نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

2 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

 هدف پژوهش حاضر تعیین نقش واسطه‌ای تاب‌آوری روان‌شناختی در ارتباط بین ذهن آگاهی و خودکارآمدی خلاق معلمان مدارس استثنایی شهرستان 1400-1399 یزد بود. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات همبستگی است که در آن روابط میان متغیرهای پژوهش در قالب بررسی مسیرهای یک مدل علّی مورد تحلیل قرار گرفت. جامعه مورد پژوهش تمامی معلمان مدارس استثنایی شهر یزد بود، از این جامعه تعداد 200 معلم به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه تاب‌آوری کانر و دیویدسون CD-RISC، پرسشنامه ذهن آگاهی لانگر برای معلمان و پرسشنامه خودکارآمدی خلاق (CSEQ) بود. جهت بررسی مدل پیشنهادی پژوهش، از نسخه 22 نرم‌افزارهای SPSS و AMOS استفاده گردید. نتایج نشان داد که تاب‌آوری روان‌شناختی در ارتباط بین ذهن آگاهی و خودکارآمدی خلاق معلمان مدارس استثنایی نقش واسطه‌ای دارد. ذهن آگاهی هم به صورت مستقیم و غیرمستقیم و با نقش واسطه‌گری تاب‌آوری خودکارآمدی خلاق را در معلمان مدارس استثنایی پیش‌بینی می‌کند. همچنین، ذهن آگاهی به صورت مستقیم تاب‌آوری را در معلمان مدارس استثنایی پیش‌بینی کرده و تاب‌آوری نیز مستقیم خودکارآمدی خلاق را در معلمان مدارس استثنایی پیش‌بینی می‌کند. می‌توان نتیجه گرفت که تاب‌آوری روان‌شناختی در ارتباط بین ذهن آگاهی و خودکارآمدی خلاق معلمان مدارس استثنایی شهرستان یزد نقش واسطه‌ای را دارد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Mindfulness and Creative Self-efficacy in School Teachers with Special Needs: The Mediating Role of Psychological Resilience

نویسندگان [English]

  • roya Ebrahimi Asadabadi 1
  • Kazem Barzegar Bafroee 2

1 Master of Educational Psychology, Yazd University, Yazd, Iran.

2 Associate Professor, Department of Educational Science, Yazd University, Yazd, Iran.

چکیده [English]

The aim of this study was to determine the mediating role of psychological resilience in the relationship between mindfulness and creative self-efficacy of teachers in exceptional schools in Yazd in the academic year 2020-2021. The present study is a correlational study in which the relationships between research variables were analyzed in the form of examining the paths of a causal model. The study population was all teachers of exceptional schools in Yazd. The available sampling method was used to select 200 teachers from the population. The research instruments are Connor and Davidson Resilience Questionnaire (CD-RISC), Langer Mindfulness Questionnaire for teachers, and Creative Self-Efficacy Questionnaire (CSEQ). The results showed that the psychological resilience hypothesis has a mediating role in the relationship between mindfulness and creative self-efficacy of teachers in exceptional schools in Yazd city. Mindfulness also, directly and indirectly, predicts creative self-efficacy in exceptional school teachers through its mediating role. Mindfulness also directly predicts resilience in exceptional school teachers, and resilience directly predicts creative self-efficacy in exceptional school teachers. It can be concluded that psychological resilience has a mediating role in the relationship between mindfulness and creative self-efficacy of teachers in exceptional schools in Yazd.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychological resilience
  • Mindfulness
  • Creative self-efficacy
  • Exceptional school teachers
منابع
برزگر بفرویی، کاظم. (1394). رابطه‌ی باورهای معرفت‌شناختی و خودکارآمدی تدریس در معلّمانِ دانش‌آموزان با نیازهای ویژه. روان‌شناسی افراد استثنایی، سال پنجم، شماره 20.
رزم پوش، مینو؛ رمضانی، خسرو؛ مارد پور، علیرضا و کولیوند پیر، حسین. (1397). تأثیر آموزش پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی و تاب‌آوری پرستاران. مجله علوم اعصاب شفای خاتم، ۷ (۱)، ص ۶۲-۵۱.
زاهد بابلان عادل، سیدکلان سیدمحمد. (1394). بررسی تأثیر جوسازمانی نوآورانه ادراکی بر خودکارآمدی خلاّق و رفتار نوآورانه دانشجو- معلمان با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری. دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت بر آموزش سازمان‌ها، ۴ (۱): ۱۰۳-۱۲۵.
سلطانی، زیبا؛ جمالی، نرگس؛ خجسته نیام، اعظم و درگاهی، شهریار. (1395). نقش خودکارآمدی و تاب‌آوری روان‌شناختی در تعلل­ورزی تحصیلی دانشجویان. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(4)، 277-284.
سیداسماعیلی قمی، نسترن، کاظمی، فرنگیس، پزشک، شهلا. (1394). تأثیر آموزش برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهن‏آگاهی بر میزان فشار روانی مادران کودکانِ کم‏توان‏ذهنی. روان‌شناسی افراد استثنایی، 5(17)، 133-148.
شیخ­الاسلامی، علی؛ صادقی­ولنی، زلیخا؛ محمدی، نسیم. (1394). رابطه‌ی تاب­آوری و حمایت اجتماعی ادراک­شده با سازگاری مادران دارای فرزند کم­توان ذهنی. روان‌شناسی افراد استثنایی، 5(20): ص 125-139.
صدیقی ارفعی، فریبرز و نمکی بیدگلی، زینب. (1395). بررسی رابطه ذهن آگاهی با تاب‌آوری در دانشجویان. اصول بهداشت روانی، دوره 18، ویژه‌نامه سومین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی و علوم تربیتی، ص 586-590.
کیخا، سارا و کهرازیی، فرهاد. (1396). پیش‌بینی تاب‌آوری و شادکامی معلمان مدارس استثنایی بر اساس دین‌داری در کار. مطالعات ناتوانی، دوره 7، شماره 13، ص 1-7.
گله گیریان، صدیقه، پولادی ریشهری، علی، کیخسروانی، مولود. (1398). اثربخشی روان‌درمانی مثبت نگر بر نشاط ذهنی، تاب‌آوری و شفقت به خود در مادران دارای کودکان مبتلا به فلج مغزی. روان‌شناسی افراد استثنایی،152-164.
معماری، هنگامه و حمیدی، فریده. (1397). هنجاریابی مقیاس ذهن آگاهی لانگر برای معلمان. مطالعات آموزش و آموزشگاهی، دوره 5, شماره 14، ص 42 - 54.
نریمانی، فاطمه و میهن‌پرست، زینب. (1397). بررسی رابطه ذهن آگاهی و نگرش مذهبی در تاب‌آوری معلمان دبیرستان شهرستان مهران، نخستین همایش ملی پژوهش‌های کاربردی در مدیریت، روان‌شناسی و علوم تربیتی، ساوه.
نظری، رؤیا؛ افرازی زاده، سید فضل الله؛ کوهی، امیرحسن؛ فاضلی، سید رضا و بیرامی، رضا. (1397). تاب‌آوری مسیر شغلی زنان: نقش انطباق‌پذیری و خودکارآمدی. مشاوره شغلی و سازمانی، دوره 10، شماره 34، ص 9 - 22.
نهنگ، علی اکبر؛ موسوی نجفی، فهیمه و محمدی، رؤیا. (1399). تأثیر آموزش ذهن آگاهی بر خودنظم بخشی هیجانی و تاب‌آوری روان‌شناختی کودکان بدسرپرست. فصلنامه سلامت روان کودک، ۷ (۱)، ص ۱۰۶-۱۱۷.
References
Arnout, B. A., & Almoied, A. A. (2020). A structural model relating gratitude, resilience, psychological well‐being and creativity among psychological counsellors. Counselling and Psychotherapy Research.‏
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84(2), 191.
Brouskeli, V., Kaltsi, V. & Loumakou, M. (2018). Resilience and occupational wellbeing of secondary education teachers in Greece. Issues in Educational Research, 28(1), 43-60.
Carmeli, A. & Schaubroeck, J. (2007). The influence of leaders and other referel'lts' normative expectations on individual involvement in creative work. The Leadership Quarterly, 18, 35-48.
Castro, A., J., Kelly, J, & Shih, M. (2010). Resilience strategies for new teachers in high needs areas. Teaching and Teacher Education, 26(3), 622 – 629.
Choi, J. N. (2004). Individual and contextual predictors of creative performance: the mediating role of psychological processes. Creativity Research Journal, 16(2&3), 187-99.
Duncan, BL., Miller, SD., Wampold, BE., Hubble, MA. (2010). The heart and soul of change: Delivering what works in therapy: American Psychological Association.
Fisher, R. & Williams, M. (2004). Unlocking Creativity. London: David Fulton.
Gavora, P. (2010). Slovak pre-service teacher self-efficacy: theoretical and research considerations. The New Educational Review, 21(2), 17-30.
Hallak, R., Assaker, G., O’Connor, P., & Lee, C. (2018). Firm performance in the upscale restaurant sector: The effects of resilience, creative self-efficacy, innovation and industry experience. Journal of Retailing and Consumer Services, 40, 229-240.‏
Kabat Zinn, J. (2003). Mindfulness‐based interventions in context: past, present, and future. Clinical psychology: Science and practice,10(2):144-56.
Lee, I. R. & Kemple, K. (2014). Preserves Teachers' Personality Traits and Engagement in Creative Activities as Predictors of Their Support for Children's Creativity. Creativity Research Journal, 26(1), 82-94.
Luszczynska, A., Gutiérrez‐Doña, B. & Schwarzer, R. (2005). General Self‐efficacy in various domains of human functioning: Evidence from five countries. International journal of Psychology, 40(2), 80-89.
Ngui, G. K. & Lay, Y. F. (2017). The relationship between resilience and perceived practicum stress: The mediating role of self-efficacy. Sains Humanika, 9(1-4), 41-48.
Penman, D. (2015). Mindfulness for creativity: adapt, create and thrive in a frantic world. Publisher: Piatkus.
Potek, R. (2012). Mindfulness as a School-Based Prevention Program and Its Effect on Adolescent Stress, Anxiety and Emotion Regulation: ERIC.
Rayan, A. (2019). Mindfulness, self-efficacy, and stress among final-year nursing students. Journal of psychosocial nursing and mental health services, 57(4), 49-55.
Sternberg, R. J. & Lubart, T. I. (1999). The concept of creativity: Prospects and paradigm. In R.J. Sternberg(ED.). Handbook of Creativity. New York: Cambridge.
Tang, N., Han, L., Yang, P., Zhao, Y., & Zhang, H. (2019). Are mindfulness and self-efficacy related to presenteeism among primary medical staff: A cross-sectional study? International journal of nursing sciences, 6(2), 182-186.‏
Tierney, P. & Farmer, S. M. (2002). Creative Self-efficacy: its Potential Antecedents and Relationship to Creative Performance. Academy of Management Journal, 45(6), 1148-60.