نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران .

2 استادیار گروه آموزشی کودکان استثنایی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه توالی واجی لیندامود بر توجه پایدار دانش‌آموزان با اختلال خواندن انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود. به‌منظور انجام این پژوهش، 30 نفر از دانش‌آموزان مبتلا به اختلال خواندن که در سال تحصیلی 1399-1400 به مرکز اختلالات یادگیری شهر لارستان مراجعه کرده بودند، به شیوۀ نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. سپس‌آزمون عملکرد پیوسته دیداری و شنیداری یکپارچه (2018) به‌عنوان پیش‌آزمون در مورد هر دو گروه به عمل آمد. همچنین برنامه توالی واجی لیندامود به مدت 16 جلسه مداخله فشرده به گروه آزمایش ارائه گردید. بلافاصله پس از اتمام آموزش، مجدد آزمون فوق به‌عنوان پس‌آزمون از هر دو گروه به عمل آمد و یک ماه پس از انجام پس‌آزمون نیز دورۀ پیگیری برای هر دو گروه اجرا شد. جهت تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس یک راهه آمیخته استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در توجه پایدار دیداری و شنیداری بین دو گروه وجود دارد بدین‌صورت که گروه آزمایش در پس‌آزمون و پیگیری عملکرد بهتری داشته است. به‌طورکلی نتایج حاکی از آن است که برنامه توالی واجی لیندامود منجر به بهبود توجه پایدار دیداری و شنیداری در دانش‌آموزان با اختلال خواندن شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Effectiveness of Lindamood Phonological Sequence Program on Sustained Attention of Students with Dyslexia

نویسندگان [English]

  • Mina Tahmoures 1
  • somayeh sadati firozabadi 2

1 Master of Exceptional Child Psychology and Education, Faculty of Education and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Special Education, Faculty of Education and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran.

چکیده [English]

The aim of the current research was Evaluation of effectiveness of Lindamood phonological sequence program on sustained attention of students with dyslexia. The method of research was semi experimental. In order to conduct this study, 30 students with dyslexia who referred to the Center for Learning Disabilities in Larestan were selected by convenience sampling method and were randomly divided into experimental and control groups. Then, IVA-2 test (2018) was performed as a pre-test for both groups. Lindamood phonological sequence program was also presented to the experimental group for 16 sessions of intensive intervention. Immediately after the training, the mentioned test was performed as a post-test of both groups and one month after the post-test, a follow-up period was performed for both groups. Data was analyzed by one way analysis of the variance with mixed design. The results showed that there was a significant difference in sustained attention between the two groups, so that the experimental group performed better in post-test and follow-up. Overall, the results indicate that the Lindamood phonological sequence program has improved sustained attention in students with dyslexia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dyslexia
  • Lindamood Phonological Sequence Program
  • Sustained Attention
منابع
برقی، اسماعیل؛ استکی، مهنار؛ صالحی، مهدیه. (1398). اثربخشی آموزش توانایی‌های شناختی بر حافظه_ کاری کلامی و غیرکلامی دانش‌آموزان نارساخوان. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی، 9(34)، 159-181.
پهلوان نشان، سحر؛ پهلوان نشان، امید؛ رستمی راوری، محمدعلی. (1395). اثربخشی آموزش آگاهی واج‌شناختی بر دقت خواندن دانش‌آموزان نارساخوان پسر. مجله روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت، 3(2)، 94-107.
حبیبی کلبیر، رامین؛ فرید، ابوالفضل؛ شبان بسیم، فرناز. (1396). مقایسه تأثیر آموزش چرخش ذهنی و آگاهی واج‌شناختی بر دقت، سرعت و درک مطلب خواندن دانش‌آموزان دارای نارساخوانی تبریز در سال تحصیلی 95-94. مجله دانشگاه علم پزشکی اراک، 20(2)، 10-21.
حریری، پرستو؛ صابری، هایده؛ ابوالمعالی حسینی، خدیجه. (1395). اثربخشی برنامه تلفیقی آموزش مستقیم و آگاهی واج‌شناسی بر مهارت‌های روان‌خوانی، درک مطلب و حافظه کاری در دانش‌آموزان دختر با مشکلات خواندن. روانشناسی افراد استثنایی، 6(23)، 49-81.
رنجبر، محمدجواد؛ بشرپور، سجاد؛ صبحی قراملکی، ناصر؛ نریمانی، محمد. (1398). مقایسه اثربخشی توان‌بخشی شناختی-رایانه‌ای و تمرین‌های عملی عصب‌روان‌شناختی بر بهبود حافظه کاری و توجه پیوسته دانش‌آموزان نارساخوان. روان‌شناسی افراد استثنایی، 9(34)، 111-135.
سیاوشی فر، نسیم؛ تجلی، پریسا؛ شریعت باقری، محمدمهدی. (1399). مقایسه اثربخشی برنامه داوسون گوئیر و آموزش راهبردهای فراشناختی بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان نارساخوان. فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنایی،10(37)، 1-19.
‏شهبازی، ساناز؛ کرامتی، هادی؛ هاشمی، هادی؛ کاوه، منیژه. (1398). اثربخشی داستان‌گویی بر خلاقیت کلامی و آگاهی واج‌شناختی دانش‌آموزان نارساخوان. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 9(2)، 36-57.
شیرزاد عراقی، نگار؛ کردزعفرانلو کامبوزیا، عالیه؛ عامری، حیات؛ آقاگل زاده، فردوس. (1398). بررسی همبستگی آگاهی واج‌شناختی با سرعت و دقت خواندن در کودکان دچار اختلال پردازش شنیداری. فصلنامه علمی پژوهشی طب توان‌بخشی، 8(1)، 87-94.
صفوی همامی، شیلا؛ قاضی نور، ندا؛ عابدی، احمد (1396). تأثیر یک دوره برنامه تمرینی با تأکید بر تأثیر مهارت‌های حرکتی ظریف بر کنش‌های اجرایی کودکان با اختلال یادگیری. نشریه رفتار حرکتی، 9(30)، 56-37.
عیار رضایی، فریبا؛ سامری، مریم. تأثیر آموزش دقت بر توانایی خواندن دانش‌آموزان نارساخوان پسر پایه سوم ابتدایی. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 8(3)، 91-111.
کریم‌ زندی، محسن؛ پورحسینی لیلاکوهی، فاطمه؛ فیروزآبادی، صغری؛ محسنی طارمسری، مریم. (1398). اثربخشی آموزش نظریه ذهن بر مهارت اجتماعی و مشکلات رفتاری دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه با آسیب خواندن. مجله مطالعات ناتوانی، 69(9)، 69-69.
مدنی، اعظم سادات؛ حیدری نسب، لیلا؛ یعقوبی، حمید؛ رستمی، رضا. (1393). بررسی اثربخشی نوروفیدبک در کاهش نشانه‌های نقص توجه و تمرکز و کاهش بیش فعالی و تکانشگری در بزرگ‌سالان دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD). نشریه علمی روانشناسی بالینی و شخصیت، 12(2)، 85-98.
نیک پور، ناهید؛ موسوی نسب، سید محمدحسین؛ فضیلت پور، مسعود. (1398). اثربخشی آموزش توجه بر عملکردهای توجهی و بازداری پاسخ در کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی_ بیش فعالی. مجله دانشکده علوم پزشکی نیشابور، 7(4)، 89-103.
هادیان فرد، حبیب؛ نجاریان، بهمن؛ شکرکن، حسین؛ مهرابی زاده هنرمند، مهناز. (1379). تهیه و ساخت آزمون عملکرد پیوسته. مجله مطالعات روانشناسی، 16(4)، 308-404.
هالاهان، د؛ لوید، ج؛ کافمن، ج؛ ویس، م؛ مارتینز، ا. (2014). اختلال‌های یادگیری (مبانی، ویژگی‌های و تدریس مؤثر). ترجمه علیزاده، ح؛ همتی علمدارلو، ق؛ رضایی دهنوی، ص و شجاعی، س. (1395) تهران: ارسباران.
References
Dong, Y. (2020). The Effect of Music on Reading Comprehension (Doctoral dissertation, University of California, San Diego).
Akbari, E., Soltani-Kouhbanani, S., & Khosrorad, R. (2019). The effectiveness of working memory computer assisted program on executive functions and reading progress of students with reading disability disorder. Electronic Journal of General Medicine16(2).‏
Alloway, T., & Lepere, A. (2019). Sustained Attention and Working Memory in Children with Autism Spectrum Disorder. International Journal of Disability, Development and Education, 1-9.
American Psychiatric Association. (2015). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition. Arlington, VA, American Psychiatr Association.
Barton, B., & Brewer, A. A. (2019). Attention and Working Memory in Human Auditory Cortex. In Human Auditory System. IntechOpen.
Bickford-Rivera, J. (2007). The effects of symbol imagery instruction versus visualizing-verbalizing instruction on the reading comprehension of middle school English language learners with specific learning disabilities.
Brain Train. IVA-2 Validity and Reliability Studies. 2015 [cited 06 October 2020]. In: Brain Train [Internet]. North Chesterfield: Brain Train. Available from: https://www.braintrain.com/ivacpt-annotated-research-bibliography/.
Burke, C., Howard, L., & Evangelou, T. (2005). A project of hope: Lindamood-Bell center in a school project final evaluation report. San Diego Association of Governments.
Caldani, S., Gerard, C. L., Peyre, H., & Bucci, M. P. (2020). Visual Attentional Training Improves Reading Capabilities in Children with Dyslexia: An Eye Tracker Study During a Reading Task. Brain Sciences, 10(8), 558.‏
Chen, C. M., & Wang, J. Y. (2018). Effects of online synchronous instruction with an attention monitoring and alarm mechanism on sustained attention and learning performance. Interactive Learning Environments, 26(4), 427-443.
Christodoulou, J. A., Cyr, A., Murtagh, J., Chang, P., Lin, J., Guarino, A. J., & Gabrieli, J. D. (2017). Impact of intensive summer reading intervention for children with reading disabilities and difficulties in early elementary school. Journal of learning disabilities, 50(2), 115-127.
Daley, P. (2020). Experiences of Primary Education Teachers Identifying and Providing Interventions for Students with Dyslexia (Doctoral dissertation, Capella University).
Deng, M., Cai, D., Zhou, X., & Leung, A. W. (2020). Executive Function and Planning Features of Students with Different Types of Learning Difficulties in Chinese Junior Middle School. Learning Disability Quarterly, 0731948720929006.
Donnelly, P. M., Huber, E., & Yeatman, J. D. (2019). Intensive summer intervention drives linear growth of reading skill in struggling readers. Frontiers in psychology, 10, 1900.‏
Eroğlu, G. (2020). Improving reading abilities in dyslexia with neurofeedback and multi-sensory learning (Doctoral dissertation).
Esterman, M., & Rothlein, D. (2019). Models of sustained attention. Current opinion in psychology, 29, 174-180.
Gabriely, R., Tarrasch, R., Velicki, M., & Ovadia-Blechman, Z. (2020). The influence of mindfulness meditation on inattention and physiological markers of stress on students with learning disabilities and/or attention deficit hyperactivity disorder. Research in developmental disabilities100, 103630.‏
García-Redondo, P., García, T., Areces, D., Núñez, J. C., & Rodríguez, C. (2019). Serious games and their effect improving attention in students with learning disabilities. International journal of environmental research and public health, 16(14), 2480.
Gokula, R., Sharma, M., Cupples, L., & Valderrama Valenzuela, J. T. (2019). Comorbidity of auditory processing, attention, and memory in children with word reading difficulties. Frontiers in psychology, 10, 2383.‏
Kibby, M. Y., Dyer, S. M., Lee, S. E., & Stacy, M. (2020). Frontal volume as a potential source of the comorbidity between attention deficit/hyperactivity disorder and reading disorders. Behavioural Brain Research381, 112382.
Laan, A. R. (2006). The effects of the Lindamood Phoneme Sequencing Program on reading fluency and comprehension of at-risk first-graders.
Laan, A. R. (2006). The effects of the Lindamood Phoneme Sequencing Program on reading fluency and comprehension of at-risk first-graders.
Layes, S., Guendouz, M., Lalonde, R., & Rebai, M. (2020). Combined Phonological Awareness and Print Knowledge Training Improves Reading Accuracy and Comprehension in Children with Reading Disabilities. International Journal of Disability, Development and Education, 1-15.‏
Lindamood, C. H., & Lindamood, P. C. (1998). The Lindamood phoneme sequencing program for reading, spelling, and speech. Austin, TX: Pro-Ed.
Lindamood, P., Bell, N., & Lindamood, P. (2013). The roles of concept imagery, phoneme awareness, and symbol imagery in cognitive modifiability. Lindamood-Bell Learning Processes.‏
Mersnick, D., & Puncochar, J. (2020). Effects of Phonological Awareness on Decoding for Dyslexic Readers.
Snowling, M. J., Hulme, C., & Nation, K. (2020). Defining and understanding dyslexia: past, present and future. Oxford Review of Education46(4), 501-513.
Song, S., Georgiou, G. K., Su, M., & Hua, S. (2016). How well do phonological awareness and rapid automatized naming correlate with Chinese reading accuracy and fluency? A meta-analysis. Scientific Studies of Reading, 20(2), 99-123.‏
Yeatman, J. D., & Huber, E. (2019). Sensitive periods for white matter plasticity and reading intervention. bioRxiv, 346759.
Yildiz, M., & Çetinkaya, E. (2017). The Relationship between Good Readers' Attention, Reading Fluency and Reading Comprehension. Universal Journal of Educational Research, 5(3), 366-371.
Zilaey, S., Adibsereshki, N., & PourmohamadrezaTajrishi, M. (2017). Attention program and math performance of students with intellectual disability. Iranian Rehabilitation Journal, 15 (4), 333-340.
References [In Persian]
Ayarrezaie, F, Sameri, M. (2019). The Effectiveness Of Accuracy Training On Reading Ability Of Dyslexic Students In Third Basic Elementary School. Journal of Learning Disabilities, 8 (3), 91-111. [In Persian].
Barqi, E, Esteki, M. (2019). The Effectiveness of Teaching Cognitive Ability to Verbal and Non-verbal working memory of students with dyslexia. Quarterly of Psychology of Exceptional Individuals, 9 (34), 181-159. [In Persian].
 Habibi Kaleybar, R, Farid, A, Shaban Basim, F. (2017). The Comparison of The Effect of Mental Rotation and Phonological Awareness Training on Accuracy, Speed and Comprehension in Students with Dyslexia in City of Tabriz, 2015-2016. Arak Medical University Journal (AMUJ), 20 (2), 10-21. [In Persian].
Hadianfard, H, Najarian, B, Shokrkon, H, Mehrabizadeh Honarmand, M. (2001). Construction And Validation Of The Farsi Version Of The Continuous Performance Test, Journal Of Psychology, 4 (16), 388-404. [In Persian].
Hallahan, d. Loyd, J, Kaufman, J, Weiss, M. Martinez, A. (2014) Disorders (basics, characteristics and training). Translated by Alizadeh, H. Hemmati Alamdarloo, Q. Rezaei Dehnavi, P. and Shojaei, S. (2016) Tehran: Arasbaran. [In Persian].
Karimzandi, M, Pourhoseini Lilakohi F, Mosadeg Firozabadi S, Mohseni Taromsari M. (2019). Training Theory of Mind on Social Skills and Behavioral Problems in Specific Learning Disability with impairment in reading or dyslexia Students. Journal of Disability Studies, 69 (9), 69-69. [In Persian].
Nikpour, N, Mousavi Nasab, M., Fazilatpour, M. (2020). The effectiveness of attention training on attentional functions and response inhibition in children with attention deficit hyperactivity disorder, Journal of Neishabour School of Medical Sciences, 7 (4), 89-103. [In Persian].
Pahlavan Neshan, S, Pahlavan Neshan, O, Rostami Ravari, M. (2016). The effectiveness of phonological awareness training on reading accuracy of male dyslexic students. Shenakhti Journal of Psychology and Psychiatry, 3 (2), 94-107. [In Persian].
Ranjbar, M, Basharpoor, S, Sobhi Gharamaleki, N, Narimani M. (2019). Comparing the Effectiveness of Computerized Cognitive Rehabilitation and Neuropsychological Exercises on Improving Working Memory And Continuous Attention In Students With Dyslexia. Journal of Psychology of Exceptional Individuals, 9 (34), 111-135. [In Persian].
Sadat Madani, A, Heydari Nasab, L, Yaqubi, H, Rostami, R. (2014). Evaluation of the effectiveness of neurofeedback in reducing the symptoms of attention and concentration deficits and reducing hyperactivity and impulsivity in adults with attention deficit / hyperactivity disorder (ADHD), Scientific Journal of Clinical Psychology and Personality, 12 (2), 85-98. [In Persian].
Safavi Homami, SH, Ghazinoor, N, Abedi, A. (2017). The Effects of a Training Course with an Emphasis on Fine Motor Skills on Executive Functions of Children with Learning Disorder, Motor Behavior, 9 (30), 37-56. [In Persian].

Shahbazi, S, Keramati, H, Hashemie, H, Kaveh, M. (2020). The effectiveness of storytelling method in verbal creativity and phonological awareness of dyslexic students. Journal of Learning Disabilities, 9 (2), 36-57. [In Persian].

 Shirzad Araghi, N, Kord E Zafaranlu Kambuziya, A, Ameri, H, Aghagolzadeh, F. (2019). Correlation Between Phonological Awareness And Reading Speed And Accuracy In Children With Central Auditory Processing Disorder. Scientific Journal of Rehabilitation Medicine, 8 (1), 87-94. [In Persian].
Siavashifar, N, Tajli, P, Shariat Bagheri, M (2020). Comparison of the effectiveness of Dawson Guyer program and teaching metacognitive strategies in the executive functions of dyslexic students. Quarterly Journal of Exceptional Psychology, 10 (37), 1-19. [In Persian].