مقاله پژوهشی
شهروز نعمتی؛ رحیم بدری گرگری؛ شهرام واحدی؛ نیلوفر برومندزاده
چکیده
اختلال یادگیری ویژه شامل اختلالی عصب-تحولی است که در سال‌های اخیر از منظر روانشناسی مثبت‌محور مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر ترسیم نقشه مفهومی سازه‌های روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه بود. طرح پژوهش از نوع مطالعه مروری نظامند بود. از طریق الگوی پریسما یافته‌های پژوهشی مرتبط با متغیرهای سازه‌های روانشناسی ...
بیشتر
اختلال یادگیری ویژه شامل اختلالی عصب-تحولی است که در سال‌های اخیر از منظر روانشناسی مثبت‌محور مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر ترسیم نقشه مفهومی سازه‌های روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه بود. طرح پژوهش از نوع مطالعه مروری نظامند بود. از طریق الگوی پریسما یافته‌های پژوهشی مرتبط با متغیرهای سازه‌های روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، با استفاده از کلیدواژه‌های تخصصی سازه‌های روانشناسی مثبت و اختلال یادگیری ویژه(شامل اختلال خواندن، اختلال نوشتن، اختلال ریاضی)، به جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی از جملهPubmed, Eric, Scopus , Sid, Irandoc ,Noormags Ebsco ,Science Direct ,ProQuest , Springer پرداخته شد و مقالات و اطلاعات مرتبط با عنوان پژوهش حاضر، مورد واکاوی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که سازه‌های روانشناسی مثبت شامل متغیرهای بهزیستی روانی، تاب آوری، خوش بینی، سلامت روان، کیفیت زندگی، شادکامی، امید، رضایت از زندگی، سپاسگزاری و معنویت تأثیرگذارترین کلمات کلیدی در شبکه هم‌رخدادی هستند و پژوهش‌های روانشناسی مثبت محور بر سازه‌های ذکر شده تأکید دارند. شواهد پژوهشی بیانگر این است که تقویت و بهبود سازه‌های روانشناسی مثبت می‌تواند برای دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ویژه بسیار مفید واقع شود. این مطالعه نشان‌دهنده‌ی اهمیت سازه‌های روانشناسی مثبت در حوزه‌ی اختلالات یادگیری ویژه بود، لذا برای دستیابی به نتایج مطلوب در حوزه اختلال یادگیری ویژه ادغام فعالیت‌های شواهدمحور و پژوهشی با فعالیت‌های بالینی و مداخلهای پیشنهاد می‌گردد.
مقاله پژوهشی
زکیه نجاریان؛ شهرام واحدی؛ تورج هاشمی؛ رحیم بدری گرگری
چکیده
هدف از پژوهش حاضر طراحی بسته اموزشی مبتنی بر حافظه فعال عاطفی و بررسی اثربخشی این بسته بر بهبود ابعاد شناختی- عاطفی یادگیری دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی بود. پژوهش حاضر یک طرح نیمه آزمایشی با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل با پیش‌آزمون و پس-آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر و پسر دارای اختلال ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر طراحی بسته اموزشی مبتنی بر حافظه فعال عاطفی و بررسی اثربخشی این بسته بر بهبود ابعاد شناختی- عاطفی یادگیری دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی بود. پژوهش حاضر یک طرح نیمه آزمایشی با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل با پیش‌آزمون و پس-آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر و پسر دارای اختلال یادگیری ریاضی دوره ابتدایی مراکز اختلالات یادگیری شهر اصفهان بود که در سال تحصیلی 1400-1401 به این مراکز مراجعه نموده‌اند. در این راستا 30 نفر از دانش‌آموزان به روش هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش 14 جلسه به مدت 60 دقیقه مداخله‌ی توانبخشی عاطفی مبتنی بر حافظه کاری را دریافت کردند. آزمودنی‌های قبل و بعد از آموزش، به پرسشنامه‌های حل‌مسأله محقق ساخته، آزمون استروپ عددی جان رایدلی (1935)، نگرش به ریاضی آیکن (1971) و اضطراب ریاضی چیو و هنری (1990) پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس آمیخته نشان داد که آموزش مبتنی بر حافظه فعال عاطفی بر افزایش مهارت حل‌مسأله، کاهش بازداری شناختی، افزایش نگرش به ریاضی و کاهش اضطراب ریاضی (در سطح 01/0) اثربخش و معنادار بود. بر اساس اثربخش بودن آموزش مبتنی بر حافظه فعال عاطفی بر متغیرهای شناختی- عاطفی دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی، این مداخله می‌تواند به بهبود مهارت‌های شناختی و عاطفی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری کمک نموده و زمینه‌ساز شرایط بهتری در یادگیری درس ریاضی باشد.
مقاله پژوهشی
فاطمه نیک بین؛ رضا سلطانی شال؛ عباسعلی حسین خانزاده
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های مدرسه‌ی استثنایی موفق در مقطع ابتدایی در شهرستان رشت انجام شد. روش پژوهش، کیفی و از نوع مطالعه دلفی بود. جامعه پژوهش حاضر متشکل از همۀ متخصصان حیطه آموزش‌وپرورش دانش‌آموزان استثنایی شهرستان رشت بود و شرکت‌کنندگان در این پژوهش بهعنوان گروه پانل 20 نفر از اساتید دانشگاه، مشاوران ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های مدرسه‌ی استثنایی موفق در مقطع ابتدایی در شهرستان رشت انجام شد. روش پژوهش، کیفی و از نوع مطالعه دلفی بود. جامعه پژوهش حاضر متشکل از همۀ متخصصان حیطه آموزش‌وپرورش دانش‌آموزان استثنایی شهرستان رشت بود و شرکت‌کنندگان در این پژوهش بهعنوان گروه پانل 20 نفر از اساتید دانشگاه، مشاوران و معلمان آموزش‌وپرورش بودند. از تحلیل داده‌های کیفی حاصل از پاسخ‌های شرکت‌کنندگان به این سؤال 53 کد، 19 زیرشاخه و 7 شاخص اصلی (نیازهای آموزشی، نیازهای سازمانی، نیازهای فردی دانش آموزان، نیاز به خدمات روانشناسی و مشاوره، نیاز به شاداب سازی محیط مدرسه، ویژگی‌های کادر مدیریت و معلمان، در نظر گرفتن شرایط خاص خانواده دانش آموزان) استخراج شد. در گام دوم با استفاده از کدهای استخراج شده، یک پرسشنامه 51 سؤالی برای تصمیم‌گیری گروه پانل طراحی شد و ملاک برای پذیرش هر گویه کسب ضریب توافق80 درصدی تعیین شد. بر اساس یافته‌ها، مدرسه‌ای موفق است که بتواند نوجوانان را برای زندگی آینده از طریق پرداختن و برنامه‌ریزی در هفت بعد نیازهای آموزشی، نیازهای سازمانی، نیازهای فردی دانش آموزان، نیاز به خدمات روانشناسی و مشاوره، نیاز به شاداب سازی محیط مدرسه، ویژگی‌های کادر مدیریت و معلمان، در نظر گرفتن شرایط خاص خانواده دانش آموزان و به‌طورکلی در جهت آماده ساختن آنان برای زندگی و حضور در جامعه آماده کند.
مقاله پژوهشی
هدی فرامرزی
چکیده
یکی از بارزترین ویژگی‌های کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی، مشکل در پردازش شنیداری است و عدم ارائه مداخله به موقع برای این کودکان عواقب جبران‌ناپذیری را به همراه دارد. هدف از این پژوهش تدوین برنامه توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه و اثربخشی آن بر پردازش شنیداری کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ ...
بیشتر
یکی از بارزترین ویژگی‌های کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی، مشکل در پردازش شنیداری است و عدم ارائه مداخله به موقع برای این کودکان عواقب جبران‌ناپذیری را به همراه دارد. هدف از این پژوهش تدوین برنامه توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه و اثربخشی آن بر پردازش شنیداری کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش-آموزان دوره ابتدایی 7 تا 9 ساله شهر تهران با تشخیص نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی که در سال نیمسال دوم تحصیلی 1401 مشغول به تحصیل بودند که 30 نفر داوطب واجد شرایط به شیوه تصادفی در دوگروه آزمایش(15 نفر) و گواه(15 نفر) گمارش شدند. گروه آزمایش در 10 جلسه 45 دقیقهای برنامه توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه را دریافت کرد. ابزارهای پژوهش شامل نسخه چهارم آزمون هوش وکسلر، آزمون نارساخوانی مرادی و همکاران(1395)، پرسشنامه کانرز-فرم والدین(1998) و سیاهه مشکلات شنیداری فیشر(1976) بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که برنامه توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه موثر بوده و موجب بهبود پردازش شنیداری کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی در گروه آزمایش شده است. با توجه به این یافته‌ها برنامه توانبخشی شناختی یافتن سریع کلمه به عنوان یک مداخله موثر به متخصصان پیشنهاد می‌شود
مقاله پژوهشی
سارا روحانی؛ محمد نریمانی؛ نادر حاجلو؛ رضا فرضی زاده
چکیده
تدوین مدل درمانی مبتنی بر تحول عصب محور جهت درمان حداکثری اختلالات عصب-تحولی ضروری به نظر می‌رسد. این پژوهش با هدف تدوین و بررسی اثربخشی روش نوآورانه‌ی درمان مبتنی بر تکثیر انبوه عصبی بر شاخص‌های تحولی و علائم کودکان با اختلال طیف اُتیسم انجام شده است. روش پژوهش از نوع کیفی و کمی است. در بخش پژوهش کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی از نوع ...
بیشتر
تدوین مدل درمانی مبتنی بر تحول عصب محور جهت درمان حداکثری اختلالات عصب-تحولی ضروری به نظر می‌رسد. این پژوهش با هدف تدوین و بررسی اثربخشی روش نوآورانه‌ی درمان مبتنی بر تکثیر انبوه عصبی بر شاخص‌های تحولی و علائم کودکان با اختلال طیف اُتیسم انجام شده است. روش پژوهش از نوع کیفی و کمی است. در بخش پژوهش کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی از نوع استقرایی و سپس روش دلفی برای طراحی مبانی نظری و طرح عملیاتی درمان استفاده شد. پس از آن با استفاده از روش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل، تعداد 30 آزمودنی ۳ تا ۵ سال دارای اختلال طیف اُتیسم از طریق روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل جای دهی شدند. مداخله به میزان 36 جلسه، طی 3 ماه و در قالب جلسات 45 دقیقهای اجرا شد. ابزار سنجش آزمون گارس3 و ASQ II بود. داده‌ها با روش مانکووا تحلیل شد. یافته‌ها حاکی از نتایج مثبت در حیطه‌ی حلمسئله؛ حرکات درشت؛ برقراری ارتباط و علائم اتیستیک (0.01>P) بود، اما این تغییرات در متغیرهای حرکات ظریف و رفتارهای شخصی- اجتماعی؛ دیده نشد. این چنین استنباط می‌شود که روش درمان مبتنی بر تکثیر انبوه عصبی موجب رشد و گسترش کارکردهای رشد محور و پایه‌ای (کلان) می‌شود، اما تاثیر مستقیم آن در بازه‌ی زمانی 3 ماهه بر کارکردهای خرد که غالباً نیازمند آموختن از محیط هستند قابل مشاهده نیست.
مقاله پژوهشی
نفیسه رفیعی؛ مرضیه بیگی حبیب آبادی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش راهبرد های شناختی بر اصلاح مشکلات بیان نوشتاری دانش آموزان نابینای مقطع ابتدایی انجام شد. این پژوهش یک مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون_ پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموز نابینا دوره دوم مقطع ابتدایی شهر اصفهان در سال تحصیلی1402-1401 در نظر گرفته شد که 31 نفر بودند. با استفاده ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش راهبرد های شناختی بر اصلاح مشکلات بیان نوشتاری دانش آموزان نابینای مقطع ابتدایی انجام شد. این پژوهش یک مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون_ پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموز نابینا دوره دوم مقطع ابتدایی شهر اصفهان در سال تحصیلی1402-1401 در نظر گرفته شد که 31 نفر بودند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 20 نفر دانش آموز نابینای کلاس پنجم و ششم به عنوان نمونه انتخاب و با انتساب تصادفی در دوگروه آزمایش و کنترل 10 نفری جایگزین شدند. آموزش راهبردهای شناختی در 40 جلسه 45 دقیقه ای و در پنج مرحله برای گروه آزمایش اجرامورد پیگیری قرار گرفت . در این پژوهش از پرسشنامه بیان نوشتاری آدم زاده (1386) مبتنی بر برنامه جلسات آموزشی اقتباس شده از انگلرت (1990) استفاده شد. داده ها با روش تحلیل کوریانس چند متغیری با به کارگیری نرم افزار spss 23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که گروه آزمایش و کنترل در بیان نوشتاری تفاوت معناداری داشتند )01/0P< ( و آموزش برنامه (power ) اثر مثبت و معنا داری داشته است. بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که آموزش راهبرد های شناختی بر اصلاح مشکلات بیان نوشتاری دانش آموزان نابینا اثر دارد و می تواند به عنوان یک روش کارآمد در اصلاح مشکلات بیان نوشتاری دانش آموزان نابینا مفید و مؤثر باشد.
مقاله پژوهشی
نسرین زارع شریف؛ سالار فرامرزی؛ علی شریفی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی غنی‌سازی ادراکی بر حافظه فعال و عملکرد ریاضی دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری خاص در ریاضی بود. روش این پژوهش شبه‌آزمایشی پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری خاص در ریاضی پایه‌های چهارم تا ششم ابتدایی شهر اصفهان بودند که از بین آنها 28 نفر از طریق ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی غنی‌سازی ادراکی بر حافظه فعال و عملکرد ریاضی دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری خاص در ریاضی بود. روش این پژوهش شبه‌آزمایشی پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری خاص در ریاضی پایه‌های چهارم تا ششم ابتدایی شهر اصفهان بودند که از بین آنها 28 نفر از طریق نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 14 نفر) جایگماری شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس هوش وکسلر کودکان ویرایش چهارم، آزمون ریاضی کیمت و آزمون حافظه فعال N-back استفاده شد و گروه آزمایش طی 10 جلسه 45-60 دقیقهای (2 بار در هفته) تحت مداخله غنی‌سازی ادراکی قرار گرفت. داده‌های حاصل از پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تکمتغیری و چندمتغیری تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاکی از اثربخشی غنی‌سازی ادراکی بر بهبود حافظه فعال (001/0>p) و عملکرد ریاضی (001/0>p) آزمودنی‌های گروه آزمایش بود. نتایج پژوهش نشان داد که غنی‌سازی ادراکی می‌تواند بر بهبود حافظه فعال و عملکرد ریاضی دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری خاص در ریاضی موثر باشد.
مقاله پژوهشی
سیده فاطمه پاکزادیان؛ سعید رضایی؛ فاطمه نیکخو
چکیده
چکیده
پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر توجه، بر تمیز شنیداری و سرعت پردازش اطلاعات کودکان با اختلال یادگیری از نوع نارساخوانی در شهرستان سمنان انجام شد. این مطالعه از نوع تحقیقات نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانش‌آموزان نارساخوان ...
بیشتر
چکیده
پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر توجه، بر تمیز شنیداری و سرعت پردازش اطلاعات کودکان با اختلال یادگیری از نوع نارساخوانی در شهرستان سمنان انجام شد. این مطالعه از نوع تحقیقات نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانش‌آموزان نارساخوان شهرستان سمنان برای سال تحصیلی 1402-1401 بود که از بین آن ها به روش نمونه گیری در دسترس 24 نفر انتخاب شد و به صورت تصادفی در 2 گروه 12 نفره آزمایش و کنترل قرار گرفتند. آزمون های تمیز شنیداری(1958) و سرعت پردازش(زاهلن – وربیندونگز، 1978؛ نئوبائر و نور، 1998) بهعنوان پیش‌آزمون توسط هر دو گروه انجام شده سپس گروه آزمایش ده جلسه آموزش برای تقویت توجه و تمرکز را دریافت نمودند و گروه کنترل برنامه عادی روزانه خود را گذراند. سپس از هر دو گروه پس‌آزمون به عمل آمد و داده‌های پژوهش با استفاده از روش‌های آمار توصیفی (شاخص‌های گرایش مرکزی و پراکندگی) و استنباطی(تحلیل کوواریانس) مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش برنامه توان بخشی مبتنی بر توجه، بر بهبود سرعت پردازش اطلاعات و تمیز شنیداری دانش آموزان نارساخوان تأثیر مثبت و معناداری داشتند(005/0P<). به‌کارگیری برنامه توان بخشی بهعنوان یک آموزش مؤثر می‌تواند بر بهبود خواندن و سرعت پردازش اطلاعات اعم از دیداری و شنیداری برای موفقیت و پیشرفت در زمینه های مختلف تحصیلی مانند خواندن، نوشتن، هجی کردن و محاسبات ریاضی کمک کند.
مقاله پژوهشی
سیده زهرا سیدنوری؛ عباسعلی حسین خانزاده؛ عباس ابولقاسمی؛ ایرج شاکری‌نیا
چکیده
پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثربخشی آموزش همزمان انواع کارکردهای اجرایی (گرم و سرد؛ متمرکز بر آموزش همزمان والد و کودک) بر بهبود همدلی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی انجام شد. طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری پژوهش تمامی کودکان 9 تا 12 ساله با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی ...
بیشتر
پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثربخشی آموزش همزمان انواع کارکردهای اجرایی (گرم و سرد؛ متمرکز بر آموزش همزمان والد و کودک) بر بهبود همدلی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی انجام شد. طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری پژوهش تمامی کودکان 9 تا 12 ساله با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی شهر رشت بودند که در سال تحصیلی 1400 به مراکز درمانی- آموزشی مراجعه کردند. نمونۀ پژوهش شامل 26 کودک با نارسایی توجه/ بیش‌فعالی از جامعۀ آماری ذکرشده بود که برحسب شرایط ورود به پژوهش و با روش در دسترس انتخاب و به‌تصادف در گروه‌های آزمایش و گواه جای‌دهی شدند. کودکان گروه آزمایش و مادران آنها هرکدام برنامۀ مداخلهای موردنظر را طی 10 جلسه دریافت کردند. ابزار مورداستفاده شامل پرسشنامۀ جمعیت‌شناختی، مقیاس درجه‌بندی کانرز و پرسشنامۀ همدلی بود. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد آموزش همزمان انواع کارکردهای اجرایی (گرم و سرد؛ متمرکز بر آموزش همزمان والد و کودک) بر بهبود نمره کل همدلی(01/0 >P )، خرده مقیاس‌های همدلی انگیزه اجتماعی (01/0 >P)، همدلی شناختی (05/0 >P)، همدلی عاطفی جهت‌گیری دوستان (01/0 >P)، همدلی موثر جهت‌گیری خانواده (05/0 >P) در کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی اثر معناداری داشت. این نتایج نشان می‌دهد که مداخلات چندوجهی که کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی را هدف قرار می‌دهد می‌تواند رویکردی امیدوارکننده برای بهبود همدلی این کودکان باشد.
مقاله پژوهشی
ابوالقاسم یعقوبی؛ محمدرضا روشنائی؛ زینب قربانی؛ شهریار یارمحمدی واصل
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی تاثیر آموزش تربیت مخچه بر تنظیم هیجان و حفظ توجه در کودکان دارای نقص توجه-بیش فعالی بود. پژوهش حاضر نیمه-آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان 9 تا 12 سال شهر تهران بود که از بین آنها، تعداد 40 نفر که دارای نشانه‌های اختلال نقص توجه-بیش فعالی بودند، به روش در دسترس انتخاب ...
بیشتر
هدف از این پژوهش بررسی تاثیر آموزش تربیت مخچه بر تنظیم هیجان و حفظ توجه در کودکان دارای نقص توجه-بیش فعالی بود. پژوهش حاضر نیمه-آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان 9 تا 12 سال شهر تهران بود که از بین آنها، تعداد 40 نفر که دارای نشانه‌های اختلال نقص توجه-بیش فعالی بودند، به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 20 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه تنظیم هیجان توسط شیلدز و سیچتی (1997)، آزمون نگهداری توجه/عملکرد پیوسته رازولد و همکاران (1956) و رویکرد آموزش تربیت مخچه آیرس (1974) بود. گروه آزمایش طی 20 جلسه تحت آموزش تربیت مخچه قرار گرفت و سپس از آنها پس آزمون گرفته شد. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد تفاوت میانگین نمرات تنظیم هیجان و حفظ توجه بعد از آموزش تربیت مخچه در مقایسه با گروه کنترل معنادار است (01/0P<)؛ به‌طوری که آموزش تربیت مخچه موجب بهبود تنظیم هیجان و حفظ در کودکان دارای نقص توجه-بیش فعالی توجه شد. بر این اساس می‌توان گفت برنامه آموزش تربیت مخچه به دلیل تکیه بر تجربیات مستقیم حسی، بدنی و حرکتی، بر مخچه تاثیر گذاشته و باعث بهبود عملکرد آن و در ادامه بهبود عملکرد سیستم‌های حسی، هیجانی و توجه می‌شود.
مقاله پژوهشی
نسترن سیداسماعیلی قمی؛ علی سلمانی
چکیده
اختلال اوتیسم به‌علّت مشکلاتی که در رشد مهارت‌های ارتباطی، عاطفی، تعاملی، کلامی و شناختی افراد مبتلا ایجاد می‌کند، تقریباً تمام اعضای خانواده، به‌ویژه مادران را درگیر مسائل ناشی از این اختلال می‌کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر سازگاری اجتماعی و کیفیت زندگی مادران دارای فرزند اوتیسم انجام گرفت. ...
بیشتر
اختلال اوتیسم به‌علّت مشکلاتی که در رشد مهارت‌های ارتباطی، عاطفی، تعاملی، کلامی و شناختی افراد مبتلا ایجاد می‌کند، تقریباً تمام اعضای خانواده، به‌ویژه مادران را درگیر مسائل ناشی از این اختلال می‌کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر سازگاری اجتماعی و کیفیت زندگی مادران دارای فرزند اوتیسم انجام گرفت. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل تمامی مادران دارای فرزند اوتیسم در سال 1403 شهر اردبیل بود که از میان آنها بر حسب ملاکهای ورود به پژوهش و به‌روش نمونه‌گیری هدفمند 30 نفر انتخاب و به‌صورت تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه‌ی 75 دقیقهای برنامه‌ی آموزش مهارت‌های ارتباطی مک‌کی و همکاران (2009) را دریافت کردند و گروه کنترل به روال عادی خود ادامه دادند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌ی سازگاری اجتماعی بل (۱۹۶۱) و پرسشنامه‌ی کیفیت زندگی اسکوینتگتون و همکاران (2004) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها نشان داد که بین میانگین سازگاری اجتماعی (001/0>P، 40/57F=، 688/0ηp2=) و کیفیت زندگی (001/0>P، 58/89F=، 775/0ηp2=) مادران گروه آزمایش و گروه کنترل در پس‌آزمون تفاوت معناداری وجود دارد. بدین‌صورت که بعد از اجرای برنامه‌ی آموزش مهارت‌های ارتباطی، میانگین نمرات سازگاری اجتماعی و کیفیت زندگی مادران در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به‌طور معناداری افزایش یافته است. بنابراین، مادران دارای فرزند اوتیسم به کمک مهارت‌های ارتباطی می‌توانند سازگاری خود را بهبود بخشند و کیفیت زندگی در آنان افزایش می‌یابد.
مقاله پژوهشی
مهناز خسروجاوید؛ عطیه خیرخواه؛ عباس ابوالقاسمی
چکیده
تولد یک کودک با کم‌توانی ذهنی، کارکردهای روان‌شناختی والدین را به مخاطره می اندازد؛ استفاده از مداخله های رویکردمحور، کوتاه مدت و مقرون به صرفه در بهبود شرایط خاص روان شناختی این والدین ضروری است. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش تاب‌آوری هیجانی- شناختی بر استرس والدگری، تنظیم هیجان و تاب آوری والدین کودکان کم‌توان ذهنی خفیف انجام ...
بیشتر
تولد یک کودک با کم‌توانی ذهنی، کارکردهای روان‌شناختی والدین را به مخاطره می اندازد؛ استفاده از مداخله های رویکردمحور، کوتاه مدت و مقرون به صرفه در بهبود شرایط خاص روان شناختی این والدین ضروری است. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش تاب‌آوری هیجانی- شناختی بر استرس والدگری، تنظیم هیجان و تاب آوری والدین کودکان کم‌توان ذهنی خفیف انجام شد. جامعه آماری را والدین دارای فرزند پسر با کم‌توانی ذهنی خفیف 8 تا 12 ساله مشغول به تحصیل در مدرسه کودکان استثنایی مرجوی(2) شهرستان کرج تشکیل دادند. نمونه پژوهش 30 نفر از والدین بودند که به صورت در دسترس و بر اساس ملاک های مطالعه انتخاب و به‌صورت تصادفی در گروه‌های آزمایش وگواه جای دهی شدند. ابزار پژوهش شامل: پرسشنامه استرس والدگری (آبیدین، 1995)، مقیاس دشواری هایی در تنظیم هیجان (گراتز و روئمر، 2004) و مقیاس تاب‌آوری (کانر و دیویدسون ،2003)، بود. آموزش تاب‌آوری هیجانی-شناختی اسمیت و آسکف (2016) به مدت 6 جلسه 50 تا 60 دقیقهای و یک بار در هفته به صورت گروهی در گروه آزمایش ارائه شد. داده‌ها با روش کواریانس تک و چندمتغیری تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که برنامه آموزشی به طور معنی داری بر کاهش مؤلفه های استرس والدگری، افزایش تنظیم هیجان و تاب‌آوری والدین کودکان با کم‌توان ذهنی تأثیر داشت (P<0/05). بنابراین به نظر می رسد آموزش حاضر در قالب یک برنامه رویکرد محور، کوتاه مدت و تعامل گرا، توانست با تلفیق راهبردهای شناختی- رفتاری وآموزش آرام‌سازی، ذهن‌آگاهی و سایر فنون، انعطاف‌پذیری شناختی- هیجانی والدین را درتعامل با کودکان خود ارتقاء -بخشد.
مقاله پژوهشی
عبدالقاهر حامد؛ سالار فرامرزی؛ احمد عابدی
چکیده
پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش کارایی والدین بر استرس والدگری و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان مهاجر با اختلال یاد گیری خاص در شهر اصفهان انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی و از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. برای این منظور از میان دانش‌آموزان مهاجر افغانستانی ساکن اصفهان و والدین آنها که در سال تحصیلی 1403- 1402 در ...
بیشتر
پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش کارایی والدین بر استرس والدگری و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان مهاجر با اختلال یاد گیری خاص در شهر اصفهان انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی و از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. برای این منظور از میان دانش‌آموزان مهاجر افغانستانی ساکن اصفهان و والدین آنها که در سال تحصیلی 1403- 1402 در مدارس دوره ابتدایی و در پایه‌های تحصیلی سوم تا ششم در حال تحصیل بودند به روش نمونه گیری چند مرحله ای و با توجه به ملاکهای ورود به پژوهش تعداد 30 نفر انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش (15 نفر) وکنترل (15 نفر) قرار گرفتند. والدین گروه آزمایش به مدت دو ماه و طی 8 جلسه 90 دقیقهای تحت آموزش برنامه کارایی قرار گرفتند،گروه گواه در این مدت هیچ گونه مداخلهای دریافت نکرد. برای جمع‌آوری داده‌ها، از ابزارهای معتبر و استاندارد شامل پرسشنامه استرس والدگری آبدین (1990)، پرسشنامه سرزندگی تحصیلی دهقانی‌زاده و حسین‌چاری (1391)، و ماتریس‌های پیش‌رونده ریون استفاده شد. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین عملکرد دو گروه آزمایش و کنترل در متغیرهای استرس والدگری و سرزندگی تحصیلی در مرحله پس آزمون تفاوت معنی داری وجود دارد، به طور خلاصه می‌توان نتیجه گرفت که آموزش کارایی والدین درکاهش استرس والدگری والدین و بهبود سرزندگی تحصیلی دانش آموزان مؤثر بوده است و استفاده از آن به درمانگران، مربیان، روانشناسان و مشاوران توصیه می شود.
مقاله پژوهشی
اکبر جدیدی محمدابادی؛ فریبا درتاج؛ آزیتا سلاجقه
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هیجان‌های منفی، باورهای فراشناختی و خودمراقبتی والدین دارای فرزندان با ناتوانی‌های ذهنی در شهر کرمان انجام شد. این پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه مورد مطالعه شامل تمامی والدین دارای فرزند ناتوان ذهنی در شهر کرمان در سال تحصیلی 1402- 1403 بودند که از بین آنان نمونه‌ای به حجم 160 نفر (پدر یا مادر) ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هیجان‌های منفی، باورهای فراشناختی و خودمراقبتی والدین دارای فرزندان با ناتوانی‌های ذهنی در شهر کرمان انجام شد. این پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه مورد مطالعه شامل تمامی والدین دارای فرزند ناتوان ذهنی در شهر کرمان در سال تحصیلی 1402- 1403 بودند که از بین آنان نمونه‌ای به حجم 160 نفر (پدر یا مادر) به صورت در دسترس انتخاب شدند. جهت گرداوری داده‌ها از پرسشنامه هیجانات منفی (برگرفته از پرسشنامه عاطفه مثبت و منفی پاناس)، پرسشنامه باورهای فراشناختی ولز (1997) و پرسشنامه خودمراقبتی سازمان بهداشت جهانی (2016) استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری شده در دو سطح توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف معیار و...) و استنباطی (همبستگی پیرسون، رگرسیون همزمان و گام به گام) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها نشان داد هیجانات منفی با باورهای فراشناختی، رابطه مثبت و معنادار و با خودمراقبتی، رابطه منفی و معنادار دارند. همچنین نتایج همبستگی پیرسون نشان داد بین باورهای فراشناختی و خودمراقبتی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که هیجانات منفی و باورهای فراشناختی به صورت منفی و معنادار قادر به پیش‌بینی خودمراقبتی در والدین دارای کودک ناتوان ذهنی می‌باشند. بنابراین می‌توان با کاهش هیجانات منفی و همچنین با استفاده از درمان‌های فراشناختی مناسب، خودمراقبتی را در والدین دارای کودک ناتوان ذهنی افزایش داد.
مقاله پژوهشی
مریم السادات موسوی؛ مرتضی طاهری
چکیده
هدف این مطالعه بررسی دیدگاه معلمان و والدین دانش‌آموزان دارای اختلالات یادگیری در مورد مزایا و چالش‌های آموزش آنلاین و راهبردهای آموزشی آنها در دوران شیوع ویروس کرونا بود. برای رسیدن به این هدف، طرح تحقیق مطالعه موردی اکتشافی با داده‌های کیفی و کمی همزمان به کار گرفته شد. به‌منظور گردآوری نظرات معلمان، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته ...
بیشتر
هدف این مطالعه بررسی دیدگاه معلمان و والدین دانش‌آموزان دارای اختلالات یادگیری در مورد مزایا و چالش‌های آموزش آنلاین و راهبردهای آموزشی آنها در دوران شیوع ویروس کرونا بود. برای رسیدن به این هدف، طرح تحقیق مطالعه موردی اکتشافی با داده‌های کیفی و کمی همزمان به کار گرفته شد. به‌منظور گردآوری نظرات معلمان، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته که سؤالات آن بر اساس تکنیک STAR و با توجه به تجارب زیسته معلمان تدوین شده بود، با شش نفر از معلمان مرکز اختلالات یادگیری تابش شهرستان گناباد برگزار گردید و با روش تحلیل مضمون و کدگذاری، داده‌های کیفی تحلیل شد. با اقتباس از پرسشنامه آموزش آنلاین (پودل ، 2021) و تعدیل آن با توجه به هدف محقق و جامعه مورد بررسی، دیدگاه‌های 100 نفر از والدین دانش‌آموزان دارای اختلالات یادگیری گردآوری شد. نتایج تجزیهوتحلیل داده‌های کیفی نشان داد که در جریان آموزش آنلاین اجرا شده برای دانش‌آموزان دارای اختلالات یادگیری، معلمان سه مرحله «شروع بحران و آموزش آنلاین»، «استمرار آموزش آنلاین» و «نهادینه شدن آموزش آنلاین» را در ابعاد «احساسات منفی»، «تعامل در کلاس»، «زیرساخت‌های اجرایی»، «تدریس»، «محدودیت آموزشی»، «سازگاری والدین» و «دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری» شناسایی کردند. در نهایت، علی‌رغم افزایش سواد رسانه‌ای معلمان و والدین وآگاهی بیشتر والدین نسبت به آموزش‌های ویژه و گسترش به‌کارگیری وسایل ارتباطی در فرآیند یاددهی- یادگیری، اما نگرش معلمان درخصوص نتایج آموزش‌های آنلاین منفی بود. تجزیهوتحلیل داده‌های کمّی نشان داد والدین رضایت کمی درخصوص آموزش‌های آنلاین داشتند و معتقدند کلاس-های مجازی در ابعاد «یادگیری دانش‌آموز»، «آمادگی آموزش آنلاین»، «عادات منفی» و «تناسب و روزآمدی» دچار آسیب است.
مقاله پژوهشی
مژگان قنات؛ زینب رشیدی؛ فاطمه جعفرخانی
چکیده
یادگیری سیار بهعنوان پارادایمی نوین در عرصه آموزش پتانسیل قابل‌توجهی در پشتیبانی از یادگیرندگان با نیازهای ویژه دارد به شرط آنکه طراحی اصولی در فرایند یادگیری و آموزش در آن اعمال گردد. از این رو پژوهش حاضر به منظور تعیین راهبردهای آموزشی مبتنی بر یادگیری سیار و ملاحظات طراحی مرتبط با آن-ها برای دانش‌آموزان با نیازهای ویژه به مرور ...
بیشتر
یادگیری سیار بهعنوان پارادایمی نوین در عرصه آموزش پتانسیل قابل‌توجهی در پشتیبانی از یادگیرندگان با نیازهای ویژه دارد به شرط آنکه طراحی اصولی در فرایند یادگیری و آموزش در آن اعمال گردد. از این رو پژوهش حاضر به منظور تعیین راهبردهای آموزشی مبتنی بر یادگیری سیار و ملاحظات طراحی مرتبط با آن-ها برای دانش‌آموزان با نیازهای ویژه به مرور ادبیات در این حوزه پرداخت و از دستورالعمل پریزما پیروی نمود. جستجوی مقالات در پایگاه‌های داده معتبر علمی شامل گوگل‌اسکالر، ساینس‌دایرکت و پروکوئست با ترکیب کلیدواژه‌های تخصصی در محدوده زمانی 2010 تا 2025 انجام شد و 144 مقاله استخراج گردید که پس از غربالگری 18 مقاله مرتبط مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن است که پلتفرم‌ها و ابزارهای مبتنی بر فناوری‌های سیار به‌ویژه هوش مصنوعی با راهبردهای دسترسی و راحتی، تعامل و ارتباط، شخصی‌سازی و انطباق با نیازها، و انگیزه‌دهی و تشویق نقش مؤثری در بهبود فرآیند آموزش این گروه از دانش‌آموزان ایفا کرده‌اند. اگرچه نتایج گویای ظرفیت بالای این فناوری‌ها در ایجاد محیط‌های آموزشی فراگیر است اما فقدان پژوهش‌های طولی و مقایسه‌ای برای سنجش دقیق اثربخشی آنها بهعنوان چالشی اساسی مطرح می‌باشد. همچنین ردپای طراحی آموزشی دربسیاری از مقالات دیده نشد.
)
