روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

اثربخشی آموزش گروهی به شیوه هیجان مدار بر رضایت جنسی، رضایت زناشویی و ابعاد سلامت روان در مادران کودکان کم توان ذهنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مشاوره دانشگاه اردکان، اردکان، یزد، ایران

2 دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران

3 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یزد، یزد، ایران

4 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی یزد، یزد، ایران.

5 کارشناس روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور، واحد میبد، یزد، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر اثربخشی آموزش گروهی به شیوه هیجان‌مدار بر رضایت جنسی، رضایت زناشویی و ابعاد سلامت‌ روان مادران کودکان کم‌توان‌ ذهنی بود. این مطالعه با رویکرد کمّی و به روش نیمه‌آزمایشی و با بکارگیری طرح پیش‌آزمون– پس‌آزمون– پیگیری با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری متشکل از تمام مادران کودکان کم‌توان‌ ذهنی محصل در شهرستان میبد در سال تحصیلی 97-98 بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، 24 نفر به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دوگروه 12 نفری (آزمایش و گواه) جایگزین شدند. شرکت‌کنندگان به پرسشنامه‌های استاندارد اضطراب، استرس و افسردگی لاویبوند، رضایت زناشویی انریچ و رضایت جنسی لارسون در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری پاسخ دادند. گروه آزمایش مداخله آموزش گروهی به شیوه هیجان‌مدار را در 8 جلسه 5/1 ساعته و هر هفته دو جلسه دریافت کردند، در صورتی که گروه گواه هیچ گونه مداخله‌ای را طی مدت زمان انجام پژوهش دریافت ننمودند. در پایان نیز داده‌های پژوهش با روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و در سطح معنی‌داری 05/0 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که میانگین نمرات رضایت جنسی و رضایت زناشویی و سلامت ‌روان گروه آزمایش نسبت به گروه گواه، در مرحله پس‌آزمون افزایش معناداری پیدا کرده و این افزایش در مرحله پیگیری نسبتاً ثابت مانده است (001/0>p). بر اساس نتایج پژوهش، آموزش گروهی به شیوه هیجان‌مدار باعث بهبود رضایت جنسی، رضایت زناشویی و ابعاد سلامت روان مادران کودکان کم‌توان‌ ذهنی شد. بنابراین آموزش گروهی به شیوه هیجان‌مدار می‌تواند مداخله‌ای ارزنده در راستای کاهش مشکلات این مادران به شمار آید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Emotion-focused Group Intervention on sexual satisfaction, marital satisfaction and dimensions of mental health in mothers of children with intellectual disability

نویسندگان [English]

  • yaser Rezapur Mirsaleh 1
  • mehdi shomali ahmadabadi 2
  • elahe akbarian torkabad 3
  • seydalireza emarati 4
  • atefe barkhordari 5

1 Associate Professor, Department of Counseling, Ardakan University, Ardakan, Yazd, Iran

2 Ph.D. Student in General Psychology, Islamic Azad University, Khorasgan Branch, Isfahan, Iran

3 Master of Clinical Psychology, Islamic Azad University, Yazd Branch, Yazd, Iran

4 Master of Science in Clinical Psychology, Yazd Islamic Azad University, Yazd, Iran.

5 Bachelor of General Psychology, Payame Noor University, Meybod Branch, Yazd, Iran

چکیده [English]

The purpose of the present study was to investigate the effectiveness of emotion-focused group intervention on sexual satisfaction, marital satisfaction and dimensions of mental health in mothers of children with intellectual disability. A quantitative study design using quasi-experimental method including pretest posttest follow-up with control group was used. The population consisted of all mothers with mentally retarded children who their child studying in Meybod in 1397-98 academic year. A total of 24 mothers were selected by available sampling method and randomly assigned in experimental and control groups (12 participants per groups). Participants answered Lovibond’s depression, anxiety and stress scale, Enrich marital satisfaction scale, and Larson sexual satisfaction questionnaire at pretest, posttest and follow-up phases. The experimental group received emotion-focused group intervention intervention in 8 sessions of 1.5 hours (two sessions per week) while the control group did not receive any intervention. Finally, the data were analyzed by repeated measures ANOVA at the significance level of 0.05. The results showed that, compared to control group, the mean scores of sexual satisfaction, marital satisfaction and maintained at the follow up phase (p <0.001). According to the results, it can be concluded that emotion-focused group intervention could improve sexual satisfaction, marital satisfaction and mental health of mothers with intellectual disable children. So, emotion-focused can see as a be a valuable intervention to reduce the problems of mothers with intellectual disable children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emotion-focused Group Intervention
  • sexual satisfaction
  • marital satisfaction
  • mental health
  • mothers of children with intellectual disability
مراجع
منابع
اخوان بی‌تقصیر، ز؛ ثنایی‌ذاکر، ب؛ نوابی‌نژاد، ش؛ فرزاد، و. (1395). اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر رضایت و سازگاری زناشویی زوج‌ها. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 14(3)، 324-330.
اسدپور، ا؛ نظری، ع.م؛ ثنائی‌ذاکر، ب؛ شقاقی، ش. (1391). بررسی اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌‌مدار بر افزایش صمیمیت زناشویی زوج‌های مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر تهران. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 2(1)، 25-38.
امینی، م؛ حیدری، ح. (1395). بررسی اثربخشی آموزش غنی‌سازی روابط بر ارتقاءکیفیت زندگی و رضایت زناشویی دانشجویان متأهل. مجله آموزش و سلامت جامعه، 3(2)، 31-23.
آقاجانی، م؛ نظری، ع.م؛ رسولی، م. (1395). رابطه سلامت ‌روان در محیط کار با تنظیم هیجانی و تاثیر آن بر فرسودگی شغلی. سلامت کار ایران، 13(4)، 94-85.
بدیهی زراعتی، ف؛ موسوی، ر. (1395). اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار (EFT) بر تغییر سبک دلبستگی بزرگسالان و صمیمیت جنسی زوج‌ها.  فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 7(25)، 71-90.
به‌پژوه، ا؛ رمضانی، ف. (1384). بررسی رضایت زناشویی والدین کودکان کم‌توان ذهنی و کودکان عادی. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 22(4)، 81-72.
بهرامی، ن؛ ستارزاده، ن؛ رنجبرکوچکسرایی، ف؛ قوجازاده، م. (1386). بررسی ارتباط رضایت جنسی و افسردگی بین زوجین بارور و نابارور. باروری و ناباروری، 8(1)، 59-52.
حسینی کیاسری، ط؛ قمری کیوی، ح؛ خالق‌خواه، ع. (1393). اثربخشی گروه‌درمانی شناختی-وجودی بر افسردگی، اضطراب و استرس در افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS). مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 24(122)، ۳۶۸-۳۷۲.
راستگو، ن؛ گلزاری، م؛ براتی سده، ف. (1393). اثربخشی افزایش دانش جنسی بر رضایت زناشویی زنان متأهل. مطالعات روان‌شناسی بالینی، 5(17)، 35-48.
رسولی، م؛ یغمایی، ف؛ مهاجری، س؛ قدسی قاسم‌آبادی، ر؛ محرابی، ی؛ ندرلو، م؛ اوجاقلو،  خ. (1397). همبستگی کیفیت زندگی مادران دارای کودک با نیازهای ویژه و ویژگی‌های جمعیت‌شناختی در شهرتهران. روان‌پرستاری، 6(2)، 78-72.
زارعی، ص؛ ثابت، م. (1394). اثربخشی آموزش زوج‌درمانی هیجان-مدار بر تعهد، صمیمیت و اعتماد زنان متأهل شهر تهران. فصلنامه نسیم تندرستی، 3(1)، 21-27.
سلیمانی، ا. (1395). بررسی رابطه سلامت روان و کیفیت زندگی با نقش واسطه‌ای سلامت معنوی در دانشجویان. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 6(21)، 584- 565.
سلیمانیان، ع؛ نوابی‌نژاد، ش؛ فرزاد، و. (1384). تعیین اثر بخشی مشاوره انگیزشی نظام مند گروهی (SMC) بر کاهش آشفتگی زناشویی. پژوهش های مشاوره، 4(16)، 24-9.
سیدی، ز؛ شاه‌نظری، م. (1398). پیش‌بینی رضایت جنسی زنان متأهل بر اساس سازگاری زناشویی، الگوهای ارتباطی و تنظیم هیجانی. رویش روان‎شناسی، 8(9)، 179-188.
شاهی، ع؛ غفاری، ا؛ قاسمی فلاورجانی، خ. (1390). رابطه سلامت ‌روان و رضایت‌مندی زناشویی زوجین. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، 15(2)، 119-126.
طلایی‌زاده، ف؛ بختیارپور، س. (1395). رابطه‌ی رضایت زناشویی و رضایت جنسی با سلامت روان زوج‌ها. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 10(40)، 37-46.
علوی، ز؛ امان‌الهی عطاری، ی؛ کرایی، ا. (1397). اثربخشی زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان بر صمیمیت هیجانی و جنسی زوج‌های ناسازگار. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 8(2)، 25-46.‎
گنجی، م. (1397). روانشناسی کودکان استثنایی. چاپ پنجم، تهران: نشر سالاوان.
محمدامین‌زاده، د؛ کاظمیان، س؛ اسمعیلی، م؛ اسمری، ی. (1396). پیش‌بینی همدلی ادراک‌شده بر اساس طرح‌واره‌های هیجانی و تاب‌آوری در مادران دارای فرزندکم‌توان جسمی‌حرکتی. مجله توانبخشی، 18(2)، 153-142. 
مشک‌بیدحقیقی، م.ت؛ شمس‌مفرحه، ز؛ ولی‌مجدتیموری، م؛ حسینی، ف. (1381). تاثیر مشاوره زناشویی بر رضایت جنسی زوجین. نشریه پرستاری ایران، ۱۵ (۳۲ و ۳۳)، ۱۵-۱۹.
مقتدر، ل؛ اکبری، ب. (1398). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباط مؤثر بر تنظیم هیجانی، تاب‌آوری و رضایت زناشویی مادران کودکان کم‌شنوا. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، ۲۶ (۳)، ۲۴۹-۲۵۸.
موسوی، ف؛ اسکندری، ح؛ باقری، ف. (1397). مقایسه اثربخشی واقعیت‌درمانی گلاسر و درمان هیجان‌مدار بر کیفیت زناشویی و رضایت زناشویی در زنان خیانت‌دیده شهر تهران. فصلنامه جامعه شناسی آموزش و پرورش، ۶ (۶)، ۱۴۱-۱۵۷.
موسی‌الرضایی، م؛ طاولی، آ. (1396). بررسی اثربخشی زوج‌درمانی مبتنی بر هیجان بر افزایش صمیمیت جنسی زوج‌های ناسازگار در بافت فرهنگی ایران. اولین کنفرانس بین‌المللی فرهنگ، آسیب‌شناسی روانی و تربیت، تهران، دانشگاه الزهرا.
مهدویان، ف. (1376). بررسی تأثیر آموزش و ارتباط بر رضایت‌مندی زناشویی و سلامت روانی. پایان نامه کارشناسی ارشد، انستیتو روانپزشکی تهران.
میرخشتی، ف. (1375). بررسی رابطه میان رضایت از زندگی زناشویی و سلامت روان. پایان نامه کارشناسی ارشد گروه مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد رودهن.
نوری، ا؛ ناظم الرعایا، ه؛ آقایی، ا؛ حقایق، ع. (1392). اثربخشی درمان گروهی تحلیل تبادلی بر رضایت زناشویی و پرخاشگری سوءمصرف‌کنندگان مواد. مطالعات روان‌شناختی، 9(4)، 149-167.
هنرپروران، ن؛ تبریزی، م؛ نوابی‌نژاد، ش؛ شفیع‌آبادی، ع. (1389). اثربخشی آموزش رویکرد هیجان‌مدار بر رضایت جنسی زوجین. اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی، 4(15)، 59-70.
Aarts, J. W. M., Huppelschoten, A. G., Van Empel, I. W. H., Boivin, J., Verhaak, C. M., Kremer, J. A. M., & Nelen, W. L. (2012). How patient-centred care relates to patients' quality of life and distress: a study in 427 women experiencing infertility. Human Reproduction, 27(2), 488-495.
Baker BL, Blacher J, Olsson MB .(2005), Preschool children with and without developmental delay: Behaviour problems, parents’ optimism and well-being. Journal of Intellectual Disability Research. 8(49), 90-575.
Brezsnyak, M., & Whisman, M .(2004), Sexual desire and relationship functioning; It’s effect of marital satisfaction and power. Journal of Sex and Marital Therapy, 30(3), 199-217
Connolly-Zubot, A., Timulak, L., Hession, N., & Coleman, N. (2019). Emotion-Focused Therapy for Anxiety and Depression in Women with Breast Cancer. Journal of Contemporary Psychotherapy, 1-10.
Dantas, M. S., Pontes, J. F., & Collet, N. (2012). Family's abilities and diffculties in caring for children with cerebral palsy. Revista gaucha de enfermagem, 33(3), 73-80.‏
Emerson, E., & Brigham, P .(2013), Health behaviours and mental health status of parents with intellectual disabilities: Cross sectional study. Public Health,127(12), 1111-1116
Gana, K., & Jakubowska, S. (2016). Relationship between infertility-related stress and emotional distress and marital satisfaction. Journal of health psychology, 21(6), 1043-1054.‏
Goldacre, A. D., Gray, R., & Goldacre, M. J .(2015), Childbirth in women with intellectual disability: Characteristics of their pregnancies and outcomes in an archived epidemiological dataset. Journal ofIntellectual Disability Research, 59(7), 653–663. 
Hapke, C. (2017). How To Apply Emotionally Focused Couple Therapy To Couples ExperiencingA Quarter-Life Crisis (Doctoral dissertation, Alliant International University).
Hindmarsh, G., Llewellyn, G., & Emerson, E .(2015), Mothers with intellectual impairment and their 9-month-old infants. Journal ofIntellectual Disability
Research, 59(6), 541–550.
Hogan DP .(2012), Family consequences of children's disabilities. NewYork: Russell Sage Foundation.
Hou, Y., Jiang, F., & Wang, X. (2019). Marital commitment, communication and marital satisfaction: An analysis based on actor–partner interdependence model. International Journal of Psychology, 54(3), 369-376.
Ilanit, H-O., Ayala, B-P., Tamar, S. ,Gerdina H.M .(2018), Pijnenborg , Gil oldzweig , The mediating role of parental satisfaction between marital satisfaction and perceived family burden among parents of children with psychiatric disorders, Psychiatry Research, 11(3), 53–61.
Johnson, S. L., Turner, R. J., & Iwata, N. (2003). BIS/BAS levels and psychiatric disorder: An epidemiological study. Journal of psychopathology and behavioral assessment, 25(1), 25-36.‏
Johnson, S. M. (2004). Attachment theory: A guide for healing couple relationships.
Johnson, S., & Zuccarini, D. (2009), Integrating sex and attachment in emotionally focused couple therapy. Journal of Marital and Family Therapy, 36, 431-445.
Johnson, S.M. (2004),The practice of emotionally focused couple therapy: Creating connection (2nd ed.). New York:Brunner-Routledge.
Johnson, S.M., & Greenman.p.(2003), the path to a secure Bond: Emotionally focused couple therapy. Journal of clinical psychology, 6, 597- 609.
  Komeyjani M .(2012), Exceptional Children and Their Mothers' challenges. Except Educ,2(110), 38-44.
Lee, N. A., Furrow, J. L., & Bradley, B. A. (2017). Emotionally focused couple therapy for parents raising a child with an autism spectrum disorder: A pilot study. Journal of marital and family therapy, 43(4), 662-673.
Lim,H.(2002), The impact of parent stress and social support on psychological well-being of Korean mothers of children with mental retardation. PHD thesis in philosophy, college of social work, University of South Carolina.
Lima MBS, Cardoso VdS, Silva SSdC .(2016), Parental stress and social support of caregivers of children with cerebral palsy. Paidéia (Ribeirão Preto).
Oh H, Lee E .(2009), Caregiver Burden and Social Support among Mothers Raising Children withDevelopmental Disabilities in South Korea, International Journal of Disability, Development andEducation,56(2),149-67.
Onat, G., & Beji, N. K. (2012). Marital relationship and quality of life among couples with infertility. Sexuality and Disability, 30(1), 39-52.‏
 Vazhappilly, J. J., & Reyes, M. E. S. (2018). Efficacy of emotion-focused couples communication program for enhancing couples’ communication and marital satisfaction among distressed partners. Journal of Contemporary Psychotherapy, 48(2), 79-88.
Wittenborn, A. K., Liu, T., Ridenour, T. A., Lachmar, E. M., Mitchell, E. A., & Seedall, R. B. (2019). Randomized controlled trial of emotionally focused couple therapy compared to treatment as usual for depression: Outcomes and mechanisms of change. Journal of marital and family therapy, 45(3), 395-409.‏
World Health Organization Report (2001). Mental health: New understanding, new hope. Geneva, Switzerland:World Health Organization.
Young M1, Denny G, Young T, Luquis R.  (2000). Sexual satisfaction among married women age 50 and older.Psychol Rep.;86(3 Pt 2):1107-22.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 11، شماره 42
تیر 1400
صفحه 217-243
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار