روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

تأثیر داشتن کودک با کم توانی ذهنی بر زندگی مادران: رویکرد کیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه یزد

2 دانشگاه یزد

چکیده

با در نظر گرفتن تأثیر عمیق و متقابل کودکان با کم توانی ذهنی بر زندگی اعضای خانواده و به‌ویژه مادران و وجود مطالعات بسیار اندک در این گروه هدف، این مطالعه با هدف بررسی تأثیر داشتن کودک با کم توانی ذهنی بر زندگی مادران انجام گرفت. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش نظریه داده بنیاد انجام شد. نمونه پژوهش 22 نفر از زنان دارای کودک کم‌توان ذهنی شهر یزد بودند که با روش نمونه‌گیری غیر-تصادفی هدفمند انتخاب شدند؛ این تعداد براساس ملاک اشباع نظری انتخاب شد و نمونه گیری تا رسیدن به اشباع داده‌ها ادامه یافت. برای گرداوری داده‌ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و عمیق استفاده شد. داده‌های حاصل از مصاحبه، با روش کدگذاری نظری تجزیه و تحلیل شد. در مرحله کدگذاری باز 54 مفهوم و در مرحله کدگذاری محوری 9 مقوله به دست آمد. مقوله‌ها عبارتند از: ضعف امکانات، رنج هزینه، تضعیف روابط اجتماعی، نارضایتی زناشویی، ضعف حمایت، دیگران سرزنشگر، دوگانگی اعتقادی، دلهره‌ی فرزندآوری و ترس از آینده. مقوله «مراقبت- مخاطره» به عنوان مقوله هسته‌ای ظهور یافت. نتایج بیان کننده‌ی آن است که مراقبت از کودک با کم توانی ذهنی، مادر را در معرض انواع مختلفی از مخاطرات قرار می‌دهد. فقر فرهنگی، اقتصادی و حمایتی به عنوان شرایط علی تأثیرگذار بر پدیده مراقبت- مخاطره مادران بوده است، پیامدهای حاصل شامل طلاق عاطفی، زوال روابط، افسردگی و انصراف از بارداری بعدی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of mental retarded child on mother's life: qualitative approach

نویسندگان [English]

  • Mehdi Rahimi 1
  • Hossein Afrasiabi 1
  • Tayebeh Rostampoor Gilani 2
  • Atieh Ghodoosi nia 2

1 Yazd University

2 Yazd University

چکیده [English]

According to the deep and reciprocal effect of mental retarded children on family members' lives, especially mothers, and few studies in this group, the present study aimed to investigate the effect of mental retarded child on mother's life. The research method was qualitative: grounded theory. The sample group included 22 Yazd City's mothers with mental retarded child whom were selected by purposive sampling method. The sampling process continued to theoretical saturation. We used non-structured and semi-structured interviews to collect data. By using theoretical encoding, we analyzed the data. We acknowledged 54 concepts in open encoding phase and 9 categories in axial encoding phase. These categories included: facility defect, cost distress, social relationship defect, marital dissatisfaction, support defect, blaming others, belief conflict, pregnancy worry, and future fear. The core category emerged as "care-peril". The result showed that mother's caring of their M.R. children, exposed them to the various perils. Cultural, economic and supportive poverty, as causal conditions affect mother's care-peril phenomenon. Consequences included affective divorce, relationship decline, depression and dissuasion of next pregnancy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mental retarded child
  • mother's life
  • Grounded Theory
  • care-peril
مراجع
اشتراوس، ا؛ و کوربین، ج. (1391). مبانی پژوهش کیفی؛ فنون و مراحل تولید نظریه زمینه­ای. ترجمه ابراهیم افشار (تاریخ انتشار به زبان اصلی 1990)، تهران: نشر نی.
افشاری، ر. (1383). بررسی رابطه راهبردهای مقابله‌ای در والدین مبتلا به اختلالات فراگیر تحولی و والدین کودکان عادی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی
آرانی، ز؛ خاری آرانی، م؛ حاج باقری، ع؛ و علی­اکبرزاده آرانی، ف. (1392). «سازگاری اجتماعی و مادران کودکان کم­توان ذهنی آموزش‌پذیر». فصلنامه علمی- پژوهش در سلامت روان­شناختی، 7، 2، 65-56.
آقابابایی، س؛ استکی آزاد، ن؛ و عابدی، ا. (1392). «مقایسه شیوه­های مقابله با فشار روانی مادران کودکان عقب‌مانده ذهنی، فلج مغزی و عادی». مجله علمی- پژوهشی پژوهش­های علوم شناختی و رفتاری، 3، 1 (پیاپی 4)، 69-80.
حریری، ن. (1385). اصول و روش‌های پژوهش کیفی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی. واحد علوم و تحقیقات.
خیاط­زاده ماهانی، م. (1388). «بررسی مقایسه‌ای کیفیت زندگی مادران کودکان مبتلا به فلج مغزی، عقب‌ماندگی ذهنی و مادران کودکان سالم». دانشور پزشکی، 16(83)، 58- 49.
شهریاری، ظ؛ میری، م؛ شریف­زاده، غ؛ دستجردی، ر؛ و مولوی، م. (1391). «تأثیر آموزش آرام­سازی بر تنش، اضطراب و افسردگی مادران دارای دختر کم­توان ذهنی آموزش پذیر». فصلنامه علمی مراقبت­های نوین، 9، 4، 284-279.
عاقبتی، ا؛ حکیم شوشتری، م؛ و غرایی، ب. (1392). اثربخشی رابطه والد- کودک بر رضایت از برنامه فرزندپروری مثبت در درمان کودکان مبتلا به کم­توانی ذهنی. کنگره بین‌المللی روان­پزشکی کودک و نوجوان دانشگاه علوم پزشکی تبریز، کنگره 6 (11085)، 11-10.
کرین، و. (1392). پیشگامان روانشناسی رشد. ترجمه فربد فدایی (تاریخ انتشار به زبان اصلی 1943). تهران: اطلاعات
کیمیایی، س؛ مهرابی بشرآبادی، ح؛ و میرزایی، ز. (1389). «مقایسه وضعیت سلامت روان پدران و مادران کودکان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر شهر مشهد». مطالعات تربیتی و روانشناسی، 11، 1، 278-261.
محمدخان کرمانشاهی، س؛ ونکی، ز؛ احمدی، ف؛ آزادفلاح، پ؛ و کاظم نژاد، ا. (1385). «تجربیات مادران از داشتن کودک عقب‌مانده ذهنی». توانبخشی، 7(3)، 33- 26.
مراد­پور، ج؛ میری، م؛ علی­آبادی، س؛ و پور­صادق، ع. (1392). اثربخشی آموزش مهارت‌های خودآگاهی و ابراز وجود بر سازگاری و عزت‌نفس مادران دارای کودک کم­توان ذهنی. فصلنامه علمی مراقبت­های نوین، 10، 1، 54-43.
 
Akmese, P. P., Kayhan, N., & Mutlu, A. (2011). "Investigation of depression levels of mothers with physically handicapped children". Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 2162-2164. ‏
Albuquerque, C., Beja, F., Martins, R., Bica, I., & Andrade, A. (2015). "Quality of life perception in mentally handicapped adolescents". Procedia-Social and Behavioral Sciences, 171, 268-275. ‏
Azeem, M. W., Dogar, I. A., Shah, S., Cheema, M. A., Asmat, A., Akbar, M., & Haider, I. I. (2013). "Anxiety and depression among parents of children with intellectual disability in Pakistan". Journal of the Canadian Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 22(4), 290. ‏
Bayat, M., Salehi, M., Bozorgnezhad, A., & Asghari, A. (2011). "The comparison of psychological problems between parents of intellectual disabilities children and parents of normal children". World Applied Sciences Journal, 12(4), 471- 475. ‏
Bertule, D., & Vetra, A. (2014). "The family needs of parents of preschool children with cerebral palsy: The impact of child's gross motor and communications functions". Medicina, 50(6), 323-328. ‏
Glasser, B. G., & Strauss, A. L. (1967). The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research. Adline De Gruyter. New York. ‏
 Gogoi, R. R., Kumar, R., & Deuri, S. P. (2017). "Anxiety, depression, and quality of life in mothers of children with intellectual disability". Open Journal of Psychiatry & Allied Sciences, 8(1), 71-75. ‏
Gupta, R. K., & Kaur, H. (2010). "Stress among parents of children with intellectual disability". Asia Pacific Disability Rehabilitation Journal, 21(2), 118-126. ‏
Hallahan, D.P., Kauffman, J.M. & Pullen, P.C. (2015). Exceptional learners: an introduction to special education, 13th Ed. Published by Pearson Education.
Harris, J. C. (2013). "New terminology for mental retardation in DSM-5 and ICD-11". Current opinion in psychiatry, 26(3), 260-262. ‏
Hastings, R. P. (2003). "Child behavior problems and partner mental health as correlates of stress in mothers and fathers of children with autism". Journal of Intellectual Disability Research, 47(4‐5), 231-237. ‏
Hayes, S. A., & Watson, S. L. (2013). "The impact of parenting stress: A meta-analysis of studies comparing the experience of parenting stress in parents of children with and without autism spectrum disorder". Journal of autism and developmental disorders, 43(3), 629-642. ‏
Jenaabadi, H. (2013). "Comparison of social-psychological interaction between parent of mentally-retarded children and parents of normal children". Journal of Education and Instructional Studies in the World, 3)3(, 34-39.
Kavanagh, D. J. (2013). Schizophrenia: An overview and practical handbook. Springer. ‏
Kazmi, S. F., Praveen, S., Karamat, S., & Khan, A. M. (2014). "Depression and quality of life of parents of disabled children". Ann. Pak. Inst. Med. Sci, 10(3), 125-127. ‏
Koydemir, S., & Tosun, Ü. (2009). "Impact of autistic children on the lives of mothers". Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 2534-2540.
McConkey, R., Truesdale-Kennedy, M., Chang, M. Y., Jarrah, S., & Shukri, R. (2008). "The impact on mothers of bringing up a child with intellectual disabilities: A cross-cultural study". International Journal of Nursing Studies, 45(1), 65-74. ‏
Miltiades, P., & Pruchno, R. (2006). "The effect of religious coping on caregiving appraisals of mothers of adults with developmental disabilities". The Gerontologist, 42, 82-91.
National Information Center for Children and Youth with Disabilities (NICHCY). (2001). Mental retardation fact sheet #8. http://www.nichcy.org.
Nemati, Sh., Afrooz, Gh. A., Ghobari-Bonab, B., Beh-Pajooh, A. (2016). "The Relationship between the components of Forgiveness with Marital Satisfaction in Mothers of Children with Intellectual and Developmental Disabilities". Applied Psychological Research Quarterly, 7(3), 103-1 8.
Pisula, E., & Kossakowska, Z. (2010). "Sense of coherence and coping with stress among mothers and fathers of children with autism". Journal of autism and developmental disorders, 40(12), 1485-1494. ‏
Plant, K. M., & Sanders, M. R. (2007). "Predictors of care‐giver stress in families of preschool‐aged children with developmental disabilities". Journal of Intellectual Disability Research, 51(2), 109-124. ‏
Shaver, P. R., & Mikulincer, M. (2002). "Attachment-related psychodynamics". Attachment and Human Development, 4, 133–161.
Strauss, A. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Second Edition; Thousand Oaks, CA: Sage.
Turnball, K. & Jackson, I. (2004). How a deaf child affects family life? Available at: www.hands and voices.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 7، شماره 26
شهریور 1396
صفحه 45-70
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار