نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

2 استادیار گروه روان‌شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

10.22054/jpe.2023.74402.2591

چکیده

هدف از این پژوهش اثربخشی مهارت‌آموزی کودک راه‌حل محور بر مهارت‌های زندگی و ارتباطی کودکان کم‌توان ذهنی می‌باشد. این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی دارای پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام کودکان ن کم‌توان ذهنی 9-13 ساله مراجعه‌کننده به آموزشگاه استثنایی امید در بازه زمانی 02-1401 واقع در شهر ساری بود. حجم نمونه پژوهش شامل 30 کودک که به‌طور تصادفی به دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) از جامعه آماری به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب‌شده و در دو گروه آزمایش و گواه ‌جای‌گماری شدند. گروه آزمایش در هشت جلسه 60 دقیقه‌ای، هفته‌ای دو جلسه با پروتکل طراحی‌شده آموزش دیدند. ابزار استفاده‌شده، مقیاس رفتارسازشی وایلند می‌باشد. نتایج نشان داد که در کارایی این پروتکل، گروه گواه و آزمایش در دو مؤلفه مهارت ارتباطی و مهارت زندگی دارای تفاوت معنادار بودند (001/0>P) و برای دستیابی به این تفاوت از تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس ولچ استفاده شد؛ که نتایج به‌دست‌آمده حاکی از اثربخشی پروتکل طراحی‌شده برای روش مهارت‌آموزی کودک راه‌حل محور بر مهارت ارتباطی و مهارت زندگی کودکان کم‌توان ذهنی می‌باشد که می‌توان نتیجه‌گرفت رویکرد مهارت‌آموزی کودک راه‌حل محور در جهت گسترش مهارت‌های ارتباطی و زندگی کودکان کم‌توان ذهنی مؤثر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Solution-Focused Kids' Skill Method on Life and Communication Skills of Mentally Retarded Children

نویسندگان [English]

  • mozhgan vatankhah 1
  • saeed Bakhtiarpoor 2

1 PhD student in Psychology, Ahvaz branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Psychology, Ahvaz branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.

چکیده [English]

The purpose of this research is to investigate the effectiveness of the solution-focused kids' skill method on the life and communication skills of mentally retarded children. The statistical population of the research included all mentally retarded children aged 9-13 who were referred to Omid Exceptional School in the period of 1401-02, located in Sari city. The sample size of the study includes 30 children who were randomly selected from the statistical population using the available sampling method and were placed into two experimental (15 people) and control (15 people) groups. The experimental group was trained in eight 60-minute sessions, twice a week with the designed protocol. The instrument used is Wayland's compromising behavior scale. The results showed that in the effectiveness of this protocol, the control and experimental groups had significant differences (P>0.001) in the two components of communication skills and life skills, and covariance analysis and Welch's analysis of variance were used to achieve this difference. This indicates the effectiveness of the protocol designed for the solution-oriented child skill training method on the communication skills and life skills of mentally challenged children. It can be concluded that the child's skill training approach is effective in expanding the communication skills and lives of mentally disabled children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Communication Skills
  • Life Skills
  • Solution-Focused Kids' Skills
  • Mentally Disabled
منابع
اسدی حسنوند ا،. سودانیم،. عباسپور ذ. ا. (1396). اثربخشی درمان راه‌حل محور به شیوه گروهی بر بهبود کیفیت زندگی فرزندان، مجله پرستاری و مامایی ارومیه، 15 (6).459-449.
امیری ا،. کارشکی ح،. اصغریم. (1393). اثربخشی مشاوره گروهی راه حل‌محور بر سالمت عمومی دانش‌آموزان پسر تکسرپرست مقطع متوسطه، مجله روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 4)15.
ابراهیمیم،. رهنمو س،. فتحی، آ. ا،. رهنمو م. (1398). اثربخشی درمان کوتاه راه‌حل محور بر توانایی حل مسئله روابط بین فردی دانش‌آموزان، فصلنامه توسعه حرفه‌ای معلم، پاییز 1398، سال جهارم، شماره 3.
آق آتابای ن،. حجازی دینان پ،. رحیمیان مشهدیم،. (1400). مقایسه اثر بازی‌های حرکتی گروهی و انفرادی در محیط کودک محور و معلم محور بر عملکرد حرکتی و رفتار سازشی کودکان کم‌توان ذهنی آموزش پذیر. فصلنامه کودکان استثنایی، سال بیست و یکم، شماره 1.
 بخشی پور ب. ا،. رمضان زاده ث. (1395). بررسی تأثیر درمان کوتاه‌مدت راه‌حل محور بر پرخاشگری کودکان و نوجوانان. مطالعات روان‌شناختی، دوره 12، شماره 3، دانشکده روان‌شناسی الزهرا (س).
 براتیان ا،. سلیمی آ،. مقیم ف،. شاکرمیم،. داورنیا ر. (1395). تأثیر درمان کوتاه‌مدت راه‌حل‌محور بر افزایش عزت‌نفس دانش‌آموزان دختر، فصلنامه پژوهش پرستاری، 11(4)، 65-57.
تبریزیم،. فاضلم. (1395). تأثیر آموزش مشاوره با رویکرد راه حل‌محور بر عملکرد تحصیلی و انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان دختر دارای افت تحصیلی دبیرستانی، پنجمین همایش ملی روان‌شناسی، مشاوره و مددکاری اجتماعی، خمینی‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر، اصفهان.
تقی پور ا،. خوش‌کنش ا،. صالحی ف. (1390). اثربخشی مشاوره گروهی راه حل‌محور بر افزایش عملکرد تحصیلی و خودکارآمد پنداری دانش‌آموزان مقطع متوسطه، فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 3)6(:.80-62.
دلاوریان ف،. زارعی زوارکی ا،. شریفی درآمدی پ،. نوروزی د،. دلاور ع. (1399). آموزش مبتنی بر فناوری و تأثیر آن بر انگیزس پیشرفت تحصیلی، یادگیری و یادداری دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی در درس زبان انگلیسی. فصلنامه کودکان استثنایی. سال بیستم. شماره 3. 20-5.
رحمانی غ. (1399). اثربخشی روش مهارت‌آموزی کودک راه‌حل محور بر عزت‌نفس و تنظیم هیجان در کودکان شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشکده غیردولتی- غیرانتفاعی رفاه.
 شاهی ز،. اوجی نژاد ا.ر. (1393). اثربخشی آموزش به شیوه‌ی رویکرد راه‌حل محور بر افزایش میزان سازگاری اجتماعی و حل بحران هویت نوجوانان دختر، زن و جامعه، سال پنجم، شماره 1.
 صادقی، ح. ح،. فرح‌بخش ک. (1395). تأثیر مشاوره گروهی با رویکرد راه حل‌محور بر اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه، پنجمین همایش ملی روان‌شناسی، مشاوره و مددکاری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر، اصفهان.
 عزیزپورا،. (1398). روش مهارت‌آموزی کودک به شیوه‌ی راه‌حل محور بر ادراک شایستگی و خودکنترلی کودکان شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی.
مرادی، ر،. ملکی ح،. منصوری س. (1401). اثربخشی آموزش غنی‌شده با نقشه مفهومی بر یادگیری، یادداری و بار شناختی دانش آموزان کم‌توان ذهنی. فصلنامه کودکان استثنایی. سال بیست و دوم. شماره 1.
مردای ر. (1400). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی با روش چندرسانه‌ای بر رفتار سازشی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی. فصلنامه کودکان استثنایی. سال بیست و یکم. شماره 3.
محکی ف،. شریفی جندانی ح. ر،. محکی و. (2016). اثربخشى بازی‌درمانی بر بهبود مهارت‌های زندگى کودکان کم‌توان ذهنی. تعلیم و تربیت استثنایی. شماره 2.
محمدیاری ا،. حسینیان س. (139). فراتحلیل اثربخشی مشاوره گروهی راه‌حل محور در مدارس ایران. فصلنامه تعلیم و تربیت. زمستان 1397، شماره 136.
نعمتی ش،. بدری گرگری ر،. افشین ح. (1398). تأثیر رویکرد راه حل‌محور بر انگیزش تحصیلی در بین کودکان دارای اختلال یادگیری ویژه. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 8(4):.134-154
یاوریان، ر،. ترابی میلانی ف. (1396). مهارت‌های اجتماعی و مهارت‌های خودیاری در کودکان خردسال، مقاله منتشرشده در ششمین کنگره انجمن روان‌شناسی ایران، تهران.
References
Depuydt, T. A. (2021). The Impact of COVID-19 on Teacher Interactions with Students with Special Needs (Doctoral dissertation, Northern Michigan University).
De Jong, P., & Berg, I. K. (2012). Interviewing for solutions.4th ed. Pacific Grove, CA: Brooks Cole. P.15Frost, D.M. (2012). The narrative construction of intimacy and affect inrelationship stories: Implications for relationship quality, stability, andmental health. Journal of Social and Personal Relationships,30 (3), 247–269.
Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. The Guilford Press.
Hallahan, d, Kauffman, j. Exceptional children: introduction to special education. Publisher: Allyn & bacon.2004.
Hallahan, D. P., Pullen, P. C., Kauffman, J. M., & Badar, J. (2020). Exceptional learners. In Oxford Research Encyclopedia of Education
Hyatt, K. J., & Filler, J. W. (2007). A Comparsion of the Effects of Two Social Skill Issues: Innovations in learning technology. Journal of International Forum of Education. 29, 663 -669.
Jennie, Shuanghong, Niemi, Hannele. (2019). Teachers‎ Support‎ of‎ Students’‎ Social Emotional and Self-Management Skills Using a Solution-Focused Skillful-Class Method. The European Journal of Social and Behavioral Sciences.
Kaitlyn, Miller. (2016). Evaluating the effectiveness of a resilience program for children and young people in a private Australian psychology clinic. Journal of Solution Focused Practices.
Turner, N.E., Mc donald, J., Somerset, M. life skills, mathematical reasoning and critcal thinking: A curriculum for the prevention of problem gambling. J Gambling Studies.2008. 24)3(,169-181.
Malik J, Unwin G, Larkin, Kroese, Rose. (2017). The complex role of social care services in supporting the development of sustainable identities: Insights from the experiences of British South Asian women with intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities; 63(1), 74-84.
Zastrow, C. (2013). Introduction to Social Work and Social Welfare: Empowering People. Brooks/ Cole publication.