روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

نقش انعطاف‌پذیری در پیش‌بینی علائم اختلال‌های رفتاری کودکان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر مقطع ابتدایی با میانجی‌گری سبک‌های فرزندپروری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

2 دانشیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز. ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش انعطاف‌پذیری در پیش‌بینی علائم اختلال‌های رفتاری کودکان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر مقطع ابتدایی با میانجی‌گری سبک‌های فرزند پروری بود. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد.که در این پژوهش 158 دانش‌آموز کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر مقطع ابتدایی به روش نمونه‌گیری هدفمند از دو مدرسه استثنایی گلستان و پرورش تبریز انتخاب شدند. سپس، پرسشنامه‌های سیاهه رفتاری کودک (آخنباخ،1991) و سبک‌های فرزند پروری (بامریند،1973) توسط والدین تکمیل گردید و آزمون دسته‌بندی کارت‌های ویسکانسین (برگ و گرانت، 1948) به ‌صورت رایانه‌ای توسط آزمودنی‌ها انجام شد. همچنین پس از حذف 8 پرسشنامه مخدوش، داده‌های گردآوری شده 150 نفر با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS) مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد بین انعطاف‌پذیری با علائم اختلال‌های رفتاری (001/0=P) و همچنین بین سبک فرزند پروری مقتدرانه با علائم اختلال‌های رفتاری رابطه منفی و معنادار وجود دارد) 006/0=P). همچنین نتایج نشان داد که اکثر والدین دارای سبک فرزند پروری مقتدرانه (79%) بودند. علاوه بر این نتایج معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی نشان داد که انعطاف‌پذیری و سبک فرزند پروری مقتدرانه توانایی پیش‌بینی علائم اختلال‌های رفتاری را دارند (184/0=R^2،001/0=P). نتایج این مطالعه از نقش انعطاف‌پذیری و سبک فرزند پروری مقتدرانه در علائم اختلال‌های رفتاری کودکان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر حکایت دارد؛ بنابراین، پیشنهاد می‌شود مداخلات درمانی نوین درترمیم انعطاف‌پذیری در کودکان کم‌توان ذهنی طراحی شود و همچنین جلساتی برای آموزش والدین کودکان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر درباره شیوه‌های فرزند پروری برگزار شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Flexibility in Prediction of The Symptoms of Behavioral Disorders in Educable Mentally Retarded Children in Primary School Mediated with Parenting Styles

نویسندگان [English]

  • Aliakbar Taheri 1
  • Mehran Soleymani 2

1 Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.

2 Assistant Professor of Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

The aim of the present study was to investigate the role of flexibility in prediction of symptoms of behavioral disorders in educable mentally retarded children in primary school mediated with parenting styles. This study is descriptive correlational research. In this research, 158 mentally retarded students in primary school were selected from two Special Schools in Tabriz using purposeful sampling method. Then, Child Behavior Checklist (Achenbach) and Parenting Styles(Baumrind,) were completed by parents, and the Wisconsin Card Sorting Test (Berg and Grant ) was done by the subjects using a computer. After discarding 8 illegible questionnaires, the collected data of 150 subjects has been analyzed through Structural Equation Modeling with Partial Least Squares approach. Results of the study showed that there is a negative and significant relationship between flexibility with symptoms of behavioral disorders (P=0.001) and also between the authoritative parenting style and the symptoms of behavioral disorders (P=0.006). Moreover, most parents had an authoritative parenting style (79%). In addition, the results of Structural Equation Modeling with Partial Least Squares (PLS) approach revealed that flexibility and authoritative parenting style were able to predict the symptoms of behavioral disorders (P=0/001). The results of this study indicate the role of flexibility and authoritative parenting style in the symptoms of behavioral disorders of educable mentally retarded children . Therefore, it is suggested that new therapeutic interventions be designed to rehabilitate flexibility of educable mentally retarded children, and also educational sessions be held for training the parents of educable mentally retarded children about parenting styles

کلیدواژه‌ها [English]

  • flexibility
  • behavioral disorders
  • mentally retarded
  • parenting
مراجع
ابراهیم پور، م؛ ایزدی، ز. (1397). اثربخشی فعالیت های موسیقیایی بر کارکردهای اجرایی دانش آموزان با کم توان ذهنی خفیف. فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنایی، 9(33)،201-169.
بلالی، ر؛ آقایوسفی، ع. (1390). اثربخشی برنامه آموزش والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 5 (4)، 73-59.
بیرامی، م؛ خلیل زاد بهروزیان، س. (1392). نقش کیفیت زندگی و سبک‌های فرزند پروری در مشکلات رفتاری کودکان پیش‌دبستانی. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز. 2(128).86- 77
ثقفی، م؛ استکی، م؛ عشایری، ح. (1391). مقایسه انواع کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان با ناتوانی‌های یادگیری غیرکلامی و نارساخوان. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی پرتال جامع علوم انسانی. ۱۲(۲): ۲۷-۳۶.
حدادی، ع؛ فرامرزی، س. (1388). وضعیت تحصیلی و رفتاری دانش آموزان کم‌توان ذهنی مرزی در مدارس عادی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 3 (11): 47-35.
حسین‌زاده ملکی، ز؛ مشهدی، ع؛ غنایی چمن آباد، ع؛ سلطانی‌فر، ع؛ محرری، ف؛ حسینی، ز ؛ حسین‌زاده ملکی، ه. (1392). ترکیب آموزش والدینی و آموزش حافظه کاری بر کنش اجرایی بازداری کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 3(2)، 114-95.
حسینی دولت‌آبادی، ف؛ سعادت، س؛ قاسمی جوبنه، ر. (1392). رابطه بین سبک‌های فرزند پروری، خودکارآمدی و نگرش به بزهکاری در دانش آموزان دبیرستانی. دو فصلنامه حقوق کیفری، 4(2): 68-88.
خیریه، م؛ شعیری، آ؛ رسول‌زاده طباطبایی، ک و پ. (1388). اثربخشی روش آموزش فرزند پروری مثبت بر کودکان مبتلابه اختلال نافرمانی مقابله‌ای. مجله علوم رفتاری، 3: 58-53.
دانش، ع؛ سلیمی نیا، ن؛ حق‌رنجیر، ف؛ نادری، ف و ع و خ. (1396). الگوی ساختاری تحول روانی–اجتماعی فرزندان در ارتباط با هوش معنوی و شیوهای فرزند پروری مادران آن‌ها. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 11(41): 65-47.
سراجیان راد، م. (1390). بررسی رابطه‌ی بین سبک‌های فرزند پروری والدین، میزان دلبستگی به والدین و پرخاشگری در نوجوانان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته روان­شناسی، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
 سیدموسوی، پ؛ نادعلی‏، ح؛ قنبری، س. (1388). رابطه سبک‌های فرزند پروری و نشانگان برونی سازی شده در کودکان 7 تا 9 سال. مجله خانواده پژوهی، 4(13): 49-37.
شفیع پور، ز؛ شیخی، ع؛ میرزای، م؛ کاظم نژاد لیلی، ا. (1394). سبک‌های فرزند پروری و ارتباط آن با مشکلات رفتاری کودکان. مجله پرستاری و مامایی جامع‌نگر. 2(25)، ۴۹-۵۶.
شیری، ولی حسینی، ع؛ پیشیاره، ا؛ نجاتی، و؛ بیگلریان، ا. (1394). بررسی ارتباط مهار پاسخ و انعطاف‌پذیری شناختی با علائم رفتاری در کودکان مبتلابه اختلال اوتیسم با عملکرد بالا. پژوهش در علوم شناختی. 16 (3)، 217-208.
صادق خانی، ا؛ علی اکبری دهکردی، م؛ کاکو جویباری، ع. (1391). مقایسه شیوه های فرزند پروری مادران دانش آموزان پسر 7 تا 9 سال دوره ابتدایی با اختلال لجبازی- نافرمانی و عادی در شهرستان ایلام. فصلنامه روا‌ن‌شناسی افراد استثنایی، 3(6)، 114-95.
قنبری، س؛ نادعلی‏، ح؛ سادات سیدموسوی، پ. (1388). رابطه سبک‌های فرزند پروری با نشانه‌های درونی سازی شده در کودکان. مجله علوم رفتاری. ۳ (2)،172-167.
گنجی، م. (1394). روانشناسی کودکان استثنایی بر اساس DSM-5. تهران، نشر ساوالان.
محسنین، ش؛ اسفیدانی، م. (1393). معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی به کمک نرم‌افزار Smart-PLS. تهران: نشر، مهربان.
مینایی، ا. (1384). کتابچه راهنمای فرم‌های سن مدرسه نظام سنجش مبتنی بر تجربه آخنباخ. تهران: انتشارات پژوهشکده کودکان استثنایی.
هالاهان، د؛ پی؛ کافمن، ج. (1994). دانش‌آموزان استثنایی، مقدمه‌ای بر آموزش ویژه. ترجمه‌ی علیزاده، ح؛ صابری، ه؛ هاشمی، ژ؛ محی‌الدین، م. (1388). تهران: نشر ویرایش.
همتی علمدارلو، ق؛ حسین خانزاده، ع؛ ارجمندی، م؛ تیموری آسفیچی، م؛ طاهر، م. (1393). نقش سبک فرزند پروری مادران در پیش‌بینی مشکلات رفتاری کودکان پیش‌دبستانی با کم‌توانی‌ذهنی. تعلیم و تربیت استثنایی، 3 (125). 16-7
Anderson, S.W., Damasio, H., Jones, R.D., Tranel, D. (1991). Wisconsin Card Sorting Test performance as a measure of frontal lobe damage. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology; 13 (6): 909-22.
Baker, B. L., Blacher, J., Crnic, K., & Edelbrock, C. (2002). Behavior problems and parenting stress in families of three-year-old children with and without developmental delays. Journal on Mental Retardation, 107(6), 433–444.
Baumrind, D. (1991). Effective parenting during the early adolescent transition. Family transitions, 2, 111-163.
Bramham, J., Ambery, F, Young, S., Morris, R., Russell, A., Xenitidis, K, et al (2009). Executive functioning differences between adults with attention deficit hyperactivity disorder and autistic spectrum disorder in initiation, planning and strategy formation. Autism. May;13(3):245-64.
Calkins, S. D., & Degnan, K. A. (2006). Temperament in early development. In R. Ammerman (Ed.), Comprehensive Handbook of Personality and Psychopathology, Vol 3: Child Psychopathology.New York: Wiley.
Ccheevers, C, Doyle, O, McNamara, K.A. (2010) Child externalising and internalising behaviour in the first year of school: The role of parenting in a low SES population.: UCD Geary Institute Working Paper Series; 10-39.
Chandola, A., &Bhanot.S. (2008). Role of parenting style in adjustment of high school children. Journal of Human Ecology. 24, 27-30.
Danielsson, H., Henry, L., Messer, D., & Rönnberg, J. (2012). Strengths and weaknesses in executive functioning in children with intellectual disability. Research in Developmental Disabilities, 33, 600–607.
Danielsson, H., Henry, L., Rönnberg, J., & Nilsson, L. (2010). Executive functions in individuals with intellectual disability. Research in Developmental Disabilities. 31, 1299–1304.
Dekker, M. C., Koot, H. M., Van der Ende, J., & Verhulst, F. C. (2002). Emotional and behavioral problems in children and adolescents with and without intellectual disability.Journal of Child.43(8), 1087-1098.
Dekker, M. C., Ziermans, T. B., Swaab., H. (2016). The impact of behavioural executive functioning and intelligence on math abilities in children with intellectual disabilities. Journal of Intellectual Disability 60.11: 1086-1096.
Douma, J. C. H., Dekker, M. C., de Ruiter, K. P., Tick, N. T., & Koot, H. M. (2007). Antisocial and delinquent behaviors in youths with mild or borderline disabilities. American Journal on Mental Retardation, 112, 207–220.
Emerson, E., Einfield, S., & Stancliffe, R. J. (2011). Predictors of the persistence of conduct difficulties in children with cognitive delay. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 52(11),1184–1194.
Galambos, N. L., Barker, E. T., & Almeida, D. M. (2003). Parents do matter: Trajectories of change in externalizing and internalizing problems in early adolescence. Child Development, 74, 578 – 594.
Henry, L. A., & MacLean, M. (2002). Working memory performance in children with and without intellectual disabilities. American Journal on Mental Retardation, 107(6), 421–432.
LoVullo, S. V., & Matson, J. L. (2009). Comorbid psychopathology in adults with autism spectrum disorders and intellectual disabilities. Research in Developmental, 30(6), 1288-1296.
Memisevic, H., & Sinanovic, O. (2013). Executive function in children with intellectual disability–the effects of sex, level and aetiology of intellectual disability. Journal of intellectual disability research, 58(9), 830-837.
Morgan, A. B., & Lilienfeld, S. O. (2000). A meta-analytic review of the relation between antisocial behavior and neuropsychological measures of executive function. Clinical Psychology Review, 20, 113–136.
Oubrahim, L., Combalbert, N. (2019). Behaviour problems in people with intellectual disabilities: validation of the French version of the Behaviour Problems Inventory - Short Form. J Intellect disabil Res. 63(5):466-476.
Peters-Scheffer, N., Didden, R., Sigafoos, J., Green, V. A., & Korzilius, H. (2013). Behavioral flexibility in children with autism spectrum disorder and intellectual disability. Research in Autism Spectrum Disorders, 7(6), 699-709.
Reitz, E., M. Deković, and A. M. (2006). Meijer. Relations between parenting and externalizing and internalizing problem behaviour in early adolescence: Child behavior as moderator and predictor. Journal of adolescence 29.3: 419-436.
Riggs N. R., Jahromi L. B., Razza R. P., Dillworth-Bart J. E. & Mueller U. (2006) Executive function and the promotion of social–emotional competence. Journal of Applied Developmental Psychology 27, 300–9.
Rojahn, J., & Meier, L. J. (2009). Epidemiology of mental illness and maladaptive behavior in intellectual disabilities. International Review of Research in Mental, 38, 239-287.
Schmitz, K.H., Lytle, L.A., Phillips, G. A., Murray, D. Birnbaum, A.S., & Kubik, M.Y. (2002). "Psychosocial correlates of physical activity and sedentary leisure habits in young adolescents: The Teens Eating for Energy and Nutrition at School Study". Preventive Medicine: An International Journal Devoted to Practice and Theory, 34, 266–278.
Schoemaker, K., Mulder, H., Deković, M., & Matthys, W. (2013). Executive functions in preschool children with externalizing behavior problems: A meta-analysis. Journal of abnormal child psychology, 41(3), 457-471.
Schuiringa, H., van Nieuwenhuijzen, M., Orobio de Castro, B., & Matthys, W. (2017). Executive functions and processing speed in children with mild to borderline intellectual disabilities and externalizing behavior problems. Child Neuropsychology, 23(4), 442-462.
Steinberg, L.,Lamborn, SD,. Darling N, Mounts, NS,. Dornbusch, SM,. (1994). Over-time changes in adjustment and competence among adolescents from authoritative, authoritarian, indulgent, and neglectful families. Child Dev. 65(3):754-70.
Stice, E., Ragan, J., & Randaall, P. (2004). Prospective relations detween social support and depression: Differential direction of effects for parent and peer suppor? Journal of abnormal psychology, 113,155-159.
Van Nieuwenhuijzen, M., & Vriens, A. (2012). (Social) Cognitive skills and social information processing in children with mild to borderline intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 33, 426–434.
Van Nieuwenhuijzen, M., Orobio de Castro B., Van Aken, M. A. G., & Matthys, W. (2009). Impulse control and aggressive response generation as predictors of aggressive behaviour in children with mild intellectual disabilities and borderline intelligence. Journal of Intellectual Disability Research, 53(3), 233–242.
Van Rest, MM., Matthys, W., Van Nieuwenhuijzen, M., De Moor, MHM ., Vriens, A., Schuengel, C.(2019) Social information processing skills link executive functions to aggression in adolescents with mild to borderline intellectual disability, Child Neuropsychology, 25:5, 573-598.
Visser, E. M., Berger, H. J. C., Van Schrojenstein Lantman-De Valk, H. M. J., Prins, J. B., & Teunisse, J. P. (2015). Cognitive shifting and externalising problem behaviour in intellectual disability and autism spectrum disorder. Journal of Intellectual Disability Research, 59, 755– 766.
Williams, L.R., Degnan, K.A., Perez-Edgar K.E., Henderson, H.A,. Rubin, K.H,. Pine, D.S., et al. (2009). Impact of behavioral inhibition and parenting style on internalizing and externalizing from early children through adolescence. J Abnorm‌‌Child Psychol. 37(8):1063-75.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 10، شماره 37
فروردین 1399
صفحه 113-133
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار