نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• شهروز نعمتی

استاد روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، ایران

چکیده

اختلال نقص توجه/بیش فعالی یک شرایط عصب-تحولی چالش‌برانگیز است که پژوهش‌های متعددی در زمینه کارکردهای اجرایی در این حوزه انجام شده است. هدف این پژوهش تعیین جایگاه کارکردهای اجرایی از منظر کتاب‌سنجی و بررسی اهمیت و یافته‌های کلیدی این سازه به‌صورت مرور نظام‌مند بود. داده‌های مورد نیاز از پایگاه اسکوپوس با استفاده از کلیدواژه‌های مرتبط استخراج شد. نتایج نشان داد که پژوهش‌ها بین سال‌های 1957 تا 2024 وجود دارد و 27 حوزه موضوعی مرتبط شناسایی شد. حوزه‌های پزشکی، روان‌شناسی و علوم اعصاب شناختی از مهم‌ترین آن‌ها هستند. بیشترین تولید علمی در سال 2023 با 7995 مدرک و کمترین در سال‌های 1957 تا 1982 با یک مدرک ثبت شده است. روند تولیدات علمی در این حوزه رشد داشته و زبان‌های انگلیسی، اسپانیایی و چینی پرکاربردترین زبان‌ها هستند. کشورهای پیشرو شامل آمریکا، انگلستان، آلمان، کانادا و چین هستند. افراد دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی عملکرد ضعیفی در کارکردهای اجرایی مانند حافظه کاری و خودتنظیمی دارند. نظریه بارکلی بیان می‌کند که این اختلال بیشتر ناشی از نقص در خودتنظیمی است و نه تنها مشکل توجه. این دیدگاه تأکید بر رویکرد کلی‌نگر به درمان دارد و نیاز به مداخلات هدفمند و اصلاحات محیطی را برجسته می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی
• کارکردهای اجرایی
• کتاب‌سنجی
• مرور نظام‌مند

عنوان مقاله [English]

Bibliometric Analysis and Systematic Review of Executive Functions in the Field of Attention Deficit/Hyperactivity Disorder

نویسنده [English]

• Shahrooz Nemati

Professor of Psychology and Education of Exceptional Children, Department of Educational Sciences, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tabriz, Iran

چکیده [English]

Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) is a neurodevelopmental condition marked by significant challenges, leading to extensive research on constructs like executive functions. This study aims to explore the bibliometric landscape of executive functions in ADHD through a systematic review. Utilizing the PRISMA model, data was extracted from the Scopus database using the keywords "Attention Deficit/Hyperactivity Disorder" and "Executive Function."

The findings reveal studies dating from 1957 to 2024, identifying 27 subject areas, primarily in medicine, psychology, and cognitive neuroscience. Notably, 2023 saw the highest publication rate with 7,995 documents, while only one document was noted between 1957 and 1982, highlighting an upward trend overall in research outputs, despite less focus in 2015-2016.

English, Spanish, and Chinese emerged as the predominant languages, with the United States, United Kingdom, Germany, Canada, and China leading in contributions; Iran ranks 22nd. The review indicates that individuals with ADHD exhibit poorer executive functioning compared to their peers, emphasizing deficits in working memory and self-regulation. Barkley’s theory suggests that ADHD involves greater self-regulation issues rather than solely attention deficits, advocating for comprehensive treatment approaches that include behavioral interventions, environmental modifications, and emotional regulation strategies.

کلیدواژه‌ها [English]

• Attention Deficit/Hyperactivity Disorder
• executive functions
• bibliometrics
• systematic review