روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

اثربخشی آموزش برنامه تعامل مثبت والد-کودک به والدین کودک دارای اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی بر کاهش پرخاشگری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران،ایران

2 استاد گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران،ایران

3 دانشیار گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

4 دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران،ایران.

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثربخشی آموزش برنامه تعامل مثبت والد-کودک بر پرخاشگری کودکان دارای اختلال نارسایی توجه- بیش‌فعالی انجام شد. در پژوهش حاضر، از روش نیمه آزمایشی (طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل) استفاده شد. جامعه پژوهش، والدین کودکان دارای اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی بودند که در سال 1398، به مراکز مشاوره مناطق ١ و ٣ شهر تهران مراجعه کرده بودند. روش نمونه‌گیری هدفمند بود و آزمودنی­ها به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. در گروه آزمایشی، والدین تحت آموزش برنامه تعامل مثبت والد-کودک قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه علائم مرضی کودکان-CSI-4 (گادو و اسپرافکین، 1994) پرسشنامه پرخاشگری کودکان (واحدی و همکاران، 1387) و پرسشنامه والد- کودک (پیانتا، 1994) بود. داده­های حاصل از آزمون تجزیه‌وتحلیل کوواریانس با استفاده از برنامه spss نسخه 22 نشان داد که برنامه آموزش تعامل مثبت والد-کودک اثر معنی‌داری بر کاهش پرخاشگری کودکان مبتلابه اختلال نارسایی توجه- بیش‌فعالی دارد (05/0>P). با توجه به نتایج می‌توان جهت کنترل و پیش‌گیری از پرخاشگری به‌عنوان یکی از پیامدهای اختلال نارسایی توجه-بیش‌فعالی کودکان و توانمندسازی والدینشان در تعامل مؤثر با فرزندان، برنامه آموزشی تعامل مثبت والد-کودک را به والدین این کودکان آموزش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Parent-Child Interaction Program Training on Aggression in Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

  • Kiiumars Farahbakhsh 1
  • Asiyeh Shariatmadar 2
  • Hossein Salimi 3
  • Niloufar Tahghighi Ahmadi 4

1

2

3

4 Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The main purpose of this research was to evaluate the effectiveness of parent-child interaction program training on aggression in children with attention deficit hyperactivity disorder. The experimental design of pretest-posttest control group design was used as the method. The respondents of the survey were chosen from the parents of the children who had attention deficit hyperactivity disorder and referred to counseling centers in districts 1 and 3 of Tehran for counseling. The sampling method was purposeful and available. First, a call was sent to these parents, and after announcing the desire of the volunteers, the parents were randomly assigned to the experimental and control groups. In the experimental group, parents were trained in a positive parent-child interaction program. To assess aggression before and after the intervention, the pediatric symptom questionnaire - CSI-4 by Gado and Sprafkin was used. The results showed that the parent-child positive interaction training program for parents of children with attention deficit hyperactivity disorder has a significant effect on reducing children's aggression. According to the results, a positive parent-child interaction program can be taught to the parents of these children in order to control and prevent aggression as one of the consequences of attention deficit hyperactivity disorder and empowering their parents to interact effectively with children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Positive Parent-Child Interaction
  • Attention Deficit Hyperactivity Disorder
  • Aggression
مراجع

  1. منابع

    1.       امیری، محسن. (1394). اثربخشی آموزش رفتاری والدین بر بیش­فعالی تکانشگری و رفتارهای قانون­شکنانه در کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش­فعالی(نوع عمدتاً بیش­فعال تکانشگر). فصلنامه پژوهش در سلامت روان­شناختی، 9(4)، 49-37.

    1. آزادی منش، پگاه؛ حسین خانزادی، عباسعلی؛ حکیم جوادی، منصور؛ وطن خواه، محمد. (1395). اثربخشی بازی‌درمانی عروسکی بر پرخاشگری کودکان مبتلابه اختلال بیش‌فعالی/نارسایی توجه. مجله پزشکی ارومیه، 28(2)، 90-83.
    2. برجعلی، محمود؛ علی‌زاده، حمید؛ احدی، حسن؛ فرخی، نورعلی؛ سهرابی، فرامرز و محمدی، محمدرضا. (1393). مقایسه تأثیر روش‌های آموزش دلگرم‌سازی، ‌رفتاری و دارودرمانی بر مهارت‌های خودکنترلی در کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی. مطالعات روان‌شناسی بالینی،4(16)،153-175.
    3. پروچاسکا، جیمز.ا و نورکراس، جان.سی. (1399). نظریه‌های روان‌درمانی، تحلیل فرا نظری، ترجمه‌ی آوادیس یانس، تهران: رشد.
    4. رجب پور، مجتبی؛ مکوند حسینی، شاهرخ؛ رفیعی نیا، پروین. (1391). اثربخشی گروه‌درمانی رابطه والد- کودک بر پرخاشگری کودکان پیش‌دبستانی.روان‌شناسی بالینی، 4(1)، 74-65.
    5. شامخی، نجمه. (1392). مقایسه میزان اختلالات رفتاری (پرخاشگری و بیش‌فعالی، اضطراب و افسردگی، ناسازگاری اجتماعی، رفتارهای ضداجتماعی، کمبود توجه و حواس‌پرتی) کودکان در گونه­های مختلف خانواده بر اساس مدل فرایند و محتوای خانواده. نخستین همایش ملی علوم تربیتی و روان­شناسی، مرودشت، شرکت اندیشه­سازان مبتکر جوان.
    6. شفیعی کاهانی، تکتم. (1393). بررسی ارتباط بین ابعاد جو خانواده با پرخاشگری نوجوانان دختر و پسر در پایه سوم دبیرستان منطقه 5 تهران. کنفرانس بین‌المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی.
    7. صادق­خانی، اسدالله. (1391). مقایسه­ی شیوه­های فرزند پروری مادران دانش آموزان پسر 7 تا 9 سال دوره ابتدایی با اختلال لجبازی نافرمانی و عادی در شهرستان ایلام، فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی، 3(6)، 114-95.
    8. غریبی، حسن؛ فتحی آذر، اسکندر؛ ادیب، یوسف؛ حاتمی، جواد و قلی زاده، زلیخا. (1390). پدیدارشناسی تجارب مادران در زندگی با کودکان ADHD. تحقیقات خانواده، 7(1)، 22-5.
    9. فرخزادی، فریده؛ خواجوندخوشلی، افسانه؛ محمدی، محمدرضا؛ اکبرفهیمی، ملاحت و علی بیگی، ندا. (1397). اثربخشی طب سوزنی گوش بر علائم اختلال کم توجهی-بیش‌فعالی کودکان 14-7 ساله. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، (4)20، 52-44.
    10. کردلو، محسن؛ اسماعیلی، زینب؛ آزادی، اسماعیل.(1392). بیش‌فعالی: راهکارهای مطلوب در تعامل با کودکان بیش‌فعال. تعلیم و تربیت استثنایی. ۴(۱۱۷)، ۳۸-۴۸.
    11. کاتبی، امیررضا؛کاتبی، یاسمینا؛ شعبانی، روناک؛ علی زاده، اکرم؛ رفیعی، مانی و سلیمانی، منصوره. (1396). ریتالین و عوارض ناشی از سوءمصرف آن. مجله دانشکده پزشکی اصفهان، (4)420، 176-170.
    12. محمد اسماعیل، الهه؛ علی پو، احمد. (1381). بررسی مقدماتی اعتبار، روایی و تعیین نقاط برش اختلال‌های پرسش‌نامه علائم مرضی کودکان (CSI-4). کودکان استثنایی، 2(3)، 239-254.
    13. واحدی، شهرام؛ فتحی آذر، اسکندر؛ حسینی نسب، سید داوود و مقدم، محمد. (1387). بررسی پایایی و روایی مقیاس پرخاشگری پیش‌دبستانی و ارزیابی میزان پرخاشگری در کودکان پیش‌دبستانی ارومیه، فصل‌نامه اصول بهداشت روانی،10(37)، 24-15.
    14. هاشمی، راضیه و گودرزی، محمدعلی. (1395). اثربخشی آموزش رفتاری مادران بر میزان پرخاشگری کودکان مبتلابه اختلال سلوک. فصلنامه آموزش، مشاوره و روان‌درمانی، 5 (19)، 112-106.
    15. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5). American Psychiatric Pub.
    16. Barkely, R.A. (2002) International Consensus Statement on ADHD. Clin Child Fam Psychol Rev, 5(2), 89-111.
    17. Bradley, R., Corwyn, R., Burchinal, M., McAdoo, H., Garcia Coll, C. (2001). The home environments of children in the United States part II: Relations with behavioral development through age thirteen. Child Dev., 72, 1868-1886.
    18. Broidy LM, Nagin DS, Tremblay RE, Bates JE, Brame B, Dodge KA, et al. (2003). Developmental trajectories of childhood disruptive behaviors and adolescent delinquency: A six-site, cross-national study. Dev Psychol., 39, 222-245.
    19. Coghill, D., Soutullo, C., d'Aubuisson, C., Preuss, U., Lindback, T., Silverberg, M., & Buitelaar, J. (2008). Impact of attention-deficit/hyperactivity disorder on the patient and family: results from a European survey. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 2(1), 31.
    20. Crick, N.R., Grotpeter J.K. (1995) Relational aggression, gender, and social psychological adjustment. Child Dev., 66, 710-722.
    21. Damodaran, K. D. (2013). Parent child interaction therapy: child well- being through an effective parenting intervention. the journal of positive psychology, 3, 1-12.
    22. DeLoatche, K. J. (2015). Parent-Child Interaction Therapy as a Treatment for ADHD in Early Childhood: A Multiple Baseline Single-Case Design. University of South Florida.
    23. Ditzen, B., Schmidt, S., Strauss, B., Nater, U. M., Ehlert, U., & Heinrichs, M. (2008). Adult attachment and social support interact to reduce psychological but not cortisol responses to stress. Journal of psychosomatic research, 64(5), 479-486.
    24. Doh, H., Shin, N., Kim, M., Hong, J., Choi, M.& Kim, S. (2012). Inlfuence of marital conlfict on young children's aggressive behavior in South Korea: The mediating role of child maltreatment. Children and Youth Services Review, 34, 1742- 1748
    25. Eizadifard, R., Sobhi Gharamaleki, N., Arjmandnia, A.A., (2016). The effectiveness of parent-child interaction therapy on improving sustained attention of students. Journal of school psychology, (1)6, 161-168.
    26. Ercan, E.S., Somer, O., Amado, S., & Thompson, D. (2009). Parental recall of preschool behavior related to ADHD and disruptive behavior disorder. Child Psychiatry and Hum Dev, 35, 299-313.
    27. Gadow, K.D., Sprafkin, J. (1997). Quick guide to using the yoth’s inventory -4 screening kit. Stony Brook, NY: Checkmate plus.
    28. Gimpel, G. A., Peacock, G. G., & Holland, M. L. (2003). Emotional and behavioral problems of young children: Effective interventions in the preschool and kindergarten years. Guilford Press.
    29. Greeno, E. J., Uretsky, M. C., Lee, B. R., Moore, J. E., Barth, R. P., & Shaw, T. V. (2017). Replication of the KEEP foster and kinship parent training program for youth with externalizing behaviors. Children and youth services review, 61, 75-82.
    30. Hosseini, S. E., & Hosseini, S.A. (2018). Therapeutic Effects of Music: A Review. Report of Health Care, 4(4), 1-13.
    31. Hudziak, J.J., van Beijsterveldt, C.E., Bartels, M., Rietveld, M.J., Rettew, D.C., Derks, E.M., & Boomsma, D.I. (2010). Individual differences in aggression: genetic analyses by age, gender, and informant in 3-, 7-, and 10-year-old Dutch twins. Behav Genet, 33, 575-589.
    32. Kim, M., Doh, H., Hong, J., & Choi, M. (2011). Social skills training and parent education programs for aggressive preschoolers and their parents in South Korea. Children and Youth Services Review., 33, 838- 845.
    33. Kimiae, S.A., Raftar, M.R., & Soltanifar, A. (2011). Training emotional intelligence and effectiveness it on reducing aggression in aggressor teenagers. Journal of Clinical Psychology and consulting, 1(1), 153- 166. ( in Persian )
    34. Landreth, GL. (2012). Play Therapy: The art of the relationship, 2nded. New York: Routledge.
    35. Lee, K., Baillargeon, R.H., Vermunt, J.K., Wu, H., Tremblay, R.E. (2007). Age differences in the prevalence of physical aggression among 5-11-year-old Canadian boys and girls. Aggressive Behav, 33, 26-37.
    36. Leff, S.S., Crick, N.R. (2010). Interventions for Relational Aggression: Innovative Programming and Next Steps in Research and Practice. School Psychol Rev., 39 (4), 504-507.
    37. Moharreri, F., Shahrivar, Z., Tehrani-doost, M., Mahmoudi Gharaei, J. (2008) Efficacy of the positive parenting program (Triple P) for parents of children with attention deficit/hyperactivity disorder. Iran J Psychiatr, 3(2), 59-63.
    38. Monastra VJ, Lubar JF, Linden MK, Van- Deusen P, Green G, Wing, et al. (1999). Assessing attention deficit hyperactivity disorder via quantitative electroencephalography: An initial validation study. Nerpsychol, 13(3), 424–433
    39. Monastra, V.J., Monastra, D.M., George, S. (2002). The effects of stimulant therapy, EEG biofeedback and parenting style on the primary symptoms of attention deficit/hyperactivity disorder. Appl Psychophysiol Biofeedback, 27(4), 231-249.
    40. Nezadi Kashani, GH., Mirzamani, S.M., Davarmanesh, A., Salehi, M. (2010). The Effect of Painting in Reduction of Aggression in Educable Mentally Retarded Female Students in Primary School. Quarterly Journal of Rehabilitation. 45, 78- 84. ( in Persian )
    41. Prochaska, J.O., Reddind, C.A., Ever, K.E. (2008). The transtheoretical model and stage of change. In: Glanz K, Rimer BK, Viswanath K, Editors. Health Behavior and Health Education: Theory, Research, and Practice. New Jersey, NJ: John Wiley & Sons.
    42. Ramsay, J. R., & Rostain, A. L. (2014). Cognitive behavioral therapy for adult ADHD: An integrative psychosocial and medical approach. Routledge.
    43. Retz, W., & Rözler, M. (2009). The relation of ADHAD and violent aggression: what can we learn from epidemiological and genetic studies?. Int J Law Psychiatr, 32, 235-243.
    44. Sanders, M. R. (2012). Development, evaluation, and multinational dissemination of the triple p- positive parenting program. Annual review of clinical psychology, 8, 345-379.
    45. Schilling, S., French, B., Berkowitz, S. J., Dougherty, S. L., Scribano, P. V., & Wood, J. N. (2017). Child–Adult Relationship Enhancement in Primary Care (PriCARE): A randomized trial of a parent training for child behavior problems. Academic Pediatrics, 17(1), 53-60.
    46. Sheperis, C., Sheperis, D. Monceaux, A. Davis, J. R. & Lopez. B. (2015). Parent- child interaction therapy for children with special needs. The professional counselor, 2, 248-260.
    47. Sonuga-Barke, E.J., Sergeant, J.A., Nigg, J., & Willcutt, E. (2008). Executive dysfunction and delay aversion in attention deficit hyperactivity disorder: nosologic and diagnostic implications. Child and Adolescent Psychiatric Clinics, 17(2), 367-384.
    48. Tully, E.C., Iacono, W.G., & McGue, M. (2008). An adoption study of parental depression as an environmental liability for adolescent depression and childhood disruptive disorders. american Journal of Psychiatry, 165(9), 1148-1154.
    49. Vaillancourt, T., Brendgen, M., Boivin, M., Tremblay, R.E. (2003). A longitudinal confirmatory factor analysis of indirect and physical aggression: Evidence of two factors over time?. Child Dev., 74, 1628-1638.
    50. Youn, C., Meza, J., & Hinshaw, S. (2018). Childhood Social Functioning and Young Adult Intimate Partner Violence in Girls With and Without ADHD: Response Inhibition as a Moderator. Journal Of Attention Disorders, 23(12), 1486-1496.
    51. Yuen, T., Landreth, G., Baggerly, J. (2002). Filial therapy with immigrant Chinese families. International J Play Therapy, 11, 63-90.

     

روانشناسی افراد استثنایی
دوره 11، شماره 43
مهر 1400
صفحه 63-86
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار