمینان 95% با حد اطمینان (1.31 تا 1.90) و در نمونه کودک برابر با 1.39 با فاصله اطمینان 95% با حد اطمینان (1.31 تا 1.90) و در نمونه نوجوان برابر با 2.18 با فاصله اطمینان 95% با حد اطمینان (1.44 تا 2.91) گزارش گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که درمان‌های خانواده محور در کودکان و علی‌الخصوص نوجوان ایرانی دارای کارایی مناسب درمانی می‌باشد.
سمیه محمدی کشکا؛ عباس ابوالقاسمی؛ سید موسی کافی ماسوله
چکیده
طبق شواهد پژوهشی کودکان با اختلال اضطراب جدایی رفتارهای خودتنظیمی ضعیف‌تری دارند و در تنظیم هیجانات و رفتارها مشکلات بیشتری دارند. هدف پژوهش تعیین تأثیر آموزش بازیدرمانی گروهی مبتنی بر نقاشی بر مهارتهای هیجانی کودکان با اختلال اضطراب جدایی بود. در این پژوهش نیمه آزمایشی، از طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. ...
بیشتر
طبق شواهد پژوهشی کودکان با اختلال اضطراب جدایی رفتارهای خودتنظیمی ضعیف‌تری دارند و در تنظیم هیجانات و رفتارها مشکلات بیشتری دارند. هدف پژوهش تعیین تأثیر آموزش بازیدرمانی گروهی مبتنی بر نقاشی بر مهارتهای هیجانی کودکان با اختلال اضطراب جدایی بود. در این پژوهش نیمه آزمایشی، از طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشآموزان دختر پایه ششم با اختلال اضطراب جدایی شهرستان قائم‌شهر در سال تحصیلی 1399 بود. نمونه پژوهش 30 کودک با اختلال اضطراب جدایی بود که به‌صورت در دسترس شناسایی و در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جای‌دهی شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه اضطراب جدایی (مارچ و همکاران، 1997) و پرسشنامه مدیریت هیجان (زیمن، 2001) استفاده شد. گروه آزمایش در 10 جلسه 45 دقیقه‌ای بازیدرمانی گروهی مبتنی بر نقاشی را دریافت کردند و برای گروه کنترل مداخله‌ای ارائه نشد. داده‌های پژوهش با تحلیل کوواریانس یک و چند متغیری تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش بازیدرمانی گروهی مبتنی بر نقاشی موجب بهبود مهارتهای هیجانی کودکان با اختلال اضطراب جدایی شد (001/0 > P). با توجه به این نتیجه می‌توان از بازیدرمانی گروهی مبتنی بر نقاشی به‌عنوان روش درمانی مؤثر برای ارتقاء سلامت روانی و پیشگیری از مشکلات روانشناختی کودکان با اختلال اضطراب جدایی استفاده کرد.
سیف الله آقاجانی؛ علی کرمانی؛ متینه عبادی؛ علی سلمانی
چکیده
ناسازگاری‍ها و اخـتلالات رفتـاری در بزرگ‌سالی و نوجـوانی اغلب از بی‍توجهی به مسائل و مشکلات عاطفی- رفتاری کودک ناشی میشود. از این‍رو، هدف پژوهش حاضر برازش مدل علی مبتنی بر اختلالات رفتاری برونیسازی شده بر اساس کارکردهای اجرایی مغز با نقش میانجی مهارتهای اجتماعی در دانشآموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی ...
بیشتر
ناسازگاری‍ها و اخـتلالات رفتـاری در بزرگ‌سالی و نوجـوانی اغلب از بی‍توجهی به مسائل و مشکلات عاطفی- رفتاری کودک ناشی میشود. از این‍رو، هدف پژوهش حاضر برازش مدل علی مبتنی بر اختلالات رفتاری برونیسازی شده بر اساس کارکردهای اجرایی مغز با نقش میانجی مهارتهای اجتماعی در دانشآموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی انجام شد. این مطالعه ازنظر هدف، کاربردی و از پژوهشهای توصیفی-همبستگی محسوب میشود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمام دانشآموزان دوره ابتدایی شهر مشهد در سال تحصیلی 1401- 1400 بودند که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند 209، دانشآموز به‌عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه سنجش اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی کانرز- فرم معلم، سیاهه‍ی رفتاری کودک آخنباخ - نسخه والدین، پرسشنامه رتبه‍بندی رفتاری کارکردهای اجرائی و پرسشنامه مهارتهای اجتماعی (نسخه والدین) استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل علّی رابطه بین کارکردهای اجرایی، مهارتهای اجتماعی و اختلالات رفتاری برونیسازی شده در دانشآموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی بر اساس شاخص‌های مختلف برازش تأیید شد، کارکردهای اجرایی مغز و مهارتهای اجتماعی بر اختلالات رفتاری برونیسازی شده اثر مستقیم دارند؛ علاوه بر این کارکردهای اجرایی از طریق مهارتهای اجتماعی بر اختلالات رفتاری برونیسازی شده تأثیر غیرمستقیم دارد؛ بنابراین کارکردهای اجرایی و مهارتهای اجتماعی نقش مهمی در اختلالات رفتاری برونیسازی شده در دانشآموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی دارند و هدف قراردادن این دو مؤلفه در درمان‌های روانشناختی، می‌تواند در کاهش اختلالات رفتاری مؤثر باشد.
محمد عاشوری؛ غلامعلی افروز؛ سوگند قاسم زاده
چکیده
هدف این فراتحلیل، تعیین ویژگی‌های زیستی، شناختی و روانی- اجتماعی والدین خویشاوند و غیرخویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی در ایران بود. روش پژوهش، فراتحلیل بود. این پژوهش با استفاده از تکنیک فراتحلیل و با یکپارچه کردن نتایج تحقیقات مختلف، اندازه اثر ویژگی‌های زیستی، شناختی و روانی- اجتماعی والدین خویشاوند و غیرخویشاوند با بیش ...
بیشتر
هدف این فراتحلیل، تعیین ویژگی‌های زیستی، شناختی و روانی- اجتماعی والدین خویشاوند و غیرخویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی در ایران بود. روش پژوهش، فراتحلیل بود. این پژوهش با استفاده از تکنیک فراتحلیل و با یکپارچه کردن نتایج تحقیقات مختلف، اندازه اثر ویژگی‌های زیستی، شناختی و روانی- اجتماعی والدین خویشاوند و غیرخویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی را مشخص نمود. در مجموع نه پژوهش قابل قبول از لحاظ روش‌شناختی انتخاب شدند و فراتحلیل بر روی آنها انجام گرفت. منابع جستجوی دادهها، اسناد علمی دانشگاه‌ها، پایگاه مجلات تخصصی نور، پایگاه اطلاعات علمی و پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران بودند. ابزار پژوهش چک لیست فراتحلیل بود. یافتههای پژوهش نشان داد که میزان اندازه اثر ویژگی‌های زیستی، شناختی و روانی- اجتماعی والدین خویشاوند و غیرخویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی بالا بود. بنابراین، به نظر می‌رسد که برنامههای آموزشی قبل از ازدواج بتواند به عنوان روشی مناسب برای پیشگیری از ازدواج‌های خویشاوندی مورد استفاده قرار گیرد. از طرف دیگر، برنامه‌ریزی برای پیشگیری از آسیب‌های زیستی، شناختی و روانی- اجتماعی در والدین خویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی اهمیت ویژه‌ای دارد.
معصومه حسین پور؛ زهره رئیسی؛ یوسف گرجی؛ اکرم دهقانی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر تعامل مادر- کودک و مشکلات خواب کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیشفعالی انجام گرفت. پژوهش حاضر آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان پسر مبتلا به اختلال نقص توجه و بیشفعالی شهر اصفهان در سال تحصیلی 99-1398 ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر تعامل مادر- کودک و مشکلات خواب کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیشفعالی انجام گرفت. پژوهش حاضر آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان پسر مبتلا به اختلال نقص توجه و بیشفعالی شهر اصفهان در سال تحصیلی 99-1398 بود. در این پژوهش تعداد 30 کودک کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیشفعالی با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 15 کودک). گروه آزمایش مداخله کارکردهای اجرایی (فیشر و همکاران، 2005) را طی یک ماه در 8 جلسه 75 دقیقه‌ای دریافت نمودند. . در این بین در گروه آزمایش 3 نفر و در گروه گواه گواه نیز 2 نفر ریزش داشتند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه اختلال کم‌توجهی و بیشفعالی (ADHDQ) و پرسشنامه تعمال مادر- کودک (PCRS) و پرسشنامه عادات خواب کودک (CSHQ) بود. دادهها به شیوه تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش کارکردهای اجرایی بر تعامل مادر- کودک و مشکلات خواب کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیشفعالی تأثیر معنادار دارد (001/0p
راضیه جماعتی اردکانی؛ مرتضی منادی؛ مهناز Mahnaz
چکیده
شرایط زمینهای در هر کشور ایجاب میکند که تاریخچه منحصربهفردی از آموزشهای ویژه داشته باشند و این امر منجر به سیستمهای آموزشی و خدمات متفاوت برای دانشآموزان با نیازهای ویژه شده است. پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی قانون آموزش دانشآموزان با نیازهای ویژه در آمریکا و ایران بود که با تأکید بر حیطه ناتوانیهای یادگیری و رویه ...
بیشتر
شرایط زمینهای در هر کشور ایجاب میکند که تاریخچه منحصربهفردی از آموزشهای ویژه داشته باشند و این امر منجر به سیستمهای آموزشی و خدمات متفاوت برای دانشآموزان با نیازهای ویژه شده است. پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی قانون آموزش دانشآموزان با نیازهای ویژه در آمریکا و ایران بود که با تأکید بر حیطه ناتوانیهای یادگیری و رویه اجرای آن، نقاط قوت و ضعف آن را تشریح نمود. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع تحلیل اسنادی بود که جمعآوری اطلاعات مورد نیاز از طریق جستجوی گسترده در پایگاههای علمی معتبر و گزارشها و اسناد دولتی منتشرشده، انجام گرفت. قوانین آموزش ویژه در آمریکا (تا سال 2022 م) و ایران (تا سال 1402 ش) با تطبیق و مقایسه روند تغییرات و چگونگی اجرای آن در زمینه ناتوانیهای یادگیری موردتوجه بود. وجود برنامههای آموزش فردی، ضمانت اجرایی، حق تصمیمگیری والدین و دانشآموزان در امور آموزشی از برجستگیهای قانون آموزش ویژه در آمریکا است ولی به توسعه طرحهای پژوهشی و انجام پژوهشهای علمی در قانون ایران تأکید بیشتری شده است. در بررسی رویه اجرایی قوانین و توجه به دانشآموزان دارای ناتوانیهای یادگیری، در ایران فقط حمایتها در دوره ابتدایی صورت میگیرد درحالی‌که در آمریکا تا پایان تحصیلات دانشگاهی این حمایتها وجود دارد. همچنین شناسایی و ارزیابی دانشآموزان دارای معلولیت نیز در آمریکا با دقت بیشتری انجام میشود. دستیابی به اهداف قانون حقوق افراد با نیازهای ویژه، نه‌تنها نیازمند تکمیل و تصویب قانون است، بلکه درگرو اجرای صحیح قوانین و اصلاح ساختارها نیز هست.
جعفر محمودی؛ ایمان مصباح؛ علی رضایی شریف،
چکیده
پژوهش حاضر باهدف اثربخشی رویکرد مبتنی بر شفقت بر ناگویی هیجانی و احساس انسجام در مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی انجام شد. مطالعه حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل همراه با پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری، مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی در شهر مرند بود که از سال 1396 تا 1401 در اداره بهزیستی برای فرزندان خود ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف اثربخشی رویکرد مبتنی بر شفقت بر ناگویی هیجانی و احساس انسجام در مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی انجام شد. مطالعه حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل همراه با پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری، مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی در شهر مرند بود که از سال 1396 تا 1401 در اداره بهزیستی برای فرزندان خود پرونده معلولیت داشتند و تعداد 30 نفر از آنها که شرایط ورود به مطالعه را داشتند، به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. آموزش رویکرد مبتنی بر شفقت طی 8 جلسه برای گروه آزمایش به اجرا درآمد و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. دادهها به‌وسیله مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو (1994) و احساس انسجام آنتونوسکی (1987) در سه مرحله ارزیابی جمعآوری و از طریق آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد درمان مبتنی بر شفقت بر ناگویی هیجانی و احساس انسجام اثربخش بوده است (05/0P<). همچنین نتایج مرحله پیگیری نشان داد که اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر ناگویی هیجانی و احساس انسجام مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی پایدار بوده است. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، متخصصان حوزه روانشناسی و مشاوره می‍توانند به‌منظور کاهش ناگویی هیجانی و افزایش احساس انسجام مراقبان فرزندان کم‌توان ذهنی از برنامههای آموزشی مبتنی بر رویکرد شفقت استفاده نمایند.
