نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه برنامه های آموزشی و درسی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد ارومیه

3 کارشناس ارشد فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوی

چکیده

هدف این پژوهش بررسی وضعیت برنامهدرسی دوره پیشدبستانی دانشآموزان کمتوانذهنی در مراکز استثنایی استان آذربایجانغربی در سال تحصیلی 1391-90بود. رروش پژوهش روش ارزشیابی یا پژوهش ارزیابانه بود. جامعه آماری شامل مدیران، کارشناسان، معلمان و دانش‌آموزان مراکز استثنایی استان آذربایجان غربی بودند. به علت تعداد کم از سرشماری استفاده و نمونه دانش‌آموزان بر اساس جدول مورگان و به صورت روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شد. برای گردآوری داده‌ها از ابزارهای پرسش‌نامه، سیاهه و نمرات آمادگی تکمیلی دانش‌آموزان استفاده ‌شد. به منظور تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (تی تک نمونه‌ای) استفاده شد. نتایج نشان داد که وضعیت سازماندهی محیط آموزشی و مواد آموزشی دانش‌آموزان از نظر مدیران، معلمان و مشاهده‌گران مطلوب و از نظر کارشناسان نامطلوب می‌باشد. وضعیت محتوای برنامه درسی دانش‌آموزان نیز از نظر همه گروه‌ها مطلوب، فرآیند تدریس معلم در محیط‌های یاددهی و یادگیری از نظر مدیران و معلمان مطلوب و از نظر کارشناسان نامطلوب بود. وضعیت تحقق اهداف رشد و تحول شناختی از نظر مدیران مطلوب، از نظر کارشناسان، معلمان و ارزیابی دفترچه‌های ارزشیابی نوآموزان نامطلوب بود. سرانجام وضعیت تحقق اهداف رشد و تحول جسمی و حرکتی از نظر مدیران و کارشناسان نامطلوب و از نظر معلمان و ارزیابی دفترچه‌های ارزشیابی مطلوب بود. جهت تحلیل نتایج به دست آمده از یافتههای حاصل از ابزار تکمیلی (تحلیل پاسخ سوال‌های باز پاسخ از مدیران، معلمان و کارشناسان) نیز استفاده شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of vocational training curriculum of mental retardation students in Preschools in West Azerbaijan

نویسنده [English]

  • marzieh dehghani 1

چکیده [English]

The purpose of this study was to evaluate the quality of preschool mental retardation students’ curriculum of West Azerbaijan in school year 91-90. Method of this study was evaluation method. The study sample consisted of managers, professionals, teachers and students of West Azerbaijan province centers and due to low number of samples whole number was used and samples of students choose based on Morgan and multiple cluster sampling. Questionnaire, check lists, scores of students prepares for graduate and school documents were used to collect data. To analyze the data, descriptive statistics (frequency, percentage, mean) and inferential statistics (t one variable) was used. The results of this study showed that the quality of the learning environment and educational organization were unfavorable according to administrators, teachers and observers. Curriculum’s quality was good according to all groups. The quality of the teaching and learning process were favorable according to administrators and teachers and undesirable according to experts. Quality of achieving the goals of the cognitive development was good according to managers and unfavorable according to experts, teachers and Manual recruits. Achieving the goals of quality physical and motor development was undesirable according to teachers, administrators and experts and was desirable from book assessment and teachers. To analyze the results of the findings additional tools (analysis of open-ended questions) was used. Conclusions explain the results and provide recommendations in this area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • pre schools
  • Evaluation
  • students
  • low mental capacity
  • cognitive development
امین خندقی، م؛ کاظمی، ص. (1388). ارزشیابی برنامه درسی راسته­دوزی دوره متوسطه حرفه‌ای دانش‌آموزان با کم‌توانی ذهنی. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی. 11، 31-49.
امین خندقی، م؛ کاظمی، ص. پاکمهر، ح. (1391). طرح ملی ارزشیابی برنامه درسی دوره حرفه‌ای متوسطه دانش‌آموزان با نیازهای ویژه (با کم‌توانی ذهنی) در آموزش و پرورش استثنایی جمهوری اسلامی ایران. طرح پژوهشی ملی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
برقی، ا. (1385). آشنایی با سازمان آموزش پرورش استثنایی کشور. فصلنامه تعلیم و تربیت استثنایی. 58، 37-54
بهراد، ب. (1382). حرفه­آموزی به دانش‌آموزان کم‌توان (آموزش مهارتهای حرفهای). تهران: پژوهشکده کودکان استثنائی، سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور.
زارعی زوارکی، ا. سلیمانی، ازندریانی ح؛ و درتاج، ف. (1389). ارزشیابی مراکز یادگیری سازمان آموزش و پرورش استثنایی شهر تهران از نظر کارشناسان. پژوهش در نظام‌های آموزشی. 4 (9): 69-83.
شهرامی، ع.، متقیانی، ر. (1377). ارزشیابی مقدماتی از دوره مهارتهای عمومی دانش‌آموزان عقب‌مانده ذهنی آموزش پذیر. وزارت آموزش و پرورش، سازمان آموزش و پرورش استثنایی، پژوهشکده کودکان استثنایی.
ضرغام­پور، م. (1390). راهنمای تدریس دوره آمادگی ویژه نوآموزان با کم‌توانی ذهنی. تهران: انتشارات کتاب‌های درسی ایران.
قاسم­زاده، ف. (1391). گروه مولفین، روشهای یاددهی ویادگیری، چاپ دوم. تهران: انتشارات فنی ایران.
کرک، ساموئل، جانسون، ارویل. (1382) آموزش و پرورش کودکان عقب­مانده­ذهنی، ترجمه مجید مهدیزاده، چاپ ششم. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
کیامنش، ع. (1384). روش‌های ارزشیابی آموزش. تهران: پیام نور.
مفیدی، ف. (1387) مدیریت مراکز پیش­دبستانی. چاپ سوم. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
مفیدی، ف. (1389). آموزش و پرورش پیش‌دبستانی. چاپ اول. تهران: دانشگاه پیام نور.
نامنی، م.، فلاح­کسمایی، ش. (1374). نخستین گام. چاپ اول. تهران: سازمان آموزش پرورش استثنایی.
نویدی، احد. (1383). راهنمای عملی ارزشیابی آموزش فنی و حرفه‌ای. تهران: وزارت آموزش و پرورش.
نیک­­­پرورفرد، ر. (1383). راهنمای مهارت­های زندگی. چاپ دوم. تهران: انتشارات معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی کشور.
واشقانی فراهانی، م؛ علی پور، ا. (1382). تحلیل محتوای کتاب درسی علوم پایه اول کودکان کم‌توان ذهنی و مقایسه آن با کتاب درسی علوم پایة اول کودکان عادی. فصلنامه پژوهشدرحیطهکودکاناستثنایی، ٨ (2): 117-142.
Kirk, S., Gallagher J. & Anastasiow, N. (1996).Educating exceptional children, Eighth Edition,New york, Houghton Mifflin Company.
Matthews, L. R.; Buys, N.; Randall, C.; Biggs, H. & Hazelwood, Z.(2010). Evolution of vocational rehabilitation competencies in Australia. International Journal of Rehabilitation Research, Vol. 33. Iss. 2. pp. 124-133.
Ruhe, V. & zumbo, B.D. (2009). Evaluation in distance education and e-learning, the unfolding model. New York and London: the Guilford press.
Stufflebeam, D. L. and Shinkfield, A J. (2007). Evaluation theory, models, and applications, second edition, U.S.A. Jossey-B.
Wehmeyer, M. L., Kelchner, K. & Richards, S. (1996). Essential characteristics of self-determined behaviors of adults with mental retardation and developmental disabilities. American Journal of Mental Retardation, 100, 632-642.