مقاله پژوهشی
فاطمه فتاحی؛ مهناز اخوان تفتی؛ زهرا هاشمی
چکیده
بیشتر کودکان دارای اختلال یادگیری خاص، انواع مشکلهای اجتماعی را در مدرسه تجربه میکنند، تکرار تجربههای منفی در کلاس درس و تعامل نادرست با همسالان، مشکلهای عاطفی و رفتاری را فراهم میکند که زمینهساز کاهش شایستگی اجتماعی در دانشآموزان است؛ بنابراین هدف از این پژوهش بررسی تأثیرگذاری مهارتآموزی بر پایه‌ی ...
بیشتر
بیشتر کودکان دارای اختلال یادگیری خاص، انواع مشکلهای اجتماعی را در مدرسه تجربه میکنند، تکرار تجربههای منفی در کلاس درس و تعامل نادرست با همسالان، مشکلهای عاطفی و رفتاری را فراهم میکند که زمینهساز کاهش شایستگی اجتماعی در دانشآموزان است؛ بنابراین هدف از این پژوهش بررسی تأثیرگذاری مهارتآموزی بر پایه‌ی الگوی پردازش اطلاعات اجتماعی در راستای بهبود شایستگی‌های اجتماعی دانشآموزان دارای اختلال یادگیری خاص بود. این پژوهش از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون - پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعهپژوهشی، شامل تمامی دانشآموزان (تقریباً 50 نفر) دختر دارای اختلال یادگیری خاص دوره‌ی ابتدایی، (پایه‌های اول تا چهارم) شهرستان ابرکوه (استان یزد) در سال تحصیلی 1398 بود. از جامعه مورد نظر، 16 دانشآموز با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس بهعنوان نمونه انتخاب شدند و بهصورت تصادفی در دو (گروه آزمایش، 8 نفر وگروه کنترل، 8 نفر) قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه 47 سؤالی شایستگی اجتماعی فلنر، لیس و فلیپس (1990) بود. بعد از اجرای پیشآزمون، برنامه مهارتآموزی، بر اساس الگوی پردازش اطلاعات اجتماعی داج (1993) طی 14 جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد. سپس برای هر دو گروه پسآزمون اجرا شد. در جهت تجزیه‌وتحلیل دادهها، از تحلیل کوواریانس تکمتغیری و چند متغیری به‌منظور بررسی فرضیههای پژوهش استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، نشان داد که آموزش الگوی پردازش اطلاعات اجتماعی در افزایش شایستگی اجتماعی دانشآموزان دختر دارای اختلالهای یادگیری، در سطح 001/0 معنیدار است.درمجموع نتایج حاصل از این پژوهش، کارایی آموزش الگوی پردازش اطلاعات اجتماعی را در افزایش شایستگی اجتماعی دانشآموزان دارای اختلال یادگیری خاص را مورد تأیید قرار داد.
مقاله پژوهشی
مریم زینلی؛ مهناز خسروجاوید؛ عباس ابوالقاسمی؛ مریم کوشا
چکیده
با توجه به مشکلاتی که کودکان با نارسایی‌های عصب تحولی در پردازش‌های حسی با آن مواجه هستند؛ پژوهش حاضر باهدف مقایسه ادراک دیداری- فضایی و پردازش زمانی شنیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص، اختلال یادگیری غیرکلامی و نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. روش تحقیق پژوهش پس رویدادی و جامعه آماری شامل کودکان دختر و پسر 9 تا 12 ساله مراجعه‌کننده ...
بیشتر
با توجه به مشکلاتی که کودکان با نارسایی‌های عصب تحولی در پردازش‌های حسی با آن مواجه هستند؛ پژوهش حاضر باهدف مقایسه ادراک دیداری- فضایی و پردازش زمانی شنیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص، اختلال یادگیری غیرکلامی و نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. روش تحقیق پژوهش پس رویدادی و جامعه آماری شامل کودکان دختر و پسر 9 تا 12 ساله مراجعه‌کننده به مرکز روان‌پزشکی کودکان، مراکز اختلال یادگیری و مدارس دوره ابتدایی در سال تحصیلی 400- 1399 شهر رشت بودند. تعداد 79 نفر از این کودکان با روش نمونهگیری در دسترس در سه گروه اختلال قرار گرفتند. برای جمع‌آوری دادهها از آزمون‌های ادراک دیداری –غیرحرکتی (گاردنر، 1996)، ادراک شنیداری (آلن و سرواتسکا،1994) و سیاهه مشکلات شنوایی (فیشر،1996) استفاده شد. دادههای پژوهش با تحلیل واریانس تک متغیره و چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد کودکان با اختلال یادگیری غیرکلامی در متغیر ادراک دیداری- فضایی و پردازش زمانی شنیداری در مقایسه با گروه اختلال یادگیری خاص و نقص توجه/ بیش‌فعالی نمرات پایین‌تری کسب کردند؛ کودکان با اختلال یادگیری خاص با نارسایی خواندن در مؤلفه (چرخش و وارونگی) ادراک دیداری- فضایی و مؤلفه (دیرش) پردازش زمانی شنیداری در مقایسه با گروه اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی عملکرد پایین‌تری داشتند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده و وجود نارسایی‌های بیشتر کودکان اختلال یادگیری غیرکلامی در مهارت‌های پردازش حسی دیداری و شنیداری ضروری است که در حوزه آموزش توجه بیشتری به علائم و نشانه‌های این اختلال شود تا با مداخله زودهنگام، مشکلات این کودکان کاهش یابد.
مقاله پژوهشی
کیومرث فرحبخش؛ آسیه شریعتمدار؛ حسین سلیمی بجستانی؛ نیلوفر تحقیقی احمدی
چکیده
پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثربخشی آموزش برنامه تعامل مثبت والد-کودک بر پرخاشگری کودکان دارای اختلال نارسایی توجه- بیش‌فعالی انجام شد. در پژوهش حاضر، از روش نیمه آزمایشی (طرح پیشآزمون پسآزمون با گروه کنترل) استفاده شد. جامعه پژوهش، والدین کودکان دارای اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی بودند که در سال 1398، به مراکز مشاوره مناطق ١ و ٣ ...
بیشتر
پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثربخشی آموزش برنامه تعامل مثبت والد-کودک بر پرخاشگری کودکان دارای اختلال نارسایی توجه- بیش‌فعالی انجام شد. در پژوهش حاضر، از روش نیمه آزمایشی (طرح پیشآزمون پسآزمون با گروه کنترل) استفاده شد. جامعه پژوهش، والدین کودکان دارای اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی بودند که در سال 1398، به مراکز مشاوره مناطق ١ و ٣ شهر تهران مراجعه کرده بودند. روش نمونهگیری هدفمند بود و آزمودنیها بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. در گروه آزمایشی، والدین تحت آموزش برنامه تعامل مثبت والد-کودک قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه علائم مرضی کودکان-CSI-4 (گادو و اسپرافکین، 1994) پرسشنامه پرخاشگری کودکان (واحدی و همکاران، 1387) و پرسشنامه والد- کودک (پیانتا، 1994) بود. دادههای حاصل از آزمون تجزیه‌وتحلیل کوواریانس با استفاده از برنامه spss نسخه 22 نشان داد که برنامه آموزش تعامل مثبت والد-کودک اثر معنی‌داری بر کاهش پرخاشگری کودکان مبتلابه اختلال نارسایی توجه- بیش‌فعالی دارد (05/0>P). با توجه به نتایج می‌توان جهت کنترل و پیش‌گیری از پرخاشگری بهعنوان یکی از پیامدهای اختلال نارسایی توجه-بیش‌فعالی کودکان و توانمندسازی والدینشان در تعامل مؤثر با فرزندان، برنامه آموزشی تعامل مثبت والد-کودک را به والدین این کودکان آموزش داد.
مقاله پژوهشی
سودابه احمدزاده سامانی؛ اکرم دهقانی؛ مهرداد کلانتری؛ صدیقه رضایی دهنوی
چکیده
طرحوارههای ناسازگار اولیه می‌تواند سلامت روانی، شناختی و هیجانی افراد را با آسیب مواجه سازد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرحوارهدرمانی بر تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی دانشآموزان دختر دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه انجام گرفت. پژوهش حاضر نیمهآزمایشی با طرح ...
بیشتر
طرحوارههای ناسازگار اولیه می‌تواند سلامت روانی، شناختی و هیجانی افراد را با آسیب مواجه سازد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرحوارهدرمانی بر تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی دانشآموزان دختر دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه انجام گرفت. پژوهش حاضر نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانشآموزان دختر دوره دوم متوسطه دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه شهر اصفهان در سال تحصیلی 99-1398 بود. در این پژوهش تعداد 30 دانشآموز دختر دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه با روش نمونهگیری دردسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در گروههای آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 15 نوجوان). گروه آزمایش آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرحوارهدرمانی (صیادی و همکاران، 1396) را طی یک ماه در 8 جلسه 75 دقیقه‌ای دریافت نمودند.. دراین‌بین در گروه آزمایش 2 نفر و در گروه گواه نیز 3 نفر ریزش داشتند. پرسشنامه‌های مورداستفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه طرحوارههای ناسازگار اولیه (یانگ، 1998) و پرسشنامه تحمل پریشانی (سیمونز و گاهر، 2005) و پرسشنامه انعطاف‌پذیری روان‌شناختی (دنیس و وندروال، 2010) بود. دادههای حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 23 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرحوارهدرمانی بر تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی نوجوانان دختر دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه تأثیر معنادار دارد (001/0p<). بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان چنین نتیجه گرفت که آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرحوارهدرمانی با بهره‌گیری از تکنیک آموزش شناختی، مبارزه با طرحواره‌ها در سطح هیجانی و آموزش شیوه‌های بهنجار سبک‌های مقابله‌ای می‌تواند بهعنوان یک درمان کارآمد جهت بهبود تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی نوجوانان دختر دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه مورد استفاده گیرد..
مقاله پژوهشی
احسان طوفانی نژاد
چکیده
استفاده از فناوری‌های نوین مانند شبکه‌های اجتماعی مجازی در محیط‌های یادگیری علاوه بر تأثیر بر یادگیری، باعث ارائه راهکارهایی گردیده که تا قبل از آن به‌سختی قابل‌اجرا بود. این مهم در حوزه افراد با نیازهای ویژه از اهمیت دوچندانی برخوردار است. این تحقیق باهدف بررسی اثر شبکه‌های اجتماعی مجازی بهعنوان یک رسانه غنی‌ساز در مهارت‌های ...
بیشتر
استفاده از فناوری‌های نوین مانند شبکه‌های اجتماعی مجازی در محیط‌های یادگیری علاوه بر تأثیر بر یادگیری، باعث ارائه راهکارهایی گردیده که تا قبل از آن به‌سختی قابل‌اجرا بود. این مهم در حوزه افراد با نیازهای ویژه از اهمیت دوچندانی برخوردار است. این تحقیق باهدف بررسی اثر شبکه‌های اجتماعی مجازی بهعنوان یک رسانه غنی‌ساز در مهارت‌های ارتباطی دانشآموزان با آسیب شنوایی و همچنین معرفی تکنیک تحلیل شبکه‌های اجتماعی انجام شد. روش تحقیق نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون پسآزمون و جامعه آماری تمام دانشآموزان با آسیب شنوایی پایه نهم در شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 که در مدارس دانشآموزان با آسیب شنوایی ثبتنام کردند، بود. ابزار جمع‌آوری داده پرسشنامه مولد نام با روایی و پایایی تأییدشده بود و از روش تحلیل شبکه‌های اجتماعی جهت تحلیل و بررسی دادهها استفاده شد. نتایج نشان داد میزان ارتباط تحصیلی دانشآموزان با آسیب شنوایی بعد از حضور و فعالیت آموزشی در شبکه‌های اجتماعی مجازی تفاوت معنی‌داری دارد (65/5 =t، 05/0>P). لذا شبکه‌های اجتماعی مجازی میتوانند تأثیر مثبتی برافزایش تعامل و ارتباط تحصیلی دانشآموزان با آسیب شنوایی داشته باشند.
مقاله پژوهشی
سارا نجاتی فر؛ علی آقازیارتی؛ احمد عابدی
چکیده
رشد و توسعه هر جامعه متأثر از نیروی آموزشدیده آن جامعه بوده و شناسایی عوامل مؤثر بر رضایتمندی تحصیلی و فراهم کردن آنها، گامی به‌سوی توسعه پایدار است. این پژوهش باهدف کشف و بررسی عوامل مؤثر بر رضایتمندی تحصیلی دانشآموزان تیزهوش انجام گرفت. روش پژوهش حاضر از نوع کیفی به روش دادهبنیاد بوده و گردآوری دادهها از طریق مصاحبه ...
بیشتر
رشد و توسعه هر جامعه متأثر از نیروی آموزشدیده آن جامعه بوده و شناسایی عوامل مؤثر بر رضایتمندی تحصیلی و فراهم کردن آنها، گامی به‌سوی توسعه پایدار است. این پژوهش باهدف کشف و بررسی عوامل مؤثر بر رضایتمندی تحصیلی دانشآموزان تیزهوش انجام گرفت. روش پژوهش حاضر از نوع کیفی به روش دادهبنیاد بوده و گردآوری دادهها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه اول مدارس استعداد درخشان شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بود که نمونه پژوهش بهصورت نمونهگیری خوشهای انتخاب شد و پس از مصاحبه با 20 دانشآموز، عوامل مؤثر بر رضایتمندی تحصیلی شناسایی گردید. لازم به ذکر است که تحلیل دادهها با استفاده از سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گردید. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، کدهای باز حول 168 مفهوم، کدهای محوری شامل 21 مفهوم و کدهای انتخابی در 5 مفهوم تحت عناوین عوامل مدرسهای، عوامل فردی، عوامل خانوادگی، نگرش نسبت به تیزهوشی و مشکلات جامعه در برخورد با تیزهوشان و نبود برنامه نگهداشت تیزهوشان (برنامههای جامع از تحصیل تا اشتغال) شناسایی و استخراج گردید. رضایتمندی تحصیلی ابزار مطلوبی برای ارزیابی مدرسه و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان تیزهوش محسوب میشود و عوامل متعددی دانشآموز را در ادامه مسیر زندگی تحصیلی و ارتقاء رضایت تحصیلی تقویت مینماید.
مقاله پژوهشی
ابوالفضل فرید؛ رامین حبیبی کلیبر؛ بیتا مشتری صحنه
چکیده
هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی بازی‌درمانی و نوروفیدبک بر کارکردهای اجرایی دانشآموزان دختر با اختلال یادگیری مقطع ابتدایی بود. روش پژوهش، آزمایشی با کارآزمایی بالینی و با طرح پیشآزمون و پسآزمون چند گروهی بود. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشآموزان دختر مقطع ابتدایی مراجعه‌کننده به مرکز اختلالات یادگیری شهرستان مراغه در ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی بازی‌درمانی و نوروفیدبک بر کارکردهای اجرایی دانشآموزان دختر با اختلال یادگیری مقطع ابتدایی بود. روش پژوهش، آزمایشی با کارآزمایی بالینی و با طرح پیشآزمون و پسآزمون چند گروهی بود. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشآموزان دختر مقطع ابتدایی مراجعه‌کننده به مرکز اختلالات یادگیری شهرستان مراغه در سال تحصیلی 1399-1398 بودند که دانشآموزان با اختلال یادگیری تشخیص داده‌شده بودند. از بین این دانشآموزان، 30 دانشآموز بهصورت نمونهگیری در دسترس بهعنوان نمونه آماری انتخاب و در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه بهصورت تصادفی جایگزین شدند. ابزار مورداستفاده جهت جمع‌آوری دادهها، آزمون عصب‌روان‌شناختی کانرز (2004) بود. برای تحلیل دادههای جمع‌آوری‌شده از آزمون تحلیل کوواریانس تکمتغیری و آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که کارکردهای اجرایی گروههای آزمایش و گواه تفاوت معناداری باهم دیگر دارند (05/0P<). نتایج آزمون تعقیبی LSD، نشان داد که مداخله بازی‌درمانی و نوروفیدبک بر کارکردهای اجرایی اثر معنیدار دارند؛ و نیز، مداخله بازی‌درمانی در مقایسه با نوروفیدبک، در بهبود کارکردهای اجراییِ دانشآموزان ابتدایی با اختلال یادگیری، اثربخشی بیشتری دارد.
مقاله پژوهشی
لیلا کاشانی وحید؛ الهام حکیمی راد؛ مریم اساسه؛ زهرا فارسیان
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی اثر آموزش مهارت‌های حل مسئله خلاق بین‌فردی بر خلاقیت و مهارت‌های اجتماعی کودکان کار بود. روش پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی و در قالب طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل بود. 20 نفر از کودکان کار پسر 7 تا 10 ساله به شیوه نمونهگیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. برنامه آموزش حل مسئله خلاق ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی اثر آموزش مهارت‌های حل مسئله خلاق بین‌فردی بر خلاقیت و مهارت‌های اجتماعی کودکان کار بود. روش پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی و در قالب طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل بود. 20 نفر از کودکان کار پسر 7 تا 10 ساله به شیوه نمونهگیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. برنامه آموزش حل مسئله خلاق بین‌فردی برای گروه آزمایش در 15 جلسه (هر جلسه 70-90 دقیقه) اجرا گردید. برای اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش از آزمون تفکر خلاق تورنس فرم الف و ب (TTCT) و مقیاس درجهبندی مهارت‌های اجتماعی (SSRS) فرم آموزگار استفاده شد. دادهها با استفاده از نسخه 26 نرم‌افزار SPSS و آزمون کوواریانس تحلیل شد. یافته‌های به‌دست‌آمده نشان داد که بین میانگین نمرات گروه آزمایش و کنترل در هر دو متغیر وابسته تفاوت معناداری وجود داشت و آموزش مهارت‌های حل مسئله خلاق موجب بهبود خلاقیت و مهارت‌های اجتماعی شد. برنامه حل مسئله خلاق بین فردی بهعنوان راهکاری مداخلهای و پیشگیرانه برای کودکان کار می‌تواند مورداستفاده متخصصان و دستاندرکاران این حیطه قرار بگیرد.
مقاله پژوهشی
طاهره جعفری؛ منصوره بهرامی پور اصفهانی
چکیده
هدف: این پژوهش به‌منظور بررسی اثربخشی درمان تعاملی (والدـ کودک) بر استرس والدگری، خودتنظیمی هیجانی و پرخاشگری کودکان مبتلا به اختلال آمیختگی اجتماعی بازداری نشده با و بدون اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. روش‌شناسی: این پژوهش نیمه آزمایشی و با طرح پیشآزمون- پسآزمون وگروه کنترل بود. نمونه شامل 60 نفر از کودکان 5 تا 7 ساله مبتلا ...
بیشتر
هدف: این پژوهش به‌منظور بررسی اثربخشی درمان تعاملی (والدـ کودک) بر استرس والدگری، خودتنظیمی هیجانی و پرخاشگری کودکان مبتلا به اختلال آمیختگی اجتماعی بازداری نشده با و بدون اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. روش‌شناسی: این پژوهش نیمه آزمایشی و با طرح پیشآزمون- پسآزمون وگروه کنترل بود. نمونه شامل 60 نفر از کودکان 5 تا 7 ساله مبتلا به اختلال آمیختگی اجتماعی بازداری نشده همراه با و بدون اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی بود که به شکل تصادفی انتخاب و در دوگروه کنترل و دوگروه آزمایش گمارش شدند. برنامه درمان تعاملی والد-کودک برای دوگروه آزمایش اجرا شد. دادهها با استفاده از پرسشنامه علائم مرضی کودک، پرخاشگری شهیم، استرس والدینی آبیدین و خودتنظیمی هیجانی محقق ساخته جمع‌آوری شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری نشان داد که درمان تعاملی تنها بر استرس والدگری و خودتنظیمی هیجانی گروههای کودکان 7-5 ساله مبتلا به اختلال آمیختگی اجتماعی بازداری نشده همراه با اختلال نقص توجه/ بیش فعالی و بدون اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی مؤثر بود. همچنین این روش درمانی بر استرس والدگری و خودتنظیمی هیجانی کودکان 7- 5 ساله مبتلا به اختلال آمیختگی اجتماعی بازداری نشده همراه با اختلال نقص توجه/ بیش فعالی مؤثرتر از گروه بدون اختلال نقص توجه/ بیش فعالی بود. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش این روش درمانی بهعنوان یک مداخله مؤثر در مشکلات هیجانی و جانبی کودکان مبتلا به اختلال آمیختگی اجتماعی بازداری نشده با و بدون اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی می‌تواند موردتوجه قرار گیرد.
