نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری روان‌شناسی، گروه آسیب‌شناختی روان‌شناسی فرهنگی، مرکز پژوهشی علوم روان‌شناختی فارابی، مازندران، ایران.

2 دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

3 استادیار گروه روان‌شناسی، واحد بندرگز، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرگز، ایران.

چکیده

اختلال یادگیری، تحت تاثیر بسیاری از متغیرهای ارتباطی و معطوف به پردازش‌های حسی در کودکان قرار دارد، بنابراین هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه‌ای الگو‌های پردازش حسی در رابطه بین شیوه‌های فرزندپروری با اختلال یادگیری در کودکان بود. روش پژوهش همبستگی مبتنی بر مدل یابی از نوع تحلیل مسیر بود و جامعه پژوهش شامل تمامی کودکان با اختلال یادگیری 7 تا 10 ساله در شهر تهران بودند، که با استفاده از روش کلاین (2010) تعداد 437 کودک به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و مادران کودکان، پرسشنامه اختلال یادگیری کلورادو ویلکات و همکاران (2011)، پروفایل حسی دان (1999) و پرسشنامه شیوه‌های فرزندپروری باومریند (۱۹۷۳) را تکمیل کردند و ارزیابی مدل با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام شد. یافته‌ها نشان داد که الگوهای پردازش حسی در رابطه بین شیوه‌های فرزندپروری با اختلال یادگیری در کودکان نقشی واسطه‌ای دارد و به طور کلی الگوهای پردازش حسی و شیوه‌های فرزندپروری توان پیش بینی (70/0=R2) از متغیر اختلال یادگیری را داشتند، این یافته‌ها حاکی از آن است که ایجاد اختلال یادگیری بسیار تحت تاثیر مستقیم شیوه‌های فرزندپروری والدین می‌باشد و الگو‌های پردازش حسی اثری غیرمستقیم بر اختلال یادگیری دارند که می تواند تلویحات کاربردی بسیاری را به درمان گران در جهت بهبود اختلال یادگیری کودکان ارایه ‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The mediating role of sensory processing patterns in the relationship between parental parenting styles and Learning Disorder in children

نویسندگان [English]

  • Alireza Sangani 1
  • Negin Khoshvaght 2
  • Alireza Homayouni 3

1 Ph.D, Psychology and Exceptional Children Education, Islamic Azad university of Ahvaz

2 Ph.D. Student of Psychology and Exceptional Children Education, Islamic Azad University, Ahvaz Branch, Ahvaz, Iran

3 Department of Psychology, Bandar Gaz Branch, Islamic Azad University, Bandaragaz, Iran

چکیده [English]

Learning disorder is affected by many communication variables and focuses on sensory processing in children; therefore, the purpose of this study was to determine the mediating role of sensory processing patterns in the relationship between parental parenting styles and Learning Disorder in children. The method of research was correlation based on modeling, a type of path analysis. The study population included all children with learning disorder 7 to 10 years old in Tehran, That using Klein's method (2010), 437 children were selected by available sampling method. And the children's mothers responded to, Colorado Willcutt et al. Learning Disorder Questionnaire (2011), Dunn's Sensory Profile (1999) and Baumrind's parental parenting styles (1973). And evaluation of the model was done using the path analysis method. The findings showed that sensory processing patterns have a mediating role in the relationship between parental parenting styles and Learning Disorder in children. In general, sensory processing patterns and parental parenting styles had predictive power (R2 = 0.70) of learning disorder variable. These findings show that learning disorder is strongly influenced by parental parenting styles. And sensory processing patterns have an indirect impact on learning disorder that can provide many practical implications for therapists to improve children's learning disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sensory processing patterns
  • parental parenting styles
  • Learning Disorder
  • children
اژه‌ای، جواد؛ غلامعلی لواسانی، مسعود؛ مالاحمدی، احسان؛ و خضری آذر، هیمن. (1390). الگوی علی روابط بین سبک‌های فرزندپروری ادراک‌شده، اهداف پیشرفت، خودکارآمدی و موفقیت تحصیلی. مجله روانشناسی، 3، 284-301.
اسدی گندمانی؛ رقیه؛ کاظمی، فرنگیس؛ پیشیاره، ابراهیم؛ هاشمی آذر، ژانت؛ نسائیان، عباس. (1395). رابطه الگوهای پردازش حسی با کارکردهای اجرایی در دانش ‏آموزان با اختلال اوتیسم. روانشناسی افراد استثنایی، 6، 23، 48-27.
اسکندری، بهاره؛ پوراعتماد، حمیدرضا؛ حبیبی عسگرآباد، مجتبی؛ مظاهری تهرانی، محمدعلی. (1395). اثربخشی مداخله الگو‌های پردازش حسی بر افزایش خودکارآمدی والدگری و رابطه والد-کودک در کودکان با اختلالات طیف اتیسم. تعلیم و تربیت استثنایی. ۱ (۱۳۸): ۱۴-۲۱.
اصلی آزاد، مسلم؛ یارمحمدیان، احمد. (1391). اثر آموزش فراشناخت و روابط فضایی بر عملکرد ریاضی کودکان دچار ناتوانی یادگیری ریاضی. فصلنامه روانشناسی بالینی. ۴ (۲): ۶۱-۷۰.
بحری، اشرف؛ مظاهری، محمدعلی؛ شکری، امید؛ حیدری، محمود. (1392). تأثیر آموزش سبک‌های پردازش حسی مبتنی بر الگوی دان به مادران در کاهش نشانه‌های مشکلات رفتاری برونی‌سازی کودکان پیش‌دبستانی و تنیدگی مادران. کنگره سراسری روان‌شناسی کودک و نوجوان، انجمن روانشناسی بالینی کودک و نوجوان ایران، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
پاکدامن، مجید؛ خامسان، احمد؛ براتی، فخرالسادات. (1390). نقش شیوه‌های فرزندپروری مادران دربلوغ اجتماعی نوجوانان (تیزهوش، آهسته گام وابتدایی). مجله مطالعات روان‌شناختی، 2، 8، 14، 23-41.
ترابی، فاطمه؛ هاشمی آذر، ژانت؛ مقدس، علیرضا؛ آرش، مانی. (1395). بررسی توانایی‌های نیمکره راست و چپ مغز دانش‌آموزان تیزهوش با و بدون اختلال یادگیری. روا‌ن‌شناسی افراد استثنایی، 6،21، 58-23.
حاجلو، نادر و رضایی شریف، علی. (1390). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه‌ی مشکلات یادگیری کلورادو. ناتوانی‌های یادگیری،1(1)، 43-24.
خباز، محمود؛ سعدی پور، اسماعیل؛ فرخی، نورعلی. (1389). آزمون مدل علی رابطه بین سبک‌های فرزندپروری، سبک‌های هویت و تعهد هویت در نوجوانان. روان‌شناسی تربیتی (روانشناسی و علوم تربیتی): 6، 16؛ 127 -145.
خدادادی، جمیله؛ موسوی پور، سعید. (1392). شیوع اختلالات ریاضی در دانش آموزان کلاس‌های دوم و چهارم ابتدایی شهرستان اراک و راه‌های کاهش آن. ناتوانی‌های یادگیری، 2، 4 (7); 28 - 44.
شفیع پور، سیده زهرا؛ شیخی، علی؛ میرزایی، مهشید؛ کاظم نژاد، احسان. (1394). شیوه‌های فرزندپروری و ارتباط آن با مشکلات رفتاری کودکان. پرستاری و مامایی جامع‌نگر، ۲۵ (۲): ۴۹-۵۶.
صدوقی، زهره؛ وفایی، مریم؛ طباطبایی رسول‌زاده، کاظم. (1386). ارتباط حساسیت پردازش حسی با شیوه‌های فرزندپروری و شاخص‌های آسیب‌شناسی روان‌شناختی. تازه‌های علوم شناختی، 9(1). 32-23.
علیزاده، حمید. (1389). اختلالات یادگیری غیرکلامی: چشم‌انداز بالینی. فصلنامه پژوهش در حیطه کودکان استثنایی. 10، 2، 199-208.
محمودی، نگار؛ عبداللهی، محمدحسین؛ شاهقلیان، مهناز؛ گوهری، سمیرا. (1394). بررسی رابطه حساسیت پردازش حسی و ناگویی خلقی با واسطه‌گری عاطفه مثبت و منفی. مجله شناخت اجتماعی، 2، 4، 7، 28-40.
نریمانی، محمد؛ یوسفی، فاطمه؛ کاظمی، رضا. (1393). نقش شیوه‌های دلبستگی و کیفیت زندگی در پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال‌های یادگیری. مجله ناتوانی یادگیری، 8، 3، 4، 124-142.
همتی علمدارلو، قربان؛ حسین‏ خانزاده، عباسعلی؛ مرادی، اعظم؛ فرشچی، منیژه. (1391). پیش‏بینی رفتار سازشی دانش‏آموزان کم‏توان ذهنی خفیف بر اساس سبک فرزندپروری مادران در شهر شیراز سال 91-1390. روانشناسی افراد استثنایی، 2، 7، 114-97.
Aron, N., and Aron, A. (1997). ofsensory-processing sensitivity and itsrelation to introversion and emotionality. Journal of Personality and Social Psychology, 73, 345-368.
Aron, E. N., Aron, A., & Davies, K. M. (2005). Adult shyness: The interaction of temperamental sensitivity and an adverse childhood environment. Journal of Personality and Social Psychology Bulletin, 31(2), 181-197.
Ayres, J., Ginger Grass, O. T. S., & Schools, C. P. (1980). Sensory integration. Los Angeles.‏
Baldry, A. C., & Farrington, D. P. (2000). Bullies and delinquents: Personal characteristics and parental styles. Journal of community & applied social psychology, 10(1), 17-31.‏
Barbaresi, W. J., Katusic, S. K., Colligan, R. C., Weaver, A. L., & Jacobsen, S. J. (2005). Math learning disorder: Incidence in a population-based birth cohort, 1976–82, Rochester, Minn. Ambulatory Pediatrics, 5(5), 281-289.
Baumrind, D. (1973). Will a day care center be a child development center?. Young Children, 28(3), 154-169.‏
Bogon, J., Finke, K., Schulte‐Körne, G., Müller, H. J., Schneider, W. X., & Stenneken, P. (2014). Parameter‐based assessment of disturbed and intact components of visual attention in children with developmental dyslexia. Developmental Science, 17(5), 697-713.
Bodison, S. C., & Parham, L. D. (2018). Specific sensory techniques and sensory environmental modifications for children and youth with sensory integration difficulties: A systematic review. American Journal of Occupational Therapy, 72(1), 142-156.
Brown, F., & Aylward, E. (1996). Diagnosis and management of learning disabilities: An interdisciplinary/lijespanapproach. San Diego: Singular Publishing Group.
Buri‚ J. (1991). Parental Authority Questionnaire. Journal of Personality Assessment‚ 57(1)‚ 110-119.
Caroline, A. (2013). Sensory Processing Disorder, To What Extent does Sensory Integration Affect Learning? Available. Journal of American Occupational, 12)5(, 224-255.
Cen, S., & Aytac, B. (2017). Ecocultural perspective in learning disability: family support resources, values, child problem behaviors. Learning Disability Quarterly, 40(2), 114-127.
Chien, W. T., & Lee, I. Y. (2013). An exploratory study of parents' perceived educational needs for parenting a child with learning disabilities. Asian Nursing Research, 7(1), 16-25.
Clince, M., Connolly, L., & Nolan, C. (2016). Comparing and exploring the sensory processing patterns of higher education students with attention deficit hyperactivity disorder and autism spectrum disorder. American Journal of Occupational Therapy, 70(2), 246-253.
Cohn, E., May-Benson, T. A., & Teasdale, A. (2011). The relationship between behaviors associated with sensory processing and parental sense of competence. OTJR: Occupation, Participation and Health, 31(4), 172-181.
Critz, C., Blake, K., & Nogueira, E. (2015). Sensory processing challenges in children. The Journal for Nurse Practitioners, 11(7), 710-716.
Crockett, L. J. and Hayes, R. (2011). “Parenting practices and styles”. Encyclopedia of Adolescence, 2, 240- 248.
Dunn, W. (2007). The Sensory Profile. San Antonio, TX: Psychological Corporation.
Dunn, W., & Bennett, D. (2002). Patterns of sensory processing in children with attention deficit hyperactivity disorder. Occupational Therapy Journal Of Research, 22(1), 4 -15.
Dunn, W. (1997).A conceptual model for considering the impact of sensory processing abilities on the daily lives of young children and their families. Infantsand Young Children, April 1997.
Donggun, A., Martha, C. (2017). Learning styles theory fails to explain learning and achievement: Recommendations for alternative approaches. Personality and Individual Differences, https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.04.050.
D'souza, R. (2016). The impact of parenting styles on anxiety and depression in children with learning disabilities. Indian Journal of Health & Wellbeing, 7(9).
Erden, G. (2016). Specific learning disability symptom check list parents, child and teacher form validity and reliability study. (Unpublished manuscript). Department of Psychology, Ankara University, Ankara.
Fernández-Alcántara, M., Correa-Delgado, C., Muñoz, Á., Salvatierra, M. T., Fuentes-Hélices, T., & Laynez-Rubio, C. (2017). Parenting a child with a learning disability: A qualitative approach. International Journal of Disability, Development and Education, 64(5), 526-543.
Flanagan, D. P., Fiorello, C. A., & Ortiz, S. O. (2010). Enhancing practice through application of Cattell–Horn–Carroll theory and research: A “third method” approach to specific learning disability identification. Psychology in the Schools, 47(7), 739-760.
Geary,D.C. (2010). Mathematical disabilities: Reflections on cognitive, neuropsychological and genetic components. Learning and Individual Differences, 20 (2), 130-133.
Goodman A‚ Lamping DL‚ Ploubidis GB (2010) When to use broader internalising and externalising subscales instead of the hypothesised five subscales on the Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ): data from British parents‚ teachers and children. Journal of Abnormal Child Psychology‚ 38‚ 1179-1191.
Hebert, K. R. (2015) The association between impulsivity and sensory processing patterns in healthy adults. British Journal of Occupational Therapy, 78(4): 232–240.
Horwitz, C. R. (2011). Helping hyperactive kids A sensory integration approach. Trans. Baghdasariyans A, Bagheri Karimi A. Tehran, Iran: Vania Publication; p. 11-26.
Jagiellowicz, J., Xu, X., Aron, A., Aron, E., Cao, G., Feng, T., & Weng, X. (2010). The trait of sensory processing sensitivity and neural responses to changes in visual scenes. Social cognitive and affective neuroscience, 6(1), 38-47.‏
Javo, C., Rønning, J. A., Heyerdahl, S., & Rudmin, F. W. (2004). Parenting correlates of child behavior problems in a multiethnic community sample of preschool children in northern Norway. European child & adolescent psychiatry, 13(1), 8-18.‏
Jerome, E. M., & Liss, M. (2005). Relationships between sensory processing style, adult attachment, and coping.Personality and Individual Differences, 38, 1341-1352.
Kamaruddin, K., Abdullah, C. A. C., & Idris, M. N. (2016). Parental Stress in Parents of Children with Learning Disabilities: A Limited Demographic Factors. International Review of Management and Marketing, 6(7S), 221-225.
Kimiecik, J. C., & Horn, T. S. (2012). Examining the relationship between family context and children’s physical activity beliefs: The role of parenting style. Psychology of Sport and Exercise, 13(1), 10-18.‏
Kline, R. B., (2010). Principles and Practice of Structural Equation Modeling, NY: Guilford Press.
Liss, M., Timmel, L., Baxley, K., & Killingsworth, P. (2005).Sensory-processing sensitivity and its relation to parental bonding, anxiety, and depression. Personality and Individual Differences, 39, 1429-1439.
Little, L. M., Dean, E., Tomchek, S. D., & Dunn, W. (2017). Classifying sensory profiles of children in the general population. Child: care, health and development, 43(1), 81-88.
Leong, H. M., Carter, M., & Stephenson, J. R. (2015). Meta-analysis of research on sensory integration therapy for individuals with developmental and learning disabilities. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 27(2), 183-206.
Leung, C., Lo, S. K., Tsang, S., & Chan, R. (2017). Child learning and family mealtime environment, parenting style and family functioning among preschoolers in Hong Kong. Asia Pacific Journal of Social Work and Development, 27(2), 69-82.
Lowe, M. X., Stevenson, R. A., Wilson, K. E., Ouslis, N. E., Barense, M. D., Cant, J. S., Ferber, S. (2016). Sensory processing patterns predict the integration of information held in visual working memory.Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance, 42(2), 294-301. http://dx.doi.org/10.1037/xhp0000131.
Mabbott, D.J., & Bisanz. J. (2008). Computational Skills, Working Memory, and Conceptual Knowledge in older children with mathematics Learning Disability. Journal of Learning Disability, 41(1), 15-28.
Maccoby, E. E., & Martin, J. A. (1983). Socialization in the context of the family: Parent-child interaction. Handbook of child psychology: formerly Carmichael's Manual of child psychology/Paul H. Mussen, editor.‏
McGregor, S., Jarrett, D., & Stewart, A. (2017). Vulnerable parents with and without a learning disability: Long-term outcomes for families with and without prior involvement in a parenting skills programme. NHS Ayrshire and Arran: Ayr.
Miller-Kuhaneck, H., & Watling, R. (2018). Parental or teacher education and coaching to support function and participation of children and youth with sensory processing and sensory integration challenges: A systematic review. American Journal of Occupational Therapy, 72(1), 7201190030p1-7201190030p11.
Maughan, B., & Carroll, J. (2006). Literacy and mental disorders. Current Opinion in Psychiatry, 19(4), 350-354.
Molenaar-Klumper, M. (2002). Non-verbal learning disabilities: Characteristics, diagnosis and treatment within an educational setting. Jessica Kingsley Publishers.
Ogelman, H. G. & Seven, S. (2012). Procardia- Social and Behavioral Sciences Investigating Preschool children’s Attachment styles and Peer Relationships, Procardia - Social and Behavioral Sciences Conference Paper, 47, 765-770.
Pinquart, M. (2016). Associations of parenting styles and dimensions with academic achievement in children and adolescents: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 28(3), 475-493.
Pinquart, M., & Kauser, R. (2018). Do the associations of parenting styles with behavior problems and academic achievement vary by culture? Results from a meta-analysis. Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology, 24(1), 75.
Rinaldi, C. M, Howe, N. (2011). Mothers’ and fathers’ parenting styles and associations with toddlers’ externalizing, internalizing, and adaptive behaviors. Early Childhood Research Quarterly, Vol. 27 (2) 266-273.
Roberts JE, King-Thomas L, Boccia ML. Behavioral indexes of the efficacy of sensory integration therapy. American Journal of Occupational Therapy. 2007; 61: 555–562.
Rubin, S. (2017). The relationship between academic motivation and parenting styles in multiple socioeconomic status areas. Theses and Dissertations. 2412.
Restori, A. F., Katz, G. S., & Lee, H. B. (2009). A critique of the IQ/achievement discrepancy model for identifying specific learning disabilities. Europe’s Journal of Psychology, 5(4), 128-145.
Sahu, A., Bhargava, R., Sagar, R., & Mehta, M. (2018). Perception of families of children with specific learning disorder: An exploratory study. Indian journal of psychological medicine, 40(5), 406.
 Sinha, D., Verma, N., & Hershe, D. (2016). A comparative study of parenting styles, parental stress and resilience among parents of children having autism spectrum disorder, parents of children having specific learning disorder and parents of children not diagnosedwith any psychiatric disorder. Annals of International Medical and Dental Research, 2(4), 106.
Slagt, M., Dubas, J. S., van Aken, M. A., Ellis, B. J., & Deković, M. (2018). Sensory processing sensitivity as a marker of differential susceptibility to parenting. Developmental psychology, 54(3), 543.
Van Staden, A., & Purcell, N. (2016). Multi-Sensory Learning Strategies to Support Spelling Development: a Case Study of Second-Language Learners with Auditory Processing Difficulties. International Journal on Language, Literature and Culture in Education, 3(1), 40-61.
Willcutt, E. G., Boada, R., Riddle, M. W., Chhabildas, N., DeFries, J. C., & Pennington, B. F. (2011). Colorado Learning Difficulties Questionnaire: validation of a parent-report screening measure. Psychological assessment, 23(3), 778.
Wolf, M., Bowers, P. G., & Biddle, K. (2000). Naming-speed processes, timing, and reading: A conceptual review. Journal of learning disabilities, 33(4), 387-407.
Thompson‐Janes, E., Brice, S., McElroy, R., Abbott, J., & Ball, J. (2016). Learning from the experts: a thematic analysis of parent's experiences of attending a therapeutic group for parents of children with learning disabilities and challenging behaviour. British journal of learning disabilities, 44(2), 95-102.