نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه بجنورد

2 استادیار دانشگاه علامه طباطبائی

3 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه علامه طباطبائی

4 استادیار دانشگاه تربیت معلم

5 کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تأثیر آموزش ایفای نقش بر مهارت‏های اجتماعی دانش‏آموزان کم‏توان‏ذهنی خفیف انجام شد. روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. در این پژوهش 14 دانش‏آموز کم‏توان‏ذهنی خفیف 16-14 ساله به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسش‏نامه مهارت‏های اجتماعی گرشام و الیوت (1990) بود. والدین و معلمان، پرسش‏نامه مهارت اجتماعی را برای آزمودنی‌ها تکمیل کردند. سپس گروه آزمایش در یک برنامه آموزشی 20 جلسه‌ای شرکت کرد. در این برنامه آموزشی 10 مهارت اجتماعی از طریق ایفای نقش به دانش‏آموزان آموزش داده شد. پس از این مرحله، پرسش‏نامه مهارت‌های اجتماعی دوباره برای همه آزمودنی‏ها (گروه آزمایش و کنترل) تکمیل شد. داده‌های به‌دست‌آمده از پیش‌آزمون و پس‌آزمون با استفاده از تحلیل کواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که باوجود تفاوت میانگین‏ پیش‏آزمون–پس‏آزمون در گروه آزمایش، آموزش ایفای نقش به لحاظ آماری تفاوت معناداری در مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان کم‌توان‏ذهنی خفیف ایجاد نکرد. یافته‌های این پژوهش می‏تواند در تدوین برنامه‏های آموزشی برای دانش‏آموزان با کم‌توان‏ذهنی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of role playing training on social skills in student with mild intellectualDisability

نویسندگان [English]

  • roghieh asadi 1
  • Abbas nesaeian 1
  • shahla pezeshk 2
  • Janet hashemiazar 3
  • gholamreza sarami 4
  • marziye sina 5

چکیده [English]

The present study was designedfor investigate the effect of role playing on social skills in students with mild intellectual disability. This was a quasi-experimental research with pre- post test. 14 student 14-16 years old with mild intellectual disability were selected using convenience sampling method. The subjects were randomly assigned into two control and experimental groups. Research instrument was Gresham and Elliott Social Skills Rating system (1990). Parents and teachers completed questionnaire of social skills for all subjects. The experimental group participated in a training program during 20 sessions. In this program 10 social skills were taught through role playing method. After this stage, social skills questionnaires were completed again for all subjects (control and experimental group). Data obtained from the pre- test and post -test were analyzed using Covariance Analysis. Results showed that role playing training had not significant effect on social skills in student with mild intellectual disability. Findings can be used to develop social skills training program for children with mild intellectual disability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • student with mild intellectual disability
  • role playing
  • social skills
بخشی، م. (1390). تأثیر آموزش نظریه ذهن بر بهبود مهارت‌های اجتماعی کودکان کم‌توان ذهنی 12-8 سال. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی.
شهیم. س. (1377). بررسی پایای و روایی مقیاس درجه‌بندی مهارت‌های اجتماعی در کودکان دبستانی شیراز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی شیراز، 4، 17-29.
شهیم. س. (1387). بررسی مهارت‌های اجتماعی در کودکان عقب‌مانده آموزش پذیر با استفاده از مقیاس رتبه‌بندی مهارت‌های اجتماعی. مجله روانشناسی و علوم تربیتی تهران، 4، 18-37.
هاردمن، ام. مایکل؛ درو، جی. کیلفورد و اگن، ام. وینستون. (2002). روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی. ترجمه علیزاده، حمید، گنجی، کامران، یوسفی لویه، مجید و یادگاری، فریبا. (1388). تهران: دانژه.
Celest, M. (2007). Social skills intervention for a child who is blind. Journal of Visual Impairment and Blindness, 100, 521-532.
Chang, C. D'Zurilla, T. Sanna, L. (2002). Social problem solving. American Psychological Association Washington DC.
Cornish, U. Ross, F. (2004). Social skills training for adolescents with general moderate learning difficulties. London and Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers.
Cotugno, A. J. (2009). Group Interventions for Children with Autism Spectrum Disorders A Focus on Social Competency and Social Skills. Jessica Kingsley Publishers. London and Philadelphia.
Crites, S. Dunn, c. (2004). Teaching Social Problem Solving to Individuals with Mental Retardation. Education and Training in Developmental Disabilities, 39(4), 301–309.
Elliot, S. N. Gresham, F. M. & McCloskey, G. (1998). Teachers and observers ratings of children’s social skills: Validation of social skills rating scales. Journal of Psycho educational Assessment, 6, 152- 161.
Emecen. D. D. (2011). Comparison of Direct Instruction and Problem Solving Approach in Teaching Social Skills to Children with Mental Retardation. Educational Sciences: Theory & Practice, 11(3), 1414-1420
Emerson, E. (2003). Prevalence of psychiatric disorders in children and adolescents with and without intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 47 (1),51-69.
Gresham, F. M. & Elliot, S. N. (1999). The Social Skills Rating System. Circle Pines, MN: American Guidance Services, 11, 481- 520.
Gezli, M. D. & Pier, J. M. (2007). Social incompetence in children with ADHD: Possible moderators and mediators in social skills training clinical psychology review. Journal of Personality and Social Psychology, 27, 78- 97.
Huang, W. & Cuvo, A. J. (1997). Social skills training for adults with mental retardation in job-related settings. Behavior Modification, 21 (1), 2-44.
Kirk, S. Gallagher, J. Coleman, M. & Anastasiow, N. J. (2011). Educating Exceptional children. Wadsworth.
Kolb, S. & Hanley-Maxwell, C. (2003). Critical social skills for adolescents with high incidence disabilities: parental perspectives. Council for Exceptional Children, 69, 2, 163-179.
Liu, X. (2000). Behavioral and emotional problems in Chinese children with mental retardation and without intellectual disability. Journal of American child and Adolescence Psychiatry, 30 (7), 869-903.
Manz, P. H. & McWayne, C. M. (2004). Early Intervention to Improve Peer Relations/Social Competence of low-Income Children. Encyclopedia on Early Childhood Development, 17, 1-7.
Matson, J. Mayville, E. Lott, J. Bielecki, J. & Logan, R. (2003). A comparison ofsocial and adaptive functioning in persons with psychosis, autism, and severe or profound mental retardation. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 15, 71-85.
O’Reilly, M. Lancionib, E. Sigafoos, J. O’Donoghue, D. Lacey,C. Edrisinha, C. (2004). Teaching social skills to adults with intellectual disabilities: a comparison of external control and problem-solving interventions. Research in Developmental Disabilities, 25 399–412.
Park, H. S. & Gaylord-Ross, R. (1989). A problem solving approach to social skills training in employment settings with mentally retarded youth. Journal of Applied Behavior Analysis, 22 (4), 373-380.
Powlees, D. L. & Elliot, S. N. (1998). Assessment of social skills of Native American preschoolers: Teacher and parents ratings. The Journal of School Psychology, 31 (2), 293-307.
Quigley, M. K. (2007). The Effects of Life Skills Instruction on the Personal-Social Skills Scores of Rural High School Students with Mental Retardation. M.A Dissertation, the Faculty of the School, Liberty University.