نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران

2 استاد ممتاز گروه روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران، استاد مدعو روانشناسی دانشگاه ازاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران ایران.

3 استادیار گروه روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران.

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسۀ رضامندی زوجیت مادران دارای یک فرزند با آسیب بینایی با مادران دارای بیش از یک فرزند با آسیب بینایی و مادران کودکان عادی بود. پژوهش حاضر توصیفی، از نوع علّی-‌مقایسه‌ای بود و جامعۀ مورد مطالعه در این پژوهش شامل مادران کودکان عادی و مادران دارای دانش‌آموزان با آسیب‌بینایی شهر تهران و کرج در سال تحصیلی 96-1395 به تعداد 537 نفر بودند. در پژوهش حاضر از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 224 نفر به دست آمد. از این تعداد در مجموع 120 نفر دارای یک فرزند با آسیب بینایی و 104 نفر نیز دارای بیش از یک فرزند با آسیب بینایی و 120 نفر نیز مادران کودکان عادی بودند. ابزار این تحقیق پرسشنامه‌ رضامندی زوجیت افروز (1395) بود. روش آماری مورد استفاده در پژوهش، تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA) بود. نتایج نشان داد که بین سه گروه مادران در رضامندی زوجیت (نمره‌کل) در سطح معناداری (01/0>p) اختلاف معنی‌داری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که بین سه گروه مادران در خرده‌مقیاس‌های رضامندی زوجیت در سطح معناداری (01/0> p) اختلاف معنی‌داری وجود دارد. بر این اساس می‌توان نتیجه‌گیری کرد که بین رضامندی زوجیت مادران دارای یک فرزند با آسیب بینایی با مادران دارای بیش از یک فرزند با آسیب بینایی و مادران کودکان عادی تفاوت معنادار وجود دارد و محققان می‌توانند با بررسی ویژگی‌های فوق، زمینۀ مداخلات روانشناختی را فراهم آورند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative study of marital satisfaction between mothers with one visually impaired child, mothers with more than one visually impaired children and mothers with normal children

نویسندگان [English]

  • maryam asghari 1
  • .Gholam Ali Afrooz 2
  • Parisa Tajalli 3
  • afsaneh ghanbari panah 3

1 Ph. D Student of Exceptional Child Psychology and Education, Islamic Azad University, Tehran-Tehran Branch, Tehran, Iran

2 Distinguished Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, University of Tehran, Tehran, Iran

3 Assistant Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The aim of the present study was to comparing marital satisfaction between mothers with one visually impaired child, mothers with more than one visually impaired children and mothers with normal children. The present research was a causal-comparative research and the target population of this study was mothers of normal children and mothers with visually impaired children in Tehran and Karaj in the academic year of 1395-96 in 537 individuals. The sampling method was simple random sampling. The sample size was obtained using the Cochran formula, 224 people (120 mothers with one visually impaired child, 104 mothers with more than one visually impaired children and 120 mothers with normal children). The instruments of this study were Afrooz Marital Satisfaction Scale (AMSS). Analyzing of data is performed using Multivariable Analyze of Variance (MANOVA). The results showed that there were significant differences in marital satisfaction between the three groups (p< .01). Also, the results showed that there were significant differences in Marital Satisfaction Subscales between the three groups (p< .01). On this basis, we can conclude that there were significant differences in Marital Satisfaction between the three groups and Researchers can provide a field of psychological interventions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • visual injury
  • marital satisfaction
  • mothers
احمدی‌نوده، خ؛ خدادادی، غ؛ انیسی، ج؛ و عبدالمحمدی، ا. (1390). مشکلات خانواده های دارای فرزند معلول. مجله طب نظامی، 13 (1)، 49-52.
افروز، غ. و قدرتی، م. (1390). ساخت و هنجاریابی مقیاس رضایتمندی همسران افروز (فرم کوتاه). مجله روانشناسـی و علـوم تربیتی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.1، 16-3.
تبریزچی، ن؛ و وحیدی، ز. (1394). مقایسه تنظیم هیجان، ذهن­آگاهی و بهزیستی روان شناختی در مادران دانش­آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری، مجله ناتوانی های یادگیری. 4 (4)،21-35.
چالش، ر. (1395). کیفیت زندگیمادران کودکان استثنایی و عوامل موثر بر آن (مطالعه موردی شهرستان مهاباد). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
حبیبی عسگرآباد، م؛ رشیدی، ا؛ و متولی پور، ع. (1388). مقایسۀ تنیدگی فرزندپروری مادران کودکان پسر عادی و استثنایی. تحقیقات علوم رفتاری، 7 (2)، 175-181.
حجازی، م؛ افروز، غ؛ و صبحی، ا. (1388). بررسی ویژگی­های زیستی، روانی، اجتماعی والدین دارای بیش از یک فرزند استثنایی. مجله روان­شناسی و علوم تربیتی، 39 (2)، 145-123.
حیدرآبادی، ز؛ نوابی‌نژاد، ش؛ دلاور، ع؛ شفیع آبادی، ع (1393). اثربخشی آموزش مثبت نگری بر افزایش شادکامی و سخت رویی مادران دارای فرزند نابینا. روان­شناسی افراد استثنائی، 4 (16)، 95-113.
رسولی، ن. (1394). بررسی مقایسه‌ای وضعیت کیفیت زندگی، رضایت زناشویی و سلامت روانی والدین دارای فرزند معلول جسمی-حرکتی با والدین دارای فرزند سالم. پایان­نامۀکارشناسی ارشد رشتۀ روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد شاهرود.
زیارتی، ف. (1393) مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنواو عادی شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
شجاعی، س؛ ایمانی، م؛ تیموری، م؛ و شاهین، م. (1395). مقایسه سبک فرزندپروری والدین کودکان با و بدون اختلال طیف اوتیسم. پژوهش­های مشاوره، 15(60)، 100-116.
شجاعی، س. (1389). موانع اشتغال افراد با آسیب بینایی. تعلیم و تربیت استثنایی (ویژه‌نامه آموزش شغلی و توانبخشی حرفه­ای). 8 (106)، 55-51.
شریفی درآمدی، پ. (1390). بررسی تاثیر آموزش مهارت­های اجتماعی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری بـر سـازگاری دانـش  آمـوزان نابینـا. روان شناسی افراد استثنایی، 1(1)، 45-66.
صادق‌خانی، ا؛ علی اکبری دهکردی، م؛ و کاکو جویباری، ع (1391). مقایسة شیوه‏های فرزندپروری مادران دانش آموزان پسر 7 تا 9 سال دورة ابتدایی با اختلال لجبازی- نافرمانی و عادی در شهرستان ایلام. فصلنامه افراد استثنائی.2(6)، 95-114.
عسگری، ح. (1390) نقش بهداشت روانی در ازدواج و زندگی و طلاق. تهران: انتشارات گفتگو.
قلیلی، ز؛ احمدی، س؛ و فاتحی زاده، م. (1386). اثربخشی آموزش شیوۀ حل مسئله بر کاهش تعارضات زناشویی. روانشناسی کاربردی، 1 (3)، 331-344.
کارگر، م؛ و اصغری ابراهیم­آباد، م. (1394). مقایسه سبک حل مسأله و سازگاری زناشویی در مادران کودک استثنایی و عادی، نشریه تعلیم و تربیت استثنائی، 2 (130)، 37-44.
کریمی‌درمنی، ح. (1382). توانبخشی گروه­های خاص با تأکید بر خدمات مددکاری اجتماعی. تهران: نشر گستره.
معتمدین، م؛ سهرابی، ف؛ فتحی آذر، ا؛ و ملکی، ص. (1387). مقایسه بهداشت روانی، رضایت زناشویی و ابراز وجود والدین دانش آموزان کم توان ذهنی و عادی در استان آذربایجان غربی. دانش و پژوهش در روان شناسی، 35، 12-15.
ملکشاهی، ف؛ و فلاحی، ش. (1395). مشکلات روانی اجتماعی والدین کودکان معلول ذهنی تحت پوشش مرکز بهزیستی خرم آباد. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 18(3)، 42-51.
موسوی خطاط، م؛ سلیمانی، م؛ و عبدی، ک. (1390). مقایسه ویژگی­های شناختی، روانی و اجتماعی والدین بیش از یک فرزند استثنایی با والدین کودکان عادی. نشریهتوانبخشی، 12، 53-63.
هالاهان، د؛ و کافمن، ج. (1994). دانش آموزان استثنائی: مقدمه‌ای بر آموزش ویژه. ترجمه حمید علیزاده، هایده صابری، ژانت هاشمی، مهدی محی­الدین. (1392). چاپ سوم. تهران. انتشارات وزیری.
Dini-Torki, N., Bahrami, H., Davarmanesh, A., & Biglarian, A. (2007). The relationship between stress and marital satisfaction of parents with mental retarded children. Archives of Rehabilitation, 7(4), 41-46.
Ki, Y. W., & Joanne, C. C. Y. (2014). Stress and marital satisfaction of parents with children with disabilities in Hong Kong. Psychology, 5(05), 349.
Kiani, B., & Nami, M. (2016). A comparative analysis on quality of life in mothers of autistic, blind, and normal-functioning children. Journal of Advanced Medical Sciences and Applied Technologies (JAMSAT), 2(2).
Koydemir, S., & Tosun, Ü. (2009). Impact of autistic children on the lives of mothers. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 2534-2540.
Lewis, P., Abbeduto, L., Murphy, M., Richmond, E., Giles, N., Bruno, L., ... & Orsmond, G. (2006). Psychological well‐being of mothers of youth with fragile X syndrome: Syndrome specificity and within‐syndrome variability. Journal of Intellectual Disability Research, 50(12), 894-904.
Meadan, H., Halle, J. W., & Ebata, A. T. (2010). Families with children who have autism spectrum disorders: Stress and support. Exceptional children, 77(1), 7-36.
Mohebbi, M. (2011). A Study of Practical, Validity and Reliability of Afrooz Marital Satisfaction Scale among Married Female Teachers in Tehran and its Relationship with Thinking Styles. Master Thesis. Psychometric Field. Islamic Azad University of Tehran Center Unit.
Pisula, E., & Porębowicz-Dörsmann, A. (2017). Family functioning, parenting stress and quality of life in mothers and fathers of Polish children with high functioning autism or Asperger syndrome. PloS one, 12(10), e0186536.
Rogers, M. A., Wiener, J., Marton, I., & Tannock, R. (2009). Parental involvement in children's learning: Comparing parents of children with and without Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD). Journal of school psychology, 47(3), 167-185.
Singer, G. H., Ethridge, B. L., & Aldana, S. I. (2007). Primary and secondary effects of parenting and stress management interventions for parents of children with developmental disabilities: A meta‐analysis. Mental retardation and developmental disabilities research reviews, 13(4), 357-369.
Sola-Carmona, J. J., López-Liria, R., Padilla-Góngora, D., Daza, M. T., Aguilar-Parra, J. M., & Salido-Campos, M. Á. (2016). Factors associated with the anxiety, subjective psychological well-being and self-esteem of parents of blind children. PloS one, 11(9), e0162294.