روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

تأثیر مداخله مبتنی بر ذهنآگاهی بر کیفیت زندگی و بهزیستی روانشناختی مادران دانش-آموزان کمتوان ذهنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی روانشناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه. ایران.

2 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه. ایران.

3 استاد ممتاز روانشناسی. دانشگاه تهران. ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخله مبتنی بر ذهن­آگاهی بر کیفیت زندگی و بهزیستی روانشناختی مادران دانش­آموزان کم­توان ذهنی انجام گرفت. جامعه پژوهشی شامل کلیه مادران دانش­آموزان با کم­توانی ذهنی استان گلستان بود، که 30 نفر از آنان به شیوه نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شده و در طرح نیمه­آزمایشی با گروه کنترل و از نوع طرح دو گروهی ناهمسان با پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری شرکت کردند. از بین نمونه فوق 15نفر در گروه آزمایش و 15نفر در گروه کنترل گمارش تصادفی شدند. سپس برنامه مداخله مبتنی بر ذهن­آگاهی به­مدت 8 جلسه گروهی اجرا گردید. جهت ارزیابی متغیرهای پژوهش از پرسشنامه کوتاه کیفیت زندگی (سازمان بهداشت جهانی، 1994) و مقیاس بهزیستی روانشناختی (ریف،1980) در سه مرحله پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری استفاده شد. داده­های حاصل از دو گروه کنترل و آزمایش با استفاده از روش تحلیل کواریانس چندمتغیری و تحلیل واریانس اندازه­گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­های فوق حاکی از معناداری کیفیت زندگی و بهزیستی رواشناختی (در سطح 05/0p<) بود. نتایج فوق پس از دو ماه پیگیری حفظ شد. درمجموع می­توان نتیجه­گیری گرفت مداخله مبتنی بر ذهن­آگاهی می­تواند منجر به افزایش کیفیت زندگی و بهزیستی روانشناختی مادران دانش­آموزان کم­توان ذهنی گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of a Mindfulness-based Intervention on Quality of Life and Psychological Well-being of Mothers of Students with Intellectual Disabilities

نویسندگان [English]

  • tayebe taziki 1
  • Khoda Morad Momeni 2
  • jahangir karami 2
  • .Gholam Ali Afrooz 3

1 Ph. D Candidate of Psychology, Razi University, Kermanshah. Iran.

2 Associate Professor of Psychology, Razi University, Kermanshah. Iran.

3 Distinguished Professor of Psychology, University of Tehran. Iran.

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the intervention with mindfulness on the quality of life and psychological well-being of mothers of students with intellectual disabilities. The research population included all mothers of students with mental disabilities in Golestan province, 30 of them were selected by a simple random sampling method and participated in a quasi-experimental design with a control group and a non-identical two-group design with pre-test, post-test, and follow-up. Among the above sample, 15 people in the experimental group and 15 people in the control group were randomly assigned. Then, a mindfulness-based intervention program was performed for 8 group sessions. To evaluate the research variables, Quality Of Life (World Health Organization, 1994), and Psychological Wellbeing Scale (Ryff, 1980) were used in three stages: pre-test, post-test, and follow-up. Data obtained from the control and experimental groups were analyzed using multivariate analysis of covariance and repeated measures analysis of variance. The above findings showed significant quality of life and psychological well-being (at the level of p <0.05). The above results were maintained after two months of follow-up. Overall, it can be concluded that mindfulness-based intervention can increase the quality of life and psychological well-being of mothers of students with intellectual disabilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychological well-being
  • Quality of life
  • Mothers of intellectual disability students
  • Mindfulness-based intervention
مراجع
منابع
افروز، غلامعلی. (1398). مقدمه­ای بر روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ 31.
اقدسی، نسیم؛ سلیمانیان، علی­اکبر و اسدی­گندمانی، رقیه (1398). اثربخشی آموزش ذهن­آگاهی بر طرحواره­های هیجانی ناسازگار مادران کودکان با فلج مغزی. فصلنامه توان‌بخشی، 20(1)، 76-96.
امام­دوست، زیبا؛ تیموری، سعید؛ خوی­نژاد، غلامرضا و رجایی، علیرضا (1399). مقایسه اثربخشی شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن­آگاهی و واقعیت درمانگری بر تنظیم شناختی هیجان در مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم. مجله علوم روان‌شناختی، 19(89)، 647-655.
اورکی، محمد؛ و سامی، پوران (1395). بررسی اثربخشی مداخله شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن­آگاهی یکپارچه بر میزان بهزیستی روان‌شناختی و کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. علوم تربیتی و روان‌شناسی (روان‌شناسی سلامت)، 5(20)، 47-34.
حاتم­لوی­سعدآبادی، منیژه؛ و باباپورخیرالدین، جلیل. (1391). مقایسه کیفیت زندگی و روش­های مقابله­ای در افراد دیابتی و غیردیابتی. ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، 20(5)، 592-581.
صادق­پور، آتوسا؛ خلعتبری، جواد؛ سیف، علی­اکبر و شهریاری­احمدی، علی (1399). مقایسه اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت و آموزش ذهن­آگاهی بر نمو پس از سانحه و فرسودگی مرتبط با سرطان در افراد مبتلا به سرطان، مجله علوم روان‌شناختی، 19(86)، 193-202.
صدقی، پرورین؛ و چراغی، اباذر (1397). اثربخشی آموزش ذهن­آگاهی بر بهزیستی روان‌شناختی و تاب آوری زنان سرپرست خانوار. خانواده پژوهی، 14(56)، 562-549.
عالیپور، سیروس؛ و زغیبی­قناد، سیمین. (1396). بررسی رابطه ذهن­آگاهی با بهزیستی روان‌شناختی: نقش تنظیم التزام راهبردی و عزت نفس. پژوهش­نامه روان‌شناسی مثبت، 3(2)، 18-1.
قربانی، نجیمه؛ و جباری، سوسن (1399). تأثیرآموزش ذهن­آگاهی بر افسردگی و اضطراب دانش­آموزان با ناتوانی یادگیری. فصلنامه سلامت روان کودک، 7(2)، 195-205.
کاظمی، نواب؛ حسین­خانزاده، عباسعلی؛ رسول­زاده، وحید؛ و محمدی، سیدتقی (1399). اثربخشی آموزش ذهن­آگاهی بر فرسودگی شغلی و خوش بینی آموزشی در معلمان ابتدایی. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 12(43)، 72-51.
محمدی، رضا؛ دوران، بهناز؛ ربیعی، مهدی؛ و سلیمی، سیدحسین (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی دانشجویان یک مرکز نظامی. فصلنامه علمی پژوهشی طب انتظامی، 6(1)، 30-21.
مقتدری، مینا؛ صفاری­نیا، مجید؛ زارع، حسین؛ علی­پور، احمد؛ و چیت­ساز، احمد (1398). اثربخشی درمان ذهن­آگاهی بر کیفیت زندگی و بهزیستی روان‌شناختی بیماران پارکینسون. مجله علوم روان‌شناختی، 18(83)، 2221-2213.
نجات، سحرناز؛ منتظری، علی؛ هلاکوئی‌نائینی، کوروش؛ محمد، کاظم؛ و مجدزاده، سیدرضا. (1385). استانداردسازی پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHQOL-BREF): ترجمه و روان‌سنجی گونه ایرانی. فصلنامه دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، 4(4)، 12-1.
نقی­نسب­اردهائی، فاطمه؛ جاجرمی، محمود؛ و محمدی­پور، محمد. (1397). اثربخشی زوج درمانی هیجان­مدار بر عملکرد ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی زنان دارای تعارضات زناشویی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 20(3)، 10-1.
نیک­پور، مریم؛ عابدیان، زهرا؛ مخبر، نغمه؛ ابراهیم­زاده، سعید و خانی، صغری. (1389). بررسی مقایسه کیفیت زندگی زنان بعد از زایمان طبیعی با سزارین. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بابل، 13(1)، 50-43.
References
Aldosari, M.S., & Pufpaff, L.A. (2014). Sources of Stress among Parents of Children with Intellectual Disabilities: A Preliminary Investigation in Saudi Arabia. The Journal of Special Education Apprenticeship, 3(1), 1-21.
Altinyelken, H.K., Hoek, L., & Jiang, L. (2019). Improving the psychosocial wellbeing of international students: the relevance of mindfulness. British Journal of Guidance & Counselling, 47, 1-13. DOI:10.1080/03069885.2019.1600189.
Amiama, J.F., Monzon, J., & Ballesta, J. (2017). The project of “Cap Collection”: a PBL in the school and an opportunity of social inclusion for students and adults with intellectual disability. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 237, 255-260.
Benn, R., Avika, T., Arel, S., & Roeser, R.W. (2012). Mindfulness training effects for parents and educators of children with special needs. Developmental Psychology, 48(5), 1476-1487.
Bostock, S., Crosswell, A.D., Prather, A.A., & Steptoe, A. (2019). Mindfulness on-the-go: Effects of a mindfulness meditation app on work stress and well-being. Journal of Occupational Health Psychology, 24(1), 127-138.
Brown, M., & McCann, E. (2018). Sexuality issues and the voices of adults with intellectual disabilities: A systematic review of the literature. Research in Developmental Disabilities, 74, 124-138.
Cahn, B.R., Delorme, A., & Polich, J. (2010). Occipital gamma activation during Vipassana meditation. Cognitive Processing, 11, 39-56.
Chiu, M.Y.L., Yang, X., Wong, F.H.T., Li, J.H., & Li, J. (2013). Caregiving of children with intellectual disabilities in China – An examination of affiliate stigma and the cultural thesis. Journal of Intellectual Disability Research, 57(12), 1117-1129.
Crescentini, C., Matiz, A., Cimenti, M., Pascoli, E., Eleopra, R., & Fabbro, F. (2018). Effect of Mindfulness Meditation on Personality and Psychological Well-being in Patients with Multiple Sclerosis. International Journal of MS Care, 20(3), 101-108.
Crosbie, S., & O'Sullivan, C. (2015). Attitudes and beliefs of parents/carers of children with physical and intellectual disabilities in Western Ghana. Physiotherapy, 101, 277-278.
Cui, J., Fang, F., Shen, F., Song, L., Zhou, L., Ma, X., & Zhao, J. (2014). Quality of life in patients with advanced cancer at the end of life as measured by the McGill Quality of Life Questionnaire: A survey in China. Journal of Pain and Symptom Management, 48(5), 893-902.
Cummins, R.A., Mellor, D., Stokes, M.A., & Lau, A.L.D. (2010). The measurement of subjective wellbeing. In E. Mpofu & T. Oakland (Eds.), Rehabilitation and health assessment: Applying ICF guidelines (pp. 409–426). New York: Springer Publishing Company.
Dykens, E.M., Fisher, M.H., Taylor, J.L., Lambert, M., & Miodrag, N. (2014). Reducing distress in mothers of children with autism and other disabilities: A randomized trial. Pediatrics, 134, 454-463.
Ferraioli, S. J., & Harris, S. L. (2013). Comparative effects of mindfulness and skill-based parent training programs for parents of children with autism: Feasibility and preliminary outcome data. Mindfulness, 4(2), 89-101.
Frank, J., Bose, B., & Schrobenhauser-Clonan, A. (2014). Effectiveness of a school-based yoga program on adolescent mental health, stress, coping strategies, and attitudes toward violence. Findings from a high-risk sample. Journal of Applied School Psychology, 50, 29-49.
Green, S.M., Key, B.L., & McCabe, R. E. (2015). Cognitive-behavioral, behavioral, and mindfulness-based therapies for menopausal depression: a review. Maturitas, 80(1), 37-47.
Hanh, T.N. (2014a). How to sit. Berkeley, CA: Parallax Press.
Hanh, T.N. (2014b). How to eat. Berkeley, CA: Parallax Press.
Hanh, T.N. (2015a). How to walk. Berkeley, CA: Parallax Press.
Hanh, T.N. (2015b). How to relax. Berkeley, CA: Parallax Press.
Hanh, T.N. (2015c). How to love. Berkeley, CA: Parallax Press.
Heredia, L., Gasol, L., Ventura, D., Vicens, P., & Torrente, M. (2017). Mindfulness-based stress reduction training program increases psychological well-being, and emotional regulation, but not attentional performance. A pilot study. Mindfulness & Compassion, 2(2), 130-137.
Jones, L., Gold, E., Totsika, V., Hastings, R.P., Jones, M., Griffiths, A., & Silverton, S. (2018). A mindfulness parent well-being course: evaluation of outcomes for parents of children with autism and related disabilities recruited through special schools. European Journal of Special Needs Education. 33(1), 16-30.
Kahl, K.G., Winter, L., & Schweiger, U. (2012). The third wave of cognitive behavioral therapies: What is new and what is effective?. Curr Opin Psychiatry, 25(6), 522-528.
Khandelwal, S., & Koradia, K. (2017). Meditators and Non-Meditators: Level of Mindfulness and Psychological Well-Being. The International Journal of Indian Psychology, 4(4), 156-163.
Kimura, M. (2018). Social determinants of self-rated health among Japanese mothers of children with disabilities. Preventive Medicine Reports, 10, 129-135.
Li, J., Long, L., Liu, Y., He, W., & Li, M. (2016). Effects of a mindfulness-based intervention on fertility quality of life and pregnancy rates among women subjected to first in vitro fertilization treatment. Behaviour Research and Therapy, 77, 96-104.
Lima-Rodriguez, J.S., Baena-Ariza, M.T., Dominguez-Sanchez, I., & Lima-Serrano, M. (2018). Intellectual disability in children and teenagers: Influence on family and family health. Systematic reviewDiscapacidad intelectual en niños y adolescentes: influencia en la familia y la salud familiar. Enfermeria Clinica (English Edition), 28(2), 89-102.
Luckasson, R. (2016). Intellectual Disability. Reference Module in Neuroscience and Biobehavioral Psychology Encyclopedia of Mental Health (Second Edition). 395-399.
McGarty, A.M., & Melville, C.A. (2018). Parental perceptions of facilitators and barriers to physical activity for children with intellectual disabilities: A mixed methods systematic review. Research in Developmental Disabilities, 73, 40-57.
Marrus, N., & Hall, L. (2017). Intellectual Disability and Language Disorder. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 26(3), 539-554.
Maulik, P.K., Mascarenhas, M.N., Mathers, C.D., Dua, T., & Saxena, S. (2011). Prevalenceof intellectual disability: a meta-analysis of population-based studies. Research in Developmental Disabilities, 32, 419-436.
Moortgat, S., Lederer, D., Deprez, M., Buzatu, M., Clapuyt, P., Boulanger, S., Benoit, V., Mary, S., Guichet, A., Ziegler, A., Colin, E., Bonneau, D., & Maystadt, I. (2018). Expanding the phenotypic spectrum associated with OPHN1 mutations: Report of 17 individuals with intellectual disability but no cerebellar hypoplasia. European Journal of Medical Genetics, 61(8), 442-450.
Moskowitz, J.T., Duncan, L.G., Moran, P.J., Acree, M., Epel, E.S., Kemeny, M.E., Hecht, F.M., & Folkman, S. (2015). Dispositional Mindfulness in People with HIV: Associations with Psychological and Physical Health. Personality and Individual Differences, 1(86), 88-93.
Neece, C.L. (2014). Mindfulness-Based Stress Reduction for parents of young children with developmental delays: Implications for parental mental health and child behavior problems. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 27, 174-186.
Noggle, J., Steiner, J, Minami, T., & Khalsa, S. (2012). Benefits of Yoga for psychosocial well-being in a US high school curriculum: A preliminary randomized controlled trial. Journal of Developmental Behavior, 33(3), 193-201.
Piazza, B., Hennrikus, W., Schell, R., Armstrong, D., & Fortuna, K. (2016). The Factors Most Important for Quality of Life in Children and Adolescents with Cerebral Palsy. Journal of Pediatric Neurology and Medicine, 1(1).
Ptomey, L.T., Steger, F.L., Lee, J., Sullivan, D.K., Goetz, J.R., Honas, J.J., Washburn, R.A., Gibson, C.A., & Donnelly, J.E. (2018). Changes in Energy Intake and Diet Quality during an 18-Month Weight-Management Randomized Controlled Trial in Adults with Intellectual and Developmental Disabilities. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 118(6), 1087-1096.
Rash, J.A., Kavanagh, V.A.J., & Garland, S.N. (2019). A Meta-Analysis of Mindfulness-Based Therapies for Insomnia and Sleep Disturbance: Moving Towards Processes of Change. Sleep Medicine Clinics, 14(2), 209-233.
Redstone, L. (2015). MindfulnessMeditation and Aromatherapy to Reduce Stress and Anxiety. Archives of Psychiatric Nursing, 29, 192-193.
Roncada, C., Dias, C.P., Goecks, S., Cidade, S.E.F., & Pitrez, P.M.C. (2015). Usefulness of the Whoqol-Bref questionnaire in assessing the quality of life of parents of children with asthma. Revista Paulista de Pediatria, 33, 267-273.
Ruocco, A.C., & Direkoglu, E. (2013). Delineating the contributions of sustained attention and working memory to individual differences in mindfulness. Personality and Individual Differences, 54(2), 226-230.
Ryff, C. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069-1081.
Ryff, C.D. (1995). Psychological well – being in adult life. Current Directions in Psychological Science, 4, 99-104.
Ryff, C.D. (2006). Singer BH. Best news yet on the six-factor model of well-being. Social Science Research, 35(4), 1103-1119.
Ryff, C.D., & Keyes, C.L.M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69, 719-727.
Schuengel, C., Kef, S., WHodes, M., & Meppelder, M. (2017). Parents with intellectual disability. Current Opinion in Psychology, 15, 50-54.
Segal, Z.V., Bieling, P., Young, T., MacQueen, G., Cooke, R., Martin, L., Bloch, R., & Levitan, R.D. (2010). Antidepressant monotherapy vs sequential pharmacotherapy and mindfulness-based cognitive therapy, or placebo, for relapse prophylaxis in recurrent depression. Archives of General Psychiatry, 67, 1256-1264.
Shonin, E., Gordon, W.V., & Griffiths, M.D. (2013). Mindfulness-based interventions: towards mindful clinical integration. Front Neurosci, 4, 1-4.
Simms, M. (2018). Intellectual and Developmental Disability. In: Nelson Pediatric Symptom-Based Diagnosis, 367-392.
Sisk, D.A. (2017). Mindfulness and Its Role in Psychological Well-Being. Psychology Research, October, 7, (10), 530-535.
Son, H.G., & Choi, E.O. (2018). The Effects of Mindfulness Meditation-Based Complex Exercise Program on Motor and Nonmotor Symptoms and Quality of Life in Patients with Parkinson's Disease. Asian Nursing Research, 12, 145-153.
Spijkerman, M.P., Pots, W.T., & Bohlmeijer, E.T. (2016). Effectiveness of online mindfulness-based interventions in improving mental health: a review and meta-analysis of randomised controlled trials. Clinical Psychology Review, 45, 102-114.
Subach, R.M. (2018). Improving food choices and nutrient adequacy in adolescents/young adults with developmental disabilities. Disability and Health Journal, 11, 139-142.
Tang, Y.Y., Tang, R., & Gross, J.J. (2019). Promoting Psychological Well-Being Through an Evidence-Based Mindfulness Training Program. Front Hum Neurosci, 13, 1-5.
Turashvili, T., & Turashvili, M. (2015). Structural equation model of psychological well-being, a Georgian exploration. Social and Behavioral Sciences, 21(8), 4-9.
Vega, C., Hui, F., Harman, S., Mildred, L., & Schroeder, K. (2018). Don’t Limit Me: Discussing Serious News with Intellectually Disabled Adults (FR458). Journal of Pain and Symptom Management, 55(2), 622.
Werner, S., & Shulman, C. (2013). Subjective well-being among family caregivers of individuals with developmental disabilities: The role of affiliate stigma and psychosocial moderating variables. Research in Developmental Disabilities, 34, 4103-4114.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 12، شماره 45
فروردین 1401
صفحه 1-26
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار