نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنائی، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 استاد گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنائی، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استادیار گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 کارشناسی ارشد آموزش پیش دبستانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثربخشی برنامه‌ی بخشایشگری در کاهش مشکلات خشم و ارتقای مدیریت خشم نوجوانان مقیم کانون اصلاح و تربیت تهران انجام شد. این پژوهش یک مطالعه‌ی نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون و گروه کنترل بود. در این پژوهش 30 نوجوان با مشکلات رفتاری مقیم کانون اصلاح و تربیت به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی‌ها به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش طی 16 جلسه‌ی 120 دقیقه‌ای در جلسات آموزش بخشایشگری شرکت کردند، درحالی‌که به گروه کنترل آموزشی داده نشد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش پرسشنامه‌ی خشم صفت – حالت اسپیلبرگر STAXI-2 بود و اطلاعات به‌دست‌آمده با روش کوواریانس تک متغیره و با استفاده از نسخه‌ی 23 نرم‌افزار SPSS تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که آموزش برنامه‌ی بخشایشگری اثر معنی‌داری بر مهارت کنترل خشم نوجوانان با مشکلات رفتاری دارد (p<0/05). لذا آموزش این برنامه با نتایج مثبت و مؤثری بر کنترل و مدیریت خشم گروه آزمایش همراه بوده و توجه به برنامه‌های بخشایشگری در کاهش مشکلات رفتاری نوجوانان ضروری است و اهمیت ویژه‌ای دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the effectiveness of forgiveness program on anger management skills of delinquent adolescents in Tehran

نویسندگان [English]

  • Sakine Pourtaleb 1
  • Bagher Ghobari Bonab 2
  • Sogand Ghasemzadeh 3
  • Hamed Babakri 4

1 Tehran university

2 University of Tehran, Faculty of Psychology and Educational Sciences

3 Assistant Professor, Department of Psychology and Education of exceptional children , Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran

4 University of Rehabilitation Sciences and Social Welfare

چکیده [English]

Objective: The present study was conducted to investigate the effectiveness of the forgiveness program in reducing anger problems and promoting anger management in adolescents residing in Tehran Correctional Center. This study was a quasi-experimental study with pretest-posttest design and control group. In this study, 30 adolescents with behavioral problems residing in the correctional center were selected by available sampling method. Subjects were randomly divided into experimental and control groups. The experimental group participated in 16 sessions of 120-minute forgiveness training sessions, while the control group was not trained. The data collection tool in this study was the STAXI-2 Spielberger Anger-Trait Anger Questionnaire and the obtained data were analyzed by univariate covariance method using SPSS software version 23. Findings showed that forgiveness program training has a significant effect on anger management skills of adolescents with behavioral problems (p <0.05). Therefore, teaching this program is associated with positive and effective results on controlling and managing the anger of the experimental group, and paying attention to forgiveness programs in reducing adolescent behavioral problems is necessary and of particular importance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Forgiveness
  • Curriculum
  • Anger
  • Adolescent
افشانی، علیرضا؛ ایوبی، آزاده. (1398). اثربخشی آموزش شفقت به خود بر کنترل خشم دانش آموزان. فصلنامه خانواده و پژوهش، 16 (3): 103-124.
برزگر بفرویی، کاظم. (1394). تأثیر آموزش همدلی بر سازگاری اجتماعی و پرخاشگری دانش آموزان دختر. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 3 (9): 21-32.
حرعاملی، محمد بن حسن. (1389). وسائل الشیعه. تهران: اسلامیه.
خدایاری فرد، محمد؛ لواسانی، مسعود؛ اکبری زردخانه، سعید؛ لیاقت، سمیه. (1389). استاندارسازی سیاهه ابزار خشم صفت – حالت اسپیلبرگر-2. توان‌بخشی، 11 (1): 56-47.
زینب مطلق، فاضل؛ احمدی جویباری، تورج؛ جلیلیان، فرزاد؛ میرزایی علویجه، مهدی؛ آقایی، عباس؛ کریم زاده شیرازی، کامبیز. (1392). بررسی شیوع و عوامل مرتبط با پرخاشگری در بین نوجوانان شهر یاسوج. تحقیقات نظام سلامت، 9 (3): 319-312.
سنبلی، سهیلا؛ فرهنگی، عبدلحسین؛ تیزدست، طاهر. (1395). مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی شناختی رفتاری و درمان ذهن آگاهی بر کاهش علائم و بهبود تحریک‌پذیری و تمرکز جانبازان شیمیایی مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه استان تهران. روان‌شناسی نظامی، 7 (26): 33-45.
عسگری، محمد؛ علیزاده، حمید؛ کاظمی، مریم. (1395). تأثیر آموزش بخشش درمانی بر کنترل خشم دانش آموزان. دست آوردهای روان‌شناختی، 23 (1): 155-174.
غباری بناب، باقر. (1395). آموزش مهارت بخشیدن به دانش‌آموزان دبیرستانی: کتاب راهنمای معلم.
قاسم‌زاده، سوگند. (1393). طراحی برنامه‌ی بهبود بخشی روابط خانوادگی و ارزیابی اثربخشی آن بر رضامندی زوجیت، مهارت‎های فرزند پروری والدین و نشانه‎های بالینی اختلال رفتاری فرزندان. رساله‌ی دکتری رشته روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنائی. دانشگاه تهران.
کرمی، مرتضی. (1393). بررسی تأثیر آموزش گروهی مهارت‌های کنترل خشم بر اساس آموزه‌های اسلامی بر پرخاشگری دانش آموزان. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 22 (3): 99-144.
لواف پور نوری، فرشاد؛ زهراکار، کیانوش؛ ثنائی ذاکر، باقر. (1391). اثربخشی بخشایش درمانی گروهی در کاهش پرخاشگری نوجوانان پرخاشگر 11 تا 13 ساله شهرستان دزفول. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، 20 (4): 489-500.
نعمتی، شهروز. (1396). مقایسه‌ی الگوی بخشایشگری روان‌شناختی غربی با الگوی بخشایشگری اسلامی. پژوهش‌های اخلاقی، 7 (3)، 139-150.
نیک راد، لیلا. (1386). هنجاریابی آزمون خشم اسپیلبرگر بر پایه دو نظریه کلاسیک و تئوری ناپارامتریک سؤال پاسخ irt و مقایسه دو نظریه در دانش آموزان 18-15 سال منطقه 8 تهران. رساله‌ی دکتری رشته‌ی روان‌سنجی. دانشگاه علامه طباطبایی.
یاریان، سجاد؛ محمودی مقدم، روح الله؛ خرامین، شیرعلی؛ نیکدل، فریبرز. (1393). اثربخشی مداخله‌ی گروهی بخشش بر سلامت ذهنی و کنترل خشم زندانیان با جرم نزاع دسته‌جمعی. اندیشه و رفتار، 8 (31): 17-28.
Berenbaum, H., Huang, A. B., & Flores, L. E. (2019). Contentment and tranquility: Exploring their similarities and differences. The Journal of Positive Psychology, 14(2), 252-259.
Bingul, T. Y. (2021). The Mediating Role of Forgiveness in the Relationship between Vengeance and Tranquility. International Journal of Psychology and Educational Studies8(1), 148-157.
Burgess, O. (2010). Forgiveness is a Choice: A Step-by-Step Process for Resolving Anger and Restoring Hope, and: Total Forgiveness, and: Radical Forgiveness. South Central Review27(3), 170-174.
Coccaro, E. F., & Lee, R. J. (2020). Disordered aggression and violence in the United States. The Journal of clinical psychiatry81(2), 10-16.
Enright, R. D., Eastin, D. L., Golden, S., Sarinopoulos, I., & Freedman, S. (1991). Interpersonal forgiveness within the helping professions: An attempt to resolve differences of opinion. Counseling and Values, 36(2), 84-103.
Enright, R. D., Knutson, J. A., Holter, A. C., Baskin, T., & Knutson, C. (2007). Waging peace through forgiveness in Belfast, Northern Ireland II: Educational programs for mental health improvement of children. Journal of Research in Education17(1), 63-78.
Finlay-Jones, A. L., Rees, C. S., & Kane, R. T. (2015). Self-compassion, emotion regulation and stress among Australian psychologists: Testing an emotion regulation model of self-compassion using structural equation modeling. PloS one, 10(7), e0133481.
Gambaro, M. E., (2002). School-Based Forgiveness Education in the Management of Trait Anger in early Adolscents. (Unpublished doctoral dissertation). Wisconsin-Madison University.
Gençoğlu, C., Şahin, E., & Topkaya, N. (2018). General self-efficacy and forgiveness of self, others, and situations as predictors of depression, anxiety, and stress in university students. Educational Sciences: Theory & Practice, 18(3).
Ghobari Bonab, B., Khodayarifard, M., Geshnigani, R. H., Khoei, B., Nosrati, F., Song, M. J., & Enright, R. D. (2020). Effectiveness of forgiveness education with adolescents in reducing anger and ethnic prejudice in Iran. Journal of Educational Psychology.
Játiva, R., & Cerezo, M. A. (2014). The mediating role of self-compassion in the relationship between victimization and psychological maladjustment in a sample of adolescents. Child abuse & neglect, 38(7), 1180-1190.
Jimenez, T. I., & Estévez, E. (2017). School aggression in adolescence: Examining the role of individual, family and school variables. International Journal of Clinical and Health Psychology, 17(3), 251-260.
Jurczyk, M., & Lalak, D. (2020). Aggressive and Delinquent Behavior Among Youth: An Empirical Study in Poland. Violence and Gender.
Kang, C., Chang, H., Zhang, Y., Han, J., Meng, H., Peng, C., ... & Yu, Y. (2021). Specific effects of neglect and physical abuse on adolescent aggressive behaviors by gender: a multicenter study in rural China. Journal of affective disorders281, 271-278.
Kong, F., Zhang, H., Xia, H., Huang, B., Qin, J., Zhang, Y., ... & Zhou, Z. (2020). Why Do People With Self-Control Forgive Others Easily? The Role of Rumination and Anger. Frontiers in Psychology11.
Le, Y. K., Snodgrass, J. L., Fenzel, L. M., & Tran, T. V. (2020). Acculturative stress and coping processes among middle-aged Vietnamese-born American Catholics: The roles of spirituality, religiosity, and resilience on well-being. Asian American Journal of Psychology.
Naismith, I. (2016). Barriers to compassionate imagery generation in personality disorder: intra-and inter-personal factors (Doctoral dissertation, UCL (University College London).
Nousse, V. E. (2007). An educational forgiveness intervention with young adult children of divorce. University of Wisconsin-Madison.
Sim, J. P. (2003). A forgiveness protocol for externalizing adolescents: Efficacy and religious commitment. (Unpublished doctoral dissertation). Regent University.
Spielberger, C. D. (2010). State‐Trait anger expression inventory. The Corsini Encyclopedia of Psychology, 1-1.
Sutton, G. (2014). Psychology of Forgiveness: An Overview of Recent Research Linking Psychological Science and Christian Spirituality. Encounter, 11.
Thompson, L. Y., & Synder, C. R. (2003). Measuring forgiveness.
White, P. (2002). What should we teach children about forgiveness?. Journal of Philosophy of Education, 36(1), 57-67.
Worthington Jr, E. L. (2013). Forgiveness and reconciliation: Theory and application. Routledge.
Worthington Jr, E. L. (Ed.). (2007). Handbook of forgiveness. Routledge.
Worthington Jr, E. L., & Cowden, R. G. (2017). The psychology of forgiveness and its importance in South Africa. South African Journal of Psychology, 47(3), 292-304.