نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تبریز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران

3 دانشگاه تهران

چکیده

پژوهش حاضر دلبستگی به خدا و تاب آوری را در مادران کودکان کم توان ذهنی و عادی مورد بررسی قرار داد. طرح پژوهش حاضر از نوع پس رویدادی و (همبستگی) بود. در این راستا، از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای داده‌ها از مدارس استثنایی و عادی استان اردبیل شهرستان مشگین شهر جمع آوری شدند. از مقیاس دلبستگی به خدا روات و کرکپاتریک و تاب آوری کانر و دیویدسون استفاده شد. پس از کنار گذاشتن پرسشنامه های ناقص ، داده‌های 92 نفر از مادران دارای کودک کم توان ذهنی و 94 نفر مادران دارای کودک عادی برای تحلیل انتخاب شدند. تحلیل داده‌ها از طریق شاخص هوتلینگ برای نشان دادن تفاوت بین گروه‌ها، نشان داد که در همه ابعاد (دلبستگی اجتنابی ، دلبستگی ایمن، دلبستگی اضطرابی به خدا و تاب آوری) بین دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد؛ در رگرسیون چند گانه به روش گام به گام، از بین دلبستگی ‌ها، دلبستگی ایمن به خدا تاب آور بودن را در بین مادران دارای کودکان عادی و دلبستگی اجتنابی به خدا، کاهش تاب آوری را در مادران کودکان کم توان ذهنی در مقایسه بین این دو گروه به خوبی پیش‌بینی کرده است. نتایج بدست آمده نشان داد که نوع دلبستگی به خدا می‌تواند به نوعی بر تاب آوری افراد در مواجهه با چالش‌های زندگی تاثیرگذار باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

attachment to god and resilience among mothers of intellectual disability and normal childeren

نویسندگان [English]

  • shahrooz nemati 1
  • farnaz mehdipour maralani 2

1 assistant professor

چکیده [English]

This study examined the attachment to God and resiliency among mothers of normal and intellectual disability children. Ex post facto (correlational) design was used. In the same vein, to gathering data in school of regular and special education needs, clustering sampling was used. After excluding incomplete questionnaires, 92 mothers of children with intellectual disabilities and 94 mothers of children with normal were selected to analysis of data. The Hotelling's index revealed significant difference in all of aspects include (avoidance attachment, secure attachment, anxious attachment to God and resiliency) between two groups. In multiple regression model, The Stepwise method, have predicted the relationship between secure attachment to God with resiliency among mothers of normal children and avoidance attachment to God with decreased resiliency among mothers of intellectual disabilities as well. The results show that the type of attachment to God can be predicts the resiliency in the face of the challenges of life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attachment to God
  • Resiliency
  • Mothers of children with normal and intellectual disabilities
 بزرگی، م. (1383). ارتباط میان سبک‌های دلبستگی به خدا، صبر و عزت‌نفس در میان دانشجویان کارشناسی دانشگاه تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
 جناح­آبادی، ح و سابقی، ف. (1393). رابطه دلبستگی به خدا با معناداری زندگی والدین کودکان کم­توان ذهنی شهر زاهدان. دو فصلنامه علمی پژوهشی طلوع بهداشت یزد. (2)، 112-99.
 جوکار، ب. (1386). نقش واسطه‌ای تاب‌آوری در رابطه بین هوش هیجانی و هوش عمومی با رضایت از زندگی، فصلنامه روانشناسی معاصر، 2، 12-3.
سامانی، س؛ جوکار، ب و صحراگرد، ن. (1386). تاب‌آوری، سلامت روانی و رضایتمندی از زندگی. روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، (2)13، 295-290.
 کاوه، م. (1388). تدوین برنامه افزایش تاب‌آوری در برابر استرس و تاثیر آموزش آن بر مولفه­های کیفیت زندگی والدین دارای. کودک کم‌توان ذهنی خفیف، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
محمدی، م.، جزایری، ع؛ رفیعی،م؛ جوکار، ب و پورشهناز، ع. (1384). بررسی عوامل موثر بر تاب‌آوری در افراد در معرض سوءمصرف مواد مخدر. فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز، (2)1، 224-203.
 نعمتی، ش و غباری­بناب، ب. (1394). منابع و عوامل مورد استفاده مادران کم­توان ذهنی برای بخشیدن دیگران. فصلنامه افراد استثنایی (5)17، 40-17.
Association, A. P., & others. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, (DSM-5). American Psychiatric Pub.
Bayat, M. (2007). Evidence of resilience in families of children with autism. Journal of Intellectual Disability Research, 51(9), 702–714.  
Berk, L., & others. (2004). Development through the lifespan. Pearson Education India.
Bowlby (1973). Separation, anxiety and anger. In: J., Attachment and loss. New York: Basic; 2.
Carr, A. (2004). Positive Psychology. London: Routledge.
Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RISC). Depression and Anxiety, 18(2), 76–82.
Feeney, J. A., & Noller, P. (1990). Attachment style as a predictor of adult romantic relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 58 (2), 281.  
Gerstein, E. D., Crnic, K. A., Blacher, J., & Baker, B. L. (2009). Resilience and the course of daily parenting stress in families of young children with intellectual disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 53(12), 981–997.  
Granqvist, P. (1998). Religiousness and perceived childhood attachment: On the question of compensation or correspondence. Journal for the Scientific Study of Religion, 37(2), 350-367.
Green, S. E. (2007). “We’re tired, not sad”: Benefits and burdens of mothering a child with a disability. Social Science & Medicine, 64(1), 150–163.
Hallahan, D. P., Kauffman, J. M., & Pullen, P. C. (2015). Exceptional learners. Pearson/Allyn and Bacon.
Hassall, R., Rose, J., & McDonald, J. (2005). Parenting stress in mothers of children with an intellectual disability: The effects of parental cognitions in relation to child characteristics and family support. Journal of Intellectual Disability Research, 49(6), 405–418.  
Hodapp, R. M., Ricci, L. A., Ly, T. M., & Fidler, D. J. (2003). The effects of the child with Down syndrome on maternal stress. British Journal of Developmental Psychology, 21(1), 137–151.
 Kirkpatrick, L. A. (1998). God as a substitute attachment figure: A longitudinal study of adult attachment style and religious change in college students. Personality and Social Psychology Bulletin, 24 (9), 961-973.
Kirkpatrick, L. A. (1999). Attachment and religious representations and behavior. In Handbook of attachment: Theory, research, and clinical applications (pp.803-822). NewYork: Guilford Press.
Kirkpatrick, L. A., & Shaver, P. R. (1990). Attachment theory and religion: Childhood attachments, religious beliefs, and conversion. Journal for the Scientific Study of Religion, 29 (3), 315- 334.
Kirkpatrick, L. A., & Shaver, P. R. (1992). An attachment-theoretical approach to romantic love and religious belief. Personality and Social Psychology Bulletin, 18 (3), 266-275. 
Langer,N.(2004).Resiliency and spirituality: Foundations of strengths perspective counseling with the elderly. Educational Gerontology, 30, 611–617.  
Lloyd, T. J., & Hastings, R. (2009). Hope as a psychological resilience factor in mothers and fathers of children with intellectual disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 53(12), 957–968.
Lyons, A. M., Leon, S. C., Phelps, C. E. R., & Dunleavy, A. M. (2010). The impact of child symptom severity on stress among parents of children with ASD: The moderating role of coping styles. Journal of Child and Family Studies, 19(4), 516–524.
Main, M., Kaplan, N., & Cassidy, J. (1985). Security in infancy, childhood, and adulthood: A move to the level of representation. Monographs of the Society for Research in Child Development, 66–104.
Mak, W. W., & Ho, G. S. (2007). Caregiving perceptions of Chinese mothers of children with intellectual disability in Hong Kong. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 20(2), 145–156.
Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 56(3), 227. 
McCubbin, M.A., & McCubbin, H.I. (1996). Resiliency in families: A conceptual model of family adjustment and adaptation in response to stress and crisis. In H. McCubbin, A.
Thompson, & M. McCubbin (Eds.), Family assessment: Resiliency, coping, and adaptation: Inventories for research and practice (pp.1-64).Madiso: university of Wisconsin.
Miner, M. (2009). The impact of child-parent attachment, attachment to God and religious orientation on psychological adjustment. Journal of Psychology and Theology, 37(2), 114. 
Miodrag, N., & Hodapp, R. M. (2010). Chronic stress and health among parents of children with
Intellectual and developmental disabilities. Current Opinion in Psychiatry, 23(5), 407–411
Olsson, M. B., & Hwang, C. P. (2008). Socioeconomic and psychological variables as risk and protective factors for parental well-being in families of children with intellectual disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 52 (12), 1102–1113.
Patterson, J. M. (2002). Integrating family resilience and family stress theory. Journal of Marriage and Family, 64(2), 349–360.
Prince-Embury, S., Saklofske, D. H., & Vesely, A. K. (2014). Measures of Resiliency. Measures of Personality and Social Psychological Constructs, 290. 
Rowatt, W., & Kirkpatrick, L. A. (2002). Two dimensions of attachment to God and their relation to affect, religiosity, and personality constructs. Journal for the Scientific Study of Religion, 41(4), 637–651.
Scorgie, K., & Sobsey, D. (2000). Transformational outcomes associated with parenting children who have disabilities. Mental Retardation, 38, 195-206.
Shi, L. (2003). The association between adult attachment styles and conflict resolution in romantic relationships. American Journal of Family Therapy, 31(3), 143–157.
Strnadová, I. (2006). Stress and resilience in families of children with specific learning disabilities. Revista Complutense de Educación, 17(2), 35–50.
Svanberg, P. O. (1998). Attachment, resilience and prevention. Journal of Mental Health, 7(6), 543–578.
TenElshof, J. K., & Furrow, J. L. (2000). The role of secure attachment in predicting spiritual maturity of students at a conservative seminary. Journal of Psychology and Theology, 28 (2), 99-108.
Waller, M. A. (2001). Resilience in ecosystemic context: evolution of the concept. American Journal of Orthopsychiatry, 71(3), 290.
Weiss, J. A., Robinson, S., Fung, S., Tint, A., Chalmers, P., & Lunsky, Y. (2013). Family hardiness, social support, and self-efficacy in mothers of individuals with Autism Spectrum Disorders. Research in Autism Spectrum Disorders, 7(11), 1310–1317.   
Woodman, A. C., Mawdsley, H. P., & Hauser-Cram, P. (2015). Parenting stress and child behavior problems within families of children with developmental disabilities: Transactional relations across 15 years. Research in Developmental Disabilities, 36, 264–276.