نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روانشناسی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تبریز

2 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

در پژوهش حاضر از طریق مطالعه مروری نظامند و کلیدواژه‌های تخصصیAssistive technology، Instructional Technology، Learning Technology در حوزه اختلال‌های یادگیری ویژه و با استفاده از کلیدواژهای Learning Disability، Specific Learning Disabilities، Reading disorders or Dyslexia، Dysgraphia or written expression، Dyscalculia در پایگاه‌های اطلاعاتی شامل Pupmed، Springer، Scopus، ProQuest، Elsevier، Science direct، Google Scholar، Magiran بین سال‌های 2017-1995 یافته‌ها و اطلاعات مورد نظر جهت دستیابی به هدف پژوهش مورد واکاوی قرار گرفت. از بین 52 مقاله پژوهشی انتخاب شده، پژوهش‌های انجام شده در ارتباط با کاربرد تکنولوژی کمکی در اختلال نوشتن از بیشترین فراوانی (با تعداد 26) برخوردار است، و کاربرد تکنولوژی کمکی در اختلال ریاضیات 17 بار و در اختلال خواندن 12 بار مورد پژوهش قرار گرفته‌اند. در این راستا، مطالعات آزمایشی (با 79 درصد) بیشترین فراوانی را در بین انواع مطالعات دارند. نرم‌افزارهای آموزشی طراحی شده (با فراوانی 29) پرکاربردترین تکنولوژی کمکی جهت استفاده برای افراد دارای اختلالات یادگیری ویژه است. نرم‌افزار پردازشگر کلمه (با فراوانی 6)، تکنولوژی بازشناسی گفتار (با فراوانی 6)، نرم‌افزار پیش بینی کلمه (با فراوانی 5)، نرم‌افزارهای متن به گفتار، گفتار به متن، چک‌کننده‌های املاء، و ابزارهای طراحی و سازماندهی (هر کدام با فراوانی 3)، تکنولوژی مبتنی بر اینترنت (با فراوانی 2)، و دیکشنری (با فراوانی 1) به ترتیب در اولویت‌های بعدی قرار دارند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Application of Assistive Technology in Specific Learning Disabilities Area: Interdisciplinary Study

نویسندگان [English]

  • shahrooz nemati 1
  • Kiomars Taghipoor 2

1 Associated professor

2 Tabriz

چکیده [English]

Specific learning disabilities is neurodevelopmental disorder that maintained influences the academic learning. Various interventional approaches have been used to help of this groups. In recent years assertive technology is one of the most important approaches in this area. The aim of the current research was to study the application of assistive technology in specific learning disabilities area. In the same vein a systematic review study method with use of assistive technology key words includes: Assistive technology, Instructional Technology, Learning Technology about specific learning disabilities includes Learning Disability, Specific Learning Disabilities, Reading disorders or Dyslexia, Dysgraphia or written expression and Dyslexia, and Dyscalculia from web the Data ( Pupmed, Springer, ProQuest, Scopus, Elsevier, Science direct, Google Scholar, Magiran),between1995-2017 was conducted in accordance with research objectives to executed current study. Results revealed that among 52 selected research papers about applying assistive technology in specific learning disabilities areas written expression has the highest frequency (26). Application of assistive technology in mathematic (17) and reading (12) disorders have been carry out. In the same vein, experimental studies (with 79%) are the most frequent among different types of studies. instructional software (with 29 frequency) the most used for individuals with specific learning disabilities. Word processing software (with 6 frequency), Speech recognition technology (with 6 frequency), Word prediction software (with 5 frequency), Speech-to-Text Software, Text-to-Speech Software, Spelling checkers and Organizational and design tools (which of them with 3 frequency), Internet based technology and Dictionary are respectively in the next priority.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Assistive Technology
  • Specific learning Disabilities
  • Interdisciplinary Study
اسپاروهاک، آ، هیلد، یسانی (2007). فناوری اطلاعات و ارتباطات و نیازهای آموزشی ویژه (ترجمه اسماعیل زارعی زوارکی و الهه ولایتی،1394). تهران: آوای نور.
آبباریکی، ا؛ یزدانبخش، ک و مومنی، خ. (1396). اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه‌ای بر کاهش ناتوانی شناختی در دانش آموزان با اختلال یادگیری. فصلنامه افراد استثنایی؛ 7(26): 127-157.
آقاجانی، ن؛ حسین خانزاده، ع و کافی، م. (1394). اثربخشی آموزش نرم‌افزار ان‌بک بر بهبود حافظه فعال دانش آموزان نارساخوان. مجله ناتوانی‌های یادگیری؛ 4(3): 7-21.
باعزت، ف و فلاح، ل. (1394). اثربخشی نرم‌افزار آموزشی حل مسئله یار بر تقویت حل مسئله دانش آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی. فصلنامه تحول روانشناختی کودک؛ 2(1): 59-69.
پوراحمدعلی، ا و موسوی پور، س. (1393). تولید چندرسانه‌ای آموزشی حساب آموز و اثربخشی آن بر پیشرفت تحصیلی عملیات تفریق و تقسیم دانش آموزان دختر با ناتوانی یادگیری ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری؛ 3(3): 25-37.
حسین خانزاده، ع، لطیف زنجانی، م و طاهر، م. (1395). تاثیر توانبخشی شناختی رایانه­یار بر بهبود کنش‌های اجرایی و عملکرد خواندن دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی. فصلنامه علمی- پژوهشی عصب روانشناسی؛ 2(2): 24-44.
خالق خواه، ع، داوودی، ح، علیپور کتیگری، ش. (1395). اثربخشی روش آموزش مستقیم، روش آموزش به کمک رایانه و روش یادگیری تا حد تسلط بر کاهش مشکل‌های دانش آموزان با اختلال ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری؛ 6(2): 83-99.
دهقانی، یوسف، صادقی، لیلا، عابدی، احمد و صمصام شریعت، محمدرضا (1395). اثربخشی برنامه نرم‌افزاری توکا بر تمیز و حافظه شنیداری کودکان دارای مشکل یادگیری. مجله تحقیقات علوم رفتاری؛ 14(2): 250-256.
زارع، ح و امینی، ف. (1395). اثربخشی نرم‌افزار آموزش حافظه کاری بر کارکردهای توجه دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری؛ 6(1): 60-79.
زارعی زوارکی، ا. (1395). طراحی برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد رشته تکنولوژی آموزشی با گرایش آموزش ویژه در ایران. مجله پژوهش در نظام‌های آموزشی؛ شماره 35: 161- 188.
زلفی، و و رضایی، ا. (1394). اثربخشی مداخله رایانه­یار حافظه کاری بر اضطراب ریاضی، حافظه کاری و عملکرد ریاضی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی. نشریه علمی- پژوهشی آموزش و ارزشیابی؛ 3(30): 75-86.
سلطانی کوهبنانی، س، علیزاده، ح، هاشمی، ژ، صرامی، غ و سلطانی کوهبنانی، س (1392). اثربخشی برنامه رایانه­یار آموزش حافظه کاری بر کارکردهای اجرایی دانش آموزان با اختلال ریاضی. مجله تحقیقات علوم رفتاری؛ 11(3): 208-218.
شریفی، ع و رستمی، ر. (1393). اثربخشی برنامه تمرین رایانه‌ای شناختی بر عملکرد حافظه فعال دیداری- فضایی دانش آموزان با مشکلات ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری؛ 3(4): 6-24.
عبداللهی، س، کیان ارثی، ف و رحیمیان بوگر، ا. (1393). طراحی بسته آموزشی چندرسانه‌ای با تاکید بر مهارت‌های بنیادی یادگیری و بررسی اثربخشی آن بر کاهش علائم اختلال دیکته. مجله ناتوانی‌های یادگیری؛ 3(3): 38-54.
عظیمی، ا و موسوی پور، س. (1393). تولید چندرسانه‌ای آموزشی دیکته یار و اثربخشی آن بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه دوم با ناتوانی یادگیری املای شهر اراک. مجله ناتوانی‌های یادگیری؛ 4(1): 73-88.
عمادی، ر و محققی، آ. (1394). بررسی تاثیر نرم‌افزار آموزشی دیکته در رفع اختلال دیکته نویسی دانش آموزان در مراکز درمان اختلال یادگیری. مجله مطالعات ناتوانی؛ 5(11): 152-159.
کلانی، س، اصغری نکاح، م و غنایی چمن آباد، ع. (1394). اثربخشی برنامه مبتنی بر بازی‌های نرم‌افزاری با رویکرد زبان‌شناختی بر دقت خواندن و درک مطلب دانش آموزان با اختلال خواندن. مجله ناتوانی‌های یادگیری؛ 4(4): 66-84.
مرادی، ر، خزائی، آ و احمدی، ا. (1396). تاثیر آموزش مهارت‌های ریاضی در محیط چندرسانه‌ای آموزشی بر خودپنداره و یادگیری دانش آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری؛ 6(4): 126-152.
مرادی، ر و ملکی، ح (1394). تاثیر بازی‌های آموزشی رایانه‌ای بر انگیزش تحصیلی مفاهیم ریاضی دانش آموزان پسر با ناتوانی یادگیری ریاضی. فصلنامه افراد استثنایی؛ 5(18): 27-44.
مرادی، ش، رضایی، ع‌م و کیان ارثی، ف. (1393). مقایسه اثربخشی روش آموزش مستقیم و آموزش چندرسانه‌ای بر اختلال املاء. مجله ناتوانی‌های یادگیری؛ 4(1): 89-99.
معتمدی، ع، برقی ایرانی، ز و کریمی، ب. (1391). مقایسه اثربخشی سه شیوه آموزش مستقیم، آموزش به کمک کامپیوتر و ترکیبی بر کاهش مشکلات دانش آموزان دارای اختلال ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری؛ 2(2): 76-100.
نعمتی، ش و  تقی­پور، ک. (1396). نقش تکنولوژی کمکی در ارتقای کیفیت یادگیری افراد دارای نیازهای آموزشی ویژه: پژوهشی نظام­مند در حوزه ناتوانی­های تحولی. مجله مطالعات ناتوانی (زیرچاپ).
نعمتی، ش و مهدی­پور-مارالانی، ف. (1395).مدل­یابی ساختاری سبک­های دلبستگی به خدا، تاب­آوری و سلامت روانی در والدین دارای کودکان نارسایی­های رشدی و هوشی. فصلنامه روان­شناسی افراد استثنایی، 2(22): 22-40.
نعمتی، ش و علیزاده، ح. (1396). واکاوی اثربخشی نوروفیدبک در درمان اختلال نارسایی توجه/ بیش­فعالی. فصلنامه روان­شناسی افراد استثنایی. 4(28): 1-20.
یاوری، م، یاریاری، ف و رستگارپور، ح. (1385). بررسی اثربخشی نرم‌افزار آموزشی حساب یار بر یادگیری ریاضیات دانش آموزان حساب نارسا. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی؛ 6(3): 713-734.
Ahmad, Fouzia Khursheed (2014): "Assistive Provisions for the Education of Students with Learning Disabilities in Delhi Schools. International Journal of Fundamental and Applied Research, vol.2, no 9. Pp.9-16.
Alper, S., & Raharinirina, S. (2006). Assistive technology for individuals with disabilities: A review and synthesis of the literature. Journal of Special Education Technology, 21(2), 47-64.
Alper, S., Mull, C., Soenksen, D. (2004). Enhancing inclusion and access through assistive technology. Unpublished manuscript, University of Northern Iowa, Cedar Falls, IA.
Anderson-Inman, L. (1999). Computer-based solutions for secondary students with learning disabilities: Emerging issues. Reading & Writing Quarterly, 15(3), 239-249.
Behrmann, M. M., & Graff, H. J.(2006). Word Prediction Software for Students with Writing Difficulties Anna Evmenova George Mason University.
Behrmann, M. M. (1994). Assistive technology for students with mild disabilities. Intervention in School and Clinic, 30(2), 70–83.
Berninger, V. W., Nagy, W., Tanimoto, S., Thompson, R., & Abbott, R. D. (2015). Computer instruction in handwriting, spelling, and composing for students with specific learning disabilities in grades 4–9. Computers & education, 81, 154-168.
Blackhurst, A. E. (2005). Perspectives on applications of technology in the field of learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 28(2), 175–178.
Blair, R. B., Ormsbee, C., & Brandes, J. (2002). Using Writing Strategies and Visual Thinking Software To Enhance the Written Performance of Students with Mild Disabilities.
Cavalier, A. R., Ferretti, R. P., & Okolo, C. M. (1994). Technology and individual differences. Journal of Special Education Technology, 12(3), 175-181.
Cullen, J., Richards, S. B., & Frank, C. L. (2008). Using software to enhance the writing skills of students with special needs. Journal of Special Education Technology, 23(2), 33-44.
de Castro, M. V., Bissaco, M. A. S., Panccioni, B. M., Rodrigues, S. C. M., & Domingues, A. M. (2014). Effect of a virtual environment on the development of mathematical skills in children with dyscalculia. PloS one, 9(7), e103354.
Defur, S. H., Todd-Allen, M., & Getzel, E. E. (2001). Parent participation in the transition planning process. Career Development for Exceptional Individuals, 24(1), 19-36.
Dell AG, Newton DA,& Petroff JG(2016). Assistive technology in the classroom: Enhancing the school experiences of students with disabilities: Pearson.
Draffan, E. A., Evans, D. D. G., & Blenkhorn, P. (2007). Use of assistive technology by students with dyslexia in post-secondary education. Disability and Rehabilitation: Assistive Technology, 2(2), 105–116. https://doi.org/10.1080/17483100601178492.
Englert, C. S., Zhao, Y., Dunsmore, K., Collings, N. Y., & Wolbers, K. (2007). Scaffolding the writing of students with disabilities through procedural facilitation: Using an Internet-based technology to improve performance. Learning Disability Quarterly, 30(1), 9-29.
Fasting, R. B., & Halaas Lyster, S.-A. (2005). The effects of computer technology in assisting the development of literacy in young struggling readers and spellers. European Journal of Special Needs Education, 20(1), 21–40.
Goldfus, C., & Gotesman, E. (2010). The impact of assistive technologies on the reading outcomes of college students with dyslexia. Educational Technology, 50(3), 21-25.
Handley-More, D., Deitz, J., Billingsley, F. F., & Coggins, T. E. (2003). Facilitating written work using computer word processing and word prediction. American Journal of Occupational Therapy, 57(2), 139-151.
Hetzroni, O. E., & Shrieber, B. (2004). Word processing as an assistive technology tool for enhancing academic outcomes of students with writing disabilities in the general classroom. Journal of Learning Disabilities, 37(2), 143-154.
Higgins, E. L., & Raskind, M. H. (1999). Speaking to read: The effects of continuous vs. discrete speech recognition systems on the reading and spelling of children with learning disabilities. Journal of Special Education Technology, 15(1), 19-30.
Higgins, E. L., & Raskind, M. H. (2004). Speech recognition-based and automaticity programs to help students with severe reading and spelling problems. Annals of Dyslexia, 54(2), 365-388.
Izzo, M., & Lamb, M. (2002). Self-determination and career development: Skills for successful transitions to postsecondary education and employment. A white paper for the Post-School Outcomes Network of the National Center on Secondary Education and Transition (NCSET) at the University of Hawaii at Manoa. Available on-line at: http://www. ncset. hawaii. edu/ Publications.
Jimenez, J. E., del Rosario Ortiz, M., Rodrigo, M., Hernandez-Valle, I., Ramirez, G., Estevez, A., de la Luz Trabaue, M. (2003). Do the Effects of Computer-Assisted Practice Differ for Children with Reading Disabilities With and Without IQ—Achievement Discrepancy? Journal of Learning Disabilities, 36(1), 34-47.
Judge, S. L. (2000). Computer applications in programs for young children with disabilities: Current status and future directions. Journal of Special Education Technology, 16(1), 29-40.
Kirk, S., Gallagher, J. J., Coleman, M. R., & Anastasiow, N. J. (2015). Educating exceptional children. Cengage Learning.
Lange, A. A., McPhillips, M., Mulhern, G., & Wylie, J. (2006). Assistive software tools for secondary-level students with literacy difficulties. Journal of Special Education Technology, 21(3), 13-22.
Leh, J. M., & Jitendra, A. K. (2013). Effects of computer-mediated versus teacher-mediated instruction on the mathematical word problem-solving performance of third-grade students with mathematical difficulties. Learning Disability Quarterly, 36(2), 68-79.
Lewis, R. B., Graves, A. W., Ashton, T. M., & Kieley, C. L. (1998). Word Processing Tools for Students with Learning Disabilities: A Comparison of Strategies To Increase Text Entry Speed. Learning Disabilities Research and Practice, 13(2), 95-108.
Liberati A, Altman DG, Tetzlaff J, Mulrow C, Gøtzsche PC, Ioannidis JP, et al(2009). The PRISMA statement for reporting systematic reviews and meta-analyses of studies that evaluate health care interventions: explanation and elaboration. PLoS medicine;6(7).
Lode, C. (1992). How Technology Assists My Daughter to Compete in the Mainstream of Life. Exceptional Parent, 22(8), 34-41.
MacArthur, C. A. (1998). Word processing with speech synthesis and word prediction: Effects on the dialogue journal writing of students with learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 21(2), 151-166.
MacArthur, C. A. (1999). Word prediction for students with severe spelling problems. Learning Disability Quarterly, 22(3), 158-172.
MacArthur, C. A. (2009). Reflections on research on writing and technology for struggling writers. Learning Disabilities Research & Practice, 24(2), 93–103.
MacArthur, C. A., & Cavalier, A. R. (2004). Dictation and speech recognition technology as test accommodations. Exceptional Children, 71(1), 43-58.
MacArthur, C. A., Graham, S., Haynes, J. B., & DeLaPaz, S. (1996). Spelling checkers and students with learning disabilities: Performance comparisons and impact on spelling. The Journal of Special Education, 30(1), 35-57.
McCollum, D., Nation, S., & Gunn, S. (2014). The Effects of a Speech-to-Text Software Application on Written Expression for Students with Various Disabilities. Paper presented at the National Forum of Special Education Journal.
Montgomery, D. J., Karlan, G. R., & Coutinho, M. (2001). The effectiveness of word processor spell checker programs to produce target words for misspellings generated by students with learning disabilities. Journal of Special Education Technology, 16(2), 27-42.
Park, H. J., Takahashi, K., Roberts, K. D., & Delise, D. (2016). Effects of text-to-speech software use on the reading proficiency of high school struggling readers. Assistive Technology, 1-7.
Parette Jr, H. P. (1997). Assistive technology devices and services. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 267-280.
Quinlan, T. (2004). Speech recognition technology and students with writing difficulties: Improving fluency. Journal of Educational Psychology, 96(2), 337.
Raskind, M. H., & Higgins, E. L. (1999). Speaking to read: The effects of speech recognition technology on the reading and spelling performance of children with learning disabilities. Annals of Dyslexia, 251-281.
Scherer, M. J. (1993). Living in the state of stuck: How technologies impact the lives of people with disabilities.
Sharpe, M. N. (2002). Project Grad: Preliminary analysis of instructional accommodations, assistive technology, and employment outcomes for postsecondary students with disabilities. Available from http://www.ncset.hawaii.edu/Publications/.
Schulte-Koerne, G. (2014). Specific learning disabilities-from DSM-IV to DSM-5. Zeitschrift fur Kinder-und Jugendpsychiatrie und Psychotherapie, 42(5), 369-72.
Seo, Y.-J., & Bryant, D. (2012). Multimedia CAI program for students with mathematics difficulties. Remedial and Special Education, 33(4), 217-225.
Shiah, R.-L., Mastropieri, M. A., Scruggs, T. E., & Mushinski Fulk, B. J. (1994). The effects of computer-assisted instruction on the mathematical problem solving of students with learning disabilities. Exceptionality, 5(3), 131-161.
Silió, M. C., & Barbetta, P. M. (2010). The effects of word prediction and text-to-speech technologies on the narrative writing skills of Hispanic students with specific learning disabilities. Journal of Special Education Technology, 25(4), 17-32.
Stultz, S. L. (2013). The effectiveness of computer-assisted instruction for teaching mathematics to students with specific learning disability. The Journal of Special Education Apprenticeship, 2(2), 7.
Sturm, J. M., & Rankin‐Erickson, J. L. (2002). Effects of hand‐drawn and computer‐generated concept mapping on the expository writing of middle school students with learning disabilities. Learning Disabilities Research & Practice, 17(2), 124-139.
Todis, B. (1996). Tools for the task? Perspectives on assistive technology in educational settings. Journal of Special Education Technology, 13(2), 49-61.
Todis, B., & Walker, H. M. (1993). User Perspectives on Assistive Technology in Educational Settings. Focus on Exceptional Children, 26(3), 1-16.
Turnbull III HR(2005). Individuals with disabilities education act reauthorization: Accountability and personal responsibility. Remedial and Special Education;26(6):6-32.
Unzueta, C. H. (2009). The use of a computer graphic organizer for persuasive composition writing by Hispanic students with specific learning disabilities.
Wallace, J. F., Flippo, K. F., Barcus, J. M., & Behrmann, M. M. (1995). Legislative foundation of assistive technology policy in the United States. Assistive technology: A resource for school, work and community, 3-22.
Wehmeyer, M. L. (1998). National survey of the use of assistive technology by adults with mental retardation. Mental retardation, 36(1), 44-51.
Wetzel, K. (1996). Speech-recognizing computers: A written-communication tool for students with learning disabilities? Journal of Learning Disabilities, 29(4), 371-380.
Yell ML(1998). The law and special education: ERIC.
Zhang, Y. (2000). Technology and the writing skills of students with learning disabilities. Journal of Research on Computing in Education, 32(4), 467-478.