روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

مقایسه اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و آموزش بازسازی شناختی بر خودکارآمدی اجتماعی و عاطفی دانش آموزان دارای مشکلات یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

2 استادیار دانشکده روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

3 استادیار دانشکده روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

چکیده

چکیده فارسی
هدف پژوهش، مقایسه تأثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و آموزش بازسازی شناختی بر خودکارآمدی اجتماعی و عاطفی دانش‌آموزان دارای مشکلات یادگیری می باشد. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهر تهران بود. نمونه‌گیری به صورت در دسترس، از مدرسه کوشش واقع در منطقه 1 تهران صورت گرفت. بدین منظور تعداد 45 نفر از دانش‌آموزانی که بـالاترین نمـره را در مشکلات یادگیری کلورادو داشتند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل گمارده شدند. آزمودنی‌ها به پرسشنامه‌های خودکارآمدی اجتماعی اسمیت و بتز (2000) و مقیاس خودکارآمدی عاطفی بورلی و همکاران (2008) پاسخ دادند. آزمودنی‌های گروه آزمایش اول به مدت 20 جلسه تحت آموزش ذهن‌آگاهی قرار گرفتند. آزمودنی‌های گروه دوم به مدت 20 جلسه تحت آموزش بازسازی شناختی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که هر دو روش مداخله‌ای شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و بازسازی شناختی موجب افزایش خودکارآمدی اجتماعی و خودکارآمدی عاطفی می‌شود. آموزش ذهن‌آگاهی و بازسازی شناختی به دانش‌آموزان دارای مشکلات یادگیری، مداخله ای مؤثر برای افزایش خودکارآمدی اجتماعی و عاطفی در آنان می‌باشد. بر مبنای نتایج این پژوهش می‌توان به معلمان، مشاوران و روان‌شناسان آموزشگاهی پیشنهاد نمود که با استفاده از این روش‌ درمانی در بهبود مهارت‌های فردی و یادگیری دانش‌آموزان بکوشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of Mindfulness-Based Cognitive Therapy and cognitive reconstructing training effectiveness on social and emotional self-efficacy in students with learning problems

نویسندگان [English]

  • zahra fadaei vatan 1
  • Mahnaz Estaki 2
  • afsaneh ghanbari panah 3
  • roya kochak entezar 3

1 PhD student in Psychology and Education of Exceptional Children, Islamic Azad University, Tehran Branch, Tehran, Iran

2 Assistant Professor of Islamic Azad University Tehran Branch, Tehran, Iran.

3 Assistant Professor, Faculty of Psychology, Islamic Azad University, Tehran Branch, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Abstract
The present study aimed studying the Comparison of Mindfulness-Based Cognitive Therapy and cognitive reconstructing training effectiveness on social and emotional self-efficacy in students with learning problems. This research method is a semi-experimental with pretest-posttest and control group design. The population was all Tehran first region middle school girl students. Research samples insists of 45 students who selected to take parting in the study and chose according to convenience judgmental sampling method after took identical test (Scale of Perceived Social Self-Efficacy (PSSE), Emotional Self-Efficacy Scale (ESES) and Colorado Learning Difficulties Questionnaire (CLDQ)) and then was divided into two experimental groups and one control groups randomly (30 experimental group and 15 control group). First experimental group received Mindfulness-Based Cognitive Therapy in 20 sessions, second experimental group received cognitive reconstructing training in 20 sessions, but control group did not receive any intervention. Data was analyzed through covariance analysis (ANCOVA). Research findings indicate that both intervention method increase social and emotional self-efficacy. Mindfulness-Based Cognitive Therapy and cognitive reconstructing training are effective for enhance motivation, self-efficacy, and self-esteem. Research results suggest that trainers, teachers and psychologists administer these intervention methods for the personal and educational improvement in learning disabled students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mindfulness-Based Cognitive Therapy
  • cognitive reconstructing
  • social self-efficacy
  • emotional self-efficacy
  • learning problems
مراجع
ایزاک، ا (1392). راهنمای تحقیق و ارزشیابی در روان‌شناسی و علوم تربیتی. ترجمۀ علی دلاور. تهران: ارسباران.
بهادری خسروشاهی، ج.، و هاشمی نصرت آباد، ت. (1390). رابطه امیدواری و تاب آوری با بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان.اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی. 6(22)، 50-41.
حاجلو، ن.، و رضایی شریف، ع. (1390). بررسی ویژگی‌های روان سنجی پرسشنامه مشکلات یادگیری کلورادو. مجله ناتوانی­های یادگیری. 1(1)، 43-24.
حسینی دولت آبادی، ف.، صادقی، ع.، سعادت، س.، و خدایاری، ه. (1393). رابطه بین خودکارآمدی با راهبردهای مقابله ای در دانشجویان. پژوهش در آموزش علوم پزشکی. 6(1)، 17-10.
حیدریان فرد، ز.، بخشی پور، ب.، و فرامرزی، م. (1394). اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی بر اضطراب اجتماعی، خودکارآمدی اجتماعی و نشخوار فکری در دانشجویان با اختلال اضطراب اجتماعی. فصلنامهمطالعاتروانشناسیبالینی. 21(6): 175-151.
خدایاری فرد، م.، منظری توکلی، و.، و فراهانی، ح. (1391). بررسی اعتبار و روایی نسخه فارسی مقیاس خودکارآمدی هیجانی. مجله روان‌شناسی. 16(1): 83- 79.
دلاور، ع. (1394). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: انتشارات رشد.
رویتوند غیاثوند، ن.، و امیری مجد، م. (1397). اثربخشی نرم افزار شناختی کاپیتان لاگ بر ادراک دیداری- فضایی دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری. فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنائی. 19(1)، 14-5.
ریو، جان م. (1385). انگیزشوهیجان، ترجمه یحیی سید محمدی. تهران: انتشارات ویرایش.
زارع بهرام آبادی، م.، و نظری، ط. (1393). اثر بخشی گروه درمانی شناختی بر افسردگی و خودکارآمدی زنان سرپرست خانواده. فصلنامهمطالعاتروانشناسیبالینی. 14(4)، 97-83.
شاه مرادی طباطبایی، ط.، و انصاری شهیدی، م. (1396). اثربخشی ذهن آگاهی بر انگیزش پیشرفت دختران دوره متوسطه. کنفرانس بین المللی فرهنگ آسیب شناسی روانی و تربیت. قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
شجاعیان، م.، و ابوالمعالی، خ. (1395). اثربخشی ذهن‌آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی بر افزایش سرمایه روان‌شناختی جانبازان. طب جانباز. 8(4)، 201-195.
عیسی زادگان، ع.، شیخی، س.، حافظ نیا، م.، و خادمی، ع. (1392). اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری در کاهش نشانه‌های افسردگی در بین بیماران مبتلا به سرطان. مجله علوم پزشکی ارومیه. 24(5)، 346-339.
قاسمی جوبنه، ر.، موسوی، و.، ظنی پور، آ.، و حسینی صدیق، م. (1395). رابطه بین ذهن‌آگاهی و تنظیم هیجان با تعلل ورزی تحصیلی دانشجویان. مجلهراهبردهایآموزشدرعلومپزشکی. 9(2)، 141-134.
کاویانی، ح.، جواهری، ف.، و بحرایی، ه. (1384). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در کاهش افکار خودآیند منفی، نگرش ناکارآمد، افسردگی و اضطراب: پیگیری 60 روزه. تازه‌های علوم شناختی. 7(1)، 59-49.
گرمن، ج. چ. (1386). اختلالهایهیجانیوناتوانیهاییادگیری. ترجمه فرشته باعزت و مریم راحت. تهران: انتشارات پیام مولف. تاریخ انتشار به زبان اصلی 2001.
لرنر، ژ. (1384). ناتوانییادگیری:نظریه‌ها،تشخیصوراهبردهایتدریس. ترجمه عصمت دانش. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. تاریخ انتشار به زبان اصلی 1997.
لطیفی، ز.، و استکی آزاد، ن. (1391). اثربخشی بازسازی شناختی بر میزان خودکارآمدی اجتماعی، عاطفی، تحصیلی و خواندن دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری. پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی. 2(5).
مهدی زاده ازدین، س.، موسوی، ع. م.، جلالی، م.، و کاکاوند، ع. (1397). اثربخشی درمانگری شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودکارآمدی اجتماعی و افسردگی. روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی). 14(55)، 314-305.
محمدپور، س.، تاجیک زاده، ف.، و محمدی، ن. (1396). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کاهش علائم افسردگی، نشخوار ذهنی و نگرش‌های ناکارآمد زنان بارداد مبتلا به افسردگی. دانشور رفتار. 16(1)، 198-187.
محمدی دهاقانی، م.، و یوسفی، ف. (1395). رابطه انواع خودکارآمدی با خشم: بررسی نقش واسطه ای حل مسئله اجتماعی. روان‌شناسیتحولی:روان‌شناسانایرانی. 12(47)، 250-237.
میکائیلی، ن. (1395). مقایسه کنترل فکر، ذهن آگاهی و سبکهای دلبستگی در دانشجویان با گرایش بالا و پایین به اعتیاد. فصلنامه اعتیادپژوهی. 10(40)، 86-65.
ناعمی، ع.م.، و فائقی، زهرا خاتون. (1397). تأثیر روش مداخلۀ مبتنی بر روان‌شناسی مثبت گرا بر خودبخشایش گری و تاب آوری مادران کودکان دارای ناتوانی یادگیری. فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنائی. 18(2)، 38-23.
هالاهان، دانیل.، کافمن، جیمز(1388). دانش‌آموزاناستثنایی: مقدمه ایبرآموزشویژه. ترجمه حمید علیزاده، هایده صابری، ژانت هاشمی، مهدی محی الدین. تهران: نشر ویرایش. تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی2003.
Alesi, M., Rappo, G., & Pepi, A. (2014). Depression, anxiety at school and self-esteem in children with learning disabilities. Journal of psychological abnormalities, 1-8.
Baer, R. A. (2014). Mindfulness-Based Treatment Approaches: Clinician's Guide to Evidence Base and Applications. Elsevier.
Beck, J. S., & Beck, A. T. (2011). Cognitive Behavior Therapy: Basics and beyond. New York, NY: Guilford Press.
Beverley A. Kirk, Nicola S. Schutte, Donald W. (2008). Development and preliminary validation of an emotional self‐efficacy scale. Journal of Personality and Individual Differences, 45, 432‐436.
Bray, M., & Kehle, T. (2011). The Oxford handbook of school psychology. New York: Oxford University Press.
Emmanuel, O. O., Ngozi, U. P., & Anayochi, N. (2014). Effects of Cognitive Restructuring Technique and Self-Efficacy Training on Farming Anxiety of Farmers in Ibhiadan Emu Farming Community Edo State Nigeria. Advances in Social Sciences Research Journal, 1(5), 222-231.
Farrell, M. (2009). Foundations of Special Education: An Introduction. New York: Wiley.
Fletcher, J. M., Lyon, G. R., Fuchs, L. S., & Barnes, M. A. (2007). Learning disabilities: From identification to intervention. NY: Guilford.
Goldin, P. R., Ziv, M., Jazaieri, H., Werner, K., Kraemer, H., Heimberg, R. G., & Gross, J. J. (2012). Cognitive reappraisal self-efficacy mediates the effects of individual cognitive-behavioral therapy for social anxiety disorder. Journal of consulting and clinical psychology, 80(6), 1034.
Hansen Z, Daykin A, Lamb SE. (2010). A cognitive-behavioral program for the management of low back pain in primary care: a description and justification of the intervention used in the Back Skills Training Trial (BeST; ISRCTN 54717854). Physiotherapy. 96 (2): 87-94.
Hassan, A. E. H. (2015). Emotional and behavioral problems of children with learning disabilities. Journal of Educational Policy and Entrepreneurial Research (JEPER), 2(10), 66-74.
Hayes, S. C., & Hofmann, S. G. (2017). The third wave of cognitive behavioral therapy and the rise of process‐based care. World Psychiatry, 16(3), 245.
Kabat-Zinn, J. (2003) Mindfulness-Based Interventions in Context: Past, Present and Future. Clinical Psychology: Science and Practice. 10, 144-156.
Larsson, A., Hooper, N., Osborne, L. A., Bennett, P., & McHugh, L. (2015). Using Brief Cognitive Restructuring and Cognitive Defusion Techniques to Cope With Negative Thoughts. Behavior Modification, 40(3), 452–482.
Luoma, J. B., & Hayes, S. C. (2009). Cognitive defusion. In W. T. O’Donohue & J. E. Fisher (Eds.), Cognitive Behavior Therapy applying empirically supported techniques in your practice (pp. 181-188). New York, NY: John Wiley.
Mezulis, A. H., Hyde, J. S., & Abramson, L. Y. (2006). The developmental origins of cognitive vulnerability to depression: temperament, parenting, and negative life events in childhood as contributors to negative cognitive style. Developmental psychology, 42(6), 10-12.
Ghamari, K. H., Rafeie, S. H., & Kiani, A. R. (2015). Effectiveness of cognitive restructuring and proper study skills in the reduction of test anxiety symptoms among students in Khalkhal Iran. AERJ, 3, 1230-6.‏ Hadley, J., Mowbray, T., & Jacobs, N. (2017). Examining the mediating effects of self-efficacy on approval of aggression and proactive aggression. Journal of School Violence, 16(1), 86–103.
Laurencelle, F., & Scanlan, J. (2018). Graduate students experiences: Developing self-efficacy. International Journal of Nursing Education Scholarship, 15, 1.
Alessandri, G., Vecchione, M., & Caprara, G. V. (2015). Assessment of regulatory emotional self-efficacy beliefs: A review of the status of the art and some suggestions to move the field forward. Journal of Psychoeducational Assessment, 33(1), 24-32.‏
Friedberg, R. D., & McClure, J. M. (2015). Clinical practice of cognitive therapy with children and adolescents: The nuts and bolts. Guilford Publications.‏
O’Donohue, W. T., & Fisher, J. E. (Eds.). (2012). Cognitive Behavior Therapy: Core principles for practice. Hoboken, NJ: John Wiley.
Omidi, A., Mohammadkhani, P., Mohammadi, A., & Zargar, F. (2013). Comparing mindfulness based cognitive therapy and traditional cognitive behavior therapy with treatments as usual on reduction of major depressive disorder symptoms. Iranian Red Crescent Medical Journal, 15(2), 142.
Schiff R, Bauminger N, Toledo I. (2009).Analogical problem solving in children with verbal and nonverbal learning disabilities. Journal of Learning Disabilities; 42: 3-13.
Segal, Z. V., Williams, J. M. G., & Teasdale, J. D. (2002). Mindfulness-based cognitive therapy for depression. New York Guilford.
Smith, H., & Betz, N.E. (2000). Development and evaluation of a measure of social self-efficacy in college students. Journal of Career Assessment, 8, 232-302.
Tangney, J. P. Baumeister, R. F. & Boone, A. L. (2004). High self – control predicts good adjustment, Less pathology, better grades, and interpersonal success. Journal of personality, 72, 271 – 322.
Turner, J. A., Anderson, M. L., Balderson, B. H., Cook, A. J., Sherman, K. J., & Cherkin, D. C. (2016). Mindfulness-based stress reduction and cognitive behavioral therapy for chronic low back pain: similar effects on mindfulness, catastrophizing, self-efficacy, and acceptance in a randomized controlled trial. Pain, 157(11), 2434-2444.
Kuyken, W., Warren, F. C., Taylor, R. S., Whalley, B., Crane, C., Bondolfi, G., ... & Segal, Z. (2016). Efficacy of mindfulness-based cognitive therapy in prevention of depressive relapse: an individual patient data meta-analysis from randomized trials. JAMA psychiatry, 73(6), 565-574.‏
Waber, D. (2010). Rethinking Learning Disabilities: Understanding Children who struggle at school. New York: Guilford Press.
Wigelsworth, M., Qualter, P., & Humphrey, N. (2017). Emotional self-efficacy, conduct problems, and academic attainment: Developmental cascade effects in early adolescence. European Journal of Developmental Psychology, 14(2), 172-189.
Wong, B., & Butler, D. (2012). eds. Learning about Learning Disabilities. 4th ed. London: Elsevier.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 9، شماره 35
آذر 1398
صفحه 169-192
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار