نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استاد ممتاز گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشیار گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ایران

4 استاد گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

کم‌توانی‌ ذهنی تمام جنبه‌های زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد در حالی که استفاده از برنامه اوقات فراغت با نتایج مؤثری همراه است. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی برنامه اوقات فراغت عرش بر حافظه کاری، ظرفیت شناختی و مهارت‌های ارتباطی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی بود. این پژوهش، یک مطالعه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه کنترل بود. در این پژوهش 30 دختر کم‌توان ذهنی که به روش نمونه‌گیری تصادفی از مدارس استثنایی شهر اصفهان انتخاب شده بودند، شرکت داشتند. آزمودنی‌ها به دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش، برنامه اوقات فراغت عرش را در 16 جلسه دریافت کردند، در حالی‌که به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد. ابزارهای پژوهش، مجموعه آزمون حافظه کاری برای کودکان (1396)، آزمون هوشی وکسلر کودکان (2003) و پرسشنامه مهارت‌های ارتباطی (1990) بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که برنامه اوقات فراغت عرش بر حافظه کاری، ظرفیت شناختی و مهارت‌های ارتباطی آزمودنی‌ها تاثیر معناداری معناداری داشت (0/001>p). بر اساس یافته‌ها، برنامه اوقات فراغت عرش حافظه کاری، ظرفیت شناختی و مهارت‌های ارتباطی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی را بهبود بخشید. بنابراین، می‌توان از این برنامه به‌منظور ارتقای حافظه کاری، ظرفیت شناختی و مهارت‌های ارتباطی چنین دانش‌آموزانی بهره برد و برنامه‌ریزی برای استفاده از برنامه اوقات فراغت عرش برای آنها اهمیت ویژه‌ای دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effictiveness of Arsh Leisure Time Program on the Working Memory, Cognitive Capacity and Communication Skills of Children with Intellectual Disability

نویسندگان [English]

  • Seyyedeh Somayyeh Jalil-Abkenar 1
  • Gholam Ali Afrooz 2
  • Ali Akbar Arjmandnia 3
  • Bagher Ghobari-Bonab 4

1 Ph.D. Student of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Distinguished Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran

3 Associate Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran

4 Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Intellectual disability affects all aspect of individual's life, while applying leisure time program has been associated with effective outcomes. Present study was aimed to determine the effectiveness of Arsh leisure time program on the working memory, cognitive capacity and communication skills of children with intellectual disability. The present research was a semi-experimental study with pre-test, post-test design and control group. The participants were 30 girl children with intellectual disability from exceptional schools in Isfahan city using randomly method. Subjects were divided into experimental and control groups, each group consisting of 15 children. The experimental group received 16 sessions of Arsh leisure time program and the control group did not. The instruments were working memory test battery for children (2017), Wechsler intelligence scale for children (2003) and communication skills questionnaire (1990). Data were analyzed by MANCOVA. The results showed that Arsh leisure time program had a significant effect on the working memory, cognitive capacity and communication skills of subjects (P<0.0001). Arsh leisure time program improved working memory, cognitive capacity and communication skills of children with intellectual disability. So planning leisure time program for these children have specific importance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leisure time
  • Working memory
  • Cognitive capacity
  • Communication skills
  • Intellectual disability
ارجمندنیا، ع. ا. (1396). مجموعه آزمون حافظه کاری برای کودکان (حاف بک). تهران: انتشارات رشد فرهنگ. 
ارجمندنیا، ع. ا؛ شریفی، ع؛ و رستمی، ر. (1393). اثربخشی برنامه تمرین رایانه‌ای بر عملکرد حافظه کاری دیداری فضایی دانش‌آموزان با مشکلات ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 3(4)، 6-24.
افروز، غ. ع. (1394). روان‌شناسی ازدواج و شکوه همسری (چاپ سوم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
افروز، غ. ع. (1392). روان‌شناسی و توان‌بخشی کودکان آهسته‌گام (چاپ یازدهم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
آقامحمدی، س. ن؛ ارجمندنیا، ع. ا؛ و غباری‌بناب، ب. (1393). بررسی تاثیر آموزش آگاهی واج‌شناختی بر عملکرد حلقه واج‌شناختی حافظه کاری در دانش‌آموزان دارای مشکلات خواندن. فصلنامه کودکان استثنایی، 14(4)، 47-58.
شریفی، ط؛ و ربیعی، م. (1391). کاربرد چهارمین ویرایش آزمون هوشی وکسلر کودکان در تشخیص اختلال زبان نوشتاری و ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 2(2)، 59-75.
گال، م؛ بورگ، و؛ و گال، ج. (1382). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران. چاپ اول. تهران: انتشارات سمت. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2003).
عاشوری، م؛ و جلیل‌آبکنار، س. س. (1395). دانش‌آموزان با نیازهای ویژه و آموزش فراگیر (چاپ اول). تهران: انتشارات رشد فرهنگ. 
مشفقی، س. (1391). اوقاتفراغتکودکانباکم‌توانیذهنی. مجله تعلیم و تربیت استثنایی، 113، 52-56.
مقیمی، س. م. (1390). سازمان و مدیریت: رویکردی پژوهشی (چاپ هشتم). تهران: انتشارات ترمه.
Alloway, T. P., Bibile, V., & Lau, G. (2013). Computerized working memory training: Can it lead to gains in cognitive skills in students? Computers in Human Behavior, 29 (3), 632-638.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th Ed.). Washington, DC: Author.
Bakkervan, BJ., Gijssel, E. J, Lucassen, PL., Olde Hartman, T. C, van Son, L., Assendelft, W. J, van Schrojenstein, L.,Valka, H. M. J. (2017). Health assessment instruments for people with intellectual disabilities: A systematic review. Research in Developmental Disabilities, 64, 12-24.
Baldwin, E. (2012). Promoting meaningful participation in leisure activities for adults with intellectual disabilities in supported residential living.
Bennett, S. J., Holmes, J., & Buckley, S. (2013). Computerized memory training leads to sustained improvement in visuo-spatual short-term memory skills in children with Down syndrome. American Journal on intellectual and Developmental Disabilities, 118(3), 179-192.
Bigby, C., & Craig, D. (2017). A case study of an intentional friendship between a volunteer and adult with severe intellectual disability: “My life is a lot richer!” Journal of Intellectual & Developmental Disability, 42(2), 180-189.
Bourke-Taylor, H. M., & Pallant, J. F. (2013). The assistance to participate scale to measure play and leisure support for children with developmental disability: update following Rasch analysis. Child: Care, Health & Development, 39(4), 544-551.
Bulgan, C., & Ciftci, A. (2017). Psychological adaptation, marital satisfaction, and academic self-efficacy of international students. Journal of International Students, 7(3), 687-702.
Chapman, T., Snell, M. (2011). Promoting turn-taking skills in preschool children with disabilities: The effects of a peer-based social communication intervention. Early Children Research Q, 26, 303-319.
Dahlin, K. I. E. (2011). Effects of working memory training on reading in children with special needs. Journal of Reading and Writing, 24(2), 479-491.
Dahlin, k. I. E. (2013). Working memory training and the effect on mathematical achievement in children with attention deficits and special needs. Journal of Education and Learning, 2 (1), 118-133.
Dagenais, E., Rouleau, I., Tremblay, A., Demers, M., Roger, É, Jobin, C., & Duquette, P. (2016). Role of executive functions in prospective memory in multiple sclerosis: Impact of the strength of cueaction association. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 38(1), 127-140.
Dolva, A. S., Kleiven, J., & Kollstad, M. (2014). Actual leisure participation of Norwegian adolescents with Down syndrome. Journal of Intellectual Disabilities, 18, 159-175.
Eratay E. (2013). Effectiveness of leisure time activities program on social skills and behavioral problems in individuals with intellectual disabilities. Educational Research and Reviews, 8(16), 14-37 
Esbjørn, B.H., Normann, N., Christiansen, B.M., Reinholdt-Dunne, M.L. (2018). The efficacy of group metacognitive therapy for children (MCT-c) with generalized anxiety disorder: An open trial. Journal of Anxiety Disorders, 53, 16-21.
Feeley, K. & Jones, E. (2007). Strategies to address challenging behaviour in young children with Down syndrome. Down syndrome Research and Practice Advance Online Publication, 81, 11, 19-30.
Giagazoglou, P., Arabatzi, F., Dipla, K., Liga, M., & Kellis, E. (2012). Effect of a hippo therapy intervention program on static balance and strength in adolescents with intellectual disabilities. Research inDevelopmental Disabilities, 33, 2265-2270. 
Gohel, M., Mukherjee, S., Choudhary, S.K. (2011). Psychosocial impact on the parents of mentally retarded children in Anand District.Healthline Journal; 2(2), 62-66.
Gow, A. J., Avlund, K., & Mortensen, E. L. (2014) Leisure activity associated with cognitive ability level, but not cognitive change. Frontiers in Psychology, 5, 68-79.
Hallahan, D. P., Kauffman, J. M., & Pullen, P. C. (2015). Exceptional learners. Pearson/Allyn and Bacon.
Hogg, J., & Cavet, J. (2013). Making leisure provision for people with profound learning and multiple disabilities. Springer.
Harris, L., McGarty, A. M., Hilgenkamp, T., Mitchell, F., & Melville, C. A. (2018). Correlates of objectively measured sedentary time in adults with intellectual disabilities. Preventive Medicine Reports, 9, 12-17.
Hoshina, A., Horie, R., Giannopulu, I., & Sugaya, M. (2017). Measurement of the effect of digital play therapy using biological information. Procedia Computer Science, 112, 1570-1579.
Johnson, H., Bigby, C., Iacono, T., Douglas, J., Katthagen S., & Bould, E. (2017). Increasing day service staff capacity to facilitate positive relationships with people with severe intellectual disability: Evaluation of a new intervention using multiple baseline design, Journal of Intellectual & Developmental Disability, 42(4), 391-402.
Kirk, S., Gallagher, G., & Coleman, M. R. (2015). Educating Exceptional Children (14th Ed). Cengage Learning, Printed in the United States of America.
Kollstad, A. M., Anne-Stine Dolva, A. S., & Kleiven, J. (2015). Independent and supported physical leisure activities of adolescents with Down syndrome. Ergoterapeuten.
Kreiner, J., & Flexer, R. (2009). Assessment of leisure preferences for students with severe developmental disabilities and communicatrion difficulties. Education and Training in Developmental Disabilities, 44(2), 280-288. 
Mansell, J. (2012). Active support: enabling and empowering people with intellectual disabilities. Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers.
Oates, A., Bebbington, A., Bourke, J., Girdler, S., & Leonard, H. (2011). Leisure participation for school-aged children with Down syndrome. Disability and Rehabilitation, 33, 1880-1889.
Oconnor, B., Spencer, F. H., & Patton, W. (2003). The role of working memory in relation to cognitive functioning in children. Aust J Psychol, 55, 213.
Pagán-Rodríguez R. (2014). How do disabled individuals spend their leisure time? Disability and health journal, 30, 7(2), 196-205.
Patterson, I., & Pegg, Sh. (2009). Serious leisure and people with intellectual disabilities: benefits and opportunities. Leisure Studies, 28(4), 387-402.
Patterson, I. R. (2001). Serious leisure as a positive contributor to social inclusion for people with disabilities. World Leisure Journal, 3, 16-24.
Pérez-Martín, M. Y., González-Platas, M., Eguíadel Rio, P., Croissier-Elías, C., & Jiménez Sosa, A. (2017). Efficacy of a short cognitive training program in patients with multiple sclerosis. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 13, 245-252. 
Peterson, J. J., Andrew, Peterson, N., Lowe, J. B., & Nothwehr, F. K. (2009).  Promoting leisure physical activity participation among adults with intellectual disabilities: validation of self-efficacy and social support scales. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 22(5), 487-497.
Pickering, S., & Gathercole, S. (2001). Working memory test battery for children (WMTB-C) manual.  London: Psychological Corporation.
Rendi, W.L. (2013). Exceptional children: An introduction to special education. (8th edition). Upper Saddle River, NJ: Merril/ Prentice Hall.
Santomauro, D., Sheffield, J., & Sofronoff, K. (2017) Investigations into emotion regulation difficulties among adolescents and young adults with autism spectrum disorder: A qualitative study, Journal of Intellectual & Developmental Disability, 42(3), 275-284.
Schuchardt, K., Gebhardt, M., & Maehler, C. (2010). Working memory functions in children with different dgrees of intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 54(4), 346-353. 
Söderqvist, S., Nutley, S. B., Ottersen, J., Grill, K.M., & Klingberg, T. (2012). Computerized training of non-verbal reasoning and working memory in children with intellectual disability. Frontiers in Human Neuroscience, 6, 1-8.
Top, E. (2015). The effect of swimming exercise on motor development level in adolescents with intellectual disabilities.  American Journal of Sports Science and Medicine, 3(5), 85-89.
Van der Molen, M. J., Van Luit, J. E. H., Van der Molen, M.W.  Klugkist, I., & Jongmans, M. J. (2010). Effectiveness of computerized working memory training in adolescents with mild to borderline. Journal of Intellectual Disability Research, 54(5), 433-447.
Yavari, Y., Aroufzad, S., Dehkordi, F. K., & Rabieezadeh, A. (2014). Factors affecting students› leisure time spending ways in special schools with emphasis on physical activity. International Journal of Sport Studies, 4(12), 1505-1512.