روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

آموزش هوش هیجانی و اثربخشی آن بر دانش‌آموزان با آسیب بینایی

شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

1 استاد روان‌شناسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی

3 دانشیار روان‌شناسی دانشگاه تهران

چکیده

امروزه، هیجان‌ها تأثیر مهمی بر رفتارهای ما دارد. از این رو، در بسیاری از پژوهش‌های انجام شده در حوزۀ هوش هیجانی، پژوهشگران تلاش کرده‌اند رابطۀ هوش هیجانی با متغیرهای گوناگون را مورد بررسی قرار دهند، اما مطالعات اندکی با هدف بررسی اثر بخشی آموزش هوش هیجانی بر افزایش هوش هیجانی انجام شده است. این مطالعه با هدف آموزش هوش هیجانی و بررسی اثربخشی آن بر افزایش هوش هیجانی بر دانش‌آموزان با آسیب بینایی انجام شد. روش پژوهش شبه آزمایشی و با استفاده از نمونۀ در دسترس شامل 19 نفر دانش‌آموز دوره راهنمایی با آسیب بینایی (9 نفر گروه آزمایشی و 10 نفر گروه گواه) بود. در این پژوهش برای سنجش هوش هیجانی از پرسشنامه هوش هیجانی بار- آن و پار کر (2000) و برای تحلیل داده‌ها از آزمون تی نمرات افزوده شده و تحلیل کو واریانس استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که پس از 15 جلسه آموزش، مؤلفه‌های هوش هیجانی بین گروه آزمایشی و گروه گواه، پس از تعدیل اثر متغیر همپراش (پیش‌آزمون)، در پس‌آزمون تفاوت معناداری وجود داشت. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که با طراحی برنامه‌های آموزش هوش هیجانی مناسب می‌توان به افزایش آن در دانش‌آموزان با آسیب بینایی کمک کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Emotional Intelligence Training and its Effectiveness on Students with Visual Impairment

نویسندگان [English]

  • Ahmad Behpajooh 1
  • Reza Karaminejad 2
  • Baqer Ghobari Bonab 3
  • Mohsen Shokoohi Yekta 3

چکیده [English]

Nowadays, emotions have an important effect on our behaviors. Therefore, in many studies conducted on emotional intelligence (EI), the researchers have tried to find out the relationship of EI and different variables. However a few studies have been conducted to examine whether emotional intelligence training can improve EI. The purpose of the present study is to investigate EI training and to evaluate its effectiveness on the EI of students with visual impairment. We used a pre-post test experimental design through a convenient sample of 19 middle school students with visual impairments who are divided into two experimental (9 students) and control groups (10 students). In this study, EI is measured by the Bar-On Emotional Quotient-Inventory Youth Version (Bar-On & Parker, 2000). Also, T-test and analysis of covariance (ANCOVA) are used to analyze the gathered data. The results show significant differences between the two groups in EI after 15 sessions of emotional intelligence training. It is also revealed that it is possible to develop EI training programs for enhancing EI in students with visual impairment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • emotional intelligence
  • students with visual impairment
مراجع
افروز، غ. (1388). مقدمه ای بر روان شناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی (چاپ بیست و ششم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
به‌پژوه، ا.، خانجانی، م.، حیدری، م.، و شکوهی‌یکتا، م. (1386). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر عزت‌نفس دانش‌آموزان نابینا. پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 1، 3، 29-37.
به‌پژوه، ا. (1391). خانواده و کودکان با نیازهای ویژه. تهران: انتشارات آوای نور.
سرمد، ز.، بازرگان، ع.، و حجازی، ا. (1389). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: نشر آگاه.
شهنی ییلاق، م.، مکتبی، غ.، شکرکن، ح.،، حقیقی، ج.، و کیانپور قهفرخی، ف. (1388). بررسی تأثیر آموزش هوش هیجانی بر اضطراب اجتماعی، سازگاری اجتماعی و هوش هیجانی دانشجویان دختر و پسر. مجله دست‌آوردهای روان شناختی.4( 1)، 3- 26.
شهیم، س. (1381). بررسی مهارت‌های اجتماعی در گروهی از دانش‌آموزان نابینا از نظر معلمان. مجله روانشناسی و علوم تربیتی، 32 (1)، 121-139.
کاظمی، ی.، برماس، ح.، و آذرخرداد، ف. (1388). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های هوش هیجانی بر هوشی هیجانی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی. اندیشه‌های نوین تربیتی، 5، 2، 103-123.
نیکوگفتار، م. (1388). آموزش هوش هیجانی، ناگویی خلقی، سلامت عمومی و پیشرفت تحصیلی. فصلنامۀ روان‌شناسان ایرانی، 5، 19، 187- 198.
Adeyemo, D.A. (2005). The buffering effect of emotional intelligence on the adjustment of secondary school students in transition. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 6(2), 79-90.
Aviles, A. M., Anderson, T. R. & Davila, E. R. (2006). Child and adolescent social-emotional development within the context of school, Child and Adolescent Mental Health, 11, 1, 9–32.
Bar-On, R. (2006). The Bar-On model of emotional-social intelligence (ESI). Psicothema. 18, 13-25.
Bar-On, R. & Parker, J.D.A. (2000). The Bar-On Emotional Quotient Inventory: Youth Version (EQ-i: YV) Technical Manual. Toronto, Canada: Multi-Health Systems, Inc.
Brackett, M. A., Rivers, S, E., Reyes, M. R. & Salovey, P. (2010). Enhancing academic performance and social and emotional competence with the RULER feeling words curriculum. Learning and Individual Differences, 22, 2, 218-224.
Ciarrochi, J., Heaven, P. C. L. & Davies, F. (2007). The impact of hope, self-esteem, and attributional style on adolescents’ school grades and emotional well-being: A longitudinal study. Journal of Research in Personality, 41, 1161–1178.
Clarke, N. (2010a). Emotional intelligence and learning in teams. Journal of Workplace Learning, 22, 125-145.
Clarke, N. (2010b). The impact of a training program designed to target the emotional intelligence abilities of project managers. International Journal of Project Management, 28, 461-468.
Coco, C.M. (2010). Emotional intelligence and job satisfaction: The EQ relationship for deans of U.S. business schools. Journal of Academic Administration in Higher Education.
DiFabio, A. & Palazzeschi, L. (2009a). An in-depth look at scholastic success: Fluid intelligence, personality traits or emotional intelligence? Personality and Individual Differences, 46, 581–585.
DiFabio, A. & Palazzeschi, L. (2009b). Emotional intelligence, personality traits and career decision difficulties, International Journal of Educational and Vocational Guidance, 9, 135-146.
Extremera, N., Duran, A. & Rey, L. (2007). Perceived emotional intelligence and dispositional optimism–pessimism: Analyzing their role in prediction psychological adjustment among adolescents. Personality and Individual Differences, 42, 1069–1079.
Fernandez-Berrocal, P., Alcaide, R., Extremera, N. & Pizarro, D. (2006). The role of emotional intelligence in anxiety and depression among adolescents. Individual Differences Research, 4, 16-27.
Fletcher, I., Leadbetter, P., Curran, A. & O’Sullivan, H. (2009). A pilot study assessing emotional intelligence training and communication skills with 3rd year medical students. Patient Education and Counseling, 76, 376–379.
Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence, New York: Bantam Books.
Goodfellow, S. & Nowicki, S.J. (2009). Social adjustment, academic adjustment, and the ability to identify emotion in facial expressions of 7-year-old children. The Journal of Genetic Psychology: Research and Theory on Human Development, 170, 3, 234-243.
Hallahan, D.P., Kaufman J.M. & Pullen, P.C. (2009). Exceptional Learners: Introduction to Special Education (11th ed). Boston: Allyn & Bacon.
Jdaitawi, M.T., Ishak, N., Taamneh, M.A., Gharaibeh, M.N & Rababah, L.M. (2011). The Effectiveness of emotional intelligence training program on social and academic adjustment among first year university students. International Journal of Business and Social Science, 2, 251-258.
Martins, A., Ramalho, N. & Morin, E. (2010). A comprehensive meta-analysis of the relationship between emotional intelligence and health. Personality and Individual Differences, 49, 554–564.
Mayer, J.D. (2001). Emotional intelligence and self-actualization. In J. Ciarrochi, J. Forgas, & J.D. Mayer (Eds.), Emotional Intelligence in Everyday Life: A Scientific Inquiry. New York: Psychology Press (pp. 3–24).
Mayer, J.D., Salovey, P. & Caruso, D.R. (2000). Competing models of emotional intelligence. In R.J. Sternberg (Ed.). Handbook of Human Intelligence (2nd ed.), New York: Cambridge University Press (pp. 396-420).
Nelis, D., Quoidbach, J., Mikolajczak, M. & Hansenne, M. (2009). Increasing emotional intelligence: (How) is it possible? Personality and Individual Differences, 47, 36–41.
Nelis, D., Kotsou, I., Quoidbach, J., Hansenne, M., Weytens, F., Dupuis, P. & Mikolajczak, M. (2001). Increasing emotional competence improves psychological and physical well-being, social relationships, and employability. Emotion, 11, 2, 354-366.
Ogoemeka, O.H. (2011). Correlate of social problem-solving and adjustment among secondary school students in Ondo State, Nigeria. Procedia: Social and Behavioral Sciences, 30, 1598 – 1602.
Sacks, S.Z. (2006). Teaching social skills to young children with visual impairments, In: S.Z. Sacks & K.E. Wolffe (Eds), Teaching Social Skills to Students with Visual Impairments: From Theory to Practice. New York: American Foundation for the Blind.
Salovey, P. & Mayer, J., D. (1990). Emotional Intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9 (3), 185-211.
Saklofske, D.H., Austin, E.J., Mastoras, S.M., Beaton, B. & Osborne, S.E. (2012). Relationships of personality, affect, emotional intelligence and coping with student stress and academic success: Different patterns of association for stress and success. Learning and Individual Differences, 22, 2, 251-257.
Schutte, N.S., Malouff, J.M., Thorsteinsson, E.B., Bhullar, N. & Rooke, S.E. (2007). A meta-analytic investigation of the relationship between emotional intelligence and health. Personality and Individual Differences, 42, 921–933.
Ulutas, I. & Ömeroglu, E. (2007). The effects of an emotional intelligence education program on the emotional intelligence of children. Social Behavior and Personality, 35, (10), 1365-1372.
Wagner, E. (2004). Development and implementation of a curriculum to develop social competence for students with visual impairments in Germany. Journal of Visual Impairment and Blindness, 98, 11, 1-18.
 
 
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 3، شماره 10 - شماره پیاپی 10
تیر 1392
صفحه 1-20
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار