نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیده زهرا سیدنوری ¹
• عباسعلی حسین خانزاده ²
• عباس ابولقاسمی ³
• ایرج شاکری‌نیا ²

¹ دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

² دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

³ استاد، گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثربخشی آموزش همزمان انواع کارکردهای اجرایی (گرم و سرد؛ متمرکز بر آموزش همزمان والد و کودک) بر بهبود همدلی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی انجام شد. طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری پژوهش تمامی کودکان 9 تا 12 ساله با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی شهر رشت بودند که در سال تحصیلی 1400 به مراکز درمانی- آموزشی مراجعه کردند. نمونۀ پژوهش شامل 26 کودک با نارسایی توجه/ بیش‌فعالی از جامعۀ آماری ذکرشده بود که برحسب شرایط ورود به پژوهش و با روش در دسترس انتخاب و به‌تصادف در گروه‌های آزمایش و گواه جای‌دهی شدند. کودکان گروه آزمایش و مادران آنها هرکدام برنامۀ مداخلهای موردنظر را طی 10 جلسه دریافت کردند. ابزار مورداستفاده شامل پرسشنامۀ جمعیت‌شناختی، مقیاس درجه‌بندی کانرز و پرسشنامۀ همدلی بود. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد آموزش همزمان انواع کارکردهای اجرایی (گرم و سرد؛ متمرکز بر آموزش همزمان والد و کودک) بر بهبود نمره کل همدلی(01/0 >P )، خرده مقیاس‌های همدلی انگیزه اجتماعی (01/0 >P)، همدلی شناختی (05/0 >P)، همدلی عاطفی جهت‌گیری دوستان (01/0 >P)، همدلی موثر جهت‌گیری خانواده (05/0 >P) در کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی اثر معناداری داشت. این نتایج نشان می‌دهد که مداخلات چندوجهی که کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی را هدف قرار می‌دهد می‌تواند رویکردی امیدوارکننده برای بهبود همدلی این کودکان باشد.

کلیدواژه‌ها

• کارکردهای اجرایی گرم و سرد
• والد و کودک
• اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی
• همدلی

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Simultaneous Training of Various Executive Functions (Hot and Cool; Focused on Simultaneous Parent-Child Training) on Improving the Empathy of Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)

نویسندگان [English]

• Seyyedeh Zahra Seyyed Noori ¹
• abbasali hossein khanzadeh ²
• Abbas Abolghasemi ³
• Iraj Shakerinia ²

¹ Ph.D. Student in Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran.

² Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran.

³ Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran.

چکیده [English]

The present study aimed to effectiveness of simultaneous training of various executive functions (hot and cool; focused on simultaneous parent-child training) on improving the empathy of children with attention deficit hyperactivity disorder. This research was a quasi-experimental study with pretest-posttest control group design. The statistical population of the present study consisted of all 9 to 12-year-old children with ADHD in Rasht who referred to medical-educational-research centers in 2021. The sample consisted of 26 children with ADHD from the statistical population who were selected through convenience sampling, based on the inclusion criteria. They were then equally assigned to two (control and experiment) groups. The children in the experimental group and their mothers each received the intervention program in 10 sessions. The instruments used included Cognitive demographic questionnaire, Canners Parent Rate Scale, Empathy Questionnaire. data were analyzed using analysis of covariance. Findings showed that training of various executive functions (hot and cool; focused on simultaneous parent-child training), had a significant effect on improving the total score of empathy (P<0.01), empathy subscales of social motivation (P< 0.01), cognitive empathy (P< 0.05), emotional empathy of friend’s orientation (P< 0.01), effective empathy of family orientation (P< 0.05) on children with ADHD. These results suggest that multifaceted interventions that target executive actions in children with attention deficit / hyperactivity disorder can be a promising approach to improving empathy in these children.

کلیدواژه‌ها [English]

• Hot and cool executive functions
• parent and child
• attention deficit hyperactivity disorder
• Empathy