روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

بررسی تأثیر آموزش برنامه‌ی غنی‌سازی ارتباط بر تعارض و صمیمیت والدین دانش‌آموزان کم‌توان‌ذهنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استادیار روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 آموزش و پرورش ناحیه دو سنندج، ایران

چکیده

چکیده:
یکی از مهم‌ترین عواملی که موجب بروز تعارض در زندگی زناشویی می‌گردد، مشکلات ارتباطی زوج‌هاست که نتیجه‌ی فقدان مهارت‌های مناسب و ضروری برای برقراری روابط سالم و صمیمانه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر برنامه‌ی غنی‌سازی ارتباط بر تعارض و صمیمیت والدین دانش‌آموزان کم‌توان‌ذهنی انجام شد. روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی و از نوع طرح‌های پیش‌آزمون ـ پس-آزمون با گروه کنترل می‌باشد. جامعه‌ی پژوهش، والدین دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی شهرستان سنندج بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، 30 نفر که نمره‌ی تعارض زناشویی بالاتری داشتند، انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برنامه‌ی غنی‌سازی ارتباط برای گروه آزمایش در هشت جلسه‌ی 90 دقیقه‌ای به صورت یک جلسه در هفته برای گروه آزمایش برگزار شد اما گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مقیاس صمیمت واکر و تامپسون، و پرسش‌نامه‌ی تعارضات زناشویی ثنایی و همکاران بود. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند و نتایج نشان داد آموزش برنامه‌ی غنی‌سازی ارتباط باعث کاهش تعارض و افزایش صمیمیت والدین دانش‌آموزان کم‌توان‌ذهنی شده است. بر اساس ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ، ﻣﯽﺗﻮان از برنامه‌ی غنی‌سازی ارتباط در راﺳﺘﺎی ﻣﺪاﺧﻼت ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ و درﻣﺎﻧﯽ به ویژه برای بهبود روابط والدین کودکان استثنایی اﺳﺘﻔﺎده نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of relationship enhancement program on conflict and intimacy of parents with mentally retarded Children

نویسندگان [English]

  • mohomad hajimirzaee 1
  • afshin salahiyan 2
  • hasan gharibi 2
  • asma ebrahimi 3

1 M.A in Educational Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

2 Assistant Professor of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

3 PhD counseling, education & training organization, Sanandaj, Iran

چکیده [English]

Abstract
One of the most important factors that lead to conflict in marital life is relationship problem of couples, which is the result of lacking appropriate and necessary skills for establishing healthy and intimate relationships. The present research was conducted by the aim of investigating the effect of relationship enhancement program on conflicts and intimacy of the parents with Mentally retarded students.
The present study was a quasi-experimental with a pre-test, post-test design with control group. The statistical population of this study was the parents of Mentally retarded students in Sanandaj city. The sample consisted of 30 parents with higher marital conflict who were selected by convenient sampling and assigned to the experimental (15) and control group (15) randomly. The experimental group received relationship enhancement program during eight 90-minute sessions but the control group did not receive any intervention. Data were collected throuth Walker and Thompson intimacy inventory, and sanai et al marital conflicts inventory.
The results of data analysis using covariance test showed that the training relationship enhancement program was effective on reducing conflict and improving intimacy of the parents with Mentally retarded children. According to the results of this study, relationship enhancement program can be used in Clinical and therapeutic interventions Particularly for improving marital relationships of parents with exceptional children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marital conflict
  • marital intimacy
  • relationship enhancement program
  • Parents with mentally retarded Children
مراجع
ابراهیمی، پ؛ ثنایی­ذاکر، ب؛ و نظری، ع. م. (1390).بررسی تأثیر آموزش برنامه غنی­سازی ارتباط بر افزایش صمیمیت زوج­های هردوشاغل.  پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم تهران.
احمدخانی، ح؛ هیودی، ب؛ و پورمحمدرضای­تجریشی، م. (1394). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر سازگاری مادران دارای کودک عقب­مانده­ی­ذهنی. فصل­نامه­ی اطلاع­رسانی آموزشی پژوهشی نواندیش­ سبز، 9(35-34)، 43-38.
اعتمادی، ع. (1384). بررسی و مقایسه­ی اثربخشی رویکرد روانی-آموزشی مبتنی برشناختی-رفتاری و ارتباط درمانی برصمیمیت زوجین مراجعه­کننده به مراکز مشاوره در شهر اصفهان. رساله­ی دکتری مشاوره. دانشگاه تربیت معلم تهران.
امیدیان­فر، م؛ رفاهی، ژ؛ قادری، ز؛ و افشون، ا. (1394). اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻏﻨﻲ­ﺳﺎزی رواﺑﻂ زوﺟﻴﻦ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺎرﺿﺎت زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ در ﻛﺎرﻣﻨﺪان ادارات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮ ﻳﺎﺳﻮج. ارمغان دانش، 2(6)، 548-538.
اورکی، م؛ جمالی، چ؛ فرج­الهی، م؛ کریمی­فیروزجایی، ع. (1391). اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ آﻣﻮزش ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻏﻨﯽﺳﺎزی ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻣﯿﺰان ﺳﺎزﮔﺎری زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﻣﺘﺄﻫﻞ. دوفصل­نامه ﻋﻠﻤﯽ-ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، 1(2)، 61-52.
ثنایی ذاکر، ب. (1387). مقیاس های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت.
خسروی، ص؛ نشاط­دوست، ح؛ مولوی، ح؛ و کلانتری، مهرداد (1390)، اثربخشی آموزش الگوی ارتباطی خانواده کثرت­گرا بر میزان شادی زوجین، مجله ارمغان دانش، 15(2)، 133-125.
سید اسماعیلی قمی، نسترن؛ کاظمی، فرنگیس؛ پزشک، شهلا. (1394). تأثیر آموزش برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر میزان فشار روانی مادران کودکانِ کم توان ذهنی. فصلنامه افراد استثنایی، 5(17).
شعاع­کاظمی، م. (1389). بررسی پیوند میان الگوهای ارتباطی و خوشنودی زناشویی. مطالعات اجتماعی روان­شناختی زنان، (23)، 70-57.
عزیزی، آرمان؛ فاتحی زاده، مریم؛ احمدی، سید احمد؛ جزایری، رضوان السادات؛ عیس نژاد، امید. (1397). کشف آسیبهای زیرمنظومه خانواده های دارای فرزند مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی و بررسی اثربخشی درمان رابطه والد- فرزند بر مشکلات کشف شده و توانمندسازی این خانواده ها، یک مطالعه ی ترکیبی. فصلنامه روانشناسی افراد اسنثنایی،8(32)، 69-100.
غلامزاده، م؛ عطاری، ی؛ و شفیع‌آبادی عبداله. (1388). اثربخشی آموزش مهارت­های ارتباطی بر کارایی خانواده در زوجین مراجعه‌کننده به مرکز بهزیستی شهر اهواز. دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 0(41)، 110-87.
گلدنبرگ، ا. و گلدنبرگ، ه. (1999). خانواده درمانی. ترجمه برواتی و همکاران (1397). تهران: روان.
مظهری، م؛ زهراکار، ک؛ شاکرمی، م؛ داورنیا، ر؛ و عبدالله­زاده، ع. (1395). تأثیر برنامه غنی­سازی ارتباط بر کاهش تعارضات زناشویی زوج‌های هردوشاغل. نشریه پرستاری ایران، 29(102)، 44-32.
نظری، ع. م. (1394). مبانی زوج­ درمانی و خانواده­ درمانی. تهران: نشر علم.
Anda, R. F., Felitti, V. J., Bremner, J. D., Walker, J. D., Whitfield, C., & Perry, B. D. (2006). The Enduring Effects Of Abuse And Related Adverseexperiences In Childhood, European Archives Of Psychiatry And Clinical Neuroscience, 256, 174-186 .
Ahmad, S., & Reid, D. W. (2008). Relationship Satisfaction among South Asian Canadians: The Role of ‘Complementary-Equality’ and Listening to Understand. Interpersona, 2(2), 131-150.
Bi, X., Moos, R. H., Timko, C., & Cronkite, R. C. (2015). Family conflict and somatic symptoms over 10 years: A growth mixture model analysis. Journal of Psychosomatic Research, 78(5), 459-465.
Cummings, E. M., Koss, K. J., & Davies, P. T. (2015). Prospective relations between family conflict and adolescent maladjustment: security in the family system as a mediating process. Journal of Abnorm Child Psychol, 43(3), 503-515.
Doh, H. S., Shin, N., Kim, M. J., Hong, J. S., Choi, M. K., & Kim, S. (2012). Influence of marital conflict on young children's aggressive behavior in South Korea: The mediating role of child maltreatment. Children and Youth Services Review, 34(9), 1742-1748. 
Dols, S. T., Alvarez, F. J., Aleixandre, N. L., Vidal-Infer, A., Torrijo Rodrigo, M. J., & Valderrama-Zurian, J. (2010). Predictors of driving after alcohol and drug use among adolescents in Valencia. Journal of Accident Analysis and Prevention, 42, 2024–2029.
Duba, J. D., Hughey, A. W., Lara, T., & Burke, M. G. (2012). Areas of marital dissatisfaction among long-term couples, Adultspan Journal, 11, 39-54.
Esere, M. O., Yeyeodu, A., & Oladun,  C. (2014). Obstacles and Suggested Solutions to Effective Communication in Marriage as Expressed by Married Adults in Kogi State, Nigeria , journal Procedia - Social and Behavioral Sciences, 114, 584 – 592.
Frankel, L. A., Umemura, T., Jacobvitz, D., & Hazen, N. (2015). Marital conflict and parental responses to infant negative emotions: Relations with toddler emotional regulation. Infant Behavior and Development, 40, 73-83.
George, M. W., Fairchild, A. J., Cummings, E. M., & Davies, P. T. (2014). Marital conflict in early childhood and adolescent disordered eating: Emotional insecurity about the marital relationship as an explanatory mechanism. Eating Behaviors, 15(4), 532-539.
Ginsberg, B.G. (2006). Relationship Enhancement couple therapy and couple group therapy. group, 30(2), 5-24. 
Gupta, V. B. (2007). comparison of parenting stress  in different  developmental  disabilities. journal of Developmental and Physical Disabilities, 19, 417-425.
Guerney, B. G. (2005). Relationship enhancement couple/marital/family therapist’s manual. 4th ed. Bethesda: Ideals.
Hansson, K., & Lund bland, A., (2006). Couple therapy effectiveness of treatment and long term follow up. Journal of Family Therapy, 28, 136- 152.
Hastings, R. P. (2006). Parental stress and behaviour problems of children with developmental disability. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 27(3), 149-160.
Howatt, W. (2001). The Evolution of Reality Therapy to Choice Theory. International Journal of Reality Therapy, 21(1), 7-12.
Iveniuk, J., Waite, L. J., Laumann, E., McClintock, M. K., & Tiedt, A. D. (2014). Marital conflict in older couples: Positivity, personality, and health. Journal of Marriage and Family, 76(1), 130-144.
Kalkan, M., & Ersanli, E. (2008). The effect of the marriage Enrichment program based on cognitive behavioral approach on the marital adjustment. Journal of psychology, 155(7), 651-692.
Khamis, V. (2007). Psychological distress among parents of children with mental retardation in the United Arab Emirates. Social Science & Medicine, 64(4), 850-857.
Koss, K. J., George, M. W., Cicchetti, D., Davies, P. T., Cummings, E. M., & SturgeApplen, M. (2013). Patterns of children‘s adrenocortical reactivity to interparental conflict and associations with child adjustment: A drowth mixture modeling approach. Journal Article Source, 49, 317-326.
Langeland, E., & Wahl, A. K. (2009). The impact of social support on mental health service users’ sense of coherence: A longitudinal panel survey. International journal of nursing studies, 30 & 46(6), 830-837.
Lau, Y. (2011). A Longitudinal Study of Family Conflicts, Social Support, and Antenatal Depressive Symptoms Among Chinese Women. Archives of Psychiatric Nursing, 25(3), 206-219.
Laurenceau, J. P., Brarrett, L. F., & Rovine, M. J. (2005). The interpersonal process model of intimacy in marriage: A daily-diary and multilevel modeling approach. Journal of Family Psychology, 19, 314-323.
Parker, S. E., Mai, C. T., Canfield, M. A., Rickard, R., Wang, Y., Meyer, R. E., & Correa, A. (2010). Updated national birth prevalence estimates for selected birth defects in the United States, 2004–2006. Birth Defects Research Part A: Clinical and Molecular Teratology, 88(12), 1008-1016.
Ronan, G. F., Dreer, L. W., & Dollard, K. M. (2014). Violent couples: coping and communication skills. Journal Of Family Violence, 19, 131-137.
Scuka. R.F. (2011). The radical nature of the relationship enhancement expressive skill and its implications for therapy and psycho education .The Family Journal. 19(1), 30-35.
Sherman, R. (2004). Marital issues of intimacy & Techniques for change; An Adlerian systems perspective. Journal individual psychology, 79(3), 27-35.
Singer, G.H., Ethridge, B.L., & Aladna, S.A. (2007). Primary and secondary parenting and stress management Intervention for parents of chidren with developmental Disabilities: A metalysis. Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Beviews, 13, 352-369.
Somohano, V. C. (2013). Mindfulness, attachment style and conflict resolution behaviors in romantic relationships. (MA). Humboldt State University.
South, S. C. (2012). Marital Dysfunction. Encyclopedia of Human Behavior (Second Edition), 557-563.
Staval, M. N., Skjavestad, M. L.l., Dahl, B. (2019).First-time parents’ experiences of proximity and intimacy after childbirth – A qualitative study. Sexual & Reproductive Healthcare, 20, 66-71.
Vidhya, R., & Raju, S. (2007). Adjustment attitude of parents of children with mental retardation. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, l33 (1), 137-141.
Weisskirch, R., & Delevi, R. (2013).  Attachment style and conflict resolution skills predicting technology use in relationship dissolution, Journal Computers in Human Behavior, 29 (6), 2530–2534.
Xu, M., Thomas, P. A., & Umberson, D. (2015). Marital quality and cognitive limitations in late life. Journals of Gerontology: Psychological Sciences and Social Sciences, 70, 1-11.
Zhang, H., Spinrad, T. L., Eisenberg, N., Luo, Y., & Wang, Z. (2017). Young adults' internet addiction: Prediction by the interaction of parental marital conflict and respiratory sinus arrhythmia. International Journal of Psychophysiology, 120, 148-156.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 9، شماره 33
اردیبهشت 1398
صفحه 141-167
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار