روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

اثربخشی برنامه فرزندپروری مثبت به شیوه‌ی برخط بر کارکردهای اجرایی سرد (حافظه‌ی فعال، توجه پایدار، کنترل مهاری و انعطاف‌پذیری شناختی) کودکان با اختلال نارسایی توجه- بیش‌فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه آموزشی روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روا‌-ن‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه آموزشی روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

این پژوهش باهدف بررسی اثربخشی برنامه­ی فرزندپروری مثبت به شیوه­ی برخط بر کارکردهای اجرایی سرد در کودکان با اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی صورت گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه والدین کودکـان 7 تا 12 سال بود که در سـال 1399-1400 به مراکـز توان‌بخشی و روان­شناسی شهر تهران مراجعه و بر اساس نظر متخصصان تشخیص اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی را دریافت کرده­اند. به شیوه­ی نمونه­گیری در دسترس 30 کودک با میانگین سنی 7 تا 12 سال انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند. آزمودنی­ها در 8 جلسه برنامه­ی فرزندپروری مثبت به شیوه­ی برخط دریافت کردند. برای بررسی کارکردهای اجرایی سرد از آزمون ثبت توجه، آزمون ان بک، آزمون استروپ و آزمون کارت‌های ویسکانسین استفاده شد. داده­ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغییره و با نرم‌افزار spss-25 مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفت. یافته­ها نشان داد که برنامه­ی فرزندپروری مثبت بر بهبود توجه پایدار، انعطاف­پذیری شناختی و کنترل مهاری اثربخشی معناداری داشته (05/0P<) و بر حافظه فعال تأثیر معناداری نداشته است (05/0P>). بر همین اساس می­توان گفت که استفاده از فرزندپروری مثبت به شیوه برخط در زمان شیوع کووید -19 می­تواند موردتوجه متخصصان و مراکز درمانی کودکان ADHD قرار گیرد و برای خانواده­های که امکان مراجعه حضوری به مراکز را ندارند از این مداخله بهره­مند گردند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of online Triple P (Positive Parenting Program) on cold executive functions (Working memory, sustained attention, inhibitory control and cognitive flexibility) in children with attention deficit-hyperactivity disorder

نویسندگان [English]

  • Zahra Telkabadi Arani 1
  • Fatemeh nikkhoo 2
  • mahdi dastjerdikazemi 3

1 Master of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba`i University)

2 Assistant Professor, Department of Psychology & Education of Exceptional Children, Allameh Tabataba`i University

3 Associate Professor, Department of Psychology & Education of Exceptional Children, Allameh Tabataba`i University

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the effectiveness of a positive online parenting program on cold executive functions in children with attention deficit / hyperactivity disorder. The research method was quasi-experimental with pre-test and post-test design with control group. The statistical population included all parents of children aged 7 to 12 years who referred to rehabilitation and psychological centers in Tehran in 2020-2021 and received attention-hyperactivity disorder based on the opinion of experts. By available sampling method, 30 children with an average age of 7 to 12 years were selected and randomly assigned to two groups of 15 experimental and control. The experimental group received a positive parenting program online in 8 sessions. Attention registration test, N- BACK test, Stroop test and Wisconsin card test were used to evaluate the cold executive functions. Data were analyzed using multivariate analysis of covriance SPSS-25 software. Findings showed that a positive parenting program had a significant effect on improving sustained attention, cognitive flexibility and inhibitory control (P <0.05) and had no significant effect on working memory (P> 0.05). Accordingly, it can be said that the use of positive parenting online in the time of the outbreak of Covid-19 can be considered by specialists and ADHD children's treatment centers and for families who can not visit the centers in person can benefit from this intervention.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attention Deficit Hyperactivity Disorder
  • Positive Parenting Program
  • Cold Executive Functions
  • Online Method
مراجع
منابع
پیرزاده، جابر. (1387). هنجاریابی مقدماتی آزمون دسته بندی کارتهای ویسکانسین (WCST) در دو شهر تهران و تبریز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته روان­شناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه تربیت‌معلم.
تقی زاده، طیبه؛ نجاتی، وحید؛ و محمدزاده، علی؛ و اکبرزاده باغبان، علیرضا. (1393). بررسی سیر تحولی حافظه کاری شنیداری و دیداری در دانش آموزان مقطع ابتدایی. پژوهش در علوم توان‌بخشی، 10(2)، 239-249.
جهانگیری، دنیا؛ علیزاده، حمید؛ پزشک، شهلا؛ و فرخی، نورعلی. (1400). تدوین برنامه آموزشی انضباط مثبت و بررسی اثربخشی آن بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نقص توجه بیش‌فعالی. دوماهنامه علمی - پژوهشی طب توان‌بخشی، 10(2)، 246-257.
نجاتی، وحید. (1394). ساخت و هنجاریابی آزمون ثبت توجه در کودکان. تحقیقات علوم رفتاری، ۱۳ (۴)، ۵۲۴-۵۱۹.
نعمتی، شهروز؛ و باردل، محمد. (1398). کارکردهای اجرایی سرد و داغ در افراد دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی: مطالعه مروری نظامند. پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 10(4)، 201-216.
References
Al‐Yagon, M. (2018). Models of child–parent attachment in attention deficit hyperactivity disorder: Links to executive functions. Personal Relationships, 25(2), 280-298.
Andersson, G., Berg, M., Riper, H., Huppert, J. D., & Titov, N. (2020). The possible role of internet-delivered psychological interventions in relation to the COVID-19 pandemic. Clinical Psychology in Europe, 2(3), 1-4.
Baddeley, A. (2019). Working memory and conscious awareness. In Theories of memory (pp. 11-28). Psychology Press.
Balantekin, K. N., Anzman‐Frasca, S., Francis, L. A., Ventura, A. K., Fisher, J. O., & Johnson, S. L. (2020). Positive parenting approaches and their association with child eating and weight: A narrative review from infancy to adolescence. Pediatric obesity, (10)15, e12722.
Bayard, F., Nymberg Thunell, C., Abé, C., Almeida, R., Banaschewski, T., Barker, G., Bokde, A. L., Bromberg, U., Büchel, C., & Quinlan, E. B. (2020). Distinct brain structure and behavior related to ADHD and conduct disorder traits. Molecular psychiatry, 25(11), 3020-3033.
Birmingham, E., Cerf, M., & Adolphs, R. (2011). Comparing social attention in autism and amygdala lesions: effects of stimulus and task condition. Social neuroscience, 6(5-6), 420-435.
Bush, G., Spencer, T. J., Holmes, J., Shin, L. M., Valera, E. M., Seidman, L. J., Makris, N., Surman, C., Aleardi, M., & Mick, E. (2008). Functional magnetic resonance imaging of methylphenidate and placebo in attention-deficit/hyperactivity disorder during the multi-source interference task. Archives of general psychiatry, 65(1), 102-114.
Damayanti, A., Nita Priyanti, I., & Rahmawati, L. (2022). Increasing Social Skill Children Aged 4-5 Withthe Chaterpillar Game. Jurnal Obsesi: Jurnal Pendidikan Anak Usia Dini, 6(3), 2404-2410.‏
Dekkers, T. J., Hornstra, R., van der Oord, S., Luman, M., Hoekstra, P. J., Groenman, A. P., & van den Hoofdakker, B. J. (2021). Meta-analysis: Which Components of Parent Training Work for Children With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder? Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.jaac.2021.06.015
Diamond, A. (2016). Why improving and assessing executive functions early in life is critical. In J. A. Griffin, P. McCardle, & L. S. Freund (Eds.), Executive function in preschool-age children: Integrating measurement, neurodevelopment, and translational research (pp. 11–43). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/14797-002
Fay-Stammbach, T., Hawes, D., & Meredith, P. (2014). Parenting Influences on Executive Function in Early Childhood: A Review. Child Development Perspectives, 8. https://doi.org/10.1111/cdep.12095
Franzen, M. D. (2000). Reliability and validity in neuropsychological assessment. Springer Science & Business Media.
Frick, M. A., Darling Rasmussen, P., & Brocki, K. C. (2021). Can attachment predict core and comorbid symptoms of attention‐deficit/hyperactivity disorder beyond executive functions and emotion regulation? British Journal of Clinical Psychology, 25(2), 280-298.
Gilboa, Y., & Helmer, A. (2020). Self-management intervention for attention and executive functions using equine-assisted occupational therapy among children aged 6–14 diagnosed with attention deficit/hyperactivity disorder. The journal of alternative and complementary medicine, 26(3), 239-246.
Gnanavel, S., Sharma, P., Kaushal, P., & Hussain, S. (2019). Attention deficit hyperactivity disorder and comorbidity: A review of literature. World journal of clinical cases, 7(17), 2420-2426. https://doi.org/10.12998/wjcc.v7.i17.2420
Hassanzadeh, S., Amraei, K., & Samadzadeh, S. (2019). A meta-analysis of Attention Deficit/Hyperactivity Disorder prevalence in Iran. Empowering Exceptional Children, 10(2), 165-177.
Helm, A. F., McCormick, S. A., Deater-Deckard, K., Smith, C. L., Calkins, S. D., & Bell, M. A. (2020). Parenting and Children's Executive Function Stability Across the Transition to School. Infant and child development, 29(1), e2171. https://doi.org/10.1002/icd.2171
Jalilvand, M., Bagheri, F., & Nikmanesh, Z. (2022). The Influence of Positive Parenting Training on Improving Behavioral Function and Impulsivity in Children Suffering From Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. International Journal of Medical Toxicology and Forensic Medicine, 12(1), 35740-35740.‏
Kane, M. J., Conway, A. R., Miura, T. K., & Colflesh, G. J. (2007). Working memory, attention control, and the N-back task: a question of construct validity. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 33(3), 615.
Kyriazos, T. A., & Stalikas, A. (2018). Positive parenting or positive psychology parenting? Towards a conceptual framework of positive psychology parenting. Psychology, 9(07), 1761.
Lee, J. (2020). Mental health effects of school closures during COVID-19. The Lancet Child & Adolescent Health, 4(6), 421.
Lezak, M. D., Howieson, D. B., Loring, D. W., & Fischer, J. S. (2004). Neuropsychological assessment. Oxford University Press, USA.
Liu, S., Yang, L., Zhang, C., Xiang, Y.-T., Liu, Z., Hu, S., & Zhang, B. (2020). Online mental health services in China during the COVID-19 outbreak. The Lancet Psychiatry, 7(4), e17-e18.
Malek, A., Hekmati, I., Amiri, S., Pirzadeh, J., & Gholizadeh, H. (2013). The standardization of Victoria Stroop color-word test among Iranian bilingual adolescents. Archives of Iranian Medicine, 16(7), 11-024.
Matte-Gagné, C., & Bernier, A. (2011). Prospective relations between maternal autonomy support and child executive functioning: Investigating the mediating role of child language ability. Journal of experimental child psychology, 110(4), 611-625.
Pesce, C., Stodden, D. F., & Lakes, K. D. (2021). Physical activity “enrichment”: a joint focus on motor competence, hot and cool executive functions. Frontiers in Psychology, 12, 658667.‏
Petrovic, P., & Castellanos, F. X. (2016). Top-down dysregulation—from ADHD to emotional instability. Frontiers in behavioral neuroscience, 10, 70.
Poon, K. (2018). Hot and Cool Executive Functions in Adolescence: Development and Contributions to Important Developmental Outcomes [Original Research]. Frontiers in Psychology, 8. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.02311
Powell, L. A., Parker, J., Weighall, A., & Harpin, V. (2022). Psychoeducation intervention effectiveness to improve social skills in young people with ADHD: A meta-analysis. Journal of Attention Disorders, 26(3), 340-357.‏
Salehinejad, M. A., Wischnewski, M., Nejati, V., Vicario, C. M., & Nitsche, M. A. (2019). Transcranial direct current stimulation in attention-deficit hyperactivity disorder: a meta-analysis of neuropsychological deficits. PLOS ONE, 14(4), e0215095.
Sanders, M. R. (2003). Triple P–Positive Parenting Program: A population approach to promoting competent parenting. Australian e-journal for the Advancement of Mental Health, 2(3), 127-143.
Sosic-Vasic, Z., Kröner, J., Schneider, S., Vasic, N., Spitzer, M., & Streb, J. (2017). The Association between Parenting Behavior and Executive Functioning in Children and Young Adolescents [Original Research]. Frontiers in Psychology, 8. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00472
Strauss, E., Sherman, E. M., & Spreen, O. (2006). A compendium of neuropsychological tests: Administration, norms, and commentary. American chemical society.
Taghizade, T., Nejati, V., Mohammadzade, A., & Baghban, A. A. (2014). Evolution of auditory and visual working memory in primary school-aged children. Journal of Research in Rehabilitation Sciences, 10(2), 239-249.
Wiest, G. M., Rosales, K. P., Looney, L., Wong, E. H., & Wiest, D. J. (2022). Utilizing cognitive training to improve working memory, attention, and impulsivity in school-aged children with ADHD and SLD. Brain Sciences, 12(2), 141.‏
Woodward, K. E., Boeldt, D. L., Corley, R. P., DiLalla, L., Friedman, N. P., Hewitt, J. K., Mullineaux, P. Y., Robinson, J., & Rhee, S. H. (2018). Correlates of positive parenting behaviors. Behavior genetics, 48(4), 283-297.
Yan, Z., Hong, S., Liu, F., & Su, Y. (2020). A meta‐analysis of the relationship between empathy and executive function. PsyCh journal, 9(1), 34-43.
Yusuf, Ö., Gonka, Ö., & Pekcanlar Aynur, A. (2019). The effects of the triple P-positive parenting programme on parenting, family functioning and symptoms of attention-deficit/hyperactivity disorder. A randomized controlled trial. Psychiatry and Clinical Psychopharmacology, 29(4), 665-673.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 12، شماره 48
دی 1401
صفحه 61-89
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار