روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

تأثیر آموزش مهارت های معنوی بر ارتقاء کیفیت زندگی و امید به زندگی مادران دارای کودک کم توان ذهنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه الزهرا

2 کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، دانشگاه علوم و تحقیقات، قزوین، ایران

3 کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی قزوین

چکیده

توجه به شرایط کودکان کم‌‌توان‌ذهنی و تأثیرات نامطلوب این بحران بر مادران با ایجاد تنشهای جسمی، روانی و اجتماعی که منجر به انزوا وکاهش شدید در کیفیت زندگی و امید به زندگی آنها می‌شود، لازم است ضرورت آموزش مهارت معنوی مورد مداقه قرار گیرد. از این رو هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش مهارت‌های معنوی بر ارتقاء کیفیت زندگی و امید به زندگی مادران با کودک کم توان ذهنی بود. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود.20 مادر با کودک کم‌‌توان‌ذهنی در مدرسه استثنایی شهید ساریخانی شهر تهران در سال تحصیلی 97- 1396 انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 10 نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. اطلاعات کیفیت زندگی و امید به زندگی مادران با استفاده از پرسشنامه کیفیت زندگی و پرسشنامه امید جمع آوری شد. سپس آموزش مهارتهای معنوی در 8 جلسه 90 دقیقه‌ای برای گروه آزمایش اجرا شد، در حالی که به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد. آزمودنیها پس از اتمام جلسات مجدداً مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد میانگین نمره امید به زندگی در گروه آزمایش از 21/3 ±11/20 قبل از مداخله به 24/3 ±00/26 بعد از مداخله و میانگین نمره کیفیت زندگی گروه آزمایش83 /11±00/67 قبل از مداخله به 10/10±22/72 افزایش معناداری یافت (01/0>p). براساس یافته‌های این پژوهش، آموزش مهارتهای معنوی تأثیر مثبتی در ارتقای کیفیت زندگی و امید به زندگی مادران دارای کودک کم‌توان‌ذهنی داشته است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The efficacy of Spiritual skills training in promoting quality of life and life hope of mothers Having Child with intellectual disability

نویسندگان [English]

  • maryam safara 1
  • mina khanbabaee 2
  • minoo khanbabaee 3

1 alzahra univercity

2 Department of Psychology, Science and Research University, Ghazvin, Iran

3 M.A. in Psychology, Department of Psychology, Science and Research University, Ghazvin, Iran

چکیده [English]

According to the situation of children with intellectual disability and the adverse effects of this crisis on mothers, by creating physical, psychological and social stresses that lead to isolation, a sharp decline in quality of life and life hope. Then it is necessary to be attentioned to the importance of spiritual skills. This is a pretest- posttest control group semi-experimental research. 20 having Child with intellectual disability at the Shahid Sarikhani Exceptional School in Tehran in 2017-2018 academic year, were assigned to two groups of 10 subjects. Data of mothers' quality of life and life hope was gathered by quality of life questionnaire (26-136 score ) and Snyder’s hope scale(12-48 score). The Spiritual skills training were performed for the experimental group in 8 sessions for 90 minutes, while control group did not receive any training. Subjects were compared and evaluated after the sessions.The results showed that the mean life hop score of mothers in the intervention group increased significantly from 20.11±3.21 before the intervention to 26.00±3.24 after the intervention and the mean quality of life score increased significantly form 67.00±11.83 to 72.22±10.10 (p < 0.01). Based on the results of this research, Spiritual skill training has positive effect on promoting quality of life and life hope of mothers having Child with intellectual disability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spirituality
  • Quality of Life
  • Hope
  • Intellectual Disability
مراجع
 
آقایی، ص. یوسفی، ز. (1396). تأثیر درمان مبتنی بر کیفیت زندگی بر بهبود سرمایه روانشناختی و ابعاد آن در مادران کودکان کم توان ذهنی. سلامت روان کودک، 4 (2)، 49-60.
اکبری، ف. یزدخواستی، ف. شاکه نیا، ف. (1394). اثربخشی آموزش معنویت برفشار روانی وسلامت عمو‌می مادران کودکان کم‌توان‌ذهنی. مجله افراد استثنایی، 5 (17)، 169-186.
امینی، آ. شریعتمدار، آ. (1397). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک گروهی بر فاجعه سازی و نشخوار فکری در مادران کودکان کم­توان ذهنی. فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، 9 (34)، 171-190.
بخشی زاده، ش. افروز، غ. به پژوه، ا. غباری بناب، ب. شکوهی‌ یکتا، م. (1396). اثربخشی آموزش مهارت های تاب آوری مبتنی بر معنویت اسلامی بر میزان رضامندی زوجیت و مولفه های تاب آوری معنوی در مادران با کودکان آهسته گام. مجله توانمندسازی کودکان استثنایی، 7 (20)، 60-75.
بوالهری، ج. غباری بناب، ب. قهاری، ش. میرزایی، م. راقبیان، ر. دوس علی وند، ه. (1392). مهارتهای معنوی: کتاب ویژه مربیان. تهران: دانشگاه تهران.
پورفرج عمران، م. رضازاده، ح. (1397). اثربخشی رواندرمانی مثبت نگر بر شادکامی و امید به زندگی بیماران سرطانی. مجله فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، 9 (33)، 119- 136.
حیدری شرف، پ. دبیریان، م. پروانه، ا.  نادری، ق. کریمی، پ. (1395). رابطه کیفیت زندگی، معنویت و تاب­آوری با افکار خودکشی در دانشجویان. نشریه اسلام و سلامت، 2 (2)، 23-29.
رحمانیان، م. معین صمدانی، م. اورکی، م. (1396). تأثیر معنویت درمانی گروهی بر بهبود امید به زندگی و سبک زندگی بیماران مبتلا به سرطان سینه. دوفصلنامه مشاوره کاربردی، 7 (1)، 101-114.
رضائی، ز. به پژوه، ا. غباری بناب، ب. (1398). اثربخشی آموزش برنامه ارتباط بدون خشونت بر تعامل مادر کودک در مادران با کودک کم توان ذهنی. توانبخشی، 20 (1)، 40-51.
سلطانی، ف. حسینی، ف. عرب، م. (1395). بررسی ارتباط تجارب معنوی با امید به زندگی و اضطراب مرگ در بیماران تحت جراحی بای پس عروق کرونر. نشریه پرستاری قلب و عروق، 5 (2)، 6-13.
عباسی، م. بگیان کوله مرز، م ج. قاسمی جوبنه، ر. درگاهی، ش. (1394). مقایسه خودبیمارانگاری، اضطراب اجتماعی و اجتناب شناختی در مادران دانش‌آموزان با و بدون مشکلات ویژه یادگیری. تعلیم و تربیت استثنایی، ۶ (۱۳۴)، ۵-۱۴.
عسگری، م. نوروزی، م. رادمهر، ح. محمدی، ح. (1396). بررسی اثربخشی آموزش سلامت معنوی بر امیدواری و راهبردهای مقابله­ای در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (ام.اس) . مجله پژوهش در دین و سلامت، 3 (3)، 5-17.
قهاری، ش. فلاح، ر. بوالهری، ج. موسوی، م. رزاقی، ز. اکبری، م. (1391). اثربخشی مداخله های شناختی- رفتاری و معنوی- مذهبی در کاهش اضطراب و افسردگی در زنان مبتلا به سرطان پستان. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 13(4)، 33-40.
کرمانی، ز. خداپناهی، م. حیدری، م. (1390). ویژگی­های روانسنجی مقیاس امید اسنایدر. مجله روان‌شناسی کاربردی، 5 (3)، 7-23.
کمری سنقر آبادی، س. فتح آبادی، ج. (1391). بررسی نقش جهت گیری مذهبی و امید به زندگی در میزان رضایت از زندگی. پژوهش های نوین روان‌شناختی، 1 (28)، 159- 178.
کمری، س. فولادچنگ، م. (1395). اثربخشی آموزش معنویت درمانی مبتنی بر مثبت نگری بر میزان امید زندگی و رضایت از زندگی نوجوانان. پژوهش های روانشناسی بالینی و مشاوره، 6 (1)، 5-23.
لطفی کاشانی، ف. وزیری، ش. قیصر، ش. موسوی، م. هاشمیه، م. (1391). اثربخشی مداخله معنوی بر ارتقای کیفیت زندگی مادران کودکان مبتلا به سرطان. فقه پزشکی، 4 (11)، 125-149.
محمدکریمی، م. شریعت نیا، ک. (1396). اثربخشی معنویت درمانی بر کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان سینه در شهر تهران. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 15 (2)، 107-118.
نجات، س. منتظری، ع. هلاکویی نایینی، ک. محمد، ک. مجدزاده، ر. (1385). استاندارد سازی پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQOL-BREF): ترجمه و روان‌سنجی گونه ایرانی. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، 4 (4)، 1-12.  
نریمانی، م. ایل بیگی قلعه نی، ر. رستمی، م. (1393). نقش نگرش مذهبی، بهزیستی معنوی و حمایت اجتماعی در پیش­بینی رضایت از زندگی مادران کودکان کم توان ذهنی. نشریه اسلام وسلامت، 1 (3)، 41-49.
نعمتی، ش. مهدی­پور مارالانی، ف. (1395). مدل­یابی ساختاری سبک­های دلبستگی به خدا، تاب­آوری و سلامت روانی در والدین دارای کودکان نارسایی­های رشدی و ذهنی. مجله افراد استثنایی، 6 (22)، 26-40.
نوری، ر. (1392). مهارت های معنوی: کتاب کار دانشجویان. تهران: دانشگاه تهران.
نیاز آذری، م. عبدالهی، م. ذبیحی حصاری، ن. عاشوری، ج. (1396). تأثیر معنویت­درمانی گروهی بر اضطراب و کیفیت زندگی زنان مبتلا به دیابت بارداری. مجله پژوهش در دین و سلامت، 5 (1)، 11-20.
Abu, H. O., Ulbricht, C., Ding, E., Allison, J. J., Salmoirago-Blotcher, E., Goldberg, R. J., Kiefe, C. I. (2018). Association of religiosity and spirituality with quality of life in patients with cardiovascular disease: A systematic review. Journal of Quality of Life Research, 27, 2777-2797.
Alon, R. (2019). Social support and post-crisis growth among mothers of children with autism spectrum disorder and mothers of children with Down syndrome. Journal of Research in Developmental Disabilities, 90, 22-30.
Bai, J., Brubaker, A., Meghani, S. H., Bruner, D.W., Yeager, K.A. (2018). Spirituality and Quality of Life in Black Patients with Cancer Pain. Journal of Pain and Symptom Management, 56(3): 390-398.
Barak-Levya, Y., & Atzaba-Poriab, N. (2020). A mediation model of parental stress, parenting, and risk factors in families having children with mild intellectual disability. Research in developmental Disabilities, 98, 1-13.
Cappe, É., Pedoux, A., Poirier, N., Downes, N., Nader-Grosbois, N. (2019). Adaptation and quality of life of parents with a child with autism spectrum disorder: A comparative exploratory study between France, French-Speaking Belgium and QuebecProcessus d’ajustement et qualité de vie des parents’ d’un enfant ayant un trouble du spectre de l’autisme: une étude exploratoire comparative entre la France, la Belgique francophone et le Québec. Journal of Psychologie Française, (In Press)
Carneiro, É. M., Barbosa, L. P., Marcelo, J. M., Terra, J.A., Martins, C. J. P., Modesto, D., Resende, L. A. P. R. D., Borges, M.D.F. (2019). Effectiveness of Spiritist “passe” (Spiritual healing) for anxiety levels, depression, pain, muscle tension, well-being, and physiological parameters in cardiovascular inpatients: A randomized controlled trial. Journal of Complementary Therapies in Medicine, 30, 73-78.
Chan, K. (2018). Is religious and existential well-being important in quality of life in Hong Kong Chinese? Journal of the Social Science, 55(3), 273-283.
Derguy, C., Roux, S., Portex, M., M'bailara, K. (2018). an ecological exploration of individual, family, and environmental contributions to parental quality of life in autism. Journal of Psychiatry Research, 268, 87-93.
Felicilda-Reynaldo, R. F. D., Cruz, J. P., Papathanasiou, I. V., Helen Shaji, J. C., Kamau, S. M., Adams, K. A., Valdez, G. F. D. (2019). Quality of Life and the Predictive Roles of Religiosity and Spiritual Coping among Nursing Students: A Multi-country Study. Religion and Health, 58(5), 1573-1591.
Giovagnoli, A. R., Paterlini, C. h., Meneses, R. F., Silva, A. M. d. (2019). Spirituality and quality of life in epilepsy and other chronic neurological disorders. Journal of Epilepsy & Behavior, 93, 94-101.
Jahng, K. E. (2020). South Korean mothers’ childhood abuse experience and their abuse of their children with intellectual and developmental disabilities: Moderating effect of parenting self-efficacy. Journal of Child Abuse & Neglect, 101, 1-11
Keivan, N., Daryabeig, R., Alimohammadi, N. (2019). Effects of religious and spiritual care on burn patients’ pain intensity and satisfaction with pain control during dressing changes. Journal of Burns, 45(7), 1605-1613.
Kelberer Lucas, J. A., Kraines Morganne, A., Wells Tony, T. (2018). Optimism, hope, and attention for emotional stimuli. Journal of Personality and Individual Differences, 124, 84-90.
Lee, Y. H, Salman, A. (2018). The Mediating Effect of Spiritual Well-being on Depressive Symptoms and Health-related Quality of Life among Elders. Journal of Psychiatric Nursing, 32(3), 418-424.
Linda, N. S., Phetlhu, D. R., Klopperc, H. C. (2019). Nurse Educators’ Understanding of Spirituality and Spiritual Care in Nursing: A South African Perspective. International Journal of Africa Nursing Sciences, (In Press)  
Long Katelyn, N. G., Kim Eric, S., Chen, Y., Wilson, M. F., Worthington Jr, E. L., VanderWeele, T. J. (2020). The role of Hope in subsequent health and well-being for older adults: An outcome-wide longitudinal approach. Journal of Global Epidemiology, (In press)
Pandya, S. P. (2019). Spiritual education programme (SEP) for enhancing the quality of life of kindergarten school children. Journal of Pastoral Care in Education, 37(1), 59–72.
Safara M, Khanbabaee M, Khanbabaee M. (2019). Effectiveness of spiritual group counseling on the psychological well-Being of girls from divorced families. Health Spiritual Med Ethics, 6(1), 18-24.
Sajadi, M., Niazi, N., Khosravi, S. h., Yaghobi, A., Rezaei, M., Koenig, H. G. (2018). Effect of spiritual counseling on spiritual well-being in Iranian women with cancer: A randomized clinical trial. Journal of Complementary Therapies in Clinical Practice, 30, 79-84.
Salman, A., & Lee, Y. H. (2019). Spiritual practices and effects of spiritual well-being and depression on elders' self-perceived health. Journal of Applied Nursing Research, 48, 68-74.
Shaygan, M., & Shayegan, L. (2019). Understanding the Relationship between Spiritual Well-Being and Depression in Chronic Pain Patients: The Mediating Role of Pain Catastrophizing. Journal of Pain Management Nursing, 20(4), 358-364.
Sittironnarit, G., Emprasertsuk, W., Wannasewok, K. (2020). Quality of life and subjective burden of primary dementia caregivers in Bangkok, Thailand. Asian Journal of Psychiatry, 48, 1-8.
Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T., & et al. (1991). The will and the ways: Development and validation of an individual differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60, 570–585.
Snyder, C., Ilardi, S. S., Cheavens, J., Michael, S. T., Yamhure, L., Sympson, S. (2002). The role of hope in cognitive behavior therapies. J Cognitive Therapy Res, 24(6), 747-62.  
Wakimizu, R., Fujioka, H., Nishigaki, K., Matsuzawa, A. (2018). Family empowerment and associated factors in Japanese families raising a child with severe motor and intellectual disabilities. International Journal of Nursing Sciences, 5(4, 10), 370-376.
Wang, Y., Xiao, L. u., Chen, R. S., Chen, C., Xun, G. L., Lu, X. Z., Shen, Y. D., Wu, R. R., Xia, K., Zhao, J. P., Ou, J. J. (2018). Social impairment of children with autism spectrum disorder affects parental quality of life in different ways. Journal of Psychiatry Research, 266, 168-174.
Willemse, S., Smeets, W., Leeuwen, E., Nielen-Rosier, T., Janssen, L., Foudraine, N. (2020). Spiritual care in the intensive care unit: An integrative literature research. Journal of Critical Care, 57
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 10، شماره 37
فروردین 1399
صفحه 161-180
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار