نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

2 استادیار دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استادیار واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 دانشکده ادبیات و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر آموزش مهارت‌های حل مسئله خلاق بین‌فردی بر خلاقیت و مهارت‌های اجتماعی کودکان کار بود. روش پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی و در قالب طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. 20 نفر از کودکان کار پسر 7 تا 10 ساله به ‌شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. برنامه آموزش حل مسئله خلاق بین‌فردی برای گروه آزمایش در 15 جلسه (هر جلسه 70-90 دقیقه) اجرا گردید. برای اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش از آزمون تفکر خلاق تورنس فرم الف و ب (TTCT) و مقیاس درجه‌بندی مهارت‌های اجتماعی (SSRS) فرم آموزگار استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نسخه 26 نرم‌افزار SPSS و آزمون کوواریانس تحلیل شد. یافته‌های به‌دست‌آمده نشان داد که بین میانگین نمرات گروه آزمایش و کنترل در هر دو متغیر وابسته تفاوت معناداری وجود داشت و آموزش مهارت‌های حل مسئله خلاق موجب بهبود خلاقیت و مهارت‌های اجتماعی شد. برنامه حل مسئله خلاق بین فردی به‌عنوان راهکاری مداخله­ای و پیشگیرانه برای کودکان کار می­تواند مورداستفاده متخصصان و دست­اندرکاران این حیطه قرار بگیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Interpersonal Creative Problem Solving Training Program on Creativity and Social Skills of Labor Children

نویسندگان [English]

  • Leila Kashani Vahid 1
  • Elham Hakimi Rad 2
  • Maryam Asaseh 3
  • Zahra farsian 4

1 Department of Psychology, Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran.

2

3 Faculty of Science Azad University Research Branch

4 School of Literature, social science and Humanities, Science & Research Branch, Islamic Azad University

چکیده [English]

The purpose of this study was to evaluate the effectiveness of interpersonal creative problem-solving training programs on the creativity and social skills of labor children. The design of the study was quasi-experimental with a pretest-posttest and a control group. Using random sampling, 20 labor boys aged 7 to 10 years were selected and assigned as experimental and control groups (each group consisted of 10 people). The experimental group participated in a creative problem-solving program for 15 sessions (70-90 minutes each session). Forms A and B of the Torrance Test of Creative Thinking (TTCT) and Teacher’s form of Gresham and Elliot questionnaire of social skills (SSRS) were used as the measurement tools. The obtained data were analyzed using SPSS software 26 and analysis of the covariance. The findings showed significant differences between the experimental and the control group in creativity and social skills. Accordingly, a creative problem-solving program is recommended as a preventive program for labor children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Creative Problem Solving
  • Creativity
  • Social Skills
  • Labor Children
منابع
پیر خائفی، علیرضا (1391). ارتباط مؤلفه­های فراشناختی خلاقیت با سلامت روان در دانشجویان. فصلنامه شناخت اجتماعی، 1(2)، 112-101.
خانیکی، الهه و معتمدی، عبدالله (1396). تأثیر مشاوره گروهی «راه حل محور» بر خودکارآمدی و حمایت اجتماعی کودکان کار. فصلنامه سلامت روانی کودک، 4(1)، 119-109.
زراعت­کار، هانیه و مرادی، علیرضا (1398). تأثیر آموزش مهارت­های حل مسئله به روش داستان­گویی بر سطوح مختلف پرخاشگری دانش‌آموزان.  فصلنامه سلامت روان کودک، 6(2)، 80-68.
شاه حسینی تازیک، سعید؛ فروزانفر، آزاده؛ هاشمی گلپایگانی، فاطمه و طاهری، نجمه (1394). مقایسه ناگویی هیجانی و خلاقیت هیجانی در دانش­آموزان دختر تیزهوش و عادی. فصلنامه توانمندسازی کودکان استثنایی، 4 (16)، 97-88.
شعبانی، مرتضی؛ ملکی، حسن؛ عباسپور، عباس و سعدی پور، اسماعیل (1396). اثربخشی آموزش مبتنی بر حل مسأله خلاق بر تفکر خلاق کارکنان مؤسسه اعتباری کوثر، فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 6(4)، 170-149.
نیکنام ، کریم؛ غباری بناب، باقر و حسن زاده، سعید (1398). تأثیر آموزش حل مسئله خلاقانه بر خلاقیت و رضایت از زندگی دانش‌آموزان پسر تیزهوش. فصلنامه سلامت روان کودک، 6(2)، 217-205.
 
 
Admaw, T., & Ghosal, S. (2018). Socio-economic determinants of child labor exploitation: the case study of Jimma Town, Ethiopia. International Journal of Economics & Finance Research & Applications 2(1).
Avci, D., Selcuk, K. T., & Kaynak, S. (2018). The magnitude and determinants of emotional-behavioral problems in working adolescents in Turkey. Archives of psychiatric nursing32(1), 44-50.
Ay, F. A., Karakaya, A., & Yilmaz, K. (2015). Relations between self-leadership and critical thinking skills. Procedia-social and Behavioral sciences207, 29-41.
Chang, E. C., D'Zurilla, T. J., & Sanna, L. J. (2004). Social problem solving: Theory, research, and training. American Psychological Association.
Cummings, P. M. (2016). Child labor and household composition: Determinants of child labor in Mexico. Asian Journal of Latin American Studies29(3), 29-54.
D'zurilla, T. J., & Goldfried, M. R. (1971). Problem solving and behavior modification. Journal of abnormal psychology78(1), 107.
Eskin, M. (2012). Problem solving therapy in the clinical practice. Newnes.
Garaigordobil, M., & Berrueco, L. (2011). Effects of a play program on creative thinking of preschool children. The Spanish journal of psychology14(2), 608-618.Gresham, F., & Elliott, S. N. (2007). Social skills improvement system (SSIS) rating scales. San Antonio, TX: Pearson Education Inc.
Harlacher, J. E., & Merrell, K. W. (2010). Social and emotional learning as a universal level of student support: Evaluating the follow-up effect of strong kids on social and emotional outcomes. Journal of Applied School Psychology26(3), 212-229.
Hosseinpour, M., Mohammadzadeh, M., & Atoofi, M. (2014). Work-related injuries with child labor in Iran. European journal of pediatric surgery24(1), 117-120.
Ibrahim, A., Abdalla, S. M., Jafer, M., Abdelgadir, J., & de Vries, N. (2019). Child labor and health: a systematic literature review of the impacts of child labor on child’s health in low-and middle-income countries. Journal of Public Health41(1), 18-26.
Imanzadeh, A., & Alipour, S. (2019). Lived Experience of Loneliness by Tabriz’s labor Children: A Phenomenological Study. Quarterly of Social Studies and Research in Iran8(2), 279-304.
Kashani-Vahid, L., Afrooz, G., Shokoohi-Yekta, M., Kharrazi, K., & Ghobari, B. (2017). Can a creative interpersonal problem solving program improve creative thinking in gifted elementary students? Thinking skills and creativity24, 175-185.
Kazdin, A. E. (2010). Problem-solving skills training and parent management training for oppositional defiant disorder and conduct disorder.
La Marca, R., Bösch, M., Sefidan, S., Annen, H., Wyss, T., & Ehlert, U. (2017). Inverse effects of optimism and resilience on the acute stress reactivity of the autonomic nervous system. Psychoneuroendocrinology83, 15-16.
Mafra, H. (2015). Development of learning and social skills in children with learning disabilities: an educational intervention program. Procedia-Social and Behavioral Sciences209, 221-228.
Myburgh, C., Moolla, A., & Poggenpoel, M. (2015). The lived experiences of children living on the streets of Hillbrow. Curationis38(1), 1-8.
Nelson, D. W., & Sim, E. K. (2014). Positive affect facilitates social problem solving. Journal of Applied Social Psychology44(10), 635-642.
Nejad, M. R., & Khodabakhshi-Koolaee, A. (2020). Effectiveness of psychodrama on Increasing Social Skills and Reducing of Aggression in Afghan Immigrant Labor Children.
Pinzón-Rondón, Á. M., Cifuentes, L. B., Zuluaga, C., Botero, J. C., & Pinzon-Caicedo, M. (2018). Wealth, social protection programs, and child labor in colombia: a cross-sectional study. International Journal of Health Services48(3), 535-548.
Puccio, G. J., Burnett, C., Acar, S., Yudess, J. A., Holinger, M., & Cabra, J. F. (2020). Creative problem solving in small groups: the effects of creativity training on idea generation, solution creativity, and leadership effectiveness. The Journal of Creative Behavior54(2), 453-471.
Shure, M. B. (1993). Interpersonal Problem Solving and Prevention. A Comprehensive Report of Research and Training. A Five-Year Longitudinal Study, Kindergarten through Grade 4.
Shure, M. B., & Aberson, B. (2013). Enhancing the process of resilience through effective thinking. In Handbook of resilience in children (pp. 481-503). Springer, Boston, MA.
Sousa, F. C., Monteiro, I. P., Walton, A. P., & Pissarra, J. (2014). Adapting creative problem solving to an organizational context: A study of its effectiveness with a student population. Creativity and Innovation Management23(2), 111-120.
Vameghi, M., Roshanfekr, P., Ali, D., Noroozi, M., Madani, S., McFarland, W., & Mirzazadeh, A. (2019). Population size estimates of street children in Iran: synthesis of multiple methods. Journal of Urban Health96(4), 549-557.
Watkins, K. (2016). The State of the World's Children 2016: A Fair Chance for Every Child. UNICEF. 3 United Nations Plaza, New York, NY 10017.
Webster-Stratton, C., & Reid, M. J. (2004). Strengthening social and emotional competence in young children—The foundation for early school readiness and success: Incredible years classroom social skills and problem-solving curriculum. Infants & Young Children17(2), 96-113.
Worku, B. N., Urgessa, D., & Abeshu, G. (2019). Psychosocial Conditions and Resilience Status of Street Children in Jimma Town. Ethiopian Journal of Health Sciences29(3).