نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ذوالفقار عبدالمهدی لفته ¹
• خدامراد مومنی ²
• جهانگیر کرمی ³
• حیدر حاتم العچرش ⁴

¹ Ph.D. Student in Psychology, Department of Psychology, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran

² استاد، گروه روان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

³ دانشیار گروه روان‎شناسی، دانشکده علوم اجتماعی،دانشگارازی، کرمانشاه، ایران

⁴ علوم اجتماعی تربیت اساسی، دانشگاه بابل، بابل، عراق

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین رابطه پردازش حسی با مشکلات رفتاری و تعاملات اجتماعی در کودکان با اختلال طیف اتیسم با میانجیگری اضطراب انجام شد. روش پژوهش همبستگی از نوع مدلسازی معادلات ساختاری و جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کودکان با اختلال طیف اتیسم در سال 1402 در شهر کرمانشاه بودندکه از میان آن‌ها 200 پدر و مادر با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شد‌ند و پرسشنامه‌های نمیرخ حسی دان (2014)، مهارت‌های اجتماعی بلینی و هوف (2007)، سیاهه رفتاری کودکان اخنباخ و رسکولار(2001) و اضطراب راجرز و همکاران (2016) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که پردازش حسی از طریق اضطراب با مشکلات رفتاری رابطه منفی و معنی داری دارد.همچنین پردازش حسی با تعاملات اجتماعی رابطه مثبت و معنی داری دارد و متغیر اضطراب در هر دو رابطه می‌تواند نقش میانجی دارد، بنابراین مشکلات پردازش حسی در کودکان با اختلال طیف اتیسم به طور قابل توجهی با مهارت‌های ارتباطی و مشکلات رفتاری مرتبط است و اضطراب به عنوان یک واسطه بین آن‌ها عمل می‌کند. با توجه به ویژگی‌های خاص اتیسم، مداخله جامعی برای اصلاح تنظیم ورودی حسی، کنترل عاطفی و تفاوت‌های ارتباطی ضروری است

کلیدواژه‌ها

• پردازش حسی
• مشکلات رفتاری
• تعاملات اجتماعی
• اضطراب
• طیف اتیسم

عنوان مقاله [English]

The Relationship Between Sensory Processing with Behavioral Problems and Social Interactions in Children with Autism Spectrum Disorder: The Mediating Role of Anxiety

نویسندگان [English]

• Dhulfiqar Abdul Mahdi Lafta ¹
• khodamorad momeni ²
• jahangir karami ³
• Haider Hatem Alijrish ⁴

¹ دانشجوی دکتری رشته روان‌شناسی، داتشکده علوم اجتماعی،دانشگارازی، کرمانشاه، ایران

² Professor, Department of Psychology, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran

³ Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran

⁴ College Of Basic Education, University of Baylon. Babylon, Iraq

چکیده [English]

This study aimed to determine the relationship between sensory processing and behavioral problems and social interactions in children with autism spectrum disorder (ASD), with anxiety as a mediating factor. The research method was correlational, using structural equation modeling. The study population included all children with ASD in Kermanshah in 2023, from which 200 parents were selected through convenient sampling. They responded to the Dunn Sensory Profile (2014), the Bellini and Hopf Social Skills Questionnaire (2007), the Achenbach and Rescorla Child Behavior Checklist (2001), and the Rogers Anxiety Scale (2016). The results showed that sensory processing is negatively and significantly related to behavioral problems through anxiety. Additionally, sensory processing has a positive and significant relationship with social interactions, with anxiety acting as a mediator in both relationships. Therefore, sensory processing issues in children with ASD are significantly related to their communication skills and behavioral problems, with anxiety serving as a mediator. Considering the specific characteristics of autism, a comprehensive intervention to address sensory input regulation, emotional control, and communication differences is necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sensory Processing
• Behavioral Problems
• Social Interactions
• Anxiety
• Autism Spectrum