نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی‏های شخصیتی و میزان سازگاری مادران کودکان عادی و عقب‏ماندۀ ذهنی شهر تهران می‌باشد. جامعۀ آماری شامل تمامی مادران دارای فرزند شهر تهران است . نمونۀ آماری  شامل 200 مادر (100 مادر با فرزند عقب‏ماندۀ ذهنی و 100 مادر با فرزند عادی) بوده که با روش نمونه‏گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع‏آوری داده‌ها در این مطالعه از مقیاس سازگاری اجتماعی بل و پرسشنامه شخصیتی  16 عاملی کتل استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره، تحلیل واریانس تک متغیره و آزمون t  مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین مادران کودکان عقب‏ماندۀ ذهنی و مادران دختران عادی از لحاظ متغیرهای ویژگی‏های شخصیتی و سازگاری تفاوت معناداری وجود دارد .نتیجه‏گیری: این یافته‌ها بدین معناست که مادران دارای فرزند  عقب‏ماندۀ ذهنی در مقایسه با  مادران دختران عادی سازگاری کمتری داشته و مادران کودکان عادی سطوح بالاتری از عوامل شخصیتی هوش عمومی، پایداری هیجانی، خلق استوار و پایداری خلق و خو را نسبت به مادران دارای کودک عقب‏ماندۀ ذهنی نشان داده‌اند .براساس یافته‏های پژوهش ، پیشنهاد می‌شود فراهم داشتن آموزش‏های خاص برای این والدین بتوانددر کاهش تنیدگی، افزایش میزان سازگاری و به طور کلی  در ارتقاء بهداشت روانی آن‌ها مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison between Personality Traits and Adjustment of Mothers of Mentally Retarded and Normal Students in Tehran in 2008–2009

نویسندگان [English]

  • Seyyed Abdolmajid Bahrainian
  • Kobra Haji Alizadeh
  • Leila Ebrahimi
  • Omolbanin Hashemi Gorji

چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate personality traits and adjustment of mothers of normal and mentally retarded children in Tehran. The statistical population includes all mothers who in Tehran. The sample consists of 200 mothers (100 mothers with mentally retarded children and 100 with normal children) that were selected by convenience sampling method. For data collection, Bell’s social adjustment scale and Cattell’s 16 personality factor questionnaire are used in this study. The data are analyzed by using multivariate and univariate analysis of variance and T test. The results indicate that there is a significant difference between mothers of mentally retarded children and those of normal girls in terms of personality traits and adjustment. It means that mothers of mentally retarded children have lower adjustment level compared with mothers of normal girls. Also mothers of normal children have shown higher level of personality factors in general intelligence, emotional stability, creating a strong and stable temperament than mothers of mentally retarded children. According to the research findings, it is suggested that providing special trainings for parents can reduce stress, increase adaptability and is generally effective in improving mental health.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Personality traits
  • adjustment
  • mentally retarded
بهرامی احسان، هادی و رضاپور میرصالح ، یاسر.(1389) . رابطۀ سبک‏های مقابله‏ای، جهت‏گیری مذهبی و ابعاد شخصیت با سلامت روان مادران دارای کودک کم توان ذهنی. پژوهش در حیطۀ کودکان استثنایی، سال دهم، شمارۀ 3 ، 258 -245  .
جوشنلو، محسن؛ نصرت‏آبادی، مسعود و جعفری کندوان، غلامرضا. (1386). پیش بینی بهزیستی اجتماعی در پرتو یافته‏های پنج عامل بزرگ شخصیت و حرمت خود. مجلۀ علوم روان‏شناختی، شماره  21 ، 66- 88 .
خانبانی و نشاط دوست. (1384). مقایسۀ پرخاشگری و تنیدگی در والدین دانش‏آموزان  عقب‏ماندۀ ذهنی آموزش‏پذیر و غیرعقب‏ماندۀ ذهنی. خانواده‏پژوهی، سال اول ، شمارۀ 3 پاییز .
رجبی دماوندی، گیلدا؛ پوشنه، کامبیز و غباری بناب، باقر (1388). رابطة ویژگی‏های شخصیتی و راهبردهای مقابله‏ای در والدین کودکان با اختلال‏های گستره اوتیسم. پژوهش در حیطۀ کودکان استثنایی، سال نهم، شمارۀ 2 . 133-144 .
سیف نراقی، مریم و نادری ، عزت الله. ( 1390). روان‏شناسی و آموزش کودکان استثنایی. تهران: نشر ارسباران.
علاقبند، مریم؛ آقایوسفی علیرضا و همکاران (1390). تأثیر مقابله درمانگری بر سلامت عمومی مادران کودکان عقب‏ماندۀ ذهنی ژنتیکی و غیرژنتیکی. مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی  شهید صدوقی یزد، دورۀ نوزدهم،  شمارۀ اول،  104-113.
علی اکبرزاده آرانی، زهرا؛ تقوی ،ترانه؛ شریفی، ناهیددخت و همکاران .(1391). تأثیر آموزش بر سازگاری اجتماعی مادران کودکان عقب‏ماندۀ ذهنی آموزش پذیر بر اساس تئوری سازگاری روی. دو ماهنامه علمی ـ پژوهشی فیض، دورۀ شانزدهم، شمارۀ 2،134-128 .
فیض، عبدالله؛ نشاط‏دوست، حمید طاهرونائلی، حسین. (1380). بررسی رابطۀ سرسختی روان‏شناختی و روشهای مقابله با تنیدگی.  مجلة روان‏شناسی و علوم تربیتی، شمارۀ 2 .
کوهسالی ،معصومه؛ میرزمانی، محمود ؛کریملو، مسعودو میرزمانی، منیره سادات.( 1387 ) .مقایسه سازگاری اجتماعی مادران با فرزند دختر عقب‏ماندۀ ذهنی آموزش پذیر. مجلۀ علوم رفتاری، دوره 2 ، شماره 2 ، 172- 165.
ملیانی ، مهدیه ؛ طاولی ، آزاده ؛ خدابخش روشنک و بختیاری مریم.(1388).  مقایسۀ نتایج آزمون 16 عاملی کتل در مورد داوطلبین آزاد و متقاضیان استخدام. فصلنامه تازه‏های روانشناسی صنعتی و سازمانی سال اول شماره اول .45-39.
میکائیلی منیع، فرزانه. (1388). نقش سبک‏های مقابله با تنیدگی در رابطه با باورهای غیرمنطقی و سازگاری اجتماعی دانشجویان دانشگاه ارومیه. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‏شناختی ، دورۀ سوم ، شمارۀ چهارم . 54-45.
Bourkej , Ricciardo B, Bebbington A, Aiberti K, Jacoby P, Dyke P, Msall M, Bower C& Leonardh. (2008) . Physical and Mental Health in Mothers of Children with Down Syndrome. The Journal of Pediatrics. 320 -326.
Eisenhower, A. S. , Baker, B. L. , Blacher, J. (2005). Preschool children withintellectual disability: Syndrome specificity, behavior problems, and mental well-being. Journal of Intellectual Disability Research, 49, 657-671.
Gupta A, Singhl N. (2004). Positive perceptions in parents of children with disability. Asia pacific disability rehabilitation journal ,15 (1): 22-34.
Gau S.F , Chiu Yen-Nan, Soong Wei-Tsuen, Lee Ming-Been Parental Characteristics, Parenting Style, and Behavioral Problems Among Chinese Children with Down Syndrome, Their Siblings and Controls in Taiwan. J Formos Med Assoc | 2008 • Vol 107 • No 9. 693-703.
Hauser-Cram P, Warfield ME, Shonkoff JP, et al. (2001). Children with disabilities: a longitudinal study of child development and parent well-being. Res Child Dev; 66:1–126.
Haren,E.Mitchell , c.w.(2003). Relationship between the five factor personality Model and coping styles Psychology & Education". An Interdisplinary Journal, 40(1), 38- 49.
Heiman T.(2002). Parents of children with disabilities: resilience, coping, and future expectations. J Dev Phys Disabil;14(2):159–171.
Herring, S. , Gary, J. , Taffe,K. , Sweeney, D. & Eifeld, S. (2006). Behaviour and emotional problems in toddlers with pervasive developmental delay: associations with parental mental health and family functioning. Journal of Intellectual Disability Research, 12, 874-882.
McGlon K,Santos L,Kazamal,Fong R,Muellerc.(2002).  Pschosocial stress in adoptive in parents of special-needs children. child welfare,81 (2):151-71.
McConkey, R. , Truesdale-Kennedy, M. , Chang,M. , Jarrah, S. , & Shukri, R. (2007). The impact on mothers of bringing up a child with intellectual disabilities: A cross-cultural study. International Journal of Nursing Studies(in syndrome, fragile x syndrome, and schizophrenia. Journal of Autism & Developmental Disorders, 34, 41-48.
Maltby, J., & Day, L. (2004). “Should never the twain meet? Integrating models of religious personality and religious mental health”. Personality and Individual Differences, 36, 1275–1290.
McCrae, R. R. (2004). “Human nature and culture: A trait perspective”. Journal of Research in Personality, 38, 3–14.
Sen, Esine;Yurtsever, Sabire.( 2007).Difficulties Experienced by Families With Disabled Children. Journal for Specialists in Pediatric Nursing;; 12, 4. 238.