روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه دو عاملی نارسایی کارکردهای اجرایی در نوجوانان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

3 دانشجوی دکتری سنجش و اندازه‌گیری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پژوهش‌های روان‌سنجی بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانش‌آموزان پسر 12 تا 18 ساله استان آذربایجان شرقی در سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل می‌دادند که از این جامعه تعداد 1000 دانش‌آموز به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند و والدین آن‌ها پرسشنامه‌ دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی نوجوانان (TEXI) و مقیاس درجه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی- ویراست دوم را تکمیل کردند که درنهایت پرسشنامه 602 والد تحلیل شد. جهت بررسی پایایی، روش همسانی درونی، آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی بین سؤالات با نمره کل به کار گرفته شد و همچنین برای سنجش روایی از تحلیل عاملی تأییدی به روش مؤلفه‌های اصلی و روایی ملاکی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی از پایایی و روایی مطلوبی برخوردار است. همچنین روایی ملاکی پرسشنامه نیز تائید شد (05/0p). بنابراین، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که پرسشنامه حاضر ابزار مناسبی برای ارزیابی نارسایی کارکردهای اجرایی در نوجوانان می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Psychometric Characteristics of the Two-Factorial Questionnaire of Executive Dysfunctions among Adolescents

نویسندگان [English]

  • Asgar Alimohamadi 1
  • Karim Abdolmohamadi 2
  • Abolfazl Gadami 3

1 Assistant Professor, Depaertment of Psychology and Education of Exceptional Children, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Psychology, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.

3 Ph.D. Student in Assessment and Measurement, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the psychometric properties of the two-factor questionnaire of executive dysfunction among adolescents. The method of the research was descriptive and psychometric research. The statistical population of the research consisted of all the male students aged 12 to 18 years of East Azerbaijan province in the academic year of 1401-1401 in Iran. From this population, 1000 students were selected by multi-stage random sampling method, and their parents completed the two-factor questionnaire of adolescent executive dysfunction (TEXI) and also the behavior rating inventory of executive function, second edition. Finally, the questionnaire of 602 parents was analyzed. In order to check the reliability, the method of internal consistency, Cronbach's alpha, and the correlation coefficient between the questions and the total score were used, and to measure the validity, confirmatory factor analysis and criterion validity were used. The results of the research showed that the two-factor questionnaire of executive dysfunction has good reliability and validity. Also, the criterion validity of the questionnaire was confirmed (p<0.05). Therefore, it can be concluded that the present questionnaire is a suitable tool for evaluating executive dysfunction among adolescents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • psychometric characteristics
  • executive functions
  • adolescents
مراجع
منابع
پرهون کمال، پرهون هادی، مرادی علیرضا، حسن‌آبادی حمیدرضا. (1400). ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی مقیاس درجه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی–ویراست دوم در دانش‌آموزان دوره ابتدایی. تازه‌های علوم شناختی، ۲۳ (۱)، ۱۲-۱
پرهون کمال، پرهون هادی، مرادی علیرضا، حسن آبادی حمیدرضا. (1400). ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس درجه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی–ویراست دوم در دانش‌آموزان 13 تا 18 سال. مجله اندازه گیری تربیتی، 12 (45).
سلطانی کوهبنانی.، سکینه، زارع نژاد.، سمیه، سلطانی کوهبنانی.، سلطانی کوهبنانی، محمدحسین و باذری، کبری. (1397). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه نقائص کارکردهای اجرایی کودکان و نوجوانان بارکلی. روانشناسی افراد استثنایی، 8 (30)، 19-45.
عبدالمحمدی، کریم.، علیزاده، حمید.، غدیری صورمان آبادی، فرهاد.، طیبلی، معصومه و فتحی، آیت الله. (1396). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه درجه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی (بریف) درکودکان 6 تا 12 سال. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 8 (30)، 135-151.
References
Baddeley, A. (2010). Working memory. Current biology, 20(4), 36-40.
Barkley, R. A. (1997). Behavioral inhibition, sustained attention, and executive functions: constructing a unifying theory of ADHD. Psychological bulletin, 121(1), 65.
Barkley, R. A., & Fischer, M. (2011). Predicting impairment in major life activities and occupational functioning in hyperactive children as adults: Self-reported executive function (EF) deficits versus EF tests. Developmental neuropsychology, 36(2), 137-161.
Barkley, R. A., & Murphy, K. R. (2010). Impairment in occupational functioning and adult ADHD: The predictive utility of executive function (EF) ratings versus EF tests. Archives of Clinical Neuropsychology, 25(3), 157–173. 
Burnett, A. C., Scratch, S. E., & Anderson, P. J. (2013). Executive function outcome in preterm adolescents. Early Human Development, 89(4), 215-220.
Cakiroglu, S., Gormez, V., Gozpinar, N., & Usta Gunduz, E. B. (2022). Psychometric properties of the Teenage Executive Functioning Inventory in a Turkish sample of adolescents: deficits in working memory and inhibition among adolescents. Child Neuropsychology, 1-19.
Coolidge, F. L., Thede, L. L., & Young, S. E. (2000). Heritability and the comorbidity of attention deficit hyperactivity disorder with behavioral disorders and executive function deficits: A preliminary investigation. Developmental neuropsychology, 17(3), 273-287.
DeVellis, R. F., & Thorpe, C. T. (2021). Scale development: Theory and applications. Sage publications.
Diamond, A. (2013). Executive functions. Annual Review of Psychology, 64(1), 135–168.
Follmer, D. J. (2018). Executive function and reading comprehension: A meta-analytic review. Educational Psychologist, 53(1), 42-60.
Gioia, G. A., Isquith, P. K., Guy, S. C., & Kenworthy, L. (2000). Behavior rating inventory of executive function: BRIEF. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
Gioia, G. A., Isquith, P. K., Guy, S. C., & Kenworthy, L. (2015). BRIEF-2: Behavior rating inventory of executive function. Lutz, FL: Psychological Assessment Resources.
Hendrickson, N. K., & McCrimmon, A. W. (2019). Test Review: Gioia, GA, Isquith, PK, Guy, SC, & Kenworthy, L. (2015)" Behavior Rating Inventory of Executive Function®, (BRIEF® 2)." Lutz, FL: PAR Inc. Canadian Journal of School Psychology, 34(1), 73-78.
Lehto, J. E., Juujärvi, P., Kooistra, L., & Pulkkinen, L. (2003). Dimensions of executive functioning: Evidence from children. British journal of developmental psychology, 21(1), 59-80.
Masten, A. S., Herbers, J. E., Desjardins, C. D., Cutuli, J. J., McCormick, C. M., Sapienza, J. K., ... & Zelazo, P. D. (2012). Executive function skills and school success in young children experiencing homelessness. Educational Researcher, 41(9), 375-384.
Moore, G. F., Audrey, S., Barker, M., Bond, L., Bonell, C., Hardeman, W., ... & Baird, J. (2015). Process evaluation of complex interventions: Medical Research Council guidance. bmj, 350.
Naglieri, J., & Goldstein, S. (2014). Assessment of executive function usingr ating scales: psychometric considerations. In: Goldstein S, Naglieri, J. Handbook of executive functions. New York: Springer, 159–170.
Paulus, M., Licata, M., Kristen, S., Thoermer, C., Woodward, A., & Sodian, B. (2015). Social understanding and self-regulation predict pre-schoolers’ sharing with friends and disliked peers: A longitudinal study. International Journal of Behavioral Development, 39(1), 53-64.
Spiegel, J. A., Goodrich, J. M., Morris, B. M., Osborne, C. M., & Lonigan, C. J. (2021). Relations between executive functions and academic outcomes in elementary school children: A meta-analysis. Psychological bulletin, 147(4), 329.
Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Ullman, J. B. (2007). Using multivariate statistics (Vol. 5, pp. 481-498). Boston, MA: pearson.
Thorell, L. B., Lazarević, N., Milovanović, I., & Bugarski Ignjatović, V. (2020). Psychometric properties of the Teenage Executive Functioning Inventory (TEXI): A freely available questionnaire for assessing deficits in working memory and inhibition among adolescents. Child Neuropsychology, 26(6), 857-864.
Toplak, M. E., West, R. F., & Stanovich, K. E. (2013). Practitioner review: Do performance‐based measures and ratings of executive function assess the same construct? Journal of child psychology and psychiatry, 54(2), 131-143.
Welsh, M. C., & Pennington, B. F. (1988). Assessing frontal lobe functioning in children: Views from developmental psychology. Developmental neuropsychology, 4(3), 199-230.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 12، شماره 47
مهر 1401
صفحه 173-193
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار