نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ‌ارشد روان‌شناسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

3 استاد گروه روان‌شناسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

چکیده

اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی و نافرمانی مقابله‌ای، از شایع‌ترین اختلال‌های دوران کودکی است که پیامدهای مخرب متفاوتی را برای والدین به همراه دارند. این پیامدها منجر به ایجاد چرخه معیوبی می‌شود که هم به والدین و هم به کودکان آسیب می‌رساند. هدف از انجام این پژوهش، مقایسة تنیدگی والدگری و سرمایة روان‌شناختی والدین کودکان با اختلال نارسایی توجه- فزون‌کنشی، نافرمانی مقابله‌ای و کودکان بهنجار بود. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش علی- مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی والدین دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی (پایه یکم تا سوم) با اختلال‌های نارسایی توجه-فزون‌کنشی، نافرمانی مقابله‌ای و بهنجار در سال تحصیلی 98-97 شهر کاشان، تشکیل می‌داد که از این میان 149 کودک داوطلب واجد شرایط انتخاب شد. پرسشنامه‌های پژوهش شامل پرسشنامة تشخیص علائم مرضی کودکان اسپیرافکین وگادو (1984)، پرسشنامة تنیدگی والدگری آبیدین (1991) و سرمایة روان‌شناختی لوتانز (2007) بود و داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغییری، کروسکال والیس و یومان ویتنی تحلیل شد. نتایج حاکی از آن بود که بین سرمایة روان‌شناختی وتنیدگی والدگری والدین کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی، نافرمانی مقابله‌ای و کودکان بهنجار تفاوت معناداری دارد (05/0>P). نتایج نشان داد که حضور یک کودک با اختلال‌های رفتاری و هیجانی، تنیدگی زیادی بر والدین و اعضای خانواده وارد می‌کند و می‌تواند جنبه‌هایی از سلامت روان آن‌ها را دستخوش تغییر کند؛ بنابراین آگاهی از این عوامل منجر به تسهیل ارائه خدمات آموزشی و درمانی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of Parenting Stress and Psychological Capital of the Parents of Children with Attention Deficit/hyperactivity, Oppositional Defiant Disorder and Typically Development Children

نویسندگان [English]

  • Setare Haddad kashani 1
  • abbasali hossein khanzadeh 2
  • Abbas Abolghasemi 3

1 MA in Psychology, Guilan University, Rasht, Iran.

2 Associate Professor, Department of Psychology, Guilan University, Rasht, Iran.

3 Professor, Department of Psychology, Guilan University, Rasht, Iran.

چکیده [English]

Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) and Oppositional Defiant Disorder (ODD) are two prevalent behavioral disorders among children, with the inclusion of these children within a family typically having a significant impact on the functioning of other family members. When the psychological well-being of parents of children with developmental disorders is compromised, it can lead to adverse outcomes such as feelings of deprivation and increased levels of anxiety, stress, and depression among parents of typically developing children (Sheikhul Islami et al., 2015; Chen et al., 2017). The distinct characteristics and needs of children grappling with psychological difficulties often lead to parents experiencing a sense of stress and feeling ill-equipped in terms of parenting skills. Research indicates that mothers of children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) tend to endure higher levels of parenting stress compared to mothers of typically developing children (Yousfi et al., 2018; Kazemi, 2015; Ershad Sarabi et al., Kurdistan, 1394). Research findings indicate that when parents' mental health is compromised, their levels of hope, optimism, tolerance, and resilience diminish, affecting their capacity to effectively handle challenges. This, in turn, reduces their self-efficacy in parenting and can have negative effects on the individual's psychological well-being. Studies have demonstrated that families with children with special needs often display lower levels of psychological capital and its components, as asserted by Birami et al. Previous research has focused on the impacts of Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) and Oppositional Defiant Disorder or training interventions aimed at enhancing parental skills. However, studies to date have not concurrently examined the effects of these disorders on two components relevant to parents that can simultaneously exhibit positive and negative consequences derived from the disorder when compared to parents of typically developing children. The objective of this research is to investigate the following question: Is there a significant difference in parenting stress and psychological capital between parents of children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD), Oppositional Defiant Disorder (ODD), and typically developing children?
Keywords: Attention Deficit Hyperactivity Disorder, Oppositional Defiant Disorder, Parental Stress, Psychological Capital.
 
 
 
Extended Abstract
Method
The research methodology adopted in this study is of a comparative scientific nature. The study's statistical population consists of the parents of elementary school boys (grades 1 to 3) during the academic year 1997-1998 in Kashan City.
This study utilized a comparative scientific approach, drawing a sample of 57 parents of children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder, 50 parents of children with Oppositional Defiant Disorder, and 42 parents of typically developing children from the aforementioned statistical population. Individuals from the identified statistical population who met the eligibility criteria for the study were thoughtfully selected. Subsequently, the parents were provided with Parenting Stress and Psychological Capital questionnaires to complete. The collected data was subsequently analyzed using the SPSS software, employing both the multivariate analysis of variance and the Kruskal-Wallis statistical methods.
Findings 
The Shapiro-Wilk test results indicated that the data distribution for the stress variable was normal, while the distribution for the psychological capital variable was non-normal. Consequently, parametric tests were applied for analyzing the stress variable data, while non-parametric tests were employed for assessing the psychological capital variable data. Based on the significance of the F statistic from the Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) test for the parenting stress component (Box's: 369.36, p < 0.00), it can be inferred that the covariance matrix for the stress variable is not equivalent across the groups. Furthermore, due to the significance of Bartlett's chi-square statistic for the parenting stress component (1104.698, p < 0.00, x^2 = 2), it can be deduced that a significant relationship exists among the components. Due to these findings, it is appropriate to employ a multivariate analysis of variance (MANOVA) test in this situation.
The Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) Test was utilized to investigate parenting stress among parents of children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD), Oppositional Defiant Disorder (ODD), and typically developing children. The outcomes of the test exhibit a substantial effect of group on the linear combination of the dependent variable. This suggests that there is a remarkable divergence between the typical parenting challenges, Attention Deficit Hyperactivity Disorder, and Oppositional Defiant Disorder in terms of the stress experienced by parents. Additionally, the non-parametric Kruskal-Wallis test was deployed to investigate the psychological capital component among the three groups of parents, uncovering a significant divergence in psychological capital levels across the groups.
Discussion
The findings demonstrated that parenting stress varied significantly across three groups. Additionally, the results indicated that parents of typically developing children display higher levels of psychological capital compared to parents of children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder and those with Oppositional Defiant Disorder. It is important to note the complicated relationship between these individuals, wherein a shift in one individual can swiftly impact the other. When a child within the family struggles with behavioral disorders, it can pose significant challenges for all individuals who interact with them. One of these challenges involves enduring high levels of stress (Talebi et al., 2017). Consequently, it can be deduced that the distinctive characteristics of children with emotional behavioral disorders have considerable unfavorable impacts on both the children themselves and their close relationships, particularly their parents. Parents who lack the necessary communication skills to effectively engage with these children face substantial challenges, and in addition to the intrinsic stresses of parenting, these parents also suffer from additional strain.
The parenting stress endured by these parents exacerbates the children's behavior, further intensifying parental stress, ensuing in a cascading series of emotional behavior. This cyclical pattern generates a vicious cycle that exacerbates the inherent issues for both parents and children. Additionally, the research indicated that parents of children diagnosed with Oppositional Defiant Disorder (ODD) showcased lower levels of psychological capital compared to parents of typically developing children and those with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD).
The components of psychological capital, such as hope, optimism, self-efficacy, and resilience, play a crucial role in the parent-child relationship, as demonstrated by the findings. 1. Raising a child with an emotional behavioral disorder significantly impacts the perceptions, emotions, perspectives, and values of their parents, resulting in experiences that diminish the psychological well-being of parents with children who have Oppositional Defiant Disorder compared to parents of typically developing children. Consequently, they experience diminished capacity to use appropriate techniques while dealing with these children, resulting in an inability to effectively diffuse conflicts. A decrease in parents' psychological capital can result in increased negative behaviors in children, which exacerbates the issue and leads to elevated self-displeasure and disillusionment due to mishandling the situation. Therefore, this problem persists indefinitely because of its cyclic nature.
Ethical Considerations
This study strictly adhered to ethical guidelines, in accordance with the Master's thesis by Setara Haddad Kashani from the Department of Psychology at Gilan University, dated 04/2018. Ethical considerations, including maintaining confidentiality, obtaining informed consent from participants' parents, and protecting the identity information, were thoroughly upheld throughout the entire research process.
Acknowledgement
I sincerely thank all the friends, professors, and parents who have cooperated with us in undertaking this research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attention Deficit Hyperactivity Disorder
  • Oppositional Defiant Disorder
  • Parental Stress
  • Psychological Capital
 
ارشاد سرابی، ر. هاشمی زرینی، ه. عبدالهی، م. (1396). مقایسه تنیدگی والدگری، سبک‌های والدگری و حل مسئله اجتماعی مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم، نارسایی توجه/بیش‌فعالی و بهنجار. فصلنامه سلامت روان کودک، 4(4). 1-16.
استورا، چ. (1377). ترجمة پریرخ دادستان.، تنیدگی یا استرس، بیماری جدید تمدن، تهران: رشد.
اسماعیل پور، خ. میر، افروز. زارعی، الف. (1393). رابطه مشکلات دلبستگی با علائم اختلال نافرمانی مقابله‌ای کودکان. فصلنامه سلامت روانی کودک، 3(3). 1-13.
آقایی، ص. یوسفی، ز.(1396). تأثیر درمان مبتنی بر کیفیت زندگی بر بهبود سرمایه روان‌شناختی و ابعاد آن در مادران کودکان کم‌توان ذهنی. فصلنامه سلامت روان کودک، 4(2). 1-12.
امیری، م. موللی، گ. نسائیان، ع. حجازی، م. اسدی گندمانی، ر. (1396). تأثیر آموزش مدیریت رفتار بر علائم اختلال و رفتارهای پرخاشگرانه کودکان با اختلال نافرمانی مقابلهای. کارشناسی‌ارشد. دانشگاه زنجان.
انجمن روانشناسی آمریکا. (2013). راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی. ویراست پنجم. ترجمه: یحیی سید محمدی. (1394). تهران: روان.
برات نژاد، ک. (1396). بررسی رابطه بین سرسختی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده با تنیدگی والدگری مادران دارای فرزندان معلول شهرستان گچساران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه گچساران.
بیرامی، م. موحدی، ی. خدایاری، ف. (1393). مقایسه سرمایه روان‌شناختی و کیفیت زندگی والدین مددجویان مراکز توان‌بخشی با والدین کودکان بهنجار. فصلنامه مددکاری اجتماعی، 3(2). 35-40.
تجلی، ف. جاویدی، ح. مهیار، ا. میرجعفری، ا. (1398). نقش پیش‌بینی کنندگی افسردگی، اضطراب، تنیدگی و شیوه‌های فرزند‌پروری مادران در رفتارهای نافرمانی مقابله‌ای و سلوک فرزندانشان. مطالعات روانشناختی، 15(3). 159-173.
توکلی‌زاده، ج. (1375). بررسی همه‌گیرشناسی اخـتلالات رفتـار ایـذایی و کمبـود توجـه در دانش‌آموزان دبستانی شهر گناباد. کارشناسی‌ارشد. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی ایران.
حسینی، ر. (1395). مقایسه سبک زندگی و تاب‌آوری در پدران دارای فرزندان اختلال نافرمانی مقابله‌ای و پدران دارای فرزندان عادی شهر بندرعباس. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه بندرعباس.
حیدری، ژ. حیدری، ح. (1395). مقایسه ویژگی‌های روا‌ن‌شناختی و سرمایه روا‌ن‌شناختی مادران دارای کودکان پسر پیش فعال و مادران دارای کودکان پسر اوتیسم. کنفرانس جهانی روان‌شناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم.
دادستان، پ. (1387). تنیدگی یا استرس. تهران: رشد.
دلاور، ع. (1387). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، چاپ بیست و چهارم، تهران: ویرایش.
شیخ‌الاسلامی، ع. محمدی، ن. سید اسماعیلی قمی، ن. (1395). مقایسه‌ی تنیدگی والدگری، شادکامی و انعطاف‌پذیری شناختی مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی و ناتوان یادگیری. مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری، 5(4)، 42-25.
طالبی، س. عظیمی لولتی، ح. شفاعت، ع. یزدانی، چ. جنتی، ی. (1397). تأثیر آموزش مبتنی بر ذهن آگاهی بر سرمایه روان‌شناختی والدین کودکان کم توجه/بیش‌فعال. مجله دانشکده علوم پزشکی مازندران، 28(170). 107-119.
فدایی، ز. دهقانی، م. طهماسیان، ک. فرهادی، ف. (1398). بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی فرم کوتاه شاخص استرس مادران کودکان عادی 12-7 سال. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 8(2)،81-91.
فرخی، ا. سبزی، ن. (1394). شادکامی و ارائه الگوهای ارتباطی خانواده: نقش واسطه‌ای سرمایة روان‌شناختی. فصلنامه روا‌ن‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 11(43)،313-313.
فرزاد و؛ امامی پور، س. وکیل قاهانی، ف. (۱۳۹۰). بررسی اعتبار، روایی و هنجاریابی پرسشنامه علائم مرضی کودکان بر روی کودکان کار. تحقیقات روان‌شناختی، 3(11)، 1-11.
فروهر، ه. جمشیدیان، ا. (1390). تبیین رابطه سرمایه روان‌شناختی و کارآفرینی سازمانی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 8(2)،83-100.
کاظمی، ل. (1395). بررسی استرس والدگری، رضایت زناشویی و کارکردهای خانوادگی در مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال نارسایی توجه-بیش‌فعالی و مادران دارای کودکان عادی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه گیلان.
کردستانی، د. (1394). تأثیر آموزش مدیریت رفتار به مادران بر استرس والدگری و مشکلات رفتاری کودکان با اختلال نافرمانی مقابله‌ای. مجله مطالعات ناتوانی، 4(6). 198-204.
گنجی، م. (1398). روان‌شناسی کودکان استثنایی بر اساس DSM5. تهران: ساوالان.
محمد اسماعیل، ا. علیپور، ا. (1381). بررسی مقدماتی اعتبار و روایی و تعیین نقاط برش اختلال‌های پرسشنامه علائم مرضی کودکان. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 1(3)،254-239.
نصرتی‌مهر، س. بستان، نبی. (1397). بررسی رابطه سرمایه روان‌شناختی با جهت‌گیری مذهبی و رضایت‌مندی زناشویی در زوجین متقاضی طلاق. مجله‌ی پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 15-29.
هاشمی نصرت‌آباد، ت. باباپور خیرالدین، ج. بهادری خسروشاهی، ج. (1390). نقش سرمایه روان‌شناختی در بهزیستی روانی با توجه به اثرات تعدیلی سرمایه اجتماعی. پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی، 4(1)، 123-144.
 یوسفی، ش. سلطانی، ع. تیموری، س. (1388). مقایسه تنش والدگری مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه با مادران کودکان بهنجار. مجله علمی پژوهشی اصول بهداشت روانی، 11(2). 1-11.
References
Arthur, D, P, Mak, Alicia, k, W, Chan, Phillis, K, L, Chan. (2020). Diagnostic Outcomes of Childhood ADHD in Chinese Adults. Journal of attention disorder. 24(1), 126-135.
Canals, J., Morales-Hidalgo, P., Jané, MC., Domènech, E. (2018). ADHD prevalence in Spanish preschoolers: comorbidity, socio-demographic factors, and functional consequences. J Atten Disord. 22(2), 143-153.
Chen Y-C, Hwang-Gu S-L, Ni H-C, Liang SH-Y, Lin H-Y, Lin C-F, et al. (2017).Relationship between parenting stress and informant discrepancies on symptoms of ADHD/ODD and internalizing behaviors in preschool children. PLoS ONE, 12(10) 0-13.
DeLoatche, K. J).2015(. Parent-child interaction therapy as a treatment for ADHD in early childhood: A multiple baseline single-case design. Unpublished doctoral dissertation, College of Education, University of South Florida, Tampa Bay, Florida.
Ditzen, B., Schmidt, S., Strauss, B., Nater, U.M., Ehlert, U., & Heinrichs, N. (2008). Adult attachment and social support interact to reduce psychological but not cortisol responses to stress. Journal of Psychosomatic Research, 64(5), 479-486.
Emily, K., Hamovitch, Mary C. Acri & Lindsay, A. Bornheimer. (2019). An analysis of the relationship between parenting self-efficacy, the quality of parenting, and parental and child emotional health, Journal of Family Social Work, 1-8.
Karimirad, M.R., Seyedfatemi, N., Oghli, S.H., Noorian, S., Amini, E. (2019). Resilience of mothers of children with attention deficit hyperactivity disorder and its related underlying factors. Journal of Preventive Epidemiology, 4(2).
Kring, A., Johnson, S., Davison, G., & Neale, J. (2014). Abnormal psychology (12th Ed.). Washington: John Wiley & Sons.
Manti, F., Giovannone, F., and Sogos, C. (2019). Parental Stress of Preschool Children with Generalized Anxiety or Oppositional Defiant Disorder. ORIGINAL RESEARCH published, 7(415).
Safary, S., Faramarzi S., Abedi, A. (2014). Effectiveness of Cognitive- behavioral Play Therapy on Behavioral Symptoms of Disobedient Students. Journal of Urumieh Medical Science University. 25(3), 258-267. [In Persian]
 
استناد به این مقاله: حداد کاشانی، ستاره.، حسین‌خانزاده، عباسعلی.، ابوالقاسمی، عباس. ‌(1403). مقایسه تنیدگی والدگری و سرمایة روان‌شناختی والدین کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی، نافرمانی مقابله‌ای و کودکان بهنجار، روان‌شناسی افراد استثنایی، 14(54)، 205-230. ‌ DOI: 10.22054/JPE.2022.62418.2353
 
 Psychology of Exceptional Individuals is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.