نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 استاد ممتاز، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استاد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.

4 استادیار، آمار زیستی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

خانواده به‌عنوان هسته اصلی مراقبت از کودک و نوجوان شناخته می‌شود و در درمان مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان نقش مهمی دارد. مطالعه حاضر باهدف بررسی اثربخشی درمان‌های خانواده محور بر پیامدهای رفتاری کودکان و نوجوانان ایرانی انجام پذیرفته است. این مطالعه مرور سیستماتیک و فراتحلیل بر روی کلیه مقالات فارسی و یا انگلیسی چاپ‌شده (طی سال‌های 1390 تا 1399) در زمینه درمان خانواده محور در جامعه کودک و نوجوان ایرانی با استفاده از پایگاه داده‌های داخلی همچون سایت اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، سامانه دانش گستر برکت (Iran Medex)، اطلاعات نشریات کشور (MagIran)، مرجع دانش (Civilica)، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (Irandoc) و انگلیسی‌زبان Scopus، Web of science، Pubmed،Science direct و Google Scholar و با ترکیب لغات مناسب انجام پذیرفته است. در این مطالعه از شاخص میانگین استاندارد اختلاف (SMD) و جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار STATA استفاده گردید. در بین 103 مقاله یافت شده در جستجوی اولیه تنها 38 مقاله (10 مقاله (26%) بر روی نوجوانان، 28 مقاله (74%) بر روی کودکان) حائز شرایط ورود به مطالعه گردیدند. میزان شاخص SMD مداخلات خانواده محور نسبت به گروه کنترل به‌صورت کلی برابر با 1.60 با فاصله اطمینان 95% با حد اطمینان (1.31 تا 1.90) و در نمونه کودک برابر با 1.39 با فاصله اطمینان 95% با حد اطمینان (1.31 تا 1.90) و در نمونه نوجوان برابر با 2.18 با فاصله اطمینان 95% با حد اطمینان (1.44 تا 2.91) گزارش گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که درمان‌های خانواده محور در کودکان و علی‌الخصوص نوجوان ایرانی دارای کارایی مناسب درمانی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Effectiveness of Family-Centered Treatments on the Behavioral Consequences of Iranian Children and Adolescents: A Systematic Review and Meta-Analysis

نویسندگان [English]

  • Sogand Ghasemzadeh 1
  • .Gholam Ali Afrooz 2
  • simin hosseinian 3
  • mohammad Gholami Fesharaki 4

1 Assistant Professor, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.

2 Distinguished Professor, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.

3 Professor, Department of Counseling, Faculty of Education and Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran.

4 Assistant Professor, Biostatistics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Family is known as the core of child and adolescent care and it plays an important role in the treatment of behavioral problems in children and adolescents. The aim of this study was to investigate the effectiveness of FCI on the behavioral consequences of Iranian children and adolescents. This study is a systematic review and meta-analysis of all published Persian or English articles (during the years 2011 to 2020) in the field of FCI in the Iranian child and adolescent community using an internal database such as SID, Iran Medex, MagIran, Civilica, Irandoc, and English Scopus, Web of Science, Pubmed, Science Direct and Google Scholar by combining the appropriate words. In this study, the Standard Mean Difference index (SMD) and STATA software were used to analyze the data. Among the 103 articles found in the initial search, only 38 articles (10 (26%) articles on adolescents, 28 (74%) articles on children) were eligible for inclusion in the study. The SMD index of FCI compared to the control group is generally equal to 1.60 with a 95% Confidence Interval (CI) (1.31 to 1.90) and in the child sample equal to 1.39 with a 95% CI (1.31 to 1.90). The adolescent sample was reported to be 2.18 with a 95% CI (1.44 to 2.91). The results of this study showed that FCI in children and especially Iranian adolescents have good therapeutic efficacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Childhood
  • Adolescence
  • Family-Centered
  • Iran
منابع
ابراهیم کافوری، اکرم. (1389). تدوین و اعتبارسنجی الگویی برای ارزشیابی کتاب‌های درسی بر اساس رویکرد روان‌شناسی یادگیری و تربیتی. اندیشه‌های نوین تربیتی. 6(4). 61-92. https://doi.org/10.22051/jontoe.2010.218
اصغری نکاح، سید محسن؛ کاظمی، صدیقه و بهمن‌آبادی، سمیه. (1391). بررسی نیازسنجی از مربیان کودکان با آسیب‌شنوایی به‌منظور طراحی و تدوین برنامه‌ی آموزشی-توان‌بخشی. تعلیم و تربیت استثنایی. 1(111)، 17-5.
افروزه، الهام، طباطبایی، امیر و دروگر، خدیجه. (1392). عملکردهای شناختی و زبان‌شناختی در کودکان ناشنوا. تعلیم و تربیت استثنایی. 1(114). 51-42.
امینون، عفت و شریفی پور، زهرا. (1395)، ضرورت بررسی کتب درسی و تحلیل محتوا در نظام آموزش‌وپرورش ایران. دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و علوم انسانی.https://civilica.com/doc/54994
بابایی، حسن، حاتمی زاده، نیکتا، حسین زاده، سمانه و مهرکیان، سعیده. (1397). طراحی ابزار سنجش نیاز به خدمات آموزشی و توان‌بخشی دانش‌آموزان دچار کم شنوایی مدارس تلفیقی مقطع ابتدایی. فصلنامه علمی-پژوهشی طب توان‌بخشی. 7(2). 148-157. doi: 10.22037/jrm.2018.110884.1594
براری پور، الناز، موللی، گیتا. (1397). مروری بر پژوهش‌ها درزمینهٔ اختلالات هیجانی رفتاری کودکان کم‌شنوا. فصلنامه علمی-پژوهشی طب توان‌بخشی. 3(7). 274-284. doi: 10.22037/JRM.2017.110776.1523
به پژوه، احمد، غباری، باقر، حسین خانزاده، عباسعلی، حجازی، الهه. (1384). مقایسه مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان کم‌شنوا در مدارس تلفیقی و استثنایی. مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی. 2(35). 3.
ترابیان، نسا، حسن‌زاده، سعید. (1393). بررسی رابطه حافظه کوتاه‌مدت و میزان آگاهی واج‌شناسی با وضوح گفتاری خواندن در دانش‌آموزان ناشنوا. فصلنامه کودکان استثنایی. 2(52). 79-90.
جعفری نژاد فرد کهن، محمود، غباری بناب، باقر. (1388). مقایسه مهارت‌های اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان استثنایی در مدارس تلفیقی و استثنایی. نشریه کودکان استثنایی. 1(31). 63-73.
خونساری، فاطمه، عاشوری، محمد. (1400). بازی‌درمانی: تنظیم هیجان در کم‌شنوا با تأکید بر چرخ هیجان. مجله پیشرفت‌های نوین در روان‌شناسی، علوم تربیتی و آموزش‌وپرورش. 4(34).97-105.
رضایی دهنوی، صدیقه، رستمی، صدیقه، رنگانی، اقدس. (1397). ارائه و ارزیابی مدل تأثیر رشد زبان، بر عملکرد اجتماعی کودکان دچار آسیب‌شنوایی. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی. 78(2).84-92.
رضایی، سعید، مهرمنش، الهه. (1394). نشانه روانی و بدنی اضطراب در افراد با آسیب‌شنوایی و بینایی. اولین همایش بین‌المللی نوآوری و تحقیق در هنر و علوم انسانی.115-121. https://civilica.com/doc/431907
رمضانی، احمد. (1397). ارزشیابی کتاب درسی و راهنمای معلم زبان‌آموزی و جمله‌سازی دانش‌آموزان ناشنوا/کم‌شنوا. فصلنامه کودکان استثنایی. 2(19). 123-142.
سلمان تبریزی، سیما. (1375). مهارت‌های کلامی ناشنوایان، آسیب‌شناسی زبان و گفتار. تعلیم و تربیت استثنایی. (15). 7-12.
سند تحول راهبردی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران، مصوب جلسات 680 مورخ 18/10/89 لغایت 697 مورخ 27/6/ 90 شورای عالی انقلاب فرهنگی.
شالیان، رحیم. (1394). طراحی الگوی برنامه‌درسی ویژه دانش‌آموزان آسیب‌دیده شنوایی در دوره اول دبستان مبتنی بر رویکرد تحول یکپارچه انسان (DIR). رساله جهت دریافت درجه دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد.
شریفی درآمدی، پرویز، سیف نراقی، مریم، رحمان پور، مهدیه، شامحمدی، مرتضی و مسعودنیا، نسترن. (1393). مقایسه سطح اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان دختر 12-4 ساله شنوا و ناشنوا. فصلنامه آسیب‌شناسی گفتار و زبان. 1(4) 57-61.
عباس زاده، محمد. (1391). تاملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی. جامعه‌شناسی کاربردی. (1).34-19.
غلامحسین‌زاده، حسن. (1394). آموزش فراگیر: وضعیت موجود و وضعیت مطلوب. تعلیم و تربیت استثنایی. 130(2). 51-56.
فرج اللهی، مهران؛ سرمدی، محمدرضا و تقدیری نوش‌آبادی، امیر. (1388). مقایسه عملکرد تحصیلی و رفتاری دانش‌آموزان پسر کم‌شنوای مدارس استثنایی و تلفیقی. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی 9(3)، 273-281.
گال، مردیت، بورگ، والتر و گال جوییس. (1387). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی. ترجمه احمدرضا نصر. ویراست دوم.620-627 و 977.
موللی، گیتا، براتی، روح‌الله و طاهری، محمد. (1393). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر کاهش پرخاشگری کلامی و غیرکلامی دانش‌آموزان پسر با کم‌توان ذهنی. تحول روانشناختی کودک. (1).71-81.
نوریان، محمد. (1387). بررسی چگونگی به‌کارگیری اصل تأکید در طراحی تصاویر کتاب‌های درسی پایه دوم و پنجم دوره ابتدایی اندیشه‌های نوین تربیتی.4(3)، 127-144.
نیک‌نفس، سعید، علی‌آبادی، خدیجه. (1392). نقش تحلیل محتوا در فرایند آموزش و طراحی کتاب‌های درسی. مجله جهانی رسانه.2(8). 124-150.
نیلسن، لی براتلند. (1379). کودک استثنایی در مدارس عادی. ترجمه غلامعلی افروز و محمود میرنسب. نشر نوادر.
وست وود، پیتر. (1381). آموزش‌وپرورش کودکان با نیازهای ویژه. ترجمه شاهرخ مکوندحسینی، فرح شیلاندری. انتشارات رشد. ویراست دوم. ص 29.
همایی، رضا، مرتضوی، مسعود. (1379). تحلیل محتوای کتاب فارسی دوم ابتدایی ویژه ناشنوایان. پژوهشکده کودکان استثنایی.
References
Cartledge, G.& Cochran,I. (1996). Social Skill Self Assessments by Adolescents with Hearing Impairments in residential and publics Schools. Remedial and Special Education.17(1). 7-130. https://doi.org/10.1177%2F074193259601700104
Dymond, S.K., & Orelvove, p. (2001). What constitutes effective curriculu for students with server disabilities. Exceptionality. 9(3).109-122. https://doi.org/10.1207/S15327035EX0903_2
Glatthorn, A. A. Boschee, F. A. Whitehead, B.M, & Boschee, B. F. (2015).Curriculum leadership: Strategies for Development and Implementatio (4 ed). Sage Publications. ISBN-13 ‏: ‎ 978-1483347387
Gridley Howe S. (2013). Education of Laura D. Bridgman. Published by forgotten books. PIBN 1000293573
Greenspan, S. I. S. & Wieder. (2006). Infant and Early Childhood Mental Health: A Comprehensive Developmental Approach to Assessment and Intervention (First ed). American Psychiatric Publishing. http://dx.doi.org/10.1177/13591045080130041003
Guba, F.G & Lincoln, Y.S. (1994).Competing paradigms in qualitative research in N.K.Denzin& Y.coln(Eds), Handbook if qualitative research (pp105-117).Thousand oaks,CA:Sage.
Idstad, M., Tambs, K., Aarhus, L. & Engdahl, B. L. (2019). Childhood sensorineural hearing loss and adult mental health up to 43 years later: results from the HUNT study. BMC Public Health. 19(1), 168–. https://doi.org/10.1186/s12889-019-6449-2
Keller, H. (2003). Story of My Life. Published by C. Rainfield. ISBN:9781588362988, 1588362981
 Lomber, S. G. Meredith, M. A., & Kral, A. (2010). Cross-modal plasticity in specific auditory cortices underlies visual compensations in the deaf. Nature Neuroscience. 13. 1421-1427. https://doi.org/10.1038/nn.2653
Moores, D. F. & Martin, D. S. (2006). Deaf learners: developments in curriculum and instruction. Gallaudet University Press. Gallaudet University Press,U.S. ISBN: 9781563682858 http://www.mdu.ac.in/UpFiles/UpPdfFiles/2022/Jan/4_01-10-2022_15-56-20_Deaf%20Learners,%20Developments%20in%20Curriculum%20and%20Instruction(2006)BBS.pdf
Most, T., Weisel, A., & Tur-Kaspa, H. (١٩٩٩). Contact with students with hearnig Impairments and the evaluation of speech intellgibility and personal qualities. Journal of Special Education. (33)2. 103-111 https://doi.org/10.1177%2F002246699903300204
Vukkadala, N., Pereza, D., Cabala, S., Kapur, C. & Chan, D. (2018). Linguistic and behavioral performance of bilingual children with hearing loss. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology.112 (2018). 34–38. https://doi.org/10.1016/j.ijporl.2018.06.020
Wilson, R. A. (2002), Special Educational Needs in the Early Years: Teaching and Learning in the Early Years, Routledge is imprint of the Tylor & Francis Group. E-library
Zaidman-Zait, A., Most, T., Tarrasch, R., Haddad-eid, E., & Brand, D. (2016). The Impact of childhood hearing loss on the family: Mothers’ and fathers’ stress and coping resources. Journal Deaf Stud Deaf Educ. 21(1). 23-33. https://doi.org/10.1093/deafed/env038
References [In Persian]
Abbaszadeh, M. (1391). Reflections on the validity and reliability of qualitative research. Applied Sociology. (1).34-19. [In Persian].
Afroozeh, E., Tabatabai, A.,& Drougar, Kh. (1392). Cognitive and linguistic functions in deaf children. Exceptional education. 1 (114). 51-42. [In Persian].
Aminon, E., & Sharifipour, Z. (2016), The need to review textbooks and content analysis in the Iranian education system. the Second International Conference on Management and Humanities. https://civilica.com/doc/54994[In Persian].
Asgharinekah, S.M., Kazemi, S.,& Bahmanabadi, S. (1391). Assessing the needs of educators of children with hearing impairment and developing a training-rehabilitation program. Exceptional education. 1 (111), 17-5. [In Persian].
Babaei, H., Hatamizadeh, N., Hosseinzadeh, S.,& Mehrkian, S. (1397). Designing tools for assessing the need for educational and rehabilitation services for students with hearing loss in integrated primary schools. Journal of Rehabilitation Medicine. 7 (2). 148-157. doi: 10.22037 / jrm.2018.110884.1594. [In Persian].
Bararipour, E., Molly, G. (1397). A review of research on emotional and behavioral disorders in deaf children. Journal of Rehabilitation Medicine. 3 (7). 274-284. doi: 10.22037 / JRM.2017.110776.1523. [In Persian].
Beh Pajooh, A, Ghobari, B., Hossein Khanzadeh, A. A,& Hejazi, E. (1384). Comparison of social skills of deaf students in integrated and exceptional schools. Journal of Psychology and Educational Sciences. 2 (35). 3.
Cartledge, G.& Cochran,I. (1996). Social Skill Self Assessments by Adolescents with Hearing Impairments in residential and publics Schools. Remedial and Special Education.17(1). 7-130. https://doi.org/10.1177%2F074193259601700104
Dymond, S.K., & Orelvove, p. (2001). What constitutes effective curriculu for students with server disabilities. Exceptionality. 9(3).109-122. https://doi.org/10.1207/S15327035EX0903_2
Document of strategic transformation of the formal public education system of the Islamic Republic of Iran, approved by the 680th meetings dated 10/18/89 to 697 dated 27/6/90 of the Supreme Council of the Cultural Revolution. [In Persian].
Ebrahim Kafuri, A. (1389). Develop and validate a model for evaluating textbooks based on the approach of learning and educational psychology. New educational ideas. 6 (4). 61-92. https://doi.org/10.22051/jontoe.2010.218
Farajollahi, M. Sarmadi, M. R.& Taqdiri Noshabad, A. (1388). Comparison of academic and behavioral performance of deaf male students in special and integrated schools. Research in Exceptional Children. 9 (3), 273-281. [In Persian].
Gal, M. Borg, W.,& Gal, J. (1387). Quantitative and qualitative research methods in educational sciences and psychology. Translated by Ahmad Reza Nasr. Second Edition.620-627 and 977. [In Persian].
Glatthorn, A. A. Boschee, F. A. Whitehead, B.M, & Boschee, B. F. (2015).Curriculum leadership: Strategies for Development and Implementatio (4 ed). Sage Publications. ISBN-13 ‏: ‎ 978-1483347387
Greenspan, S. I. S. & Wieder. (2006). Infant and Early Childhood Mental Health: A Comprehensive Developmental Approach to Assessment and Intervention (First ed). American Psychiatric Publishing. http://dx.doi.org/10.1177/13591045080130041003
Gridley Howe S. (2013). Education of Laura D. Bridgman. Published by forgotten books. PIBN 1000293573
Gholam-Hosseinzadeh, H. (1394). Comprehensive education: the current situation and the desired situation. Exceptional education. 130 (2). 51-56. [In Persian].
Guba, F.G & Lincoln, Y.S. (1994).Competing paradigms in qualitative research in N.K.Denzin& Y.coln(Eds), Handbook if qualitative research (pp105-117).Thousand oaks,CA:Sage.
Homayi, R, Mortazavi, M. (1379). Content analysis of the second elementary Persian book for the deaf. Exceptional Children Research Institute. [In Persian].
Idstad, M., Tambs, K., Aarhus, L. & Engdahl, B. L. (2019). Childhood sensorineural hearing loss and adult mental health up to 43 years later: results from the HUNT study. BMC Public Health. 19(1), 168–. https://doi.org/10.1186/s12889-019-6449-2
Jafari-Nejad-Fard-Kohan, M., Ghobari-Bonab, B. (1388). Comparison of social skills and academic achievement of exceptional students in integrated and exceptional schools. Magazine of Exceptional Children. 1 (31). 63-73. [In Persian].
Khunsari, F., Ashuri, M. (1400). Play therapy: Regulation of emotion in the deaf with an emphasis on the wheel of emotion. Journal of Recent Advances in Psychology, Educational Sciences and Education. 4 (34).97-105. [In Persian].
Keller, H. (2003). Story of My Life. Published by C. Rainfield. ISBN:9781588362988, 1588362981
Lomber, S. G. Meredith, M. A., & Kral, A. (2010). Cross-modal plasticity in specific auditory cortices underlies visual compensations in the deaf. Nature Neuroscience. 13. 1421-1427. https://doi.org/10.1038/nn.2653
Moores, D. F. & Martin, D. S. (2006). Deaf learners: developments in curriculum and instruction. Gallaudet University Press. Gallaudet University Press,U.S. ISBN: 9781563682858 http://www.mdu.ac.in/UpFiles/UpPdfFiles/2022/Jan/4_01-10-2022_15-56-20_Deaf%20Learners,%20Developments%20in%20Curriculum%20and%20Instruction(2006)BBS.pdf
Most, T., Weisel, A., & Tur-Kaspa, H. (١٩٩٩). Contact with students with hearnig Impairments and the evaluation of speech intellgibility and personal qualities. Journal of Special Education. (33)2. 103-111 https://doi.org/10.1177%2F002246699903300204
Movalleli, G., Barati, R.,& Taheri, M. (1393). The effectiveness of social skills training on reducing verbal and non-verbal aggression in male students with mental disabilities. Child psychological development. (1).71-81. [In Persian].
Nielsen, L., B. (1379). Exceptional child in normal schools. Translated by Gholam Ali Afrooz and Mahmoud Mirnsab. Rare publication.
Nik-Nafas, S., Aliabadi, Kh. (1392). The role of content analysis in the process of teaching and designing textbooks. World Journal of Media.8 (2), 124-150. [In Persian].
Nourian, M (1387). Investigating how to apply the principle of emphasis in the design of second and fifth grade textbook images in the elementary course of modern educational ideas. 4 (3), 127-144.
Ramezani, A. (1397). Textbook evaluation and teacher language guide and sentence construction for deaf / hard of hearing students. Exceptional Children Quarterly. 2 (19). 123-142.
Rezaei-Dehnavi, S., Rostami, S., Rangani, A. (1397). Presenting and evaluating the model of the effect of language development on the social functioning of children with hearing impairments. Cognitive Science News Quarterly. 78 (2).84-92. [In Persian].
Rezaei, S., Mehrmanesh, E. (1394). Psychological and physical symptoms of anxiety in people with hearing and vision impairments. The First International Conference on Innovation and Research in Arts and Humanities.115-121. https://civilica.com/doc/431907[In Persian].
Salman Tabrizi, S. (1375). Deaf verbal skills, language and speech pathology. Exceptional education. (15). 7-12.
Shalian, R. (1394). Designing a curriculum model for hearing impaired students in the first grade of primary school based on the Integrated Human Transformation (DIR) approach. Thesis for doctoral degree, Ferdowsi University of Mashhad. [In Persian].
Shalian, R., Amin-Yazdi, S. A., Karshaki, H., Saeedi-Rezvani, M., & Asghari-Nekah, S. M. (1396). Scanning of Interactive Transformation Requirements in Students with Hearing Impairment: A Case Study. Quarterly of Psychology of Exceptional Individual. (25) 7. 143-173. doi: 22054 / JPE.2017.7723[In Persian].
Sharifi-Daramadi, P., Seif-Naraghi, M., Rahmanpour, M., Shamohammadi, M.,& Masoudnia, N. (1393). Comparison of social anxiety levels of 4-12 year old hearing and deaf female students. Journal of Speech and Language Pathology. 1 (4) 57-61. [In Persian].
Torabian, Nessa, Hassanzadeh, Saeed. (1393). Investigating the Relationship between Short-Term Memory and Phonological Awareness with Speech Clearness Reading in Deaf Students. Exceptional Children Quarterly. 2 (52). 79-90. [In Persian].
Vukkadala, N., Pereza, D., Cabala, S., Kapur, C. & Chan, D. (2018). Linguistic and behavioral performance of bilingual children with hearing loss. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology.112 (2018). 34–38. https://doi.org/10.1016/j.ijporl.2018.06.020
Westwood., P. (1381). Education and upbringing of children with special needs. Translated by Shahrokh Makond Hosseini, Farah Shilandari. Roshd Publications. Second Edition.p: 29.
Wilson, R. A. (2002), Special Educational Needs in the Early Years: Teaching and Learning in the Early Years, Routledge is imprint of the Tylor & Francis Group. E-library
Zaidman-Zait, A., Most, T., Tarrasch, R., Haddad-eid, E., & Brand, D. (2016). The Impact of childhood hearing loss on the family: Mothers’ and fathers’ stress and coping resources. Journal Deaf Stud Deaf Educ. 21(1). 23-33. https://doi.org/10.1093/deafed/env038