نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزش روانشناسی بالینی، دانشکده ی علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

2 استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

هدف: این پژوهش به‌منظور بررسی اثربخشی درمان تعاملی (والدـ کودک) بر استرس والدگری، خودتنظیمی هیجانی و پرخاشگری کودکان مبتلا به اختلال آمیختگی اجتماعی بازداری نشده با و بدون اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. روش‌شناسی: این پژوهش نیمه آزمایشی و‌ با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون وگروه کنترل بود. نمونه شامل 60 نفر از کودکان 5 تا 7 ساله مبتلا به اختلال آمیختگی اجتماعی بازداری نشده همراه با و‌ بدون اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی بود که به شکل تصادفی انتخاب و در دوگروه کنترل و دوگروه آزمایش گمارش شدند. برنامه درمان تعاملی والد-کودک برای دوگروه آزمایش اجرا شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه علائم مرضی کودک، پرخاشگری شهیم، استرس والدینی آبیدین و خودتنظیمی هیجانی محقق ساخته جمع‌آوری شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری نشان داد که درمان تعاملی تنها بر استرس والدگری و خودتنظیمی هیجانی گروه‌های کودکان 7-5 ساله مبتلا به اختلال آمیختگی اجتماعی بازداری نشده همراه با اختلال نقص توجه/ بیش فعالی و‌ بدون اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی مؤثر بود. همچنین این روش درمانی بر استرس والدگری و خودتنظیمی هیجانی کودکان 7- 5 ساله مبتلا به اختلال آمیختگی اجتماعی بازداری نشده همراه با اختلال نقص توجه/ بیش فعالی مؤثرتر از گروه بدون اختلال نقص توجه/ بیش فعالی بود. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش این روش درمانی به‌عنوان یک مداخله مؤثر در مشکلات هیجانی و جانبی کودکان مبتلا به اختلال آمیختگی اجتماعی بازداری نشده با و بدون اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی می‌تواند موردتوجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Interaction Therapy on Parental Stress, Emotional Self-Regulation and Aggression of Children with Disinhibited Social Engagement Disorder with and without Attention Deficit / Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

  • tahereh jafari 1
  • mansoureh boahramipourisfahani 2

1 Department of clinical psychology, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

2 Assistant Professor of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Islamic Azad University of Isfahan (Khorasgan), Isfahan, Iran

چکیده [English]

Objective: This study was conducted to investigate the effectiveness of (parent-child) interaction therapy on parenting stress, emotional self-regulation, and aggression in children with disinhibited social engagement disorder with and without attention-deficit/ hyperactivity disorder. Methods: This was a quasi-experimental study with a pretest-posttest and control group design. The sample consisted of 60 children 5-7 years with disinhibited social engagement disorder with and without attention-deficit / hyperactivity disorder who were randomly selected and assigned to two control and two experimental groups. The parent-child Interaction treatment program was administered to the two experimental groups. Data were collected using by child morbidity questionnaire, Shahim aggression questionnaire, Abidin parenting stress, and researcher-made emotional self-regulation questionnaire. Results: The results of multivariate analysis of covariance showed that parent-child interaction therapy only on parenting stress and emotional self-regulation in children 5 to 7 years with disinhibited social engagement disorder with and without attention-deficit / hyperactivity disorder is effective. Also, this method of treatment was more effective on parenting stress and emotional self-regulation in children 5 to 7 years with disinhibited social engagement disorder with attention-deficit/hyperactivity disorder than in the group without attention-deficit/hyperactivity disorder. Conclusion: This therapy can be considered an effective intervention for emotional problems and problems in children with disinhibited social engagement disorder with and without attention-deficit / hyperactivity disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Disinhibited Social Engagement Disorder
  • Parental Stress
  • aggression
  • Emotional Self-Regulation
  • Parent-Child
منابع
امان الهی، عباس. شادفر، افروز و اصلانی، خالد(1396). « اثربخشی رابطه درمانی والد-کودک بر استرس والدگری مادران و پذیرش        
         والدینی کودکان دبستانی». فصلنامه خانواده و پژوهش. 41: 120-103.
انجمن روانشناسی آمریکا (2013). پنجمین ویرایش راهنمای تشخیص و آماری اختلال های روانی. ترجمه ی هامایاک آوادیس یانس،    
        حسن هاشمی میناباد وداوود عرب قهستانی(1395). تهران: انتشارات رشد.
انجمن روانشناسی آمریکا (2013). پنجمین ویرایش راهنمای تشخیص و آماری اختلال های روانی. ترجمه ی یحیی سیدمحمدی
        (1393). تهران: نشر روان.
پیرنیا، بیژن. سلیمانی، علی. پیرنیا، کامبیز (1395). « مشکلات رفتاری و درمانهای روان شناختی، اثربخشی درمان تعاملی والد- کودک بر
         پرخاشگری کودکان، یک کارآزمایی کنترل شده تصادفی مقدماتی». فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی.         
         7 (27) : 69-47. 
ستیر، ویرجینیا (1971). آدم سازی در روانشناسی خانواده. ترجمه بهروز بیرشک(1388). تهران : انتشارات رشد.
شهیم، سیما ( 1386). « پرخاشگری رابطه ای در کودکان پـیش دبستانی». مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران .13(3) :271 -264.  
شیرزادی، پرستو. فرامرزی، سالار. قاسمی، مسلم و شفیعی، میثم (1393). «بررسی روایی و اعتبار فرم کوتاه شاخص استرس فرزندپروری
         (PSI-SF) ». مجله ی رویش روان شناسی. 3 (9) : 91-110.        
صابری، جواد. بهرامی پور، منصوره. قمرانی، امیر و یارمحمدیان، احمد (1391). « اثربخشی برنامه گروهی فرزندپروری مثبت بر کاهش
        استرس والدگری مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم». دانش وپژوهش در روانشناسی کاربردی. 15(2) : 77- 69.
عزیزی، آرمان. فاتحی زاده، مریم. احمدی، احمد. جزایری، رضوان(1397). « تأثیر درمان رابطۀ والد- فرزند بر تنیدگی و توانمندی والدین
        فرزند دارای دچار اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی». دوفصلنامه ی مشاوره وروان درمانی خانواده. 8 (1) : 27-46.
قوی میدانی، مریم(1397). « اثربخشی مداخله بازی درمانی مبتنی بر والد- کودک بر پرخاشگری واکنشی کودکان پیش دبستانی».   
        یازدهمین کنفرانس روانشناسی وعلوم اجتماعی. تهران. 11 تیرماه 97.
کاپلان، هارولد و سادوک، بنجامین(2007). خلاصه ی روانپزشکی. ترجمه ی فرزین رضاعی(1392). تهران: انتشارات ارجمند.
کاوه، منیژه. علیزاده، حمید. دلاور، علی و برجعلی، احمد(1390).« تدوین برنامه افزایش تاب­آوری در برابر استرس و تأثیر آموزش آن بر   
        مؤلفه­های کیفیت زندگی والدین دارای کودک کم‌توان ذهنی خفیف». فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 11(2) :140-119.   
محمودی، مریم. برجعلی، احمد. علیزاده، حمید. غباری بناب، باقر. اختیاری، حامد و اکبری زردخانه، سعید(1395). «تنظیم هیجان در
        کودکان با اختلال یادگیری و کودکان عادی. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی». 4 (13): 69-
        84 .
مک نیل، چریل بادیفورد و همبری کیگین، تونی (1999). درمان مبتنی بر تعامل والد- کودک (PCIT). ترجمه ی بدرالدین نجمی و
        نازیتا جانقربان .1395. تهران: انتشارات ارجمند.
 
Abidin, R. (1995). Manual for the parenting stress index. Odessa, FL: Psychological Assessment
         Resources.
American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. Facts for families: Attachment
         Disorders. (2014). 85, 1-3. Version published: 2014 January10. from IDEAL database site http://
         www.aacap.org/.
Barlow, J., Coren, E., Stewart‐Brown, S. (2003). Parent‐training programmes for improving maternal  
         psychosocial health. Cochrane Database of Systematic Reviews. 1(4),
         doi:10.1002/14651858.CD002020.pub2.
Bjørseth, Å., Wichstrøm, L. (2016). Effectiveness of parent-child interaction therapy (PCIT) in the
         treatment of young children’s behavior problems. A randomized controlled study. 11(9). 1-19.  
         doi: 10.1371/journal.pone.0159845.
Cole, P.M., Dennis, T.A., Smith-Simon, K.E., Cohen, L.H. (2009). Preschoolers’
          emotion regulation strategy understanding: Relations with emotion socialization
          and child selfregulation. Social Development. 18(2), 324-352.
Deater-Deckard, K., Scarr, S. (1996). Parenting stress among dual-earner mothers and
          fathers: are there gender differences? Journal of Family Psychology.10(1), 45-59.
Dickmann, CR., Allen, B. (2017). Parent–child interaction therapy for the treatment of disinhibited
          social engagement disorder: A case report. Evidence-Based Practice in Child and Adolescent 
          Mental Health. 2(1), 19-29.
Foley, Y.C., Higdon, L., White, J.F. (2006). A qualitative study of filial therapy: Parents' voices.
          International Journal of Play Therapy. 15(1), 37.
Glover, G.J.,  & Landreth, G.L. (2000). Filial therapy with Native Americans on the Flathead
          Reservation. International Journal of Play Therapy. 9(2), 57-80.
Goldstein, S., Goldstein, M., Jones, C.B., Braswell, L., Sheridan, S. (1998). Managing ADHD
          in Children: A Guide for practitioners use. New york: John wiley & sons, Inc.
Hahlweg, K., Heinrichs, N., Kuschel, A., Bertram, H., Naumann S. (2010). Long-term outcome of a
          randomized controlled universal prevention trial through a positive parenting program: is it
           worth the effort? Child and adolescent psychiatry and mental health. 2010;4(1), 1-14.
Humphreys, K., Charles, N., Charles, Z., Nathan, F. (2017). Signs of reactive attachment
           disorder and disinhibited social engagement disorder at age 12 years: Effects of
           institutional care history and high-quality foster care. Development and
           Psychopathology. 29, 675–684 .
Kinsworthy, S., & Garza, Y. (2010).Filial therapy with victims of family violence: A
          phenomenological study. Journal of family violence. 25(4), 423-429.
Landreth, G.L., & Lobaugh, A. (1998). Filial therapy with incarcerated fathers: Effects
           on parental acceptance of child, parental stress, and child adjustment. Journal of 
           Counseling & Development
. 76(2), 157-165.
Lee, M.K., & Landreth, G. L. (2003). Filial therapy with immigrant Korean parents in
            the United States. International Journal of Play Therapy. 12(2), 67-88.
Liu, J. (2011). Early health risk factors for violence: Conceptualization, evidence, and implications.
            Aggression and violent behavior. 16(1), 63-73.
Mirza, K.h., Mwimba, G., Pritchett, R., Davidson, C. (2016). Association between reactive a
            attachment disorder/disinhibited social engagement disorder and emerging personality
            disorder: a feasibility study. The Scientific World Journal. 2(4), 1-8.
Minnis, H.(2018). What happens to disinhibited social engagement disorder over time? Journal
            of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 57(5), 304-305. 
Montiel, C.N., Pena, J., Espina, G.M., Ferrer-Hernandez, M., López-Rubio, A., Puertas-Sánchez,              
           S., Cardozo-Durán, J.J. ‌(2002). A pilot study of methylphenidate and parent training in the
           treatment of children with attention- deficit hiperactivity disorder. Revista de neurologia.
           35(3), 201-205.
Pirnia, B., Najafi, E., Lashkari, A., Saber Majidi, G. (2017). Evaluation of parent-child
            interaction therapy on anexiety level in pre-elementary school children: A randomized
            controlled trial. Practice in Clinical Psychology. 5(3), 167-176.        
Underwood, M.K., Beron, K.J., Galperin, M.B., Gentsch, J.K., Risser, S.D. (2008). Family correlates
            of children’s social and physical aggression with peers: Negative interparental conflict
            strategies and parenting styles. International J Behav Dev. 32: 549-562.
Wells, K.C., Epstein, J.N., Hinshaw, S.P., Conners, C.K., Klaric, J., Abikoff, H.B., Abramowitz, A.,
            Arnold, L. E., Elliott, G., Greenhill, L. L., Hechtman, L., Hoza, B., Jensen, P. S., March, J. S.,
            Pelham,W., Pfiffner, L., Severe, J., Swanson, J. M., Vitiello, B., & Wigal, T.  (2000). Parenting
            and family stress treatment outcomes in attention deficit hyperactivity disorder (ADHD): An
            empirical analysis in the MTA study. Journal of abnormal child psychology. 28(6), 543-53. 
Xu, Y., Farver, J. A. M., Zhang, Z. (2009). Temperament, harsh and indulgent parenting, and Chinese
            childrens proactive and reactive aggression. Child Development. 80(1), 244-258.