روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

تدوین و اثربخشی برنامه پشتیبانی مجازی بر رفتارهای چالش‌برانگیز و مهارت‌های اجتماعی کودکان مبتلا به اُتیسم با عملکرد بالا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانسنجی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران.

2 استادیار گروه روش های تربیت و مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر باهدف تدوین و تعیین اثربخشی برنامه پشتیبانی مجازی بر رفتارهای چالش‌برانگیز و مهارت­های اجتماعی ­کودکان مبتلا به اُتیسم با عملکرد بالا، انجام شد. روش‌ پژوهش ترکیبی بود. در بخش کیفی، 14 متخصص به روش نمونه­گیری هدفمند، به­عنوان مشارکت‌کننده انتخاب شدند. به روش کدگذاری نظری، برنامه پشتیبانی مجازی در 11 هدف تدوین شد. در بخش کمی، روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان پسر 7 تا 11 ساله با اختلال اُتیسم مراجعه‌کننده به مراکز درمانی و توان‌بخشی پدیده و رهیاب شهر تهران در سال 1399 بود. از بین آن‌ها 20 نفر به روش نمونه­گیری هدفمند، انتخاب و به­صورت تصادفی در 2 گروه آزمایش (10 نفر) و گروه کنترل (10 نفر) گمارده شدند. افراد گروه آزمایش، به مدت 13 جلسه (هر هفته 2 جلسه)، برنامه پشتیبانی مجازی را دریافت کردند؛ گروه کنترل 2 ماه در لیست انتظار قرار گرفت. ابزار سنجش شامل پرسشنامه­های رفتارهای چالش‌برانگیز بودفیش و همکاران (2000) و مهارت­های اجتماعی گرشام و الیوت (1990)، بود. داده­ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیره و چندمتغیره تحلیل شد. یافته­های حاصل از پژوهش نشان داد که برنامه پشتیبانی مجازی بر کاهش رفتارهای چالش‌برانگیز و بهبود مهارت­های اجتماعی افراد گروه آزمایش، تأثیر معناداری داشت (001/0>P)؛ بنابراین، پیشنهاد می­شود تا روان­شناسان و مربیان حوزه کودکان مبتلا به اُتیسم، از برنامه پشتیبانی مجازی در جهت توانمندسازی، مدیریت و کاهش مشکلات روان­شناختی این کودکان و کمک به والدین آن‌ها، بهره ببرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Development and effectiveness of virtual support program on challenging behaviors and social skills of Children with High-Functioning Autism Disorder

نویسندگان [English]

  • Parnian Poorshad 1
  • kambiz poushneh 2

1 M. A of Psychometrics, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Training and counseling methods, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The aim of this study was to develop and determine the effectiveness of a virtual support program on challenging behaviors and social skills of children with high-functioning autism. The research method was combined. In the qualitative section, 14 experts were selected as participants by purposive sampling. Using the theoretical coding method, a virtual support program was developed for 11 purposes. In the quantitative part, the research method was quasi-experimental with a pre-test-post-test design and control group. The statistical population included all boys aged 7 to 11 years with autism referred to Padideh and Rahyab medical and rehabilitation centers in Tehran in 2020. Among them, 20 people were selected by purposive sampling method and randomly assigned to 2 experimental groups (10 people) and a control group (10 people). The experimental group received a virtual support program for 13 sessions (2 sessions per week); the control group was placed on a waiting list for 2 months. In order to collect information, the Challenging Behaviors Questionnaire of Budfish et al. (2000) and Gersham & Elliott's (1990) Social Skills Questionnaire, were used. Data were analyzed using univariate and multivariate analyses of covariance. Findings showed that the virtual support program had a significant effect on reducing challenging behaviors and improving the social skills of the experimental group (P <0.001). Therefore, it is suggested that psychologists and educators in the field of children with autism use the virtual support program to manage and reduce the psychological problems of these children and help their parents due to the prevailing conditions caused by the coronavirus.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Virtual Support
  • Challenging Behaviors
  • Social Skills
  • High-Functioning Autism Disorder
مراجع
منابع
اسکندریان، غلام‌رضا. (1399). ارزیابی پیامدهای ویروس کرونا بر سبک زندگی (با تأکید بر الگوی مصرف فرهنگی). فصلنامه ارزیابی تأثیرات اجتماعی، ویژه‌نامه (2): 85-65.
امین داور، محمدرضا، اسماعیلی، محمد و حاجی رحیمی، محبوبه. (1399). طراحی و اثربخشی برنامه پشتیبانی از راه دور بر مشکلات برونی‌سازی شده و توجه کودکان مبتلا به بیش‌فعالی و نقص‌توجه. فصلنامه توانمندسازی کودکان استثنایی، 11(4): 62-51.
بدری بگه جان، سحر.، محمدی فیض‌آبادی، عاطفه.، شریفی درآمدی، پرویز و فتح‌آبادی، روح‌الله. (1399). اثربخشی توان‌بخشی شناختی رایانه‌محور بر کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به ‌اختلال اُتیسم با عملکرد بالا. مجله توانمندسازی کودکان استثنایی، 11(1): 52-41.
تقی­پور، کیومرث و نعمتی، شهروز. (1397). توان‌بخشی اختلال طیف اُتیسم از طریق فناوری کمکی: مطالعه مروری نظام‌مند. فصلنامه سلامت روان کودک، 5(3): 202-192.
حسینی زنانی، فاطمه و شجاعی، ستاره. (1399). تأثیر برنامۀ مداخلۀ مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر میزان رفتارهای کلیشه‌ای کودکان مبتلا به اختلال طیف درخودمانده با عملکرد بالا. مجله پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 8(2): 84-67.
خاموشی، محمد و میرمهدی، سیدرضا. (1394). اثربخشی روش یکپارچگی حسی در کاهش رفتارهای کلیشه‌ای کودکان درخودمانده. فصلنامه روان‌شناسی تحولی، 11(44): 423-417
شهیم، سیما (1378). بررسی مهارت اجتماعی در گروهی از کودکان عقب‌مانده آموزش پذیر با استفاده از نظام درجه­بندی مهارت اجتماعی. مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، 4(1): 37-18.
کاسه­چی، مسعود. (1390). روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه غربال­گری کودکان اُتیسم با عملکرد بالا. پایان­نامه کارشناسی‌ارشد کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
نوری، علی و مهرمحمدی، محمود. (1390). الگویی برای همه­گیری از روش نظریه برخاسته از داده­ها در پژوهش­های تربیتی. فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 6(33): 35-8.
References
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5thed).Washington, DC: Author.
Barnett, J. (2018). Three evidence-based strategies that support social skills and play among young children with Autism spectrum disorders. Early Childhood Education Journal, 46(6), 665-672.
Burckley, E., Tincani, M., & Guld Fisher, A. (2015). An iPad™-based picture and video activity schedule increases community shopping skills of a young adult with autism spectrum disorder and intellectual disability. Developmental neurorehabilitation, 18(2), 131-136.
Callahan, K., Hughes, H. & Mehta, S. (2016). Social validity of evidence-based practices and emerging interventions in autism. Focus on Autism and other Developmental Disabilities, 32(3): 188-197.
Cortese, S., Asherson, P., Sonuga-Barke, E., Banaschewski, T., Brandeis, D., Buitelaar, J., Coghill, D., & et al… (2020). ADHD management during the COVID-19 pandemic: guidance from the European ADHD Guidelines Group. Lancet Child Adolesc Health. 4(6), 412- 414.
Costa, A. P., Charpiot, L., Lera, F. R., Ziafati, P., Nazarikhorram, A., Van Der Torre, L., & Steffgen, G. (2018). More attention and less repetitive and stereotyped behviors using a robot with children with autism. International Symposium on Robot and Human Interactive Communication (RO-MAN) (534-539), IEEE.
Ehlers, S. Gillberg, C., & Wing, L. (1999). A screening questionnaire for Asperger syndrome and other high-functioning autism spectrum disorders in school age children. Journal of autism and developmental disorders, 29(2), 129- 141.
Gresham, F.M. & Filliott, S.N. (1990). The Social Skills Rating System Circle Pines, MN: American Guidance Services, 
Hemati, G. h., Rezaei Dehnavi, S., Gholami, M., & Gharghani, Y. (2013). "Effectiveness of Therapeutic Horseback Riding on Social Skills of Children with Autism Spectrum Disorder in Shiraz, Iran". Journal of Education and Learning, 2, 25-53.
Kaur, M., Eigsti, I. M., & Bhat, A. (2021). Effects of a creative yoga intervention on the joint attention and social communication skills, as well as affective states of children with autism spectrum disorder. Research in Autism Spectrum Disorders, 88(9), 10-18.
Kinsella, BG., Chow, S., & Kushki, A. (2017). Evaluating the Usability of a Wearable social skills Training Technology for children with autism spectrum Disorder. Frontiers in Robotics and AI, 4, 31039.
Klin, A., & Jones, W. (2018). An agenda for 21st century neurodevelopmental medicine: Lessons from autism. Revista de Neurologia, 66,  3–15.
Lydon, S., Healy, O., Roche, M., Henry, R., Mulhern, T., & Hughes, B. M. (2015). Salivary cortisol levels and challenging behavior in children with autism spectrum disorder. Research in Autism Spectrum Disorders, 10, 78- 92.
Minjarez, M. B., Williams, S. E., Mercier, E. M., & Hardan, A. Y. (2010). Pivotal response group treatment program for parents of children with Autistic. Journal of Autistic and Developmental Disorders, 41 (1), 92-
Muller, M., & et al…(2021). Association between attention, nonverbal intelligence and school performance of school-age children with Autism Spectrum Disorder from a public health context in Brazil. Research in Developmental Disabilities, 116(4), 110-118.
 Piwowarczyk, A., Horvath, A., Łukasik, J., Pisula, E. & Szajewska, H. (2018), Gluten-and casein-free diet and autism spectrum disorders in children: a systematic review, European Journal of Nutrition, 57(2), 433-440. ‌‌
Tarr, C. W., Rineer-Hershey, A. & Larwin, K. (2020), The Effects of Physical Exercise on Stereotypic Behaviors in Autism: Small-n Meta-Analyses, Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 35(1), 26-35.‌101.
Tremblath, D., Paynter, J., Sutherland, R., & Tager-Flusberg, H. (2020). Assessing Communication Disorders in Children with Autism Spectrum Disorder Who are Minimally Verbal. Current Developmental Disorders Reports. In progress.
Vélez-Coto, M., Rodríguez-Fórtiz, M.J., Rodriguez-Almendros, ML., Cabrera-Cuevas, M., RodríguezDomínguez, C., Ruiz-López, T., et al. (2017). SIGUEME: Technology-based intervention for low-functioning autism to train skills to work with visual signifiers and concepts. Research in Developmental Disabilities, 64, 25-36.
Wang, G., Zhang, Y., Zhao, J., Zhang, J., & Jiang, F. (2020). Mitigate the effects of home confinement on children during the COVID-19 outbreak. Lancet. 395(10228), 945-947.
Watkins, L., Kuhn, M., Ledbetter-Cho, K., Gevarter, C., & O’Reilly, M. (2017). Evidence-based social communication interventions for children with autism spectrum disorder. The Indian Journal of Pediatrics, 84(1), 68-75.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 12، شماره 46
تیر 1401
صفحه 89-110
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار