نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی روان‌شناسی کودکان استثنایی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه روان‌شناسی تربیتی استثنایی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دکتری تخصصی روان‌شناسی کودکان استثنایی، مربی گروه کاردرمانی، دانشکده علوم توان‌بخشی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

نارساخوانی شایع‌ترین نوع اختلال یادگیری است، حدود 80 درصد مشکلات یادگیری را در برمی‌گیرد. هدف پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی تقویت کارکردهای اجرایی مبتنی بر بازی‌های رایانه‌ای در مقایسه با تقویت یکپارچگی حسی بود. مطالعه حاضر در قالب یک طرح آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با کنترل و پیگیری انجام شد. جامعه آماری، تمام دانش‌آموزان با اختلال یادگیری دوره ابتدایی منطقه 2 و 5 تهران در سال 1400-1399 بودند. تعداد 30 دانش‌آموز 8 تا 11 ساله نارساخوان که معیارهای ورود به مطالعه را دارا بودند به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب، از لحاظ سن، جنسیت، هوشبر همگن شدند، به‌صورت تصادفی ساده در سه گروه 10 نفره قرار گرفتند. شرکت‌کنندگان در پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با استفاده از مقیاس هوش وکسلر کودکان نسخه چهارم، آزمون نارساخوانی، ان بک و نیمرخ حسی ارزیابی شدند. بعد از 4 ماه مرحله پیگیری اجرا شد. به‌طور تصادفی، گروه آزمایش اول، مداخله آموزش کارکردهای اجرایی مبتنی بررایانه و گروه آزمایش دوم مداخله یکپارچگی حسی حرکتی را به مدت 20 جلسه 30 دقیقه‌ای دریافت کردند. پس از اتمام پژوهش مداخله‌ها بر روی کنترل اجرا شد. داده‌ها با روش تحلیل واریانس دوعاملی آمیخته بررسی شد. نتایج نشان دادند علائم نارساخوانی در مرحله پس‌آزمون و پیگیری، بین گروه‌های (بازی رایانه‌ای، یکپارچگی حسی، کنترل) تفاوت معنادار داشتند (p<.001). هر دو مداخله بر علائم نارساخوانی دانش‌آموزان مؤثر بودند، مداخله تمرین‌های یکپارچگی حسی تأثیر پایدارتری بر علائم نارساخوانی داشت. درنهایت، توجه به الگوهای پردازش حسی و راهبردهای درمانی در تشخیص و آموزش دانش‌آموزان نارساخوان نتایج مؤثری دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Comparison of the Effectiveness of Executive Functions Training Based on Computer Games and Sensory Integration on Students’ Dyslexia Symptoms

نویسندگان [English]

  • Maryam Vismeh 1
  • Mahnaz Esteki 2
  • Navid Mirzakhani 3

1 PhD student, Psychology of Exceptional Children, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Exceptional Educational Psychology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

3 PhD in Exceptional Child Psychology, Physical Medicine and Rehabilitation Research Center, School of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Abstract
Dyslexia is the most prevalent type of learning disorder, accounting for approximately 80% of all learning disabilities. This study aimed to investigate the effectiveness of computer games-based executive function enhancement compared to sensory integration intensification. The research was conducted using an experimental design with a pre-test, post-test, control group, and follow-up stage. The study's statistical population included all elementary school students with learning disabilities in districts 2 and 5 of Tehran in January and February 2021. Thirty dyslexic students aged between 8 and 11 years, who met the inclusion criteria, were homogenized based on age, gender, and intelligence. They were then randomly divided into three groups of ten. Participants in the pre-test, post-test, and follow-up stages were evaluated using various tests such as WISC-4, dyslexia, n-back, and Sensory Profile 2. After four months, a follow-up stage was carried out. The first group received a computer-based executive function intervention, while the second group received a sensory-motor integration intervention for 20 sessions of 30 minutes. At the end of the study, the interventions were performed on the control group. Data were analyzed using two-factor analysis of variance. The results showed that there were significant differences between the three groups in both post-test and follow-up stages of dyslexia symptoms (p <.001). Both interventions were effective in reducing dyslexia symptoms, although sensory integration exercises had a more lasting effect on this disorder's symptoms. Finally, paying attention to sensory processing patterns and therapeutic strategies in diagnosing and educating dyslexic students could lead to effective results.
Extended Abstract

Introduction

The term "dyslexia" refers to a reading disability characterized by difficulties with accurate and fluent word recognition, reading speed or fluency, decoding and spelling abilities, and poor reading comprehension (American Psychiatric Association, 2013). There is a close relationship between the ability to read and executive functions. Executive functions are a set of skills such as decision-making, planning, inhibition, and organization, requiring high-order cognitive abilities such as attention, working memory, language, perception, and creative thinking (Hoskyn, Iarocci, Young, 2017). Computer-based executive functions training is one the new treatments that has an interdisciplinary nature, and through cognitive training, it tries to improve the brain plasticity and provides lasting improvements (O'Connel, Bellgrove, Robertson, 2007, quoted in Khanzadeh, Latif Zanjani and Taher, 2017).
The concepts of sensory integration theory come from human development, psychological neuroscience, and occupational therapy. Its purpose is to correct students' problems using a combination of sensory dimensions in the educational process. According to Ayres' theory, a sensory integration disorder is the primary cause of learning failures, and overcoming this disorder can facilitate learning (Mirzakhani, Shahbazi, and Alizadeh, 2108). Correct and timely diagnosis and implementation of educational and rehabilitative interventions are crucial to overcome this disorder. No studies have demonstrated the effect of sensory integration and executive functions on students with dyslexia, making it an important topic for research. To fill this gap, this study was conducted to examine the impact of sensory integration and executive functions on students with dyslexia.

Literature Review

According to past studies, students with dyslexia have been shown to be deficient in executive functions (Akyürek & Bumin, 2019; Fisher et al., 2019). Computer-based strategies are a rehabilitation treatment for students with learning disabilities that aim to improve their working memory, executive functions, and reading performance, as noted in the study by Ranjbar et al. (2018). Peters et al. (2021) investigated the impact of video game training on text reading accuracy in students with dyslexia. The findings indicated that visual attention can have a significant impact on reading performance. Sensory-motor integration exercises are a rehabilitation strategy that can help students with learning disabilities. According to the study by Sadati Firouzabadi and Abbasi (2017), sensory-motor integration can alleviate reading problems in students with learning disabilities.

Methodology

This study is an experimental design with a pre-test, a post-test, and a follow-up phase. The population consists of all students with learning disabilities in the elementary school in the 2nd and 5th districts of Tehran during the 2019-2020 school year. In this study, 30 students aged 8-11 with dyslexia who met the inclusion criteria were selected randomly by convenient sampling. After sampling, participants were homogenized in terms of variables such as age, gender, and intelligence. They were then randomly divided into three groups of 10 people. Participants were evaluated in the pre-test, post-test, and follow-up using the Wechsler Intelligence Scale for Children, Fourth Edition, Dyslexia Screening Test, n-back paradigm, and Sensory Profile. After 4 months, the follow-up phase was implemented. Randomly, the first group received computer-based executive function training for 20 30-minute sessions, and the second experimental group received a sensory-motor integration intervention for the same period. After the research was completed, the control group received the intervention.

Conclution

The aim of this study was to compare the effectiveness of two interventions, computer-based executive functions training and sensory integration, on students with dyslexia. The results indicated that both interventions were beneficial but sensory integration intervention had a more long-lasting effect. Previous research has shown that computer-based executive functions training and visual skills-based computer games can improve dyslexia symptoms, as reported in previous studies by Pourfarehmand and Taher (2019) in terms of visual-auditory perception and reading speed, and García-Redondo et al. (2019) regarding attention. Additionally, cognitive training through computer games aims to teach cognitive functions by focusing on neurobiological processes and structural changes in brain neurons related to executive functions. Visual skills-based computer games foster brain plasticity, leading to improved learning.
The theoretical basis offers an explanation for the effects of sensory integration intervention on dyslexia symptoms based on brain plasticity mechanisms. Brain plasticity indicates that learning is what the human brain does best. Learning changes the brain because it can respond to any new behavior, experience, or stimulation. By understanding how the brain learns, we can optimize educational resources. The effects of sensory integration on dyslexia symptoms may be attributed to brain plasticity and flexibility. The intervention is designed based on unique sensory patterns, providing an attractive and creative learning environment that helps students respond to the demands of their daily lives, as reported in previous studies by Alizadeh Zarei and Maleki (2016).
However, limitations of this study include the small sample size, geographical region, and sample loss due to the COVID-19 pandemic. Further research should be conducted in other groups and regions in students with other learning disorders such as dyscalculia and dysgraphia. Additionally, educational workshops should be held for counselors, psychologists, and teachers to learn how to use these interventions. Elementary school teachers should focus on antecedents of reading such as strengthening executive functions and sensory-motor integration exercises.
Keywords: Special Learning Disorder, Computer Games, Executive Functions, Dyslexia, Sensory Integration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Special Learning Disorder
  • Computer Games
  • Executive Functions
  • Dyslexia
  • Sensory Integration
منابع
افروز، غلام علی.، کامکاری، کامبیز.، شکرزاده، شهره.، حلت، احمد. (1392). راهنمای اجرا، نمره‌گذاری و تفسیر مقیاس‌های هوش وکسلر کودکان. نسخه چهارم. تهران: نشر علم استادان
پرهون، کمال.، علیزاده، حمید.، حسن‌آبادی، حمیدرضا.، دستجردی کاظمی، مهدی. (1398). نیمرخ شناختی و زبان‌شناختی دانش آموزان با اختلال یادگیری ویژه و مشکل یادگیری. فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنایی،9(34)، 29-1.
پرهون، کمال.، علیزاده، حمید.، حسن‌آبادی، حمیدرضا. (1400). ارزیابی و تشخیص اختلال یادگیری ویژه. تهران، انتشارات ارسباران.
پورفرهمند، مجتبی.، طاهر، محبوبه. (1399). اثربخشی بازی‌های رایانه‌ای مبتنی بر مهارت‌های دیداری بر ادراک دیداری-شنیداری-فضائی و سرعت ردیابی خواندن دانش آموزان دارای اختلال‌های یادگیری خاص. مجله ناتوانی‌های یادگیری, 10(2), 7-24.
تقی زاده، طیبه.، نجاتی، وحید.، محمد زاده، علی .،اکبر زاده باغبان، علی‌رضا. (1393). بررسی سیر تحولی حافظه کاری شنیداری و دیداری در دانش آموزان مقطع ابتدایی. پژوهش در علوم توان‌بخشی، 10(2)،239-249.
جنسن، اریک. (2013). مغز و آموزش. مترجم: محمدحسین، لیلی، رضوی، سپیده. (1391). تهران: انتشارات مدرسه
حسین خانزاده، عباسعلی.، لطیف زنجانی، مونا.، طاهر، محبوبه. (1397). مقایسه اثربخشی توان‌بخشی حافظه کاری به کمک رایانه و روش چندحسی بر بهبود کارکردهای اجرایی دانش آموزان مبتلابه نارساخوانی. فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنایی، 8(29)، 60-35.
حسینی، مریم.، مرادی، علی‌رضا.، کرمی نوری، رضا.، حسنی، جعفر.، پرهون، هادی. (1395). بررسی اعتبار و روایی عاملی آزمون خواندن و نارساخوانی (نما). فصلنامه تازه‌های علوم روان‌شناختی، 18(1).
رنجبر، محمدجواد. (1398). مقایسه اثربخشی تمرین رایانه‌ای شناختی و تمرین‌های عملی عصب روان‌شناختی بر بهبود حافظه کار، کارکردهای اجرایی و عملکردهای خواندن دانش آموزان نارساخوان. رساله دکترا. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی.
ساداتی فیروزآبادی، سمیه .،عباسی، شهلا. (1396). اثربخشی درمان یکپارچگی حسی-حرکتی بر مشکلات خواندن در دانش-آموزان با ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 8(2)، 26-37.
علیزاده زارعی، مهدی.، ملکی، شیرین. (1396). یکپارچگی حسی، اختلالات آن و راهکارهای درمانی. تهران: ستایش هستی.
عیسی نژاد بوشهری، سولماز.، داداش پور آهنگر، مهری.، سلم‌آبادی، حسین.، عاشوری، جمال.، دشت بزرگی، زهرا. (1395). تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر توجه پایدار و حافظه فعال دانش آموزان پسر ابتدایی مبتلابه اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 59(5)، 321-311.
کامیابی، مرضیه.، تیموری، سعید.، مشهدی، علی. (1393). اثربخشی آموزش حافظه کاری بر کاهش مشکلات خواندن و بهبود حافظه کاری دانش آموزان نارساخوان. نشریه تعلیم و تربیت استثنایی. 14(2)، 41-33.
کریمی بحرآسمانی، ارسلان.، چرامی، مریم.، شریفی، طیبه.، غضنفری، احمد. (1400). مقایسه اثربخشی مداخله حافظه کاری و یکپارچگی حسی بر عملکرد ریاضی دانش آموزان با اختلال یادگیری ریاضی. نشریه توانمندسازی کودکان استثنایی، 1(34)، 49-61.
میرزاخانی، نوید.، استکی، مهناز.، شهریاری احمدی، منصوره .، کوچک انتظار، رؤیا. (1398). مقایسه ویژگی‌های مؤلفه‌های نسخه فارسی آزمون نیمرخ حسی 2 در کودکان مبتلابه اختلال اتیسم و اختلال یادگیری و بهنجار. فصلنامه علمی -پژوهشی طب توان‌بخشی
میرزاخانی، نوید.، شهبازی، مرجان.، علیزاده زارعی، مهدی. (1398). نیمرخ حسی 2. تهران: ستایش هستی.
References
Akyürek, G., & Bumin, G. (2019). An Investigation of Executive Function in Children with Dyslexia. Psychiatry and Behavioral Sciences, 9(1-2), 10-7
American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed). Washington, DC: Auteurs, 2013.
Barkly, R. Attention –deficit hyperactivity disorder. New York: The Guilford Press. 2015 [Link]
Caldani, S., Gerard, C. L., Peyre, H., & Bucci, M. P. (2020). Visual attentional training improves reading capabilities in children with dyslexia: An eye tracker study during a reading task. Brain Sciences10(8), 558.
Fälth, L., Gustafson, S., Tjus, T., Heimann, M. & Svensson, I. (2013). Computer-assisted interventions targeting reading skills of children with reading disabilities– A longitudinal study. Dyslexia Journal, 19(1), 37–53
Fisher, E. L., Barton-Hulsey, A., Walters, C., Sevcik, R. A., & Morris, R. (2019). Executive functioning and narrative language in children with dyslexia. American journal of speech-language pathology, 28(3), 1127-1138.
García-Redondo, P., García, T., Areces, D., Núñez, J. C., & Rodríguez, C. (2019). Serious games and their effect improving attention in students with learning disabilities. International journal of environmental research and public health, 16(14), 2480.
Goulème, N., Delorme, R., Villeneuve, P., Gérard, C. L., Peyre, H., & Bucci, M. P. (2019). Impact of somatosensory input deficiency on subjective visual vertical perception in children with reading disorders. Frontiers in neurology, 10, 1044
Hoskyn, M. J, Iarocci, G, Young, AR. Executive functions in children’s everyday lives: A handbook for professionals in applied psychology. Oxford University Press. 2017; 217-240. [Link]
Mirzakhani N, Zeynali R, Fendereski T, Dehghan F, Malak H. Normalization of sensory profile questionnaires in Iranian children (5-12-year-old) Rehab Sch Shaid Beheshti Univ Med Sci 2012; 9(3): 123-128 (Persian).
Motamedi, M., Beirman, K., and Cynthia L. H-P. Rejection Reactivity, Excutive function Skills, and social adjustment prblems of Interractive and Hyperactivity Kindergarteners. Social Development. 2016: 25 (2), 322-339. [Link]
Peters, J. L., Crewther, S. G., Murphy, M. J., & Bavin, E. L. (2021). Action Video Game Training improves Text Reading Accuracy, Rate and Comprehension in Children with Dyslexia: A Randomized Controlled Trial.
Tannock, R. (2013). Rethinking ADHD and LD in DSM-5: proposed changes in diagnostic criteria. J Learn Disabil, 46(1), 5-25. doi:10.1177/0022219412464341
Shahbazi, M., Mirzakhany, N., Alizadeh Zarei, M., Zayeri, F., & Daryabor, A. (2021). Translation and cultural adaptation of the Sensory Profile 2 to the Persian language. British Journal of Occupational Therapy, Vol. 0(0) 1–12
Staden, A. V., & Purcell, N. (2016). Multi-Sensory Learning Strategies to Support Spelling Development: a Case Study of Second-Language Learners with Auditory Processing Difficulties. International Journal on Language, Literature and Culture in Education, 3(1), 40-46.
Westendorp, M., Hartman, E., Houwen, S., Huijgen, B. C., Smith, J., & Visscher, C. (2014). A longitudinal study on gross motor development in children with learning disorders. Research in developmental disabilities, 35(2), 357-363.