نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مژگان قنات ¹
• زینب رشیدی ¹
• فاطمه جعفرخانی ²

¹ علامه طباطبائی

² دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

یادگیری سیار به‌عنوان پارادایمی نوین در عرصه آموزش پتانسیل قابل‌توجهی در پشتیبانی از یادگیرندگان با نیازهای ویژه دارد به شرط آنکه طراحی اصولی در فرایند یادگیری و آموزش در آن اعمال گردد. از این رو پژوهش حاضر به منظور تعیین راهبردهای آموزشی مبتنی بر یادگیری سیار و ملاحظات طراحی مرتبط با آن-ها برای دانش‌آموزان با نیازهای ویژه به مرور ادبیات در این حوزه پرداخت و از دستورالعمل‌ پریزما پیروی نمود. جستجوی مقالات در پایگاه‌های داده معتبر علمی شامل گوگل‌اسکالر، ساینس‌دایرکت و پروکوئست با ترکیب کلیدواژه‌های تخصصی در محدوده زمانی 2010 تا 2025 انجام شد و 144 مقاله استخراج گردید که پس از غربالگری 18 مقاله مرتبط مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن است که پلتفرم‌ها و ابزارهای مبتنی بر فناوری‌های سیار به‌ویژه هوش مصنوعی با راهبردهای دسترسی و راحتی، تعامل و ارتباط، شخصی‌سازی و انطباق با نیازها، و انگیزه‌دهی و تشویق نقش مؤثری در بهبود فرآیند آموزش این گروه از دانش‌آموزان ایفا کرده‌اند. اگرچه نتایج گویای ظرفیت بالای این فناوری‌ها در ایجاد محیط‌های آموزشی فراگیر است اما فقدان پژوهش‌های طولی و مقایسه‌ای برای سنجش دقیق اثربخشی آن‌ها به‌عنوان چالشی اساسی مطرح می‌باشد. همچنین ردپای طراحی آموزشی دربسیاری از مقالات دیده نشد.

کلیدواژه‌ها

• یادگیری سیار
• آموزش ویژه
• فناوری‌های آموزشی
• هوش مصنوعی
• شخصی‌سازی یادگیری

عنوان مقاله [English]

A systematic review of mobile learning for Students with Special Needs

نویسندگان [English]

• Mojghan Ghanat ¹
• Zeynab Rashidi ¹
• Fatemeh Jafarkhani ²

¹ Allameh Tabataba'i

² ATU

چکیده [English]

Mobile learning, as a new paradigm in education, has significant potential to support learners with special needs, provided that a principled design is applied to the learning and teaching process. Therefore, the present study reviewed the literature in this area and followed the PRISMA guidelines to determine educational strategies based on mobile learning and related design considerations for students with special needs. A search for articles in reputable scientific databases including Google Scholar, ScienceDirect, and ProQuest was conducted using specialized keywords between 2010 and 2025, and 144 articles were extracted, and 18 relevant articles were analyzed after screening. The findings indicate that platforms and tools based on mobile technologies, especially artificial intelligence, have played an effective role in improving the educational process of this group of students with access and convenience, interaction and communication, personalization and adaptation to needs, and motivation and encouragement. Although the results demonstrate the high potential of these technologies in creating inclusive learning environments, the lack of longitudinal and comparative research to accurately measure their effectiveness is a major challenge. Also, the footprint of instructional design was not seen in many articles.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mobile learning
• special education
• educational technologies
• artificial intelligence
• learning personalization