نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

هدف: هدف این تحقیقبررسی و مقایسۀ اثربخشی آموزش‏های گروهی عزت نفس، خودکارآمدی و انگیزش پیشرفت بر عزت نفس زنان با معلولیت جسمی ـ حرکتی شهر اصفهان بود. روش:طرح تحقیق نیمه تجربی بود. جامعۀ آماری شامل کلیۀ اعضای زن 35-18 سالۀ تشکل غیردولتی جامعۀ معلولان شعبۀ شهر اصفهان بود. برای نمونه‏گیری 80 نفر از جامعه آماری به طور تصادفی انتخاب شدند و پس از اجرای مقیاس عزت نفس روزنبرگ، 40 نفر از آنهاکه عزت نفس‏شان از نیم دیگر آزمودنی‏ها پایین‏تر بود، به عنوان نمونۀ نهایی انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه آزمایشی ویک گروه گواه واگذار شدند. سپس برای هر یک از گروه‏های آزمایشی 1، 2 و 3 به ترتیب برنامۀ آموزش گروهی عزت نفس، آموزش گروهی خود کارآمدی و آموزش گروهی انگیزش پیشرفت، در قالب 9 جلسۀ هفتگی 120 دقیقه‏ای برگزار شد. پس از اتمام جلسات آموزش، پس آزمون با به کارگیری مقیاس عزت نفس روزنبرگ، بر روی هر سه گروه آزمایشی و گروه گواه انجام شد. برای سنجش ویژگی‏های آزمودنی‏ها علاوه بر پرسشنامۀ کیفیت زندگی، پرسشنامه مشخصات جمعیت شناختی نیز به کار برده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‏ها از تحلیل کواریانس، تحلیل مانکوا و آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. برای آزمون فرضیه‏ها سطح احتمال 05/0P< استفاده شد. یافته‏ها: یافته‏ها حاکی از اثربخشی آموزش گروهی عزت نفس (023/0=P)،آموزش گروهی خود کارآمدی (006/0=P) و آموزش گروهی انگیزش پیشرفت (016/0P=) بر عزت نفس بود، اما اثر بخشی سه نوع آموزش گروهی با یکدیگر تفاوتی نداشت. نتیجه گیری: هر یک از روش‏های آموزش گروهی عزت نفس، آموزش گروهی خود کارآمدی و آموزش گروهی انگیزش پیشرفت می‏تواند بر بهبود عزت نفس افراد با معلولیت جسمی و در نتیجه توانبخشی آنها مؤثر باشد. بر این اساس پیشنهاد می‏شود که این سه نوع برنامۀ آموزشی به صورت منظم در مراکز درمانی و آموزشی و تشکل‏های غیردولتیِ مخصوص افراد با معلولیت جسمی اجرا گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Self-Esteem, Self-Efficacy, and Achievement Motivation Group Trainings on Self-esteem of Physically Disabled Females

نویسندگان [English]

  • Azam Moradi
  • Sedigheh Rezaei Dehnavi

چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to examine and compare the effectiveness of achievement motivation, self-efficacy and self-esteem group trainings on self-esteem of physically disabled females in Isfahan city.
Method: Research design was semi-experimental. The statistical population included all 18-35 year old women members of Isfahan branch of the NGO named the Society of Disabled. A random sample of 80 of  the statistical population was selected, and after responding  to Rosenberg Self-Esteem Scale(RSES), forty of  the primary sample whose  self-esteem scores were lower than  the other half were  selected as the  final sample and assigned to three experimental groups and one control group randomly. Then nine weekly sessions of self esteem group training, self-efficacy group training, and achievement motivation group training were administrated for 1, 2, and 3 experimental groups respectively. At the end of all sessions, post- test (RSES) again administrated for three experimental groups and control group. For assessing subject's characteristics, in addition Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES), a demographic characteristics questionnaire was used. Data were analyzed using analysis of covariance and LSD Post Hoc test. Probability level  P<0/05  was used to test the  hypotheses.  
Results: Results showed a significant effect for self esteem group training(P=0/023), self-efficacy group training(P=0/006), and achievement motivation group training(P=0/016); but there was no significant difference between the effect of self esteem group training, self-efficacy group training and achievement motivation group training. Conclusion and recommendations: self esteem group training, self-efficacy group training and achievement motivation group training can be effective for enhance self-esteem of physically disabled persons and in result for their rehabilitation. Accordingly it is proposed that these three types of educational programs be implemented on a regular basis in medical centers and educational and non-governmental organizations for people with physical disabilities.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-esteem
  • self esteem group training
  • self-efficacy group training
  • achievement motivation group training
  • physically disabled
  • females
منابع فارسی
احمدی، مهرناز، منصور، محمود، فتحی آشتیانی، علی و رسول زاده طباطبایی، کاظم. (1383). اثربخشی آموزش انگیزش پیشرفت و تمرین حرمت خود بر تحول نظام خود در دو سطح تحول شناختی عینی و انتزاعی. مجلۀ روان‏شناسی، سال هشتم، شمارۀ 4،صص 359-337.
بیابانگرد،اسماعیل. (1384). رابطۀ میان عزت نفس، انگیزۀ پیشرفت و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان سال سوم دبیرستان‏های تهران. مطالعات روان‏شناختی،1(5-4)، 144-131.
بیابانگرد،اسماعیل.(1372). روش‏های ایجاد عزت نفس در کودکان و نوجوانان. تهران: انجمن اولیا و مربیان.
جامعه معلولان اصفهان.(1387). کتابچۀ آمار اعضا.
حسینی،محمدعلی؛ کریمی،حسین و طادی،کتایون.(1381). بررسی رابطۀ عزت نفس و میزان فراگیری مهارت‏های مراقبت از خود در نوجوانان پسر 15-11 سال مبتلا به فلج مغزی. مجله پژوهش در پزشکی ،سال 26، شمارۀ 1،36-33.
حقیقی،جمال؛ موسوی،محمد؛ مهرابی زاده هنرمند، مهناز و بشلیده، کیومرث. (1385). بررسی تأثیر آموزش مهارت‏های زندگی بر سلامت روانی و عزت نفس دانش آموزان دختر سال اول مقطع متوسطه. مجله علوم تربیتی و روان‏شناسی، سال سیزدهم، شمارۀ 1، صص 78-61.
دادستان، پریرخ. (1377). تنیدگی یا استرس، بیماری جدید تمدن، چاپ اول، تهران: رشد.
رجبی،غلامرضا و بهلول، نسرین. (1386). سنجش پایایی و روایی مقیاس عزت نفس روزنبرگ در دانشجویان سال اول دانشگاه شهید چمران.پژوهش‏های تربیتی و روان‏شناختی. سال سوم، شمارۀ 2، صص 48 -33.
سلیمی، سیدحسن.(1376). بررسی عزت نفس در نوجوانان دارای مشکلات رفتاری، مجلۀ روان‏شناسی، سال اول، شمارۀ 2.
شماعی زاده، مرضیه.(1384).بررسی تأثیر مشاورۀ شغلی به شیوۀ شناختی ـ اجتماعی بر افزایش خودکارآمدی کارآفرینی دانشجویان دانشگاه اصفهان. پایان نامۀ کارشناسی ارشد راهنمایی و مشاوره، دانشگاه اصفهان.
شولتس، دوان و شولتس، سیدنی الن.(1381).نظریه‏های شخصیت. ترجمۀ یحیی سید محمدی. تهران: مؤسسۀ نشر ویرایش.
صدرالسادات، سیدجلال.(1379).چگونه عزت نفس در کودکان و نوجوانان دارای نیازهای ویژه را افزایش دهیم؟ طب و تزکیه،38، صص70-64.
صدرسادات، سیدجلال، اسفندآباد، حسن. (1380). عزت نفس در افراد با نیازهای ویژه. تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و سازمان بهزیستی کشور.
غلامی رنانی، فاطمه؛ کجباف، محمدباقر؛ نشاط دوست، محمدطاهر و مرادی، اعظم. (1386). اثربخشی آموزش گروهی خودکارآمدی بر کاهش هراس اجتماعی.مجلۀ روانشناسسی، سال یازدهم، شمارۀ 2، صص 232-216.
کوپر اسمیت، اس. (1371). فهرست عزت نفس. ترجمۀ پریرخ دادستان. ص 534.
محمدی، نورالله. (1384). بررسی مقدماتی اعتبار و قابلیت اعتماد مقیاس عزت نفس روزنبرگ،  فصلنامۀ روان شناسان ایرانی، سال اول، شمارۀ 4.
مظاهری،اکرم، باغبان،ایران و فاتحی زاده،مریم.(1385). تأثیر آموزش گروهی عزت نفس بر سازگاری اجتماعی دانشجویان. دانشور رفتار، سال سیزدهم، شمارۀ 16، صص 56-49.
نوری، ابوالقاسم. (1374). جنبه‏های روان‏شناختی ناتوانی جسمی.مجلۀ پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی ). سال هفتم ، شمارۀ 4.
 
 
منابع لاتین
Aktop,A., and Erman,K.A.(2006). Relationship between achievement motivation, trait anxiety and self-esteem. Biology of Sport,23,2, 127-141.
Bandura,A,(1997).Self-efficacy :The exercise of control. New York: Freeman.
Bandura,A.(1986).Social foundations of thought and action:A social cognitive theory. Englewood cliffs, NJ:Prentice- Hall.
Bandura,A,(1977).Social learning theory. Englewood Cliff. NJ: Prentice –Hall.
Bart,O., Bar-Haim,Y., Weizman,E.,Levin,M.,Sadeh,A.,and Mintz,M.(2009). Balance treatment ameliorates anxiety and increases self-esteem in children with comorbid anxiety and balance disorder. Research in Developmental Disabilities,30,3,486-495.
Bee, H.L. (2000).The developing child. 9th ed. Boston: Allyn & Bacon. 
Berven, N.L.(1991). Introduction to section 2. In M.G.Eisenberg &  R.L. Glueckauf (Eds.). Empirical Approaches to the Psychological Aspects of Disability(pp.3-5). New York: Springer publishing, Company.
Betz,N.E.,and Schifano,R.S.(2000). Evaluation of intervention to increase realistic self-efficacy and interest in college women. Journal of Vocational Behaviour,56,1,35-53.
Chapin, M.H. and Kewman, D.G. (2001). Factors affecting employment following spinal cord injury: A qualitative study. Rehabilitation Psychology, 46, 4, 400-416.
Coyle ,C.P., Lesnik-Emas,S, and Kinney,W.B.(1994). Predicting life satisfaction among adults with spinal cord injuries. Rehabilitation Psychology,39,95-111.
Dweck,C.S.(1986). Motivational processes affecting learning. American Psychologist , 41, 1040-1048.
Elliot,A. J., and Church,M.(1997). A hierarchical model of approach and avoidance achievement motivation. Journal of Personality and Social Psychology,72,1, 218-232.
Elliot,A.J., and Harackiewicz, J.(1996). Approach and avoidance achievement goals and intrinsic motivation: A mediational analysis.Journal of Personality and Social Psychology,70,3,461-475.
Frank,J.D., and Frank,J.B.(1993).Persuasion and healing: A comparative study of psychotherapy(3rd ed.). Baltimore, MD: The Johns Hopkins University Press.
Frisch,M.B.(2006). Quality of life of therapy: Applying life satisfaction approach to positive psychology and cognitive therapy. New Jersey: John Wiley and Sons.
Frisch,M.B.(1992). Use of the quality of life inventory in problem assessment and treatment planning for cognitive therapy of depression. In A freeman and F.Dattiliot(Eds.) Comprehensive casebook of cognitive therapy (pp.27-52). New York: Plenum Press.
Frieson,T.C.(1997). Relationship Between hope and self-esteem in renal Transplant Recipients .Transplantation Proceding,29, 3739-3740.
Gagnon,L.(1996). Analysis of quality of life in patients with spinal cord injury: Environmental and self –esteem variables. Rech Soins Infirm, 47, 48-61. 
Gagnon,L.(1990). Quality of life in paraplegics and quadriplegics: analysis of self –esteem. Canadian Journal of Nursing Research,22,1,6-20.
Gaudiano,B.A. and Herbert,J.D.(2003).Preliminary psychometric Evaluation of a New self-efficacy Scale and Its Relationship to treatment outcome in social anxiety disorder. Cognitive Therapy and research,27,5,537-555.
Hall,P.L., and Tarrier,N.(2003). The cognitive-behavioural treatment of low self-esteem in psychotic patients: a pilot study. Behaviour Research and Therapy,41,3,317-332.
Hughes,R.B, Robinson-Whelen,S., Taylor,H.B., Swedlund,N., and Nosek,M.A.(2004). Enhancing self-esteem in women with physical disabilities,Rehabilitation Psychology,49,4,295-302.
Immet,T.and Alant,E.(2006). Women and disability: exploring the interface of multiple disadvantages. development Southern Africa,23,4.
Kaplan,H.B.,(1996).Psychological stress from the perspective of self-  theory. In H.B.Kaplan (Ed). Psychological stress. Academic press. 1999.
Kermode,S., and Maclin,D.(2001). A study of the relationship between quality of life, health and self-esteem. Australian Journal of Advanced Nursing,19,2, 33-40.
Kinney,W.B., and Coyle,C.P.(1992).Predicting life satisfaction among adults with physical- disabilities. Archive of Physical Medicine and Rehabilitation,73,9,863-869.
Lee, M.(1994). Change in personality. Translated by: Mansour M. Tehran: Tehran University Press.
Livneh,H.(1989).A unified approach to existing models of adaptation to disability :II intervention strategies. Journal of Applied Rehabilitation Counseling, 17,2, 6-10.
May,L., and Warren,S.(2002). Measuring quality of life in persons with spinal cord injury: External and structural validity. Spinal Cord,40, 341-350.
Martin,K.A., and Brawley,L.R.(2002).Self- handicapping in physical achievement settings: The contributions of self-efficacy. Self and Indentity,1, 337-351.
McClelland,D.C.(1984). Motives personality, and society .Psycinfo Database Record.
McClelland,D.C.(1973). What is the effect of achievement motivation training in school? In D.C. McClelland and R.S. Steels(Eds). Human motivation (pp.492-509).USA: General Learning Press.
Moshki, M., Ghofranipour, F., & Allahyari, A.A.(2000). The effect of problem solving training on the self-concept of male adolescents in Gonabad high schools [dissertation]. Tehran: Tarbiat Modares.Inc; 1993.
Nosek,M.A.,Hughes,R.B,Swdiund,N.,Taylor,H.B., and Swank,P.(2003). Self–esteem and women with disabilities. Social Science and Medicine,56,8,1737-1747.
Ogden,L.(1998).Health psychology. Buckingham: Open university press.
Pajares,F.(1997). Current disorder in self-efficacy research. In M Maehr and P,R .Pintrich (Eds.), Advances in Motivation and Achievement ,10,1-49.Greenwich,ct:jaipress.
Proudfoot,J.G., Corr,P.J., David E. Guest,D.E., and Dunn,G.(2009). Cognitive-behavioural training to change attributional style improves employee well-being, job satisfaction, productivity, and turnover. Personality and Individual Differences, 46, 2, 147-153.
Rosenberg,M.(1979).Conceving the self. New York.Basic Books.
Shapurian, R., Hojat, M., and Nayerahmadi, H. (1987). Psychometric characteristics and dimensionality of a Persian version of the Rosenberg Self-Esteem Scale. Perceptual and Motor Skills, 65,27-34.
Shisby,J.,Barlow,J.H., Cullen,L.A,and Wright,C.C.(2000). Psychometric properties of the Rosenberg self-esteem scale among people with arthritis.Psychological Reports,86,3,1139-1146.
Silverstone, P.H.(1991). Low self-esteem in different psychiatric conditions. British Journal of Clinical Psychology,30 (Pt 2), 185-88.
Smith,R.L and Troth,W.A.(1975).Achievement motivation: A rational approach to psychological education. Journal of Counseling Psychology,58,2, 292-307.
Steinberg,L.(1999). Adolescence. USA: McGraw-Hill College.
Vickery,C.D., Gontkovsky,S.T., Wallace,J.J., and Caroselli,J.S.(2006). Group psychotherapy focusing on self-Concept change following acquired brain injury: A Pilot Investigation . Rehabilitation Psychology, 51, 1, 30-35.
Walsh,A, and Walsh,P.(1989). Love, self-esteem and multiple sclerosis. Social Science and  Medicine ,29,793-799.
Weare,K.(2000). Promoting Mental And Social Health: A Whole School Approach. London: Routledge.