روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

تأثیر مداخله روانشناسی مثبت بر خودکارآمدی، تاب‌آوری و امید به زندگی مادران کودکان با ناتوانی هوشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مشاوره، دانشگاه پیام نور، قزوین، ایران.

2 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

3 کارشناس ارشد آمار زیستی، دانشگاه علوم توان‌بخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.

10.22054/jpe.2024.73876.2575

چکیده

هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های روانشناسی مثبت نگری بر خودکارآمدی، تاب‌آوری و امید به زندگی مادران کودکان با ناتوانی هوشی بود. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع طرح پیش‍آزمون-پس‍آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. نمونه‌ای به حجم 20 نفر از مادران دارای کودک کم‍توان ذهنی به روش هدفمند انتخاب شد و این افراد در دو گروه آزمایش و کنترل (هرکدام 10 نفر) گمارده شدند. اطلاعات موردنیاز از طریق سه پرسش‌نامه‍ی خودکارآمدی عمومی شرر، امید اشنایدر و همکاران و تاب‌آوری کانر و دیوید سون، جمع‍آوری شد. افراد قبل از انجام مداخله مورد ارزیابی قرار گرفتند، سپس آموزش روانشناسی مثبت برای گروه آزمایش در 6 جلسه اجرا شد و ارزیابی مجدد در مرحله‍ی پس‍آزمون و پیگیری انجام گرفت. داده‍ها با تحلیل واریانس اندازه‍گیری مکرر بررسی شدند. نتایج نشان داد که مداخله روانشناسی مثبت‍ باعث ارتقای خودکارآمدی، تاب‌آوری و امید به زندگی در مادران کودکان با ناتوانی هوشی شد؛ بنابراین، پیشنهاد می‍شود از این مداخله برای ارتقای خودکارآمدی، تاب‌آوری و امید به زندگی مادران کودکان با ناتوانی هوشی استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Positive Psychological Intervention on Self-Efficacy, Resilience and Life Expectancy in Mothers of Children with Intellectual Disabilities

نویسندگان [English]

  • Elham Mohammadi Bolban Abad 1
  • Mehdi Ghodrati 2
  • Amin Faraji 3

1 MA in Counseling, Payame Noor University, Qazvin, Iran.

2 Associate Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran.

3 MA in Biostatistics, University of Rehabilitation Sciences and Social Health, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Few studies have investigated how positive psychology can be applied for parents of children with intellectual disabilities. The purpose of this study was to investigate the effect of positive psychological intervention on self-efficacy, resilience and life expectancy mothers of children with intellectual disabilities. The semi-experimental research method was a pre-test-post-test design and follow-up with a control group. A sample of 20 mothers of children with intellectual disabilities were selected in a purposeful way and assigned to two experimental and control groups (10 people each group). The required information was collected through three questionnaires: Sherer General self-efficacy, Hope Schneider et al., and Connor and Davidson's resilience questionnaire. Participants were evaluated before the intervention, then positive psychological intervention was implemented for the experimental group in 6 sessions, and re-evaluated in the post-test and follow-up stage. The data were analyzed by repeated measures analysis of variance. The Results showed that positive psychological intervention improved self-efficacy, resilience and life expectancy in mothers of children with intellectual disabilities. Therefore, it is suggested to use this intervention to improve self-efficacy, resilience and life expectancy in mothers of children with intellectual disabilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intellectual Disabilities
  • Positivity Psychological Intervention
  • Self-Efficacy
  • Life Expectancy
  • Resilience
مراجع
اسکندری پیله رود، سجاد، نجفیان پور، بانودخت و نژادمحمدنامقی، عاطفه. (1398). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر عزت‌نفس و امید به زندگی نوجوانان 12 تا 17 سال بدسرپرست و بی‌سرپرست. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 20(2 (پیاپی 76)، 24-33.
جعفرپور، ح، اکبری، ب شاکری نیا، ا؛ و اسدی مجره، س. (1399). مقایسه اثربخشی آموزش تنظیم هیجان و ذهن‍آگاهی بر بهبود نشخوار فکری مادران دارای کودکان کم‌توان ذهنی خفیف. فصلنامه سلامت روان کودک،7(4)،76-94.
حیدری، ص، مشکبید حقیقی، م و شجاعی، ع.ا. (1401). اثربخشی آموزش زندگی خانواده در کاهش تنیدگی والدینی مادران دارای کودکان کم‌توان ذهنی. فصلنامه سلامت روان کودک،9(1)، 15-31.
خدایاری فرد، م؛ غباری بناب، ب و اکبری زردخانه، س. (1393). مقیاس مثب‍نگری ایرانیان: ساخت و استانداردسازی. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 5(4)،72-99.
رشیدزاده، ع.، بیرامی، م.، هاشمی نصرت‌آباد، ت.، میرنسب. (1398). اثربخشی آموزش مثبت نگری با تکیه بر آموزه‌های دینی در سلامت روان‌شناختی و تاب‌آوری مادران دارای فرزند اوتیسم. زن و مطالعات خانواده، شماره 43،59 تا 83.
رضازاده مقدم، س.، خدابخشی کولایی، آ؛ و حمیدی پور و ثناگو، ا. (1397). اثربخشی روانشناسی مثبت‍نگر بر امید و تاب‌آوری مادران دارای کودک کم‌توان ذهنی. نشریه روان پرستاری،6(3)، 31-37.
طاهری، م؛ و پور محمدرضای تجریشی، م؛ و سلطانی بهرام، س. (1391). رابطه سبک دلبستگی و امید به زندگی در مادران دارای فرزند پسر کم‌توان ذهنی آموزش پذیر. اصول بهداشت روانی، 14(1 (پیاپی 53))، 24-35.
علی داداشی، فریبا، ساسانی، مهرداد و گل محمدنژاد، غلامرضا. (1401). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر امید به زندگی و خود کارآمدی دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر تبریز. ایده‌های نوین روانشناسی، 13(17)، 15-1.
کویلیام، س. (2003). مثبت اندیشی و مثبت‌گرایی. ترجمه فریده براتی سده و افسانه صادقی، (1395). تهران: انتشارات رشد.
کیوان‍پور، ر؛ و گرجی، ی. (1401). اثربخشی آموزش مثبت‍نگری بر امید و رضایت از زندگی در مادران دارای فرزند معلول. روانشناسی افراد استثنایی، 47 (12)، 151-172.
گنجی، م. (1400). آسیب‌شناسی روانی بر اساس DSM - 5. تهران: انتشارات ساوالان.
هادی زاده کفاش، راضیه، ماردپور، علیرضا و رمضانی، خسرو. (1398). اثربخشی روان درمانگری گروهی مثبت‌گرا بر کیفیت زندگی، امید به زندگی و سازش یافتگی اجتماعی زنان سرپرست خانوار. مجله علوم روان‌شناختی، 18(73)، 109-119.
نصیری، ح و جوکار، ب. (1387). معناداری زندگی، امید، رضایت از زندگی و سلامت روان در زنان (گروهی از زنان شاغل فرهنگی). زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، 2 (6)،167-175.
References
Albaum, C., Chan, V., Sellitto, T., Vashi, N., Hastings, R. P., & Weiss, J. A. (2021). Chapter One - Redressing the balance: A systematic review of positive psychology in the intellectual disability literature. In R. M. Hodapp & D. J. Fidler (Eds.), International Review of Research in Developmental Disabilities (Vol. 60, pp. 1-53). Academic Press.
Barlow, J., Powell, L., & Gilchrist, M. (2006). The influence of the training and support programme on the self-efficacy and psychological well-being of parents of children with disabilities: A controlled trial. Complementary Therapies in Clinical Practice, 12(1), 55-63.
Benoit, V. & Gabola, P. (2021). Effects of Positive Psychology Interventions on the Well-Being of Young Children: A Systematic Literature Review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18 (22), 1-19.
Block, J., & Kerman, A.M. (1996). IQ and ego-resiliency: Conceptual and empirical connections and separateness. Journal of Personality and Social Psychology, 70(2), 349-361.
Bolier, L., Haverman, M., Westerhof, G. J., Riper, H., Smit, F., & Bohlmeijer, E. (2013). Positive psychology interventions: A meta-analysis of randomized controlled studies. BMC public health, 13(1), 1-20.
Byra, S., & Ćwirynkało, K. (2020). Do beliefs influence posttraumatic growth in fathers of children with intellectual disabilities? Research in Developmental Disabilities, 104, 103687.
Ellingsen, R., Baker, B. L., Blacher, J., & Crnic, K. (2014). Resilient parenting of children at developmental risk across middle childhood. Research in Developmental Disabilities, 35(6), 1364-1374.
Fossati, M., Negri, L., Fianco, A., Cocchi, M. G., Molteni, M., & Delle Fave, A. (2020). Resilience as a moderator between Objective and Subjective Burden among parents of children with ADHD. Archives of Psychiatric Nursing, 34(1), 53-63.
Goodman, F. R., Disabato, D. J., Kashdan, T. B., & Machell, K. A. (2017). Personality strengths as resilience: A one‐year multiwave study. Journal of personality, 85(3), 423-434.
Hamama, L. (2022). Modeling linkages between self-efficacy, normalization, and well-being factors among Israeli mothers of children with neurodevelopmental disorders. Research in Developmental Disabilities, 128, 104295.
Jahng, K. E. (2020). South Korean mothers’ childhood abuse experience and their abuse of their children with intellectual and developmental disabilities: Moderating effect of parenting self-efficacy. Child Abuse & Neglect, 101, 104324.
Kostulski, M., Beruer, D., & Dopnfner, M. (2021). Does parent management training reduce behavioral and emotional problems in children with intellectual disability? A randomized controlled trial. Research in Developmental Disabilities, 144, 1-8.
Koydemir, S., Sokmez, A., & Shutz, A. (2021). A Meta-Analysis of the Effectiveness of Randomized Controlled Positive Psychological Interventions on Subjective and Psychological Well-Being. Applied Research in Quality of life, 16, 1145-1185.
Kuhlthau, K. A., Traeger, L., Luberto, C. M., Perez, G. K., Goshe, B. M., Fell, L., Iannuzzi, D., & Park, E. R. (2023). Resiliency Intervention for Siblings of Children with Autism Spectrum Disorder: A Randomized Pilot Trial. Academic Pediatrics, 23(6), 1187-1195.
Kulbas, E. & Ozabaci, N. (2022). The Effects of the Positive Psychology-Based Online Group Counselling Program on Mothers Having Children with Intellectual Disabilities. Journal of Happiness Studies, 23 (5), 1817-1845.
Lee, J. (2021). Effectiveness of Group Art Therapy for mothers of children with disabilities. The Arts in Psychotherapy, 73, 1-8.
Lima, F., O'Donnell, M., Bourke, J., Wolff, B., Gibberd, A., Llewellyn, G., & Leonard, H. (2022). Child protection involvement of children of mothers with intellectual disability. Child Abuse & Neglect, 126, 105515.
Lopez SJ, Snyder CR. (2003). Positive psychological assessment: A handbook of models and measures. Washington DC: American Psychological Association.
Martin, F., Clyne, W., Pearce, G. & Turner, A. (2019). Self-Management Support Intervention for Parents of Children with Developmental Disorders: The Role of Gratitude and Hope. Journal of Child and Family Studies, 28, 980-992.
Onglchandran V, Peng R. (2005). Stress experienced by mothers of Malaysian children with mental retardation. Intellectual Disabilities, 49:9: 657-666.
Pentti, S., Fagerlund, A. & Nystrom, P. (2019). Flourishing families: Effects of a positive psychology intervention on parental flow, engagement, meaning and hope. International Journal of Wellbeing, 9, (4), 79-96.
Peterson, S., Waldman, D.A., Balthazar, P.A., Thatcher, R.W. (2008). Are the Brains of Optimistic, Hopeful, Confident, and Resilient Leaders Different? Organizational Dynamics, 37(4): 342.353.
Pisula, E. (2006). A comparative study of stress profiles in mothers of children with autism and those of children with Down's syndrome. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 20(3), 274-278.
Rashid, T., & Seligman, M. E. P. (2013). Positive psychotherapy: A treatment manual. New York: Oxford University Press.
Ruiz-Robledillo, N., De Andrés-García, S., Pérez-Blasco, J., González-Bono, E., & Moya-Albiol, L. (2014). Highly resilient coping entails better perceived health, high social support and low morning cortisol levels in parents of children with autism spectrum disorder. Research in Developmental Disabilities, 35(3), 686-695.
Saloviita, T., Ltalinna, M., & Leinonen, E. (2003). Explaining the parental stress of fathers and mothers caring for a child with intellectual disability: A Double ABCX Model. Journal of Intellectual Disability Research, 47, 300-312.
Seligman, M. E., & Csikszentmihalyi, M. (2014). Positive Psychology: An introduction (pp. 279-298). Netherlands: Springer.
Sherer، M. Maddux، J. E. Mercandante، B. Prentice- Dunn، S. Jacobs، B. & Rogers، R.W. (1982). The self-efficacy scales: Construction and validation. Psychological Reports، 51 (2), 663-671.
Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T., Yoshinobu, L., Gibb, J., Langelle, C., & Harney, P. (1991). The will and the ways: development and validation of an individual-differences measure of hope. Journal personality social psychology, 60(4): 570-585.
Totsika, V., Liew, A., Absoud, M., Adnams, C. & Emerson, E. (2022). Mental health problems in children with intellectual disability. The Lancet Child & Adolescent Health, 6 (6), 432-444.
Turenne, C.P., Gautier, L., Degroote, S., Guillard, E., Chabrol, F., Ridde, V., (2019). Conceptual analysis of health systems resilience: a scoping review. Social Science & Medicine, 232, 168–180.
Walker, F., Pfingst, K., Carnevali, L., Sgoifo, A. & Nalivaiko, E. (2017). In the search for integrative biomarker of resilience to psychological stress. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 74, 310-320.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 14، شماره 53
فروردین 1403
صفحه 263-291
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار