نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه سعیدی ¹
• شهناز خالقی پور ²
• فاطمه طباطبایی ¹

¹ گروه روانشناسی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران

² دانشیار، گروه روانشناسی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران

چکیده

ادراک متفاوت نوجوانان نابینا ‌از دنیـای پیرامـون خود و روابط با والدین باعث بروز مشکلات عاطفی و اجتماعی در آن ها می شود که آگاه سازی والدین از نحوه تعامل با فرزند دارای آسیب دیداری توجه خاص تری را می طلبد.این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی فرزندپروری مبتنی بر طرحواره بر خودتنظیمی هیجانی و ادراک طردوالدینی در نوجوانان نابینا انجام شد.روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس آزمون با مرحله پیگیری با گروه کنترل بود.از بین نوجوان 12 تا 16 ساله نابینا که در مدارس ویژه نابینایان شهر اصفهان مشغول به تحصیل بودند با نمونه گیری هدفمند 30 نوجوان دارای آسیب دیداری به همراه والدین شان که ملاک های ورود به پژوهش را داشتند انتخاب شدند و با تخصیص تصادفی در دو گروه آزمایش(15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. ا در گروه آزمایش والدین نوجوانان نابینا مداخله فرزندپروری مبتنی بر طرحواره را دریافت کردند. گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. خودتنظیمی هیجانی و ادراک طردوالدینی توسط نوجوانان نابینا در هر دو گروه در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و دوماه بعد سنجیده شد. تحلیل داده‌ها نشان داد که در مرحله پس آزمون در مقایسه با پیش آزمون در متغیرهای خودتنظیمی هیجانی روندی افزایشی و در ادراک طردوالدینی روندی کاهشی را در بین نوجوانان نابینا در گروه آزمایش داشته است و این اثربخشی در مرحله پیگیری ثبات داشته است. بنابراین از برنامه فرزندپروری مبتنی بر طرحواره می‌توان برای تقویت خودتنظیمی هیجانی و بهبود ادراک طرد والدینی نوجوانان نابینا استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

• فرزندپروری مبتنی بر طرحواره
• خودتنظیمی هیجانی
• ادراک طردوالدینی
• نابینا

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of Schema-based parenting on emotional self-regulation and perceived parental rejection in blind adolescents

نویسندگان [English]

• Fateme Saeedi ¹
• Shahnaz Khaleghipour ²
• Fateme Tabatabaee ¹

¹ Department of Psychology Naein Branch, Islamic Azad University, Naein ,, Iran

² Department of psychology, Naein Branch, , Islamic Azad University, Naein, Iran

چکیده [English]

"The different perception of blind adolescents about their surrounding world and their relationships with parents leads to emotional and social problems in them, requiring parents' awareness of how to interact with a visually impaired child to demand more special attention. This research was conducted with the aim of examining the effectiveness of schema-based parenting on emotional self-regulation and parental rejection perception in blind adolescents. The research method was a quasi-experimental design with pre-test, post-test, and follow-up stages with a control group. Among blind adolescents aged 12 to 16 who were studying in special schools for the blind in Isfahan, 30 visually impaired adolescents along with their parents who met the research criteria were purposefully selected through targeted sampling and randomly assigned to two groups: experimental (15 participants) and control (15 participants). the experimental group, parents of blind adolescents received schema-based parenting intervention, while the control group did not receive any educational intervention. Emotional self-regulation and perceived parental rejection of blind adolescents in both groups were assessed in three stages: pre-test, post-test, and two months later. Data analysis showed that in the post-test stage compared to the pre-test, there was an increasing trend in emotional self-regulation variables and a decreasing trend in perceived parental rejection among blind adolescents in the experimental group. This effectiveness was maintained during the follow-up stage. Therefore, schema-based parenting programs can be used to enhance emotional self-regulation and improve the perception of parental rejection in blind adolescents.

کلیدواژه‌ها [English]

• Schema-based parenting
• emotional self-regulation
• parental rejection perception
• visually impaired