روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

مقایسه خودمختاری و ابعاد آن در دانش آموزان با و بدون ناتوانی ذهنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 آسیه شامرادلو، مدرک کارشناسی ارشد در روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشگاه شیراز

2 دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز

3 داشگاه شیراز

چکیده

هدف از این پژوهش، مقایسه خودتعیینی و ابعاد آن در دانش‌آموزان با و بدون کم‌توانی‌ذهنی بود. روش پژوهش از نوع تحقیقات علی- مقایسه‌ای است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه‌ی دانش‌آموزان با و بدون کم‌توانی‌ذهنی در سنین 14 سال و بالاتراند که در سال تحصیلی 92- 91 در مدارس شیراز مشغول به تحصیل هستند. نمونه پژوهش حاضر مشتمل بر120 دانش‌آموز دختر و پسر (60 دانش‌آموز با کم‌توانی‌ذهنی و 60 دانش‌آموز بدون کم‌توانی‌ذهنی) سنین 14 سال و بالاتر بودند که به روش هدفمند از مدارس مربوط به دانش‌آموزان با و بدون کم‌توانی‌ذهنی انتخاب شدند. در این پژوهش خودتعیینی و ابعاد آن توسط مقیاس خودگزارش خودتعیینی گومز - ولا و همکاران (2012) مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش آماری تحلیل واریانس دو طرفه و تحلیل واریانس طرح‌های تکراری استفاده شد. نتایج نشان داد که دانش‌آموزان با کم‌توانی‌ذهنی نسبت به دانش‌آموزان بدون کم‌توانی‌ذهنی در خودتعیینی و ابعاد آن نمره پایین‌تری به دست ‌آوردند. در این پژوهش تفاوت معنی‌داری بر اساس جنسیت در نمره کل خودتعیینی و ابعاد استقلال رفتاری و توانمندسازی روانشناختی مشاهده نشد و تنها در بعد تحقق‌خود بود که بین دختران و پسران تفاوت معنی‌دار مشاهده شد. از دیگر نتایج پژوهش که در بین ابعاد مختلف خودتعیینی در میان دو گروه دانش‌آموزان با و بدون کم‌توانی‌ذهنی، بالاترین رتبه به توانمندسازی روانشناختی و کمترین رتبه به استقلال رفتاری تعلق گرفت. همچنین با توجه به سطح تحصیلات والدین بین دو گروه دانش‌آموزان با و بدون کم توانی‌ذهنی در نمره کل خودتعیینی و ابعاد آن تفاوت معنی‌داری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparison of Self-Determination and its Dimensions between Students with and without Intellectual Disability

نویسندگان [English]

  • aseyeh shamradloo 1
  • Diba Seyf 3

1 aseyeh.shamradloo. M.A. in Psychology & Education of Exceptional Children at Shiraz University

2 Associateprof Faculty of Educational and Psychology at Shiraz University

3 shiraz university

چکیده [English]

The aim of the present study was to compare the self-determination and its dimensions between students with and without intellectual disability. Research methodology is the form of scientific-comparison. The population of the study consisted of all students with and without intellectual disability age 14 years and older which in educated year 91-92 are educating at schools in shiraz. The participans of this study were 120 students (60 with intellectual disability and 60 without intellectual disability) with age of 14 and above, which in targeted way were selected from the school related to with and without intellectual disability students. In this research, self-determination and its dimensions were evaluated by using Self-Determination Scale (Gomezvela.et.al,2012). In order to analysis the data, two way analyse of variance and repeated measures were used. The results indicated that students with intellectual disability gain lower score in self-determination rather than student without intellectual disability. Also there were not significant difference between boys and girls in total scores of self-determination, behavior autonomy and psychologically empowered dimensions. Only in self-realization there was a significant difference between girls and boys. The other results of this research is that, among the different dimension of self-determination between two groups students with and without intellectual disability, the higher rank accrued to psychological empowerment and the lower rank accrued to behavioral autonomy. Also according to the parents education levels, there was significant difference in total score of self-determination and its dimensions between both groups of students with and without intellectual disability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intellectual
  • Disability
  • and
  • Self-Determination
مراجع
البرزی، م. (1386). تبیین واسطه­گری باورهای انگیزشی در مدل خلاقیت کودکان با رویکرد به متغیرهای خانوادگی، مدرسه‌ای و باورهای اسنادی در دانش‌آموزان مقطع ابتدایی، پایان نامه دکتری رشته روانشناسی تربیتی، دانشگاه شیراز.
مسندجم، ر. (1387). بررسی ابعاد مهارت‌های خودتعیین گری و کیفیت زندگی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی مقطع راهنمایی شهر همدان،پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه شیراز.
Chambers, C. R., Wehmeyer, M. L., Saiti, Y., Lida, K. M., Lee, Y., & Singh, V. (2007). Self–determination: Wath do we know? Where do we go? Exceptional, 15(1), 3-15.
Duvderany, E., Ben–Zure, H., & Ambar, A. (2002).Self–determination and mental retardation: Is there an association with living arrangement and lifestyle satisfaction. Mental Retardation, 40(5), 379-389.
Field, S. S., Martin, J. E., Miller, R. J., Ward, M., & Wehmeyer, M. L. (1998). Self-determination for persons with disabilities: A position statement of the division on career development and transition. Career Development for Exceptional Individuals, 21, 113–128.
Field, S., & Hoffman, A. (2002). Lessons learned from implementing the steps to self-determination curriculum. Remedial and Special Education, 23, 90–98.
GailRohlfer, E. (2011).Self–determination of college students with and without disabilities. Dissertation: Miami University Oxford, Ohio.
Gomes–Vela, M., Alonso, M. A.V., Gonzalez Gill, F., Badia Corbella, M., & Wehmeyer, M. L. (2012). Assessment of the self-determination of spanish student with intellectual disabilities and other educational needs.Education and Training in Autism and Developmental Disabilities, 47(1), 48-57.
Hyanglee, S., Palmer, S. B., Turnbull, A. P., & Wehmeyer, M. L. (2006). A model for parent teacher collaboration to promote self-determination in young children with disabilities. Teaching Exceptional Children, 38(3), 6-15.
Jeong Cho, H. (2005). Self-determination and elementary school teacher’sknowledge of and use of interventions to promote the self-determination of students. M. A, University of Kansas, 1-165.
Martin, J. E., Van Dycke, J. L., Christensen, W. R., Greene, B. A., Gardner, J. E., & Lovett, D. L. (2006). Increasing student participation in IEP meetings: Establishing the self-directed IEP as an evidenced-based practice. Exceptional Children, 72, 299–316.
 Nirje, B. (1972). Theright to self-determination. In W. Wolfensberger, (Ed.), Normalization: The principle of normalization (pp.176-200).Toronto: National Institute on Mental Retardation.
Noom, M. J., Dekovic, M., & Meeus, W. (2001). Conceptual analysis and measurement of adolescent autonomy. Journal of Youth and adolescent, 30(5), 577 – 595.
Nota, L., Ferrari, L., Soresi, S., & Wehmeyer, M. L. (2007). Self-determination, social abilities andthe quality of life of people with intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 51(11), 850–865.
Peralta, F., & Zulueta, A. (2003). Evaluacio´nde la conductaautodeterminadayprogramas de intervencion. En Gobierno de Navarra (Ed.), Actas del I Congreso Nacional de Educaciony Personas con Discapacidad: competencia, Compromiso y mejora continua (pp. 127–148). Pamplona: Gobierno de Navarra, Departamento deEducacio´n culture.
Pernia, S. R. (2006). Self-determination and adults with intellectual disability. International Medical Journal on Down Syndrome, 10(3), 45-48.
Schalock, R. L., Borthwick-Duffy, S. A., Bradley, V. J., Buntinx, W. H., Coulter, D. L., Craig, E. M., & Shogren, K. A. (2010). Intellectual disability: Definition, classification, and systems of supports. American Association on Intellectual and Developmental Disabilities. 444 North Capitol Street NW Suite 846, Washington, DC 20001.
Shogren, K. A., Wehmeyer, M. L., Palmer, S. B., Soukup, J. H., Little, T. D., Garner, N., & Lawrence, M. (2007). Examining individual and ecological predictors of the self-determinationofstudentswithdisabilities. Exceptional Children, 73, 488 - 509.
Solberg, V. S., Howard, K., Gresham, S., & Carter, E. (2012). Quality Learning Experiences, Self-Determination, and Academic Success A Path Analytic Study Among Youth With Disabilities. Career Development and Transition for Exceptional Individuals, 35(2), 85-96.
Test, D. W., Karvonen, M., Wood, W. M., Browder, D., & Algozzine, B. (2000). Choosing a self-determination curriculum: Plan for the future. TeachingExceptional Children, 33(2), 48–54.
Thoma, A. C.,Williams, J. M., & Davis, N. J. (2005). Teaching self- determination to students with disabilities: will the literature help? Career DevelopmentforExceptionalIndividuals, 28(2), 104-116.
Wehmeyer, M. L. (1993). Perceptual and psychological factors in career decision-making of adolescents with and without cognitive disabilities. Career Development of Exceptional Individuals, 16, 135 - 146.
Wehmeyer, M. L. (1996). Student self-report measure of self-determination for student with cognitive disabilities. Education and Training in Mental Retardation and Development Disabilities, 31(4), 282-293.
Wehmeyer, M. L. (1992). Self-determination and education of students with mental retardation. Education and Training in Mental Retardation and Development Disabilities, 27(4), 302 -314.
Wehmeyer, M. L. (1995). The Arc’s self-determinationscale. Procedural guidelines. Arlington: The Arc of the United States.
Wehmeyer, M. L., & Garner, N. M. (2003). The impact of personal characteristics of people with intellectual and developmental disability on self-determination and autonomous function. Journal of Applied Research intellectualDisabilities, 16(4), 255-265.
Wehmeyer, M. L., & Schwartz, M. (1997). Self-determination and positive adult outcome: a follow up study of youth with mental retardation or learning disabilities. Exceptional children, 63(2), 245–255.
Wehmeyer, M. L., Abery, B. H., Zhang, D., & Ward, K. (2011). Personal self-determination moderating variable that impact efforts to promote self–determination.Exceptionality, 19(1), 19-30.
Wehmeyer, M. L., Palmer, S. B., Agran, M., Mithaug, D. E., &Martin, J. E. (2000). Promoting causal agency: The self-determined learning model of instruction. Exceptional Children, 66, 439–453.
Wolff, G., Pathare, S., Craig, T., Leff, J. (1996). Community knowledge of mental illness and reaction to mentally ill people. British Journal of Psychiatry, 168, 191–198.
Zimmerman, M. A. (1990). Toward a theory of learned hopefulness: A structural model analysis of participation and empowerment. Journal of Research in Personality, 24, 71- 86.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 6، شماره 22
شهریور 1395
صفحه 139-150
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار